Güneş`e teğet geçen yıldız

advertisement
Güneş’e teğet geçen yıldız
Cüce yıldız ve eşi Oort Bulutu’nun içinden geçmişler
Yeni keşfedilen bir yıldızın hareketini inceleyen gökbilimciler, Boynuzlu At Takımyıldızı bölgesinde
Dünya’ya 20 ışıkyılı uzaklıkta olan ve hızla uzaklaşmaya devam eden yıldızın, soluk partneriyle birlikte
70.000 yıl önce Güneş Sistemi’nin içinden geçtiğini belirlediler. “Scholz’un Yıldızı” diye adlandırılan
yıldız, Güneş’in yüzde 8 kütlesinde küçük bir “kırmızı cüce”. Yıldız olacak kütleye erişememiş olan
“kahverengi cüce” eşiyse Güneş’in yüzde 6 kütlesinde. Yukarıdaki temsili resimde yıldız arkada,
kahverengi cüce eşi önde olmak üzere, uzakta çok parlak bir yıldız gibi görünen Güneş’in (sol tarafta)
yakınından geçiyorlar. Teğet geçti derken, ikili, Güneş’e 0.8 ışıkyılı uzaklıktan geçmiş. Gerçi bu
yaklaşık 8 trilyon km’ye karşılık geliyor; ama gökbilim ölçeklerinde küçük bir mesafe. Bir fikir vermesi
için, Güneş’in en yakın komşusu olan Proxima Centauri adlı yıldızın 4.2 ışıkyılı uzaklıkta olduğunu
hatırlayalım.
Adını 2013 yılında kendisini keşfeden Alman gökbilimci Ralf-Dieter Scholz’den almış. Rochester
Üniversitesi’nden Eric Mamajek’in yönetiminde uluslararası bir gökbilimciler ekibi, yıldızın yakın
geçişiyle ilgili 10.000 bilgisayar simülasyonu
gerçekleştirmiş. Sonuçlar, Güneş Sistemini
uzaklardan çevreleyen Oort Bulutu adlı,
trilyonlarca kuyrukluyıldızdan oluşan bir
kürenin içinden geçtiğini gösteriyor. Ancak
bu simülasyonların hemen hepsinde görece
seyrek Dış Oort Bulutu’nun içinden geçen
yıldız ve eşi, yalnızca birinde çok daha
yoğun olan İç Oort Bulutu’ndan geçmiş.
Dolayısıyla fazla bir türbülans
oluşturmamış. Aksi halde, bazıları Dünya
üzerine düşecek bir kuyrukluyıldız
yağmuruna neden olabilirdi.
Scholz’un Yıldızı, karanlık bir gecede insanın
çıplak gözle seçebileceği en soluk yıldızdan 50 kat daha soluk. Ancak, manyetik olarak çok aktif
olduğundan, üzerinde devasa parlamalar meydana geliyor. Dolayısıyla 70.000 yıl önce bulunduğu
yere bakan insanlar olduysa, arada bir ışığı 1000 kat artan bir yıldızı farketmiş olmalılar.
Raşit Gürdilek
KAYNAKLAR:
“A close call of 0.8 light years: Astronomers identify the closest known flyby of a star to our solar
system: a dim star that passed through the Oort Cloud 70,000 years ago”, University of Rochester, 16
Şubat 2015
“Star Blasted Through Solar System 70,000 Years Ago”, BBC News, 18 Şubat 2015
ETİKETLER:
Scholz’un Yıldızı, kırmızı cüce, kahverengi cüce, Oort Bulutu, kuyrukluyıldız.
Download