The Evening Sky Map

LIS
b
β
ne
Ca
De
pe
lla
61
μ
ız
9
w
S
S
M3
K İ d es
HEU
en
CEP
he M E
Cİ
δ
(T
i
S
C
A
S
S
I
O
P
E
I
A
İ
M L d ir .
PE
Dİ
ğu
RS
E
Ku K E N
Do
E
ub
R
le
U
S
Cl
I
ç ı,
uster
BA
Ha S I N
ŞU
ey
C
z
İTA
U
Ku
V
AR
E
η
U
KH
P
F
o
U
la
GÖ
K
r
i
s
A
i
,
”).
R
y
a
A
n
S
ZEY
ın .
i
I
Ku
N
lla n
t
D
“KU
u
A
p
) ku
Y
Y
ı
KUZEY
l
d
ER A
ĞİN
ı
zını b
o ug h
RNE
LIR
yi ( Pl
ul m a i
k
. (Ö
L
çin, kuzey gökyüzündeki Büyük Kepçe
A
R
. P US
ŞTİR
ULA YÖ
TİLMİ
NLER İ U FU K Ç EM B ER İ BOY U NCA BEL İ R
Geceleyin Gökyüzü Haritası
W
GECELEYİN GÖKYÜZÜNÜ KEŞFETMENİZ, ÖĞRENMENİZ, VE EĞLENMENİZ İÇİN HER AY ÜCRETSİZ*
6
M3
M3
7
A
LY
or
P
M44
4
ER
M9
M5
NC
CA
M67
kle
s
Sic
γ
S
Reg
O
LE
TE
De
ne
b
ol
a
Ö
ulu
1
O
2
A
H
Y
D
R
Alp
ha
rd
M5
β
LA
K
ür
R
YI
Semboller
CORVUS
Gökada
Çift Yıldız
Değişen Yıldız
ap
Ar
d
Dağınık Bulutsu
EN
ar
N
h
p
RÜ Gezegenimsi Bulutsu
Al
GÖ
A
K
.
U
ır
Açık Yıldız Kümesi
F
ız d N U
ıl d
A
Küresel
Yıldız Kümesi
ımy U K T
k
a
F
t
ça
M83
S
.
Bİ
42
R
M4
IU
ER
GB
RP
AT
TÜ
ün
O
CR
32
RA
s
re
ta
An
ör
SC
M104
Gün ışığından faydalanılıyorsa
1 saat ekleyiniz
GÖKYÜZÜ HARİTASI
40° KUZEY ENLEMİ
İÇİN ÇİZİLMİŞTİR
VE BU ENLEMİN
15° KUZEY VE
GÜNEYİNE
KADAR
KULLANI
LABİLİR
M
Mizar r
& Alco
B
rn
MAY BAŞI
MAY SONU
’d a
an
U
MARSA
JO
R
x
Pollu
Cast
“TO
Thub
g
Bi
e er
Th ipp
D
GEMINI
HE
S” T
1
RI
OL A
M8
ε
Gemma
CORONA
BOREALIS
S
EN )
RP
SE PUT
A
(C
tü
22:00
21:00
ld
yı
n
“t
E
ele N D
G Ö ek b
g
CANIS
5
3
e
M
ZÜ
K Y i r”
MINOR
nd Y Ü
an
ö
ÜZ
M48
K
Ü N la m
n ın . G Ö
ın
ız ı
Ü
Procyon
ER
ıl d
G Ö a ge
y
D
m
E
l
ST
ı
E R i r, b u
tak
SİL
ME
or)
EM
K T E on un
M aj İ N İ T
gö k
a
M
s
DİR
O
r
NOCERO
İS
yü zü
(U
S
.H
İZG
2264
Ayı
n de k
ARİ
KÇ
i kon
üy ük
BATI
TAN
UFU
u mun
çe, B
p
IN M
R
e
K
E
u
k
i yi a ç ı kl a
MB
ERKE
B ü yü
m a k t a d ı r.
Kİ ÇE
Zİ GÖ
KYÜZÜN
DI Ş TA
Ü N T EPE NOKTA S IN I (BA ŞUC U) V E
KB
M3
8
A
IG
NX
NO R
TH
URSA
MINOR
M13
Sa
M1
http://twitter.com/skymaps
M82
2
HUS
Bizi Twitter ile takip edin
Spica
LIB
PA
R
Tüm zamanlar Evrensel Zaman (UT) ölçeği birimindedir. (ABD Doğu Yaz Saati = UT–4 saat,
Türkiye Yaz Saati = UT+3 saattir.)
STA
R
NCP
M9
IUC
Daha fazla gökyüzü olayı ve bağlantılar http://Skymaps.com/skycalendar/
ig
11
γ
GD
ib
I
l1
VIRGO
EKLİPTİK
IN
Me
Vindemiatrix
28 Ay ve Arıkovanı kümesi (M44) yakın görünümde UT 20’de.
31 Ay ve Satürn yakın görünümde UT 12’de.
I
M3
Arcturus
M64
26 Ay yerberi konumunda (Dünya’ya en yakın konumda)
UT 4’te. (361,153 km; 33.1').
31 Ay ilkdördün evresinde UT 3:22’de.
R
Polaris
O
ν
am
in
Veg
a
S
E C
Cor li C A NA T I
o
N
Car
VE
24 Ay yeniay evresinde UT 12:11’de. Kameri ay başlangıcı 1069.
30 Ay ve Regulus yakın görünümde UT 10’da.
U
DA
AC
Et
ε
HERCULES
α
21 Ay ve Venüs yakın görünümde UT 3’te. Par –4.4 kadir.
27 Jüpiter Neptün’ün 0.39° GGD sunda UT 10’da (sabah
gökyüzü). Par –2.4 ve +7.9 kadir.
AR
DR
R
7
β
M10
18 Merkür Güneş ile iç kavuşumda UT 10’da. Sabah
gökyüzüne geçiyor (görünür değil).
M5
17 Ay sondördün evresinde UT 7:26’da.
OPH
17 Ay ve Jüpiter yakın görünümde UT 5’te.
RA
15 Titan Gölgesi Geçişi UT 5:30’dan 10:35’e kadar.
Titan’ın gölgesi Satürn’ün üzerinden geçecek. 6-inç
veya daha büyük açıklığa sahip bir teleskopla bakın.
LY
14 Ay yeröte konumunda (Dünya’dan en uzak konumda)
UT 3’te (uzaklık 404,915 km; açısal büyüklük 29.5').
N
o
r
Cr the
os rn
s
10 Ay ve Antares yakın görünümde UT 21’de (sabah
gökyüzü). Örtülme GD Avrupa, KD Afrika, ve Güney
Asya’dan görülebilir.
C
Ay dolunay evresinde UT 4:01’de.
χ
Ay ve Başakçı yakın görünümde UT 5’te.
9
S
7
U
Ay ve Satürn yakın görünümde UT 6’da. Par +0.8 kadir.
Eta Kova (Eta Aquarid) göktaşı yağmuru UT 0’da maksimum
yoğunlukta. 19 Nisan’dan 28 Mayıs’a kadar aktif. Halley
kuyruklu yıldızı ile ilgisi vardır. Çok hızlı ve parlak
meteorların sayıları saatte 10-20 kadar olur. Tropikal kuşak
ve güney yarıküre gökyüzü gözlemcileri için de uygundur.
GÖKYÜZÜ HARİTASI GECELEYİN
GÖKYÜZÜNÜ GÖSTERİR
YG
N
4
6
KUZEY YARIKÜRE
MAYıS 2009
OP
Ay ilkdördün evresinde UT 20:44’te.
Ay ve Regulus yakın görünümde UT 4’te.
M
EL
2
3
M
CO
CA
M
Ay ve Arıkovanı kümesi (M44) yakın görünümde UT 14’te.
KY
S.
KD
1
an
IC 4665
Alb
g
ir
R )
t
ış S
e
o
K
E Z a kım
rm
va RİTA
İ
E T y ıl d
ğı
ı
R
HA
ya
z
A
F I ının
l a ZÜ
Cr 3
so
N
Ü
9
b
9
D
el
M
un Ö K Y
A
2
6633
i
r
7
g
Ç
on
G
E
V İ R in bi
de
İR.
rö
rin
İ
ENS
N
P
KT
z
ü ze
e
(
SER DA)
l
S
l
i
ın
ECE
ğ
İ
Z
i
CAU
d
(
B
i
a şı n Ö R Ü N
r
.
U
N
de b
G
AQU
U
I
Y
L
A
üzü n
AP
YNI
A
DOĞU
Göky
M
R
EA
i to
K
l
E
o
ş t ü r.
j
N
ÖNL
i
d
e, E
)
ürü l m ü
H
j
d
e
A
r
ÜZ Y
h
a
Rİ TAN
(
D
raco) Herkül tarafından öld
ĞÜN
IN ALT
DÖNDÜ
I N DA K İ P U
S U LA YÖ N LE R İ YÜ ZÜNÜ Z Ü
Gökyüzü Takvimi – Mayıs 2009
W
.S
W
AP
Ba
şak
t
D E a kı m y
C E N TAU R U S
5128
SEN
ıl
k
EU
İ B d ı zı g ü
üyü
RD
ULM
nb
ne y
TLE
ci e
g ö ky
A
n
AK
i
A
k
i
ω
Cen GÜNEY
i
üz ü n
İÇİN
ES
-1 0
1
2
3
4
nd e k
de y ü
Uluslararası Astronomi Yılı 2009
KUL
İH V
kyüzü
k s e k t e.
TAR
LANM
O burçlar kuşağındaki en büyük ve gö
İRLİ
L
AYA B
http://www.astronomi2009.org
Copyright
©
2000–2009
Kym
Thalassoudis.
All
Rights
Reserved.
E
B
A Ş L AYI
Rİ TA SI
N.
A Ç I K LA M A LA R : G Ö K H A
* KULLANIM KOŞULLARI: TİCARİ DEĞİLDİR, ÜCRETSİZ VE EĞİTİM AMAÇLI KULLANIN. ASTRONOMİ EĞİTİM GRUPLARI BASILI
KOPYALARINI ÜCRETSİZ OLARAK DAĞITABİLİRLER. TÜM AYRINTILAR http://Skymaps.com/terms.html ADRESİNDEDİR
Çeviren: Arif Solmaz, Çanakkale, Türkiye
LD
IZ
Yıldız Parlaklıkları
Geceleyin Gökyüzü Gözlemi için İpuçları
Geceleyin gökyüzünü gözlemlediğinizde, ve özellikle yıldız kümeleri, bulutsular ve
gökadalar gibi derin-uzay cisimleri için, karanlık bir bölgede gözlem yapmak her
zaman en iyisidir. Sokak ışıkları veya diğer kaynaklardan kaynaklanan doğrudan
ışıktan sakının. Mümkünse günümüzde büyük şehirlerin çoğunu etkisi altına alan ışık
kirliliğinden uzak bir yerde gözlem yapın.
Genellikle dışarıya çıktıktan 10 ila 20 dakika sonra gözleriniz karanlığa uyum
sağladığında daha fazla yıldız göreceksiniz. Ayrıca yıldız haritasını görmek için bir
cep fenerine ihtiyacınız varsa ampulu kırmızı şeffaf kağıt ile kaplayın. Bu şekilde
karanlığı görme gücünüz korunmuş olacaktır.
Sonuç olarak, Ay bir teleskopla görülebilecek en çarpıcı gökcisimlerinden biri olsa
da parlak ışığı gökyünüzü aydınlatır ve sönük bir çok gökcismini görmeyi zorlaştırır.
Bu yüzden geceleyin gökyüzü gözlemi için Yeni Ay veya Son Dördün evresi civarındaki
aysız geceleri deneyin.
Astronomi Sözlüğü
Kavuşma konumu – İki gökcisminin sıralanması yani Dünya’dan bakıldığında en küçük
açısal ayrıklıkta bulunmaları.
Takımyıldız – Gökyüzünün yıldız deseni içeren tanımlanmış bir bölgesi.
Dağınık Bulutsu – Yakın yıldızlarca aydınlatılan bir gaz bulutu.
Çift Yıldız – Gökyüzünde birbirine yakın görünen iki yıldız; ya kütleçekimiyle bağlı ve
birbirlerinin etrafında dolanırlar (çift yıldız) ya da Dünya’ya uzaklıkları farklıdır (optik
çift). Yıldızların görünür ayrıklığı açı saniyesi biriminde verilir (").
Ekliptik – Güneş’in gök küre üzerindeki Dünya’dan görülen yörüngesi.
Uzanım – İki gökcisminin açısal ayrıklığı. Merkür ve Venüs için en büyük uzanım Dünya’dan
bakıldığında Güneş’e en uzak açısal konumlarında bulundukları zaman meydana gelir.
Gökada – Bir kaç milyar kadar yıldızın kütleçekimi ile bir arada bulunduğu kütle.
Küresel Yıldız Kümesi – Bir kaç bin yaşlı yıldızdan oluşan top şeklindeki grup.
Işık yılı (ıy) – 300,000 km/s hızla ilerleyen bir ışık demetinin bir yılda katettiği uzaklık.
Kadir (Parlaklık) – Bir gökcisminin gökyüzündeki görünür parlaklığı.
Açık Yıldız Kümesi – Görece genç onlarca veya yüzlerce yıldızdan oluşan grup.
Karşı konum – Bir gökcisminin gökyüzünde Güneş’in tam karşı konumunda olması.
Gezegenimsi Bulutsu – Bir yıldız tarafından savrulan kabuk biçimli gaz kalıntısı.
Evrensel Zaman (UT) – Gökbilimciler tarafından kullanılan zaman sistemi. Greenwich
Ortalama Zamanı olarak ta bilinir. Doğu Standart Zamanı (örneğin New York) UT’den 5
saat geridedir.
Değişen Yıldız – Parlaklığı zamanla değişen yıldız.
MAYıS 2009
Çıplak Gözle Kolayca Görülebilir
Capella
Arcturus
Procyon
δ Cephei
Deneb
Castor
Pollux
α Herculis
Regulus
Vega
Antares
Polaris
Spica
Aur
Boo
CMi
Cep
Cyg
Gem
Gem
Her
Leo
Lyr
Sco
UMi
Vir
En parlak 6. yıldız. Sarımsı renkte görünür. Tayfsal çift yıldız. Uz=42 ıy.
Turuncu, K sınıfı dev yıldız. İsmi "ayı bekçisi" anlamına gelmektedir. Uz=36,7 ıy.
İsmin anlamı Yunanca'da "köpekten önce" dir, Sirius'tan önce doğar (kuzey enlemlerinde). Uz=11.4 ıy.
Sefeid örneği. Parlaklığı 5.366 gün boyunca 3.5 & 4.4 kadir arasında değişim gösterir. Yoldaş yıldız 6 kadir.
Kuğu Takımyıldızı'ndaki en parlak yıldızdır. Bilinen en büyük süperdev yıldızlardan biridir. Uz=1,400±200 ıy.
6 bileşeniyle çoklu yıldız sistemi. Teleskopla 3 yıldız görülebilir. Uz=52 ıy.
Klasik mitolojide ikizi Kastor ile birlikte Leda'nın oğludur. Uz=34 ıy.
Yarı düzenli değişen. Parlaklığı 90 gün boyunca 3.1 & 3.9 kadir arasında değişim gösterir. Yoldaş 5.4 kadirdir.
Aslan takımyıldızındaki en parlak yıldız. En az 1 yoldaşıyla mavi-beyaz yıldız. Uz=77 ıy.
Gökyüzündeki beşinci en parlak yıldızdır. Mavi-beyaz bir yıldızdır. Uz=25.0 ıy.
Kırmızı, süperdev yıldız. İsminin anlamı "Mars'ın rakibi" dir. Uz=135,9 ıy.
Kuzey Kutup Yıldızı. Teleskop yardımıyla, ilgili olmayan 8 kadirlik yoldaş görülebilir. Uz=433 ıy.
Latince ismin anlamı "buğday başağı"dır. Başak'ın sol elindeymiş gibi görünür. Uz=250 ıy.
Dürbünle Kolayca Görülebilir
GÖK CİSİMLERİ
Bu ay akşam üstü gökyüzünde bu sayfada listelenmiş gökcisimlerinden bir kaçı daha
ilgi çekici ve parlak olacaktır (aylık gökyüzü haritasına bakınız). Cisimler üç
kategoride gruplandırılmıştır. Çıplak gözle kolayca görülebilenler (optik alet yardımı
olmadan), dürbünle kolayca görülebilenler ve teleskop gerektirenler. Not, bir
teleskop veya büyük bir dürbünle bakıldığında tüm gökcisimleri (tek yıldızlar
hariç) daha etkileyici görünürler. Gökyüzü gözlemcileri için uygun olan optik
ekipmanla görülebilen gökcisimlerini vurgulamak için, bu şekilde gruplar oluşturulur.
KUZEY YARIKÜRE
Gök Cisimleri Hakkında
M44
M3
μ Cephei
Mel 111
χ Cygni
M39
ν Draconis
M13
M92
R Hydrae
ε Lyrae
R Lyrae
M12
M10
IC 4665
6633
M4
M5
Mizar & Alcor
Cr 399
Cnc
CVn
Cep
Com
Cyg
Cyg
Dra
Her
Her
Hya
Lyr
Lyr
Oph
Oph
Oph
Oph
Sco
Ser
UMa
Vul
Arıkovanı veya Beehie Kümesi. Çıplak gözle görülebilir. Uz=590±20 ıy.
Dürbünle bulmak kolaydır. Çıplak gözle bir an için görülebilir.
Herschel'in Grena Yıldızı. En kırmızı yıldızlardan biridir. Parlaklığı 730 gün boyunca 3.4'den 5.1 kadire kadar değişim gösterir.sterir.
Berenis'in Saçı. 5 derece içerisinde parlaklıkları 5-6 kadir olan 80 yıldız yer alır. Uz=288 ıy. Yaş=400 milyon yıl.
Uzun dönemli zonklayan kırmızı dev yıldız. Parlaklığı 407 gün boyunca 3.3 & 14.2 kadir arasında değişim gösterir.
Şartlar uygun olduğunda çıplak gözle görülebilir. Uz=900 ıy.
Beyaz yıldızların geniş çifti. Dürbünle gözlem için en güzel çiftlerden biridir. Uz=100 ıy.
Kuzey Gök Küresindeki en güzel küresel kümedir. 1714'te Halley tarafından keşfedilmiştir. Uz=23,000 ıy.
M13'ten daha sönük ve küçüktür. Yıldızlarını ayırt edebilmek için bir teleskop kullanınız.
Uzun dönemli değişen yıldız. Parlaklığı 390 gün boyunca 3.0 & 11 kadir arasında değişmektedir. Parlak kırmızı.
Ünlü çift yıldız çifti. Dürbünle bir çift yıldız görünür. Çok güçlü dürbünle her bir çift görülebilir.
Yarı düzenli değişen. Parlaklığı 46 gün boyunca 3.9 & 5.0 kadir arasında değişim gösterir.
Daha parlak M10'a yakındır. Uz=18,000 ıy.
Daha sönük M12'den 3 derece uzaktadır. Dürbünle her ikisi de bir an için görülebilir. Uz=14,000 ıy.
Büyük, dağınık açık küme. Dürbünle gözlenebilir.
Dağınık açık küme. Dürbünle gözlenebilir.
Kapalı küresel küme. Optik bir araç olmadan da görülebilir. Uz=7,000 ıy.
İnce küresel yıldız kümesi. Teleskopla tek yıldızlar görülebilir. Uz=25,000 ıy.
Güzel görüşalanı veya dürbünle 2 yıldız görülebilir. Çift sistem değildir. Mizar parlaklığı 4 kadir bir yoldaşa sahiptir.
Elbise askısı veya "Brocchi's Kümesi". Gerçek bir yıldız kümesi değildir. Uz=218 ile 1,140 ıy.
Teleskop Yardımıyla Görülen Cisimler
ε Boötis
M67
M94
M51
η Cassiopeiae
5128
M64
Albireo
61 Cygni
3242
M83
γ Leonis
β Lyrae
M57
M16
M81
M82
M104
γ Virginis
M27
Boo
Cnc
CVn
CVn
Cas
Cen
Com
Cyg
Cyg
Hya
Hya
Leo
Lyr
Lyr
Ser
UMa
UMa
Vir
Vir
Vul
Parlaklığı 4.9 kadirden mavi-yeşil yoldaşa sahip kırmızı dev (par 2.5 kadir) yıldız. Ay=2.8". Ayrı görebilmek zor.
Parlaklığı 10. kadirden veya daha sönük 500'den fazla yıldız içerir. En yaşlı kümelerden biridir. Uz=2,350 ıy.
Neredeyse tam karşıdan görülen yoğun galaksi. Uz=15 milyon ıy.
Girdap Gökadası. Sarmal yapısı ilk kez tanımlanan gökada. Uz=25 milyon ıy.
Sarı yıldızın parlaklığı 3.4 kadir & turuncu yıldız 7.5 kadir. Uz=19 ıy. Yörünge=480 yıl. Ay=12".
Gizli bir şeritle ikiye ayrılmıştır. Güçlü radyo kaynağı. Uz=11 milyon ıy.
Siyah Göz Gökadası. 1775'te J.E. Bode tarafından -- "küçük, bulutsu yıldız" keşfedilmiştir.
Zarif çift yıldız. Turuncu ve mavi-yeşil karşıt renkler içerir. Ay=34.4".
Çekici çift yıldız. Parlaklıkları 5.2 & 6.1 kadir olan turuncu cüce yıldızlar. Uz=11.4 ıy. Ay=28.4".
Jüpiter'in Hayaleti. Parlak mavi disk. Merkez yıldızın parlaklığı 11 kadir. Uz=2,600 ıy.
Klasik tam karşıdan görülen sarmal gökada. Lacaille tarafından 1752'de keşfedilmiştir. Çekici yıldız bölgesi.
Görkemli altın sarısı dev çift yıldız. Parlaklıklar 2.2 & 3.5 kadir. Yörünge=600 yıl. Ay=4.4".
Örten çift yıldız. Parlaklığı 12.940 gün boyunca 3.3 & 4.3 kadir arasında değişim gösterir. Sönük olan 7.2 kadir mavi yıldız.ız.
Yüzük Bulutsusu. Görkemli cisim. Duman-halkası şeklinde. Uz=4,100 ıy.
Kartal Bulutsusu. Gözlem için geniş açıklığa sahip bir teleskop gereklidir. Uz=8,150 ıy.
Dürbünle görülebilen güzel bir sarmal gökada. Teleskopla kolayca görülebilir.
M81'e yakın fakat daha sönük ve küçüktür.
Meksikalı Şapkası Gökadası. Neredeyse tam karşıdan görülen sarmal gökada. Merkezi çekirdek çıkıntılıdır.
Parlaklığı 3.5 kadir olan sarı-beyaz yıldız çifti. Yörünge=169 yıl. 2005 yılındaki en yakın konumlarında.
Halter Bulutsusu. Büyükçe ve iki lopludur. En şaşırtıcı gezegenimsi bulutsudur. Uz=975 ıy.
Copyright © 2000–2009 Kym Thalassoudis. All Rights Reserved.