İNHALERLER ve İNHALER KULLANIM TEKNİKLERİ

İNHALERLER VE
İNHALER KULLANIM TEKNİKLERİ
İntern Dr. Sezai YURDAKUL
 Bronkodilatörlerin inhalasyon yoluyla
kullanımı yaygın kabul görmektedir.
 Ancak inhalasyon için hangi cihazın
seçileceği; hastaya, hastalığın ağırlığına ve
verilecek ilacın dozuna göre değişmektedir.
 Yapılan araştırmalar, nebülizatörlerin gerek
hastalar gerek hekimler, hemşireler ve
uygulayıcı personel tarafından yeterince
doğru kullanılmamakta olduğunu
göstermiştir.
 İlaçların doğru bir şekilde verilebilmesi için
gerek hasta gerek uygulayıcı personel
eğitilmelidir.
 Akut astım atağında yüksek doz
bronkodilatör ilaçlar nebülizatörlerle verildiği
için, kullanacak kişinin eğitimi çok önemlidir.
 Ataklar dışında nebülizatörler daha az sıklıkta
kullanılır, bu vakalarda daha çok ölçülü doz
inhalerler (ÖDİ) ve kuru toz inhalerler (KTİ)
kullanılmaktadır.
İnhalerler (MDI=Ölçülü doz
inhaleri)
İnhalerler (MDI=Ölçülü doz
inhaleri)
 Bu cihazların ortak yönü tek basma veya
çekme ile hep aynı miktarda ilacı
fışkırtmalarıdır.
 Etkili olmaları için çok iyi bir hasta
kooperasyonu gerekmektedir
 İlacın hava yollarına çarpmasını önleyecek ve
periferik solunum yollarında yoğunlaşmasını
sağlayacak aerosol bulutçukları oluşturamaz
 Hasta tüpün ağzını dudakları arasına alır ve
nefes almaya başladıktan hemen sonra
basarak ilacı serbestleştirir.
 İlacı sıktığı sırada inspiryuma devam etmelidir
 Yavaş ve derin nefes aldıktan sonra soluğunu
10 saniye tutmalıdır.
 Sonra yine yavaş olarak nefesini vermelidir
 Yanlış kullanımın önüne geçebilmek için hasta
ile ilaç arasında bir hazne(spacer)
kullanılabilir
 İlaç haznenin içine sıkıldıktan sonra 3-5 saniye
havada asılı kalır
 Bu süre içerisinde hastanın hazneden yavaş
ve derin bir inspirasyon yapması ve 10 saniye
kadar nefesini tutması gerekir
 Hazne kullanımı tedavi etkinliğini artırdığı
gibi, ilaçların ağız ve orofarenks mukozasına
yapışmasını azaltarak, inhale steroidlerde
görülen yan etkileri de (öksürük ve oral
kandidiyazis) önler.
 Her seferde hazne içerisine birden fazla doz




ilaç sıkılmaması gerekir.
Erişkinlerde hazne ağızlıkla, çocuklarda ise
maskeyle kullanılır
Hazneler haftada bir yıkanarak havada
kurutulmalıdır
Yıkama sonrasında ilk kullanılacağı zaman
içine birkaç puf sprey sıkılmalıdır
Diğer formlara göre en ucuz tedavi biçimidir.
Kuru Toz İnhalerler
 Diskusların ağız yolu ile akciğerlere çekilmesi
daha kolaydır
 Hasta hızlı ve derin bir inspirasyonla toz ilacı
içerisine çeker
 Daha düşük solunum hızlarında da akciğerlere
nüfuz edebilmeleri mümkün olmaktadır.
 Genelde 60 dozluk preparatlar şeklinde
satılmaktadır
 Diskus üzerindeki sayaç, içinde kaç doz ilaç
kaldığını göstermektedir.
 İnhalerlerin 6-7 yaşından önce kullanılması
zordur
 Bu çocukların inhalerleri içine çekebilmeleri
için hacim oluşturucu aparatlar kullanılması
gerekir
 Bu aparatlar Able-Spacer, Volumatic,
Aerochamber gibi piyasa isimleri
 Hepsinde ortak prensip inhalerin içindeki ilacı
kapalı bir boşluğa sıkıp çocuğu oradan
solutmaktır.
Aerolizer
Aerolizer
 1. Kapak çekilip çıkartılır.
 2. İnhalerin tabanı sıkıca tutulup ağızlık ok yönünde





döndürülerek açılır.
3. Blister ambalajından çıkartılan kapsül inhalerin içindeki
kapsül şeklindeki boşluğa yerleştirilir.
4. Ağızlık kapalı duruma gelinceye kadar aksi yöne
döndürülür.
5. İnhaler dik tutularak, her iki yandaki mavi düğmelere
sadece bir kez tam olarak basılır ve bırakılır.
6. Nefes olabildiğince dışarı verilir.
7. İnhaler ağıza alınır. Baş hafifçe geriye doğru eğilir. Hızla
ve derin nefes alınır. Bu işlem 2 kez daha uygulanabilir.
Turbuhaler
 1.Üzerindeki kapak çıkarılır. Ağız kısmı yukarı gelecek şekilde





tutulur.
2. Alttaki kısmı kendi ekseni üzerinde ileri ve geri döndürülerek
“çıt” sesi duyulur.
3.Yeterli nefes verdikten sonra aletin ağız kısmı dudaklar
arasına alınır ve olabildiğince derin ve hızlı bir şekilde nefes
alınır.Bu işlem alttaki kısım oynanmadan 2 kez daha
uygulanabilir.
4. İkinci inhalasyon için 60 sn. beklenir.
5. Tozun nemlenmesinden kaçınmak için aletin içine nefes
verilmemelidir.
Kortikosteroid içeren aerolizer kullandıktan sonra (Miflonide)
mutlaka su ile ağız çalkalanmalı ve gargara yapılmalıdır.
Nebülizatörler
Nebülizatörler
 Nebülizatörle tedavinin amacı, 5-10 dakika
gibi kısa bir sürede solunabilir partiküller
içeren aerosol şeklindeki ilacın tedavi edici
dozunun solunum yollarına dağılmasını
sağlamaktır
 Sıvı bir ilacı buhara veya bir süspansiyonu çok
küçük damlacıklara dönüştürebilir ve ilaç,
bronşiyollere hatta alveollere dek
ulaştırılabilir
 Ağır ataklarda kısa etkili bronkodilatörler yaşam




kurtarabilir
Kortikosteroidlerin etkisinin ortaya çıkması birkaç
saat alacağından
Yüksek doz bronkodilatör verilmesini sağlayan en iyi
yöntem ise nebülizasyondur
Akut ataklar veya nebülizatör kullanma
endikasyonları konusunda, ülkemizde henüz kesin
sınırlarla belirlenen ulusal bir ortak görüş yoktur
Akut ataklar dışında kronik ağır astımlı hastalarda,
yüksek doz inhaler ilaç kullanmalarına rağmen
semptomlarda yeterli iyileşme görülmüyorsa,
nebülizatör ile tedavi uygulanabilir.
 Hastalığın ağırlığı
 Hastanın inhalerleri doğru kullanamaması
 Fazla miktarda ilacın akciğerlere
ulaştırılabilmesi
 Hasta ve yakınları için kullanım kolaylığı
endikasyonlarıdır
Nebülizatörler tanı ve tedavi
amacıyla kullanılmaktadır









Tanı amacıyla: Akciğer fizyolojisi
Ventilasyon
Mukosiliyer klirens
Epiteliyal permeabilite
Hava yolu reaktivitesi
Hava yolu reverzibilitesi
Öksürük şiddeti ölçümü
Akciğerden materyal elde etme
Balgam indüksiyonu
 Tedavi amacıyla:
 · Hava yolu obstrüksiyonu (bronkodilatörler,




steroidler)
· Enfeksiyon (antibiyotikler)
· Anormal sekresyonlar (salin, rhDNaz,
asetilsistein)
· Öksürük (lokal anestezikler)
· Nefes darlığı (opiyatlar) durumlarında
kullanılmaktadır
Nebülizatör tedavisi hangi durumlarda
inhalerlere tercih edilir?
 Yüksek dozlarda ilaç gerektiğinde,
 Astım ve KOAH atağında olduğu gibi koordine
solunumun güç olduğu durumlarda,
 Kronik akciğer hastalıklarında inhaler preparatların
yeterince etkin olmadığı, ilacın akciğer periferine
yoğun bir şekilde dağılımının gerektiği durumlarda,
örneğin pneusistis carinii pnömonisi (PCP)
profilaksisi için pentamidin kullanımında,
 Bebeklerde, inhaler, ara odacık ve maskelerin işe
yaramadığı durumlarda,
 İnhaler ile kullanıma uygun olmayan antibiyotik,
lignokain gibi bazı ilaçların verilmesi gerektiğinde
nebülizatör tedavisi tercih edilmelidir
Nasıl kullanılır ?
 Nebülü açın ve ağızlık ya da yüz maskesinin
altındaki ilaç haznesine boşaltın. Cihazı
çalıştırın.
 Ağızlığı dudaklarınızın alarak (veya maskeyi
yüzünüze kapatarak) yavaş ve derin bir
şekilde soluk alıp vermeye başlayın. Aldığınız
her nefesi 1-2 saniye kadar tutun.
 Haznedeki ilaç tamamen bitinceye kadar (1015 dakika) bu işleme devam edin.
 NEBULİZATÖRÜ HER KULLANIMDAN SONRA
TEMİZLEMEK GEREKLİDİR:
 1. Maske (veya ağızlık), ilaç haznesi ve bağlantı
hortumunu birbirinden ayrılır
2. Parçaları ılık su ile yıkanır.
3. Parçaları kuruladıktan sonra tekrar birleştirerek, iç
yüzeylerin de kurumasını sağlamak için nebülizatörü
birkaç dakika çalıştırılır
4. Cihazı bir sonraki kullanıma kadar kutusunda
muhafaza edilir.