b-Yeterli enerji + Yetersiz protein

2- BESLENMENİN SÜT VERİMİNE ETKİSİ
Süt ineklerinde kalıtımla belirlenen verimin alınması büyük
ölçüde uygulanan besleme programına bağlıdır. Yetersiz
ve dengesiz besleme programının uygulanması sığırlarda
ekonomik olmayan bir üretim demektir. Nitekim yetersiz
bir besleme programı uygulandığında inek buna ilk planda
süt verimini azaltmak suretiyle tepki gösterir. Bu tepkinin
derecesi kuşkusuz yetersiz beslemenin süre ve şiddetine
bağlıdır. Uygulama sonucunda çeşitli beslenme ve döl
verimi bozuklukları da ortaya çıkabilir ve ileride
düzeltilmesi güç sonuçlarla karşılaşılabilir. Diğer yandan
uygün olmayan bir besleme sonucunda inekler aşı
programına gerekli tepkiyi göstermemekte enfeksiyonlara
karşı daha duyarlı olmaktadırlar.
Süt üretimi üzerinde etkili olan iki önemli faktör enerji ve
proteindir. Süt inekleri rasyonlarında bu iki faktöre bağlı şu
dengesizlikler söz konusu olabilir.
a- Yetersiz enerji + Yeterli protein
Bu durumda, inek negatif enerji dengesindedir. Süt inekleri
vücut yağlarını çok kolay harekete geçirme yeteneğine
sahiptirler. Bu nedenle hayvan düşük düzeydeki bir enerji
yetmezliğine katlanabilir. Vücutta büyük bir enerji deposu
mevcut ise verimdeki azalma gayet yavaş olur. Şiddetli
yetmezlik olgularında süt veriminde azalma, beslenme ve
döl verimi bozuklukları kaçınılmazdır.
b-Yeterli enerji + Yetersiz protein
Bu uygulamada negatif azot dengesi ortaya çıkar. Vücut
yağlarını çok kolay harekete geçiren ineğin protein
yetmezliği karşısında böyle bir şansı yoktur. Başlangıçta
süt verimi bundan az da olsa etkilenir. Ancak protein
yetmezliği çok belirgin ve yüksek düzeyde ise süt verimi
önemli derecede azalır. İştah azalması da söz konusu
olabilir. Bu durumda enerji ve diğer besin maddeleri
yetmezliği tehlikesi de söz konusu olabilir.
c-Yetersiz enerji + Yetersiz protein
Bu durumda ise, inek hem negatif enerji hem de negatif
azot (protein) dengesi ile karşı karşıyadır. Buna bağlı
olarak süt verimi birdenbire önemli ölçüde düşer.
Beslenme ve döl verimi sorunları kısa sürede ortaya
çıkabilir.
Toplam rasyon içindeki kaba yemin payının % 30'un altına
düşürülmesi ile süt yağı % 2 veya daha aşağıya
inmektedir. İneklerde her 100 kg canlı ağırlık için 1.5 kg
kuru kaba yem verilmesi bu uygulamanın olumsuz
etkisiniortadan kaldırmaktadır. Diğer yandan süt yağında
meydana gelebilecek bir azalmanın önüne geçmek için
toplam rasyonda selüloz miktarının % 15-18 oranında
bulunması gerekir. Süt yağı üzerinde etkili olan bir diğer
faktörde kaba yemin fiziksel şeklidir. Kaba yemin
öğütülerek yada çok ince parçalanarak verilmesi süt yağını
düşürür. Yüksek düzeyde su içeren mera otları ile yeşil
yemlerin uzun süreli yedirilmesi de süt yağının azalmasının
nedenleri arasındadır. Laktasyonun ilk 1-2 ayında iyi
kondisyonda bulunan ineklerde süt yağı zayıf kondisyona
sahip olanlara göre daha yüksektir. Yüksek verimli
ineklerin çoğu bu dönemde ağırlık kaybederler. Bu nedenle
hayvanlara, yem tüketiminde azalma meydana gelmeden,
yeterli enerji verilmelidir. Vücut yağındaki kayıp çok hızlı
olursa yağ asitlerinin ara ürünlerinde (metabolitler) olan
keton cisimcikleri kanda birikir ve ketozis şekillenir