KIBRIS`IN KUZEY KESİMİ İÇİN KIRSAL KALKINMA PROGRAMI
advertisement
KIBRIS’IN KUZEY KESİMİ İÇİN KIRSAL KALKINMA PROGRAMI 2014-2020 [Tarihi seçin] Annex 2 of the TAIEX MISSION 64308 – Summary of the TCc RDP 2014-2020 Kıbrıs’ın kuzey kesimi için Kırsal Kalkınma Programı 2014-2020 Özet-Haziran 2017 2014-2020 yılları arasını kapsayan Kıbrıs’ın kuzey kesimi için Kırsal Kalkınma Programı, sektör için kamu kaynaklarından ve uluslararası kaynaklardan sağlanacak mali kaynağın kullanılmasına yönelik Kıbrıs Türk toplumunun önceliklerini ortaya koymaktadır. Program, stratejik bir programlama yaklaşımı gerektiren OTP’nin 2. bacağı olan Kırsal Kalkınma için Avrupa Tarımsal Fonu ile kırsal kalkınmanın desteklenmesi ile ilgili 1305/20131 sayılı AB Tüzüğünün yapısı doğrultusunda hazırlanmıştır. Kıbrıs’ın kuzey kesiminde uygulanacak kırsal kalkınma politikasının genel hedefi, yerel turizm ve bölgesel pazar taleplerinin sürdürülebilirliğini sağlarken çevre dostu uygulamalar ile süt ürünleri, bitkisel ürün ve bahçe bitkileri ürünleri için tarım ve tarımsal işleme sektörlerinin modernleşmesini desteklemektir. İlgili stratejik hedef üç ana hedef altında detaylandırılmıştır: - - - Yenilik ve genç çiftçiler / girişimcilerin gelişmesini sağlayıp, eğitim ile farkındalığa yönelik faaliyetleri destekleyerek süt ürünleri, bitkisel ürün ve bahçe bitkileri üretimi için tarım ve tarımsal işleme sektörlerinin modernleşmesini desteklemek. Bu hedef, küçükbaş hayvancılık sektörünün desteklenmesi, yenilik ve genç çiftçiler / girişimcilerin kendini geliştirmesi ve tarımsal ekosistemlerin güçlendirilmesi ile biyoçeşitlilik, toprak ve su koşullarının korunarak çevre dostu uygulamaları kullanarak eğitim ve farkındalık faaliyetlerinin desteklenmesi ile gerçekleştirilmelidir. Toplumsal katılımı iyileştirip ekonomik kalkınmayı artırarak kırsal bölgelerde yaşayan nüfusun yaşam koşullarını iyileştirmek. Bu hedef, çok az kaynağa sahip küçük çiftlikleri desteklerken, kırsal bölgelerde yaşayan nüfusa temel hizmetler sağlayarak ve ilgili belediyeler ile kolektif yaklaşımlar geliştirerek gerçekleştirilmelidir. Kaynaklar ile doğal çevrenin korunması ve iyileştirilmesi. Bu hedef, Kıbrıs’ın kuzey kesiminde doğal çevre için tehdit oluşturan unsurlarla başa çıkmak adına yerinde bir doğal kaynak yönetimi ile kırsal alanlara ekonomik fayda getirmesi için turistlerin dikkatini bu bölgelere çekerek gerçekleştirilmelidir. Buna ek olarak, yeniliğin geliştirilmesi ile becerilerin geliştirilmesi, başarı ve bölgenin gelişmesinde bir güçlendirme unsuru olduklarından dolayı KTt KKP altında birbiriyle iç içe geçmiş hedeflerdir. Kırsal kalkınma, Ortak Tarım Politikalarının ikinci bacağı olarak çok yıllı programları altında Üye Devletlere yerel veya bölgesel düzeyde eş finansmanlı AB fonları sağlamaktadır. 2014-2020 program dönemi içerisinde 28 Üye Devlet’te toplam 118 program uygulanmıştır. Kırsal kalkınma programı, ilgili dönem için ekonomik, çevre ve toplumsal konulara odaklı altı öncelik ortaya koymaktadır. Bu önceliklere dayanarak Üye Devletler beklenen sonuçlara ulaşmak adına kendi hedef, öncelik ve önlemlerini belirler. Buna ek olarak, eylemlerin daha iyi koordine edilmesi ve çeşitli yapısal Avrupa yatırım fonları1 (ESIF) arasındaki sinerjilerinin en üst düzeye çıkarılması için AB tarafından finanse edilen yatırımlara yönelik strateji geliştirmek adına her bir Üye Devlet ile bir ortaklık anlaşmasına (stratejik yaklaşım) varılmıştır. 1 Annex 2 of the TAIEX MISSION 64308 – Summary of the TCc RDP 2014-2020 Bu belge, Kıbrıs’ın kuzey kesiminde yaşanan zorluklar ile OTP’ nin 2. Bacağının AB öncelikleri doğrultusunda KTt KKP öncelikleri ve seçilen önlemleri ortaya koymak bakımından programa yönelik bir genel bakış sunmaktadır. Belgenin ekinde ise stratejik öncelikler, bu önceliklere ulaşmak için alınacak önlemler ile bu önlemlerin gerekçeleri ve ilgili dönem için önerilen öncelikli önlemlerin kısa bir açıklaması bulunmaktadır. 1) Arka plan ve konular Kıbrıs’ın kuzey kesimi, adanın toplam alanının yaklaşık %35’ine gelen 3,298 km2’lik bir yüzey alanına sahiptir. Kıbrıs’ın kuzey kesiminde bulunan kırsal alanlar %75’lik bir bölgeyi kapsamaktadır. Kullanılan tarım alanı (KTA) toplan alanın %57’sini oluştururken orman/diğer ağaçlık alanlar %23 oranındadır. Toplam nüfusun %49’unun kırsal alanlarda yaşadığı Kıbrıs’ın kuzey kesiminde toplam nüfus 286,257’dir (2011). GSMH’nin sektörel dağılımında ise tarım sektörü bir önceki yıla göre %3’lük bir artış göstererek 2014 yılında %8.2’lik bir pay almıştır. GSMH içerisinde tarımın payına baktığımız zaman ise %51 hayvancılık ve %43 ise tarım ürünlerinden gelmektedir. Tarım/tarımsal işlemeye bağlı ihracat ise her yıl kademeli olarak azalmakta, 2015 yılında $112.6 milyon iken, tarımsal ürünlerin ithalatının toplam değeri ise bir önceki yıla göre %17 artış göstererek ihracat karşısında $208 milyon fazla gerçekleştirmiştir. Yapılan ihracatın önemli bir payı, %30 ile kalitesi kalite kontrollü üretim (PDO) ile iyileştirilmiş olan süt ürünleri (hellim) ve %18 narenciyeden gelmektedir. Ticaret trendlerinin olumsuz olmasına karşın, tarım ürünleri, toplam ihracat içerisinde önemli bir yer tutmaya devam etmektedir. Kıbrıs’ın kuzey kesiminde yaklaşık 12.000 tarımsal işletme bulunmaktadır. Bu işletmelerin bir çoğu tarımsal ürün üretimi yaparken %62, önemli bir kısmı da hayvancılık ile uğraşmaktadır. Kayıtlı toplam çiftlikler içerisinde neredeyse hepsi toplam istihdamın %3,7’sini oluşturan 14,025 çiftçinin istihdam edildiği aile çiftlikleridir. Tarım sektörü, kırsal nüfus için temel gelir kaynağı olurken, kırsaldan kente göçü engelleyip oradaki nüfus için istihdam fırsatları yaratmaktadır. Hayvancılık sektörü açısından ise, küçük baş hayvancılıkta toprak ve iklim koşulları ile yüksek kaliteli peynire yönelik yerel ve bölgesel talep doğrultusunda önemli bir gelişme sağlanmasına karşın, inek sektörü hala daha fazlasıyla desteklenmekte, bu da fazla üretim meydana getirmektedir. Genel olarak sorun hayvan yemlerinin miktarı ve maliyetidir: çiftçiler, yurt dışından satın alınan yemlere çok fazla 2 Annex 2 of the TAIEX MISSION 64308 – Summary of the TCc RDP 2014-2020 bağımlıdır ve çiftçilerin bunun yerine desteklenerek çiftlikte yem üretimi konusunda tavsiyeler alması gerekmektedir. Ahırlar ile hayvancılık işletmelerindeki diğer altyapılar genelde kötü durumdadır ve hijyen ile hayvan refahı kriterlerini karşılamamaktadır. Sadece bir kaç büyük çiftlikte günümüze uygun yapılar mevcuttur. Gübre yönetimi konusunda ise herhangi bir yasal düzenleme yoktur. Gübre, sızıntıya yol açabilecek şekilde doğrudan toprak üzerinde biriktirilmekte ve çamur içerisine akarak tehlikeli hastalıklara yol açmaktadır. Genel bağlamda ülke, çevre, biyoçeşitlilik, kaynak verimliliği ve iklim değişikliği konusunda önemli zorluklarla başa çıkmaktadır. Az miktardaki yağmur miktarı, yüksek hava sıcaklıkları ve gittikçe artan kuraklık dönemleri, su, tarımsal arazi, orman ve toprak gibi Kıbrıs’ın sınırlı doğal kaynakları üzerinde çok büyük baskı yapmakta ve ekosistem biyoçeşitliliğini tehdit etmektedir. Doğal çevre ile biyoçeşitliliğin korunması ve saklanması, iklim değişikliğinin hafifletilmesi ve sosyo-ekonomik büyümenin sürdürülmesi adına Kıbrıs’da doğal kaynaklarının sürdürülebilir yönetimi ve etkin kullanımına ek olarak daha fazla hukuki yaptırıma ihtiyaç vardır. Yakın zamanda Türkiye’den su boru hattının sınırlı su kaynakları üzerindeki baskıyı alma durumuna karşın su tedariki Kıbrıs için hala daha önemli bir sorun teşkil etmektedir. Güzelyurt bölgesinden bulunan yer altı akiferlerinin büyük bir kısmı kötü durumdadır ve yüksek oranda tuzlanmıştır. Su kaynakları ve biyoçeşitliliğin mevcut durumunu iyileştirmek adına sulama suyunun verimini artırmak ve tarım kimyasallarından toprağın ve suyun kirlenmesini azaltmak gereklidir. Kıbrıs’ın kuzey kesime enerji ihtiyaçları için özellikle de ithal yakıta bağlıdır. Çiftlikler ile tarımsal gıda işletmelerinde yenilikçi teknolojiler ile yenilenebilir enerji (rüzgar ve güneş enerjisi gibi) kullanımı ile enerji verimliliğini artırmak gerekmektedir. Bu da GHG emisyonlarının azaltılması ve yenilenebilir enerji kullanımının artırılmasına yönelik AB 2020 hedeflerine ulaşılmasına katkıda bulunacaktır. 2) KTt KKP bu zorlukları nasıl ortaya koyabilir Zorlukları ortaya koymak ve yukarıda belirtilen hedefleri yerine getirmek adına, KTt KKP beş AB Kırsal Kalkınma önceliği altında KK önlemlerini finanse edecektir. Öncelik 1 Tarım, ormancılık ve kırsal alanlarda bilgi aktarma ve yenilik, Öncelik 2 Tüm tarım türlerinde uygulanabilirlik ve rekabet edebilirliğini artırmak ve yenilikçi teknolojileri desteklemek, Öncelik 3 Tarımda gıda zinciri planlaması ile risk yönetimini desteklemek, Öncelik 4 Tarım ve ormancılığa bağlı ekosistemleri onarmak, korumak ve iyileştirmek ve Öncelik 5 Kırsal alanlarda toplumsal katılım, yoksulluğun azaltılması ve ekonomik kalkınma. Tarım, ormancılık ve kırsal alanlarda bilgi aktarma ve yenilik KTt KKP altında birbiriyle çakışan bu öncelik, gelecekte işbirliği projeleri kurulması adına mesleki eğitim ve danışmanlık hizmetleri konusunda ciddi bir çaba gösterilerek yeniliğin artırılması ve becerilerin geliştirilmesini amaçlamaktadır. Çiftçiler ile işçilerin bilgi ve beceri seviyesini artırmak adına bilgi aktarma ve bununla ilgili eylemler önlemi tarım, gıda ve ormancılık sektörleri ve KOBİ’ler için aktarma ve bilgi eylemleri sağlarken danışmanlık hizmetleri önlemi ise sürdürülebilir yönetim ile çiftliklerde ekonomik ve çevresel performansın iyileştirilmesi için kullanılmaktadır. Tarım 3 Annex 2 of the TAIEX MISSION 64308 – Summary of the TCc RDP 2014-2020 işletmelerinin modernleştirilmesi, genç çiftçiler yetiştirilmesi ve küçük işletmelerin kurulmasına yönelik KTt KKP altında planlanan tüm destek, başvuru sahibinin bir dizi eğitim ve farkındalık artırıcı faaliyete katılması koşuluna bağlı olmalıdır. Tüm tarım türlerinde çiftlik uygulanabilirliği ve rekabet edebilirliği artırmak Bu öncelik altında, KTt KKP, çiftliklerin küçük olması, bölünmüş tarımsal işletmeler, düşük işgücü verimi, yaşlı tarımsal iş gücü ve ada ülkesi olmaya bağlı yüksek üretim maliyetleri gibi eksikliklerle sekteye uğramış tarım sektöründe modernleşme ve rekabet edebilirliği iyileştirmeye yardımcı olacaktır. Belirlenmiş hayvancılık (koyun ve keçi) ile organik çiftlikler öncelikli olmak üzere süt ürünleri ve bahçecilik sektörlerini desteklemeyi amaçlamaktadır. Su ve toprak koşullarını korumak amacıyla yapılacak yatırımların sürdürülebilir tarımı iyileştirmesi gerekmektedir. Buna ek olarak; KKP, iklim değişikliği etkisini hafifletmek ve çiftçilerin bilgisini artırmak ile tarımsal iş gücünü yenilemeyi göz önünde bulundurarak danışmanlık hizmetleri almaya ve/veya eğitimlere katılmaya hazır genç çiftçilerin ortaya koyacağı yenilebilir enerji bağlantılı yatırımlara öncelik verecektir. Tarımsal ürünlerin işlenmesi ve pazarlanması dahil gıda zincirinin planlanması, hayvan refahı ve tarımsal risk yönetimi Bu öncelik altında, PDO gibi kalite planlarına dahil olan ana üreticilerin rekabet edebilirliğinin iyileştirilmesi amaçlanmaktadır. Program buna ek olarak kısa tedarik zincirlerinin kurulması ve geliştirilmesindeki tedarik zinciri aktörleri arasındaki işbirliğini de destekleyecektir. Çiftliklerin yerel ve bölgesel Pazar paylarını artırmaları için kalite planlarına katılmaları teşvik edilirken, üretici grup/örgütleri üzerinden tedarik zincirinin sürdürülebilirliği sağlanmalıdır. Buna ek olarak , hayvancılık işletmeleri de koyun ve keçi çiftliklerindeki hayvan refahı koşullarının iyileştirilmesi için destek alacaktır. Tarım ve ormancılığa bağlı ekosistemlerin onarılması, korunması ve iyileştirilmesi KTt KKP, çevrenin korunmasını artırmayı ve turist çekim ve ülke için ekonomik fayda faktörü olarak doğal kaynakların yönetilmesini amaçlamaktadır. Buradaki hedef, doğal mirasın sürdürülmesi, onarılması ve rehabilitasyonu ile bağlantılı proje ve yatırımları desteklemektir. Tarımsal sistemlerde doğal kaynakların korunması sürdürülebilir uygulamaların sürdürülmesi ve güçlenmesine, biyoçeşitliliğin artırılmasına ve toprak ve su koşullarında iyi kalitenin devam ettirilmesine dayanmaktadır. Pilot bir bölge seçilerek, tarımsal çevre iklim hedeflerine yönelik farkındalık artırılmasını amaçlayan verimsiz yatırım desteği kurarak tarımsal çevre inisiyatifi kapsamına alınmalıdır. Kırsal alanlarda sosyal katılım, yoksulluğun azaltılması ve yerel kalkınma Programın kırsal alanlardaki temel hizmetlere (su, kanalizasyon ve atık yönetim yatırımları, sağlık ekipmanları veya merkezleri, spor ve kültürel olanaklar gibi) erişimi iyileştirmeye ve uygun altyapılar ile kırsal alanda bulunan işletmelerin desteklenmesi ile ekonomik potansiyeli artırmaya katkısı olmalıdır. KTt KKP’nin uygulanması, aynı zamanda belediyeler ile STK’lar arasında işbirliğini destekleyecek paydaşlarla işbirliği projelerine de dayanmalıdır. 4 Annex 2 of the TAIEX MISSION 64308 – Summary of the TCc RDP 2014-2020 3) Önlemler İhtiyaçlar/öncelikler ile KTt KKP stratejileri doğrultusunda KTt KKP’nin en önemli önlemleri aşağıdaki tabloda verilmiştir. Önlem Kod Alt-önlemler Kod Eylemler Önlem 1: Bilgi transferi ve enformasyon eylemleri 1.1 1.2 Mesleki eğitim ve beceri kazanım eylemleri desteği Sunum faaliyetleri ile enformasyon projeleri desteği 1.1.1 1.2.1 Mesleki eğitim ve beceri kazanımı Sunum faaliyetleri ve enformasyon projelerine destek Danışmanlık hizmetlerinden faydalanmaya yardımcı destek 2.1.1 Durum değerlendirmesi 2.1.2 2.1.3 2.1.4 2.2.1 Standartları karşılamak İş geliştirme Finansmana erişim Yerel danışmanlık hizmetleri örgütlerinin kurulması Tarımsal danışmanların eğitimi Tarım işletmelerinin modernizasyonu 2.1 Önlem 2: Danışmanlık Hizmetleri 2.2 Danışmanlık hizmetlerinin kurulması 2.3 Tarımsal danışmanlık verecek kişilerin eğitimi Tarım işletmelerine yatırım desteği 4.1 Önlem 4: Fiziksel varlıklara yatırım Önlem 6: Çiftlik ve iş geliştirme 4.2 6.4 7.1 7.2 Önlem 7 : Kırsal alanlarda temel hizmetler ve köylerin yenilenmesi 7.6 8.1 8.2 8.3 11.1 Önlem 11 : organik tarım 4.1.1 Tarımsal ürünlerin işlemesi/pazarlamasına yönelik yatırım desteği Tarımsal olmayan faaliyetlerin oluşturulması ve geliştirilmesine yönelik yatırımların desteklenmesi Kırsal alanlardaki belediyeler ve köylerin gelişimi ve temel hizmetleri ile N2000 alanları ile yüksek doğa değerine sahip alanlara yönelik koruma ve yönetim planlarının hazırlanması ve güncellenmesi Yenilenebilir enerji yatırımları dahil tüm küçük ölçekli yatırımların oluşturulması, iyileştirilmesi veya genişletilmesi için yatırım desteği Eğlence ve kültür dahil kırsaldaki nüfus için yerel temel hizmetlerin kurulması, iyileştirilmesi veya genişletilmesi için yatırım ve ilgili altyapı desteği 4.2.1 6.4.1 7.1.1 Tarımsal ürünlerin işlemesi pazarlamasına yönelik yatırımlar ve Tarımsal olmayan faaliyetlerin oluşturulması ve gelişmesine yönelik yatırımların desteklenmesi Orman ve diğer doğa alanlarının korunması ve yönetim planı Yağmur suyu yönetim yatırımı 7.2.1 7.4.1 Kırsaldaki nüfus için temel hizmet ve yerel olanaklar 7.4 7.5 Önlem 8: orman alanlarının geliştirilmesi ve ormanların canlılığının iyileştirilmesine yönelik yatırımlar 2.3.1 11.2 Eğlence altyapısı, turizm enformasyon ve küçük ölçekli turizm altyapısı için kamu kullanım altyapısı desteği Köylerin kültürel ve doğal mirası, kırsal doğa ve yüksek doğal değer taşıyan alanların bakım, restorasyon ve yenilenmesine ek olarak sosyoekonomik yönü de içeren çalışma/yatırımlar ve çevresel farkındalık eylemlere destek. Ağaçlandırma / ağaçlık alanların oluşturulmasına yönelik destek Tarımsal orman sistemlerinin oluşturulmasına yönelik destek Orman yangınları, doğal afet ve felaket hallerine bağlı olarak ormanların zarar görmesinin önlenmesine yönelik destek. Organik tarım uygulamaları ve yöntemine geçiş için ödeme Organik tarım uygulamaları ve yöntemini sürdürmek için ödemeler 7.5.1 Orman ve doğal alanlarda halkın takdirinin iyileştirilmesini amaçlayan imkanlar Doğal mirasın korunması ve iyileştirilmesi 7.6.1 8.1.1 8.2.1 8.3.1 11.1.1 11.2.1 Ağaçlandırma ve ağaçlık alanların bakımına yönelik destek Tarımsal ormancılık sistemlerine yönelik destek ve bakım Ormanların zarar görmesinin önlenmesine yönelik destek Organik tarım uygulamalarına geçiş için destek Organik tarım uygulamalarını sürdürmek için destek Önlemlere ait kısa bir sunum bu belgenin ekinde verilmiştir. AB ve Türkiye Kırsal Kalkınma Teklif Çağrıları, AB Topluluğu TÇ, AB Küçük ve Orta Ölçekte İşletmeler TÇ gibi uluslararası mali kaynak 5 Annex 2 of the TAIEX MISSION 64308 – Summary of the TCc RDP 2014-2020 sağlayıcıları tarafından finanse edilen uygun ve yerinde Teklif Çağrıları ile sunulabilmeleri açısından by önlemlerin net, detaylı ve uygun şekilde uygulama belgeleri üzerinden sunulması gerekmektedir. Bu belgede belirtilen önlemler KTt kırsal alanların dengeli şekilde gelişmesi adına önem arz ettiklerinden dolayı 2014-2020 KTt KKP içerisinde önerilmektedir. Bu önlemlerin uygulanmasına yönelik düzenlemeler Kıbrıs’ın kuzey kesiminde kurulmaya hazır değildir. Önlem 5: Doğal felaketlerden gelecek zarara karşı tarımsal üretim potansiyelini korumak ve uygun önlemler sunmak Önlem 6 : Genç çiftçiler ve küçük çiftlikler Önlem 10 : Tarımsal çevre ortamı Önlem 13: Doğal veya belirli başka sorunlar yaşayan alanlara yönelik ödemeler Önlem 16 : İşbirliği Önlem 19: Lider Önlem 20 : Teknik Destek 6 Annex 2 of the TAIEX MISSION 64308 – Summary of the TCc RDP 2014-2020 Ek 1: Öncelikler, odak alanlar ve önlemlerin birleşimi Öncelik 1: Tarım, ormancılık ve kırsal alanlarda bilgi aktarma ve yeniliği teşvik etmek 1A) Kırsal alanlarda yenilik, işbirliği ve bilgi gelişimini teşvik etmek 1C) Tarım ve ormancılık sektörlerinde yaşam boyu eğitim ve mesleği eğitimi teşvik etmek Önlem 1. Bilgi transferi ve enformasyon eylemleri Önlem 2. Danışmanlık hizmetleri Önlemlerin birleştirilmesi ve gerekçeleri KTt kırsal alanlarında teknik ve ekonomik değişim ihtiyacı ile bunun yanında yeni çevresel zorlukları ortaya koymak adına, farkındalığın artırılması ve kırsal paydaşların becerileri temel bir konudur ve kırsal kalkınma politikasında ortak bir önceliktir. Önlem 1’in 1.2.1 Sunum faaliyetleri ve enformasyon projelerine destek tipi bir proje üzerinden uygulanması, tarım ve tarımsal işleme sektörleri ve KTt kırsal alanlarındaki diğer kilit ekonomik sektörler içerisinde yenilikçi uygulamaların aktarılmasını teşvik edecek ve hızlandıracaktır. Buna ek olarak, çiftçilerin teknik bilgi eksikliği ile yönetim becerilerini yerine koymak adına, önlem 2 2.3.1 Tarımsal danışmanların eğitimi üzerinden bilgi aktarımı sağlayan teknisyenlerin kapasitesini güçlendirerek gerekli eylemler yapılmalıdır. 7.1.1 Orman ve diğer doğa alanlarının korunması ve yönetim planı üzerinden önlem 7 Kırsal alanlarda temel hizmetler ve köylerin yenilenmesi adanın doğa ve ormanlarıyla ilgili bilgileri güçlendirerek bu önceliğe de katkıda bulunacaktır. Proje altında 1.1.1 Eğitim ve beceri gelişimi altında önlem 1’in uygulanması, çiftçi ve tarım, tarımsal gıda ve ormancılık sektöründeki diğer paydaşların mesleki eğitiminde kullanılması gerektiği gibi, Önlem 2 2.1.1 Durum değerlendirmesi, 2.1.2 iş geliştirme ve 2.1.4 Finansmana erişim altında sürdürülebilir projelerin oluşturulması için ekonomik aktörlere (çiftçi ve girişimciler) destek adına bu odak alana katkıda bulunmalıdır. Öncelik 2: Tüm tarım türlerinde uygulanabilirlik ve rekabet edebilirliğini artırmak ve yenilikçi teknolojileri desteklemek 2A) Tüm çiftliklerin ekonomik performansını iyileştirmek ve pazara katılım ile yönelime ek olarak tarımsal çeşitliliği artırmak bakımından çiftliklerin yeniden yapılandırılmasına ve modernleştirilmesine yardımcı olmak Önlemlerin birleştirilmesi ve gerekçeleri Önlem 1. Bilgi transferi ve enformasyon eylemleri Önlem 2: Danışmanlık hizmetleri Önlem 4 : Fiziksel varlıklara yatırım Önlem 4 ile çiftliklerin modernleştirilmesi ve koşullarının iyileştirilmesi sağlanacaktır. 4.1.1 Tarımsal işletmelerin modernleştirilmesi ile çiftliklerin performansını iyileştirecek süt ürünleri, bitkisel üretim ve bahçe bitkilerinde yatırımları iyileştirmenin yanında farklı su projeleri ile su yönetimini geliştirmeyi amaçlamaktadır. Projenin tipi, yenilikçi projeler için başvuran genç çiftçiler tarafından önerilen yatırımları önceliklendirmelidir. Projelerin kalite ve uygulanmasını iyileştirmek adına bu önlem, 2.1.1 Durum değerlendirmesi, 2.1.2 Standartları karşılamak, 2.1.3 iş geliştirme ve özellikle de karşılanabilecek bir sınırın üstündeki yatırım projeleri için 2.1.4 Finansmana erişim üzerinden önlem 2 Danışmanlık hizmetleri ile birleştirilmiştir. Buna ek olarak, özellikle teknik konular, ekonomik kalkınma ve çiftliklerin yasal ortama adaptasyonu ve OTP’nin uygulanmasına yönelik çiftçilere destek vermek adına önlem 1, 1.1.1 Mesleki eğitim ve beceri kazanımı ve 1.2.1 Sunum faaliyetleri ve enformasyon projelerine destek üzerinden önlem 4 ile birleştirilecektir. 7 Annex 2 of the TAIEX MISSION 64308 – Summary of the TCc RDP 2014-2020 Öncelik 3: Tarımsal ürünlerin işlenmesi ve pazarlanması dahil gıda zincirinin planlanması, hayvan refahı ve tarımda risk yönetiminin desteklenmesi 3A) Kalite planları ile ana üreticileri tarımsal gıda zinciri ile daha iyi bütünleştirip tarımsal ürünlere değer katarak, yerel pazarlar ile kısa tedarik zincirleri, üretici grupları ve sektör örgütleri içerisinde tanıtımlarını yapıp rekabet edebilirliklerini artırmak Önlemlerin birleştirilmesi ve gerekçeleri Önlem 4 : Fiziksel varlıklara yatırım Üreticilerin gıda zinciri ile daha iyi bütünleşebilmesi 4.2.1 Tarımsal ürünlerin işlenmesi ve pazarlanmasına yönelik yatırımlar tipi proje üzerinden desteklenen gıda pazarlaması ve işlemesi altyapısının oluşturulmasını gerektirmektedir. Tarımsal sektörler, bölgesel ve yerel düzeyde pazara tedarik yapılmasını sınırlandıran örgütsel zorluklar yaşamaktadır. Bu önlem altında sunulacak destek, tedarik zinciri planlamasının iyileştirilmesi ve bölgesel ve yerel pazarlara yerel ürünleri tedarik etmek adına tarımsal işleme sektörünün yeniden yapılandırılmasında kolektif yaklaşımlar üzerinden PDO gibi kalite planları kurulması ile bağlantılı olmalıdır. Buna ek olarak, yenilikçi projelerin 1.1.1 Mesleki eğitim ve beceri kazanımı ile önlem 1 altındaki 1.2.1 Sunum faaliyetleri tipi proje üzerinden bilgi transferi ve enformasyon eylemlerinin yönlendirilmesi ile desteklenmesi gerekmektedir. Öncelik 4: Tarım ve ormancılığa bağlı ekosistemleri korumak, onarmak ve iyileştirmek 4A) Natura 2000 alanlar dahil olmak üzere doğal veya başka sorunlar yaşayan alanlar, çiftçilik için yüksek doğa değeri bulunan alanlarda ve Avrupa peyzaj alanları özellikleri barındıran alanlarda biyoçeşitliliği korumak, onarmak ve iyileştirmek 4B) Gübre ve pestisit yönetimi dahil su yönetimini iyileştirmek 4C) Topraz erozyonunu önlemek ve toprak yönetimini iyileştirmek Kırsal kalkınma önlem tercihleri Önlem 1. Bilgi transferi & eylemleri Önlem 2: Danışmanlık hizmetleri Önlem 11: Organik tarım enformasyon Ormancılık eylemleri tercihleri Önlem 7 : Kırsal alanlarda temel hizmetler ve köylerin yenilenmesi Önlem 8 : Orman alanlarının geliştirilmesi ve ormanların canlılığının iyileştirilmesine yönelik yatırımlar Önlemlerin birleştirilmesi ve gerekçeleri Biyoçeşitliliğin korunması su yönetiminin iyileştirilmesi ve toprak erozyonunun önlenmesi gibi Kıbrıs’ın kuzey kesimi için bir önceliktir. Aşağıda belirtilen önlemlerin birleştirilmesi bu zorlukları ortaya koymak açısından çok önemlidir. Orman alanlarında yatırım ile ilgili olan Önlem 8, özellikle de toprak erozyonunu önlemede çok faydalı olurken aynı zaman da yüksek düzeyde bir biyoçeşitliliğe uygun tarım ve ormancılık faaliyetleri hedefini desteklemek için 4A ve 4C odak alanları konusunda kilit bir önlem olma özelliğini taşımaktadır. Çoraklaşan doğal alanların yeniden ağaçlandırılması ve tarımsal orman sistemlerinin kurulması/sürdürülmesi ve doğal zararların önlenmesi de 8.1.1, 8.2.1 ve 8.3.1 tipi projelerle desteklenebilir. Önlem 7- Kırsal alanlarda temel hizmetler ve köylerin yenilenmesi, 7.5.1 Orman ve doğal alanlarda halkın takdirinin iyileştirilmesini amaçlayan imkanlar tipi proje ile 4A ve 4C odak alanlarını gözeterek orman ve diğer doğa alanlarının korunması ve onarılmasında yapılacak ekolojik çalışmaları desteklemekte kullanılabilir. Buna ek olarak, 7.1.1 Koruma ve yönetim planları performansı tipi proje ile de bu alanlara yatırım ve istihdam çekmek adına teşvik edilebilir. Öte yanda Önlem 11 organik tarımın desteklenmesi, bu üç odak alanı ortaya koyma bakımından ortak bir önlemdir. Bu önlem, biyoçeşitliliği koruyarak, kirlilik ve karbondioksit emisyonları azaltıp hayvan refahı koşullarını sağlayıp yerel is faaliyetlerini destekleyerek çevresel hizmetler sunmaktadır. Böylelikle organik tarımın sağladığı ürünler ve çevresel olanaklar hem toprak verimini hem de su kalitesini etkilemekte ve biyoçeşitliliği koruyup sera gazı emisyonlarına olumlu yönden etki etmektedir. 8 Annex 2 of the TAIEX MISSION 64308 – Summary of the TCc RDP 2014-2020 Yukarıdaki önlemler ve önlem 4 altındaki 4.1.1 projesi altında finanse edilen yatırımların uygulanmasını teşvik etmek adına Önlem 1 Bilgi transferi ve danışmanlık hizmetleri kırsalda bulunan paydaşların farkındalık ve becerilerini artırmak açısından çok önemlidir. 1.1.1 ve 1.2.1 tipi projeler, çiftçiler ve kırsal alanlardaki diğer paydaşlara çevre dostu uygulamalarla ilgili bilgi transferini sağlamak adına bilgi edinimi ve sunum faaliyetlerini kolaylaştırabilir. Öncelik 5: Kırsal alanlarda toplumsal katılım, yoksulluğun azaltılması ve ekonomik kalkınma 6A) Küçük işletmelerin çeşitlendirilmesi, oluşturulması ve geliştirilmesi ile istihdam yaratılmasına yardımcı olmak 6B) Kırsal alanda yerel kalkınmaya yardımcı olmak Önlem 1. Bilgi transferi ve enformasyon eylemleri Önlem 7 : Kırsal alanlarda temel hizmetler ve köylenrin yenilenmesi Önlem 6: Çiftlikler ve iş geliştirme Önlemlerin birleştirilmesi ve gerekçeleri Kırsal alandaki belediyelerin bir çoğu ekonomik faaliyetlerin kurulması ve market, kamu hizmet merkezleri gibi nüfus için sosyal altyapının desteklenmesi için gerekli olan temel altyapının eksikliğini yaşamaktadır. 7.4.1 Kırsaldaki nüfus için temel hizmetler ve yerel olanaklar tipi bir proje ile önlem 7 Temel hizmetler ve köylerin yenilenmesi yerel pazarlara yatırım yapılması veya ekonomik faaliyetleri teşvik etmeyi amaçlayan iş alanlarının geliştirilmesi gibi kolektif kullanım altyapısını destekleyebilir. Buna ek olarak 7.2.1 altındaki su yönetimine yönelik yatırımlar nüfusun ekonomik durumu ve güvenliğine etki eden yüksek su baskını riski olması halinde kırsal toplulukların karşılaştırğı mevcut zorlukları çözmeye katkıda bulunacaktır. Önlem 7 ise 7.5.1 Orman ve doğal alanlarda halkın takdirinin iyileştirilmesini amaçlayan imkanlar tipi projeler üzerinden kamunun ormanlık ve doğa alanlarında takdirini iyileştirmeye amaçlayan küçük turistik altyapının desteklenmesinde turizme katılım ve ekonomik kalkınma bakımından yardımcı olacaktır. 7.4.1 Kırsaldaki nüfus için temel hizmetler ve yerel olanaklar ise gayrimenkul ve işletmeler için arazi sağlamak bakımından ekonomik kalkınmayı da teşvik edecektir. Buna ek olarak, 6.4 Tarımsal olmayan faaliyetlerin oluşturulması ve geliştirilmesine yönelik yatırımların desteklenmesi turizm, perakende dükkanlar vb. alanlarında iş geliştirmeyi destekleyebilir. 1.2.1 Sunum faaliyetleri ve enformasyon projelerine destek üzerinden önlem 1 ise kırsalda bulunan paydaların bilgi seviyesini artırmak ve çevresel zorluklara karşı farkındalık kampanyaları ve eğitimi destekleyebilir. Buna ek olarak, 1.1.1 mesleki eğitim ve beceri kazanımı KOBİ faaliyetleri hakkında sürekli uzman grup eğitim programlarının başlatılmasına yardımcı olabilir. Kıbrıs’ın kuzey kesiminde uygulamak adına koşullar tam anlamıyla bulunmasa da, her bir Teklif Çağrısı öncesinde KKP ile ilgili bilgilerin paylaşılmasında LEADER yaklaşımının (önlem 19) bazı ilkeleri teşvik edilmelidir. Aynı şekilde, aşağıdan yukarıya, çok sektörlü yaklaşımlar ile kamu-özel paydaşlarının birleştirilmesi ise Toplumun Kalkınmasına yönelik Teklif çağrıları ile hedeflenen ortaklığı destekleyebilir ve genel anlamda tarım ve ekonomi sektörünün görüşülmesinde çevresel konuların göz önüne alınmasını artırabilir. Yerel aktörler, genel anlamda herkesi ilgilendiren yerel kalkınma projelerinin uygulanması adına kendi bölgelerinde bulunan bir belediye ile işbirliği içerisinde 7.4.1 projesi ile önlem 7’nin tamamlayıcılığını yönlendirebilir. 9 Annex 2 of the TAIEX MISSION 64308 – Summary of the TCc RDP 2014-2020 Ek 2: Seçilen önlemlerin açıklaması M01 – Bilgi transferi ve enformasyon eylemleri (Madde 14) Bilgi transferi ve enformasyon eylemleri önlemi, Kıbrıs’ın kuzey kesiminde tarım, gıda ve ormancılık sektörleri ile kırsal alanlardaki KOBİ’lerdeki işçilerin bilgi ve beceri seviyelerini artırmak adına kullanılmaktadır. Bu önlem altında iki alt önlem planlanmıştır. 1.1 Mesleki eğitim ve beceri kazanım eylemleri desteği 1.2 Sunum faaliyetleri ve enformasyon projeleri desteği 1.1 Mesleki eğitim ve beceri kazanım eylemleri Bu proje tipi, tarım, ormancılık ve KOBİ’lerin kırsal faaliyetleri alanında sürekli profesyonel eğitim programlarının verilmesini desteklemektedir. Bu eğitim faaliyetleri, programın hedefleri çerçevesinde tanımlanmış olan bilgi ve becerilen iyileştirilmesini amaçlamaktadır. Faydalanıcılar Bu projenin faydalanıcıları, yetkili eğitim kurumları ve ayrıca kısa dönemli eğitimler konusunda da çiftçi birlikleri ile tarım sektörü ve kırsal alanlarda çalışan sivil toplum örgütleridir. Esas faydalanıcılar ise tarım, gıda ve ormancılık alanlarında çalışan işçilerdir: çiftçiler ve eşleri, tarım işçileri ve şirket yöneticileri ve tarımsal işletme alanında faaliyet gösteren KOBİ çalışanları. Uygun maliyetler 1. Eğitim ile bilgi transfer ve beceri faaliyetlerinin planlanması ve sunulmasına bağlı maliyetler 2. Seyahat harcamaları, konaklama ve harcırah dahil eğitim katılımcılarına ait maliyetler Eğitim programlarının bir parçasını oluşturan veya ikinci veya üst düzey sistemleri içeren öğretim kursları veya eğitimler bu önlemin dışında bırakılmıştır. Seçilen kriterlerin belirlenmesine dair hedef ve ilkeler Yapılan olan seçim kamu ihale kurallarına göre olacaktır. İhaleler düzenli olarak ödeme ajansı tarafından organize edilecek ve alacak olan kuruma ait özellikler, deneyim ve danışmanlık konusunda beklenen güvenirlik düzeyi belirlenecektir. Miktar ve Yardım yoğunluğu Kamu oranı: %100 1.2 Sunum faaliyetleri ve enformasyon eylemleri desteği Bu proje tipi, uygulamaların paylaşılması ve bilgi transferini teşvik etmek adına çeşitli şekillerde olabilecek enformasyon eylemlerinin uygulanmasını desteklemektedir. Verilecek destek aşağıdaki şekillerde olabilir: 1. Enformasyon faaliyetleri: Hedef grubun kendi uzmanlık alanlarında bilgiye erişmelerini sağlamak adına tarım ve kırsal alandaki KOBİ faaliyetleriyle ilgili paylaşım ve yardım faaliyetleri. 2. Sunum faaliyetleri: bir teknoloji, süreç, yeni veya önemli ölçüde gelişmiş bir makinenin kullanımı, ürün korumaya dair yeni bir yöntem veya belirli bir üretim tekniğiyle ilgili açıklama yapmak için gerçekleştirilen uygulama çalışması. Bu faaliyet bir çiftlikte veya araştırma merkezleri, sergi binaları gibi farklı yerlerde gerçekleştirilebilir. 10 Annex 2 of the TAIEX MISSION 64308 – Summary of the TCc RDP 2014-2020 Faydalanıcılar Yardımın faydalanıcıları, çiftçilere danışmanlık sağlayacak kuruluşlardır: • Ziraat Odası (araştırma yapan teknik merkezler, kooperatif) • Tarım sektörü ve kırsal alanlarda faaliyet gösteren birlik, dernek ve sivil toplum örgütleri. Esas faydalanıcılar ise tarım, gıda ve ormancılık alanlarında çalışan işçilerdir: çiftçiler ve eşleri, tarım işçileri ve şirket yöneticileri ve tarımsal işletme alanında faaliyet gösteren KOBİ çalışanları. Uygun maliyetler 1. Eğitim ile bilgi transfer ve beceri faaliyetlerinin planlanması ve sunulmasına bağlı maliyetler 2. Seyahat harcamaları, konaklama ve harcırah dahil eğitim katılımcılarına ait maliyetler Eğitim programlarının bir parçasını oluşturan veya ikinci veya üst düzey sistemleri içeren öğretim kursları veya eğitimler bu önlemin dışında bırakılmıştır. Seçilen kriterlerin belirlenmesine dair hedef ve ilkeler Yapılacak olan seçim kamu ihale kurallarına göre gerçekleştirilecektir. Miktar ve yardım yoğunluğu Kamu oranı: %100 11 Annex 2 of the TAIEX MISSION 64308 – Summary of the TCc RDP 2014-2020 M02 – Danışmanlık hizmetleri (Madde 15) “Danışmanlık hizmetleri, çiftlik yönetimi ve çiftlik yardım hizmetleri” önlemi, kırsal alanlardaki tarım işletmeleri, ormanlar ve KOBİ’lerin sürdürülebilir yönetim, ekonomi ve çevresel performanslarını iyileştirmek adına çiftçi, orman sahipleri ve kırsalda bulunan girişimcileri desteklemektedir. Bu önlem altında üç alt önlem planlanmıştır: 2.1 – Danışmanlık hizmetlerinden faydalanmaya yönelik destek; 2.2 – Danışmanlık hizmetlerinin kurulmasına yönelik destek; 2.3 – Tarımsal danışmanlık verecek kişilerin eğitimine yönelik destek. 2.1 Danışmanlık hizmetlerinden yararlanmaya yönelik destek Verilecek danışmanlık, kırsal alanlardaki çiftçi, orman sahipleri, küçük ve ortak ölçekli işletmeler ve kırsal toplulukların ekonomik, tarımsal ve çevresel performansını iyileştirmek için gerekli olan desteği kapsayacaktır. Alt önlem ise dört danışmanlık hizmeti paketi altında planlanan bir dizi danışmanlık desteği sunmaktadır. A.1. Danışmanlık paketi 1 “Durum değerlendirmesi” Bu hizmet altında danışman tarım işletmesi veya kırsal işletmenin belirli durumunu değerlendirecek ve bulgular ile önerileri içeren detaylı bir rapor yazacaktır. A.2. Danışmanlık paketi 2 -“Standartları karşılama” Bu danışmanlık paketi aşağıda belirtilen şekilde belirli hizmetleri sağlamak adına iki alt pakete ayrılacaktır: (i) Tarım üreticileri için yerel/AB standart yükümlülükleri; ve (ii) tarımsal gıda ürünlerinin işlenmesi ve pazarlanması (yerel ve uluslararası) için gerekli olan yerel, AB ve diğer standartlar. A.3. Danışmanlık paketi 3 -“İş geliştirme” Bu paket, çiftçiler ve ailelerinin gelir ve geçimlerinin iyileştirilmesi, toplum gelişimi ve işlerin canlanmasına katkıda bulunacak mevcut (veya potansiyel) finansman önlemleri ve mekanizmalarına bağlı çeşitli alt-paketler altında planlanmış kapsamlı bir dizi teknik hizmeti içermektedir. Bu paket altındaki hizmetler, yerel halk yanında daha geniş nüfusa faydalar sağlayacak, mevcut hizmet, ürün ve olanaklara erişimi iyileştirecek veya kapsamını geliştirecek başarılı proje fikirlerini geliştirebilecek potansiyel başvuru sahiplerini teşvik edecektir. Yukarıda belirtilen hizmetler, mevcut finansman olanakları ve mekanizmaları ile proje fikirleri ve planlarına dair farkındalık artırarak yatırımcıların öncülüğünü yapacaktır. A.4 Danışmanlık paketi 4 -“Finansmana erişim” Bu danışmanlık hizmeti paketi altındaki destek iki alt pakete ayrılmış ve yatırım ihtiyaçları ve gereklilikleri, finansmana erişim desteği ve aşağıdaki başlıklarda sözleşmesi yapılmış projelerin uygulanmasına yönelik danışmanlığa odaklanacaktır: Alt-paket 4a – “Finansman Hazırlık Desteği” Alt-paket 4b – “Sözleşme Sonrası Proje Yönetimi” Destek türü Bu alt önlem altında verilecek kamu desteği, uygun toplam harcamanın %100’üdür. Faydalanıcılar İlgili Yetkili Kamu Makamı tarafından danışmanlık hizmeti sağlayıcıları olarak akredite edilmiş tüzel kişiler. Eylemin nihai alıcıları kırsal alanlarda bulunan çiftçiler, orman sahipleri, KOBİ’ler ve yerel topluluklardır. 12 Annex 2 of the TAIEX MISSION 64308 – Summary of the TCc RDP 2014-2020 Uygun maliyet Bu işlemdeki uygun maliyetler çalışan maaşları, seyahat, materyaller gibi konuları içerecek danışmanlıkların maliyetlerini, danışmanlığın sağlandığı yerin maliyeti vs. gibi masrafları içermektedir. Harcamalar bu işlem altında önerilen tüm hizmetleri kapsayacak şekilde detaylı maliyet hesaplama metodolojisi yoluyla gerekçelendirilecek ve Basitleştirilmiş Maliyet Seçenekleri konusundaki AK kılavuzlarına uygun biçimde standart birim maliyetleri halini alacaktır. Uygunluk Koşulları Bu işlem altına uygun sayılabilmek için danışmanlık hizmeti sağlayıcısı danışmanlarının yeterli kapasiteye sahip olduklarına, kurumsal yapılarının hizmetleri sağlayabilecek kapasitede olduğuna ve mevcut kaynaklarına dair kanıt tedarik etmelidirler. Bu da hizmet sağlayıcıları düzenli olarak akredite edecek İlgili Yerel Yetkili Kurum tarafından bir sertifika ile onaylanacaktır. Hizmet sağlayıcısına bağlı danışmanlar İşlem 2.3 altında sisteme entegre yaklaşımın bir parçası olarak verilecek eğitime katılmakla yükümlü olacaklardır. Seçim Kriter İlkeleri Öncelik, kurum olarak projeyi uygulamakta yeterli beceri ve kapasiteye sahip olduğunu gösteren başvurulara verilecektir. Ek olarak resmi yollarla bir araya gelmiş tarım, araştırma ve bilgi geliştirme alanlarında ilgili olduğunu gösteren kuruluş veya kurum gruplarına verilecektir. Yasal kuruluş, bitkisel üretim ve hayvancılık sektörleri, tarımsal-işleme, kırsal KOBİ’ler ve toplum kalkındırma kuruluşlarında temsiliyet göstermelidir. 2.2 Danışmanlık Hizmetlerinin Oluşturulmasına Yönelik Destek Bu alt-önlem danışmanlık hizmetleri oluşturma sürecinde olan özel kuruluşlara destek sağlamak amacındadır. Danışmanlık Hizmetleri sağlayıcıları özellikle çiftçilere, ormancılara ve kırsalda faaliyet gösteren KOBİ’lere danışmanlık sağlamak için oluşturulmuş kuruluşlar olmalıdır ve bu kuruluşlar bilgi ihtiyacının olduğu yerleri destekleyebilmede önemli bir rol oynayacaklardır. Bu alt-önlem altındaki destek, hizmetlerin etkin şekilde verilebilmesi için gerekli yapı ve sistemlerin oluşturulması için sağlanacaktır. Hizmet sağlayıcılar hizmet kapsamlarının Lefkoşa, Mağusa, Girne, Güzelyurt ve İskele olmak üzere 5 idari kazada olduğunu temin etmelidir. Danışmanlık hizmeti sağlayıcıları mevcut hizmetlerin neler olduğu, nerelerden ve potansiyel faydalanıcılar tarafından nasıl ulaşılabileceği konusunda farkındalığın artırılması için yapılacak bilgilendirme ve tanıtım kampanyasının sorumluluğunu alacaktır. Faydalanıcılar İlgili Yerel Yetkili Makam tarafından danışmanlık hizmeti sağlayıcısı olarak akredite edilmiş Yasal olarak kurulmuş özel kuruluşlardır. Uygun maliyet Bu alt-önlem altındaki uygun maliyetler, AB Tüzüğü 1305 (2013) ‘in 61. Maddesinde belirtildiği üzere teknik ve yasal danışmanlık maliyetleri, idari masraflar, personel masrafları, iletişim ve diğer işletme maliyetlerini içermektedir. Uygunluk Koşulları Bu alt-önleme göre uygun sayılabilmek için danışmanlık hizmeti sağlayıcısı hizmetleri tedarik edebileceğine yönelik danışmanlarının ve kurumsal yapısının yeterli kapasiteye sahip olduğunu temin edecek kanıt sunmalıdır. Sadece işlem 2.1 altında seçilmiş sözleşmeli danışmanlık hizmeti sağlayıcılarına destek verilecektir ve kuruluş tarihinden en fazla 5 yıl süreyle uygun sayılabileceklerdir. 13 Annex 2 of the TAIEX MISSION 64308 – Summary of the TCc RDP 2014-2020 2.3 Tarımsal Danışmanlık Hizmeti Verecek Kişilerin Eğitimine Yönelik Destek Eğitim zorunlu bir gerekliliktir ve danışmanlık hizmeti sağlayıcılarının kapasitelerinin hizmet sağlamak için onaylanmasında ana etkenlerden biri olacaktır ve hizmet sağlayıcılar tüm danışmanlarının katılım belgelerini sunmak zorunda kalacaktır. Katılım gösteremeyen veya eğitimleri tamamlayamayan danışmanlar alt önlem 2.1 altındaki herhangi bir hizmeti sağlayabilmek için uygun görülmeyecektir. Eğitimler sadece danışmanlık hizmetleri sağlamada yer almayan kurumlar tarafından verilecektir (paket 1-4) ve müfredat, uzmanlık, yaklaşımlar ve paranın karşılığını verebilmek yönlerinden ihale çağrısı yoluyla en iyi teklif seçilecektir. Destek türü Bu alt önlem altında verilen kamu desteği toplam uygun harcamanın %100’üdür. Faydalanıcılar Hâlihazırda tarım, kırsal kalkınma ve diğer ilgili başlıklarda programlar yürüten eğitim faaliyetleri sağlayan yasal olarak kurulmuş kurumlardır. Uygun maliyetler Bu alt önlem altındaki uygun maliyetler danışmanlara eğitim organize ederken ve eğitimi sağlarken oluşan maliyetleri içerir ve çalışanların ve uzmanların maaşları, iletişim faaliyetleri, seyahat masrafları, eğitim için hazırlanan materyaller, eğitimin verildiği yerle ilgili maliyetler vs. içerecektir. Harcamalar gerekçelendirilmelidir ve sağlam mali yönetim ilkeleriyle özellikle fiyat-kalite oranı ve maliyet etkinliği konularına uygun olmalıdır ve ihale çağrısına tabi olacaktır. Uygunluk Koşulları Bu alt önlem altında uygun olabilmek için eğitim kurumu, eğitimcilerinin, olanaklarının ve kurumsal kapasitelerinin eğitim hizmetlerini sağlama konusunda yeterliliğini kanıtlanmalıdır. Seçim Kriter İlkeleri Öncelik, fiyat-kalite oranı ve maliyet etkinliğini gösteren başvuru sahiplerine verilecektir. 14 Annex 2 of the TAIEX MISSION 64308 – Summary of the TCc RDP 2014-2020 M 04 –Fiziki varlıklara yatırım (Madde 17-45-46) Bu önlem 2 alt önleme ayrılmaktadır: 4.1 Tarım işletmelerine yatırım desteği 4.2 Tarımsal ürünleri işleme/pazarlama konusunda yatırım desteği 4.1 Tarımsal işletmelerin modernizasyonu Bu alt önlem çiftliklerde çiftliklerin performanslarını artıracak özellikle de süt ürünleri, bitkisel üretim ve bahçecilikteki modernizasyon ve yatırım projelerini desteklemektedir. Üç amaç hedeflenmektedir: • Süt Ürünleri Üretimini Geliştirmek (a) • Bitkisel Üretimi Geliştirmek (b) • Bahçe Bitkileri Üretimini Geliştirmek(c) Faydalanıcılar Gerçek kişiler, çiftlik evinin üyeleri, yasa tarafından yasal statülerine bakılmaksızın destek başvurusu sırasında tarımsal faaliyette bulunan kişiler, çiftlik çalışanları hariç Yasa tarafından yasal statülerine bakılmaksızın destek başvurusu sırasında tarımsal faaliyette bulunan tüzel kişiler (şirketler, ortaklıklar ve kooperatifler) Mikro, küçük ve orta-ölçekli işletmeler. Çiftçilik yapacak ve çiftçi olarak kayıt olacak kişiler. Uygun maliyet Bu alt önlem altındaki üç hedef için uygun maliyetler aşağıdakileri içermektedir: Ekim, gübreleme, ot temizleme ve böcek kontrol; budama; biçme; saman yapma; yükleme dahil yeni makine satın alımı. Aşağıdaki yeni ekipmanların satın alım ve kurulum maliyetleri: - varlığın piyasa değerine uygun bilgisayar yazılımı ; - sulama sistemleri ve ekipmanı; - yenilenebilir enerji ekipmanları; - tarımsal ürünlerin pazarlanması için ekipman; - süt üretimi için ekipman; - çiftlik hayvanları gübre işleme ekipmanı; Taşınabilir altyapı araçlarının satın alınması ve kurulumu. Polietilen (ve benzeri materyaller) yeni seralar; seralarda bilgisayar mikro-iklim kontrol istasyonları (ped ve fan) gibi havalandırmalar ve soğutma araçlarının satın alımı ve kurulumu. Çiftlik hayvanları gübre toplama ve depolama kuyularının oluşturulması. Yatırımlarla ilgili maliyetler (danışmanlık ve eğitim ücretleri gibi) yatırım maliyetinin %10’una kadar uygun sayılır. Kısıtlamalar: Vergilerin ödenmesi, gümrük ücretleri ve yükümlülükleri, işletme ve banka maliyetleri, kullanılmış ekipman masrafları kısıtlamalara tabidir. Diğer donörlerden finanse edilmiş diğer programların eylemleri finanse edilmeyebilir. Yatırım, arazi/bina satın alımı için kullanılamayabilir. Uygunluk Koşulları Tüm alıcıların uyması gereken şartlar: 1. çiftliklerin veya grup/kooperatifin merkezinin Kıbrıs’ın kuzey kesiminde olması; 2. Proje ile ilgili alanların tapusunun olması (kiralama, imtiyaz, çiftçilik kiralaması, sahiplik); 15 Annex 2 of the TAIEX MISSION 64308 – Summary of the TCc RDP 2014-2020 3. Çalışanların dahil tüm vergi ve sosyal yükümlülüklerin yerine getiriliyor olması; Özel uygunluk koşulları aşağıdaki gibidir: 1. Toplu yatırımlar için bireysel çiftçiler veya katılımcı grupları: - Başvuru teslim tarihinde en fazla 65 yaşında olmak (65’i kapsar) - Bir AB Üye Devleti’nin vatandaşı olmak veya 5 yıldan fazla bir dönem için ikamet iznine sahip olmak. - Çiftlik İş Planı (ÇİP) başvuruda yer almalıdır; 2. Üretici grupları ve diğer kuruluşlar yatırım projesini, mali ve muhasebe bilançosunu sunmalıdır. • 3. Bitkisel Üretimi Geliştirmek (b)Bahçe Bitkileri Üretimini Geliştirmek(c) hedefleri için: Aşağıda belirtilen ekili asgari alanlardan birini veya ona denk gelen bir kombinasyonunu işletiyor olmak: 250 dönüm tahıl / kuru yem bitkisi; 25 dönüm sulu yem bitkisi; 15 dönüm narenciye veya diğer meyve bağ bahçesi; 10 dönüm zeytin (sulu); 10 dönüm patates dahil açık alan sebzeciliği; 1.2 dönüm sera (sebze, sebze fideleri için fidanlık, bağ için fidanlık, orman ve bahçe fideciliği, kesme çiçek üretimi). projeye başvuru gününde bitkisel üretimde en az 1 yıllık deneyim sahibi olmak. 4.): Süt ürünleri üretimini geliştirmek (a) hedefi için: süt ürünleri üretimi ile uğraşmak; projeye başvuru gününde Veteriner Dairesi Hayvan kayıt sistemine kayıtlı en az 15 sağmal ineği ve/veya 49 keçisi ve/veya koyunu olması; projeye başvuru gününde süt üretimi için inek ve/veya koyun ve /veya keçi yetiştirme konusunda en az 1 yıl deneyime sahip olması; süt ürünü üreticisi olarak kayıtlı olmak; hayvan tanımlama kayıtlarını saklamak (hayvanlarda kulak küpeleri ve kayıt defterleri). Seçim kriterlerinin belirlenmesine yönelik ilkeler Proje seçimi bir puanlama sistemi ile yerine getirilecektir. Sonraki projelerde öncelik verilecekler: çiftçi grupları, üretici grupları ve kooperatifler tarafından önerilen toplu projeler; özellikle kadın ve gençlerin katılımıyla ilgilenen sosyal katılımı güçlendiren projeler; çevreye olumlu etkide bulunmak, projenin olası etkilerini aza indirgemek (doğal çevreler, ekolojik devamlılık, peyzaj, doğal kaynaklar) gibi tarımsal-ekolojik uygulamaları içeren çevre dostu uygulamaların teşvik edildiği projeler; iklim değişikliği konularının entegrasyonu veya iklim değişimine azaltıcı etkide bulunması; Yenilikçi projeler; ilk projesi olan başvuru sahipleri; 40 yaşından küçük genç üretici olan başvuru sahipleri; Kadın başvuru sahipleri; yerel, organik ve Global İyi tarım uygulamaları ürünleri ve/veya bunların ticarileştirilmesini geliştirmeyi teşvik eden projelerin başvuru sahipleri - Proje başvuru gününde bitkisel üretim alanında en az 3 yıl deneyim sahibi olan başvuru sahipleri (Bitkisel üretimi geliştirmek (b) ve Bahçe Bitkileri Üretimini geliştirmek (c) amaçlarıyla); Süt Ürünleri Üretimini geliştirmek (a)amacıyla Proje başvuru gününde süt ürünleri üretimi konusunda en az 3 yıl tecrübe sahibi olan başvuru sahipleri. 16 Annex 2 of the TAIEX MISSION 64308 – Summary of the TCc RDP 2014-2020 - Proje başvuru gününde Süt üretimi için koyun ve/veya keçi yetiştiren başvuru sahipleri ve özellikle en az 100 sağmal keçi ve/veya koyun yetiştiren başvuru sahipleri önceliklidir; Proje başvuru gününde süt üretimi amacıyla inek ve/veya koyun ve/veya keçi yetiştiriciliği konusunda en az 3 yıl deneyim sahibi olan başvuru sahipleri; Proje başvuru gününde en az 25 sağmal inek sahibi olan başvuru sahipleri; Süt sağım odası ve soğutma tesislerine sahip olmayan başvuru sahipleri; Gübre işleme için projesi olan başvuru sahipleri; Uygun miktarlar ve destek (eş finansman) oranları Alt önlem için en yüksek kamu desteği %50’dir. Bir toplu yatırım 4 faydalanıcı tarafından kullanılır. 4.2 Tarımsal ürünlerin işlenmesi/pazarlanması konusunda yatırım destekleri Alt-önlem üç hedefi içermektedir: • Ürün Hasat sonrası teknolojilerinin geliştirilmesi (a) • Süt işlemenin geliştirilmesi (b) • Mezbahaların iyileştirilmesi (c) Faydalanıcılar Ürün Hasat sonrası Teknolojilerini geliştirmek(a) hedefi için faydalanıcılar: • Yasa tarafından verilen yasal statüsüne bakılmaksızın destek başvurusu sırasında tarımsal ve/veya ticari ve/veya ürün işleme faaliyetlerinde bulunan tüzel kişiler (şirketler, ortaklıklar ve kooperatifler). Süt işlemeyi geliştirmek (b)hedefi için faydalanıcılar: • Yasa tarafından verilen yasal statüsüne bakılmaksızın destek başvurusu sırasında süt işleme faaliyetlerinde bulunan tüzel kişiler (şirketler, ortaklıklar ve kooperatifler) Mezbahaları geliştirmek (c) hedefi için faydalanıcılar: • Yasa tarafından verilen yasal statüsüne bakılmaksızın destek başvurusu sırasında mezbaha faaliyetlerinde bulunan kamu veya özel tüzel kişiler (şirketler, ortaklıklar ve kooperatifler) Uygun maliyetler • Yatırımlarla ilişkili maliyetler (danışmanlık ve eğitim ücretleri gibi) yatırım maliyetlerinin %10’una kadar uygundur. • Tesisin inşaatı/yeniden inşaatı (sadece mezbahalar için) • Aşağıdakiler dahil olmak üzere yeni makine ve ekipmanların satın alımı (var ise kurulumu): - Varlığın piyasa değerine uygun bilgisayar yazılımı; - Alım ve taşıma için ekipmanlar (fork-lift, konveyör kemerleri vs.); - temizleme/yıkama/kurulama/ön soğutma için ekipman; - ayırma, sıralama, paketleme için ekipmanlar (vakum paketleme ve cilalama gibi) - kompakt taşınabilir soğutmalı ve yalıtımlı konteynerler; - tek gövdeli veya ayrılabilir sistemli soğutma birimleri; - etiket uygulayıcılar(yapıştırıcılar) (etiket üreten vakumlu silahlar gibi) - şişe ve kavanozlar için otoklavlar; - şişe doldurucular; - yazılım gibi izleme ve kontrol sistemi için özel ekipmanlar; - kalite kontrolü için laboratuvar cihazları (bilgisayar yazılımı gibi); - izlenebilirlik sistemleri (barkod ); - katı ve sıvı atık muamelesi; - çiftlikte kullanılacak, metal, iklimlendirilmiş, tahıl depolama siloları; 17 Annex 2 of the TAIEX MISSION 64308 – Summary of the TCc RDP 2014-2020 - • Süt ürünleri tarımsal ürünlerinin alınması, depolanması, tartılması, temizlenmesi, derecelendirilmesi, ayrılması, iyileştirilmesi, paketlenmesi, etiketlenmesi, işlenmesi ve soğuk depolanmasına yönelik ekipmanlar. Taşınabilir altyapı tesislerinin satın alımı ve kurulumu. Kısıtlamalar: • Vergilerin ödenmesi, gümrük ücretleri ve yükümlülükleri, işletme ve banka maliyetleri, teminat maliyetleri ve kullanılmış ekipman maliyetleri kısıtlamalara tabidir. • Yatırım, arazi satın alımı için kullanılamayabilir. Uygunluk Koşulları Tüm faydalanıcıların uyması gereken şartlar: • Çiftliklerin veya grup/kooperatifin merkezinin Kıbrıs’ın kuzey kesiminde olması; • Çalışanların dahil tüm vergi ve sosyal yükümlülüklerin yerine getiriliyor olması; • Bir iş planı teslim edilmelidir. Bu iş planı atık arıtma ve enerji tüketiminin azaltılması için planlanan önlemleri belirten bir çevre bileşeni de içermelidir. • Tarımsal ürünlerin işlenmesiyle ilgili projelerde en az %50 yerli ham madde kullanılıyor olmalıdır. Seçim kriterlerinin belirlenmesine yönelik ilkeler Proje seçimi bir puanlama sistemi ile yerine getirilecektir. Sonraki projelerde öncelik verilecekler: üretici grupları ve kooperatifler tarafından önerilen toplu projeler; çevreye olumlu etkide bulunmak, projenin olası etkilerini aza indirgemek (doğal çevreler, ekolojik devamlılık, peyzaj, doğal kaynaklar) gibi tarımsal-ekolojik uygulamaları içeren çevre dostu uygulamaların teşvik edildiği projeler ; iklim değişikliği konularının entegrasyonu veya iklim değişimine azaltıcı etkide bulunması; Yenilikçi projeler; ilk projesi olan başvuru sahipleri; Uygun miktarlar ve destek (eş finansman) oranları 4.1.2 proje türü için en yüksek kamu desteği (uygun yatırım yüzdeliği) %50’dir. 18 Annex 2 of the TAIEX MISSION 64308 – Summary of the TCc RDP 2014-2020 M 06 –Çiftlik ve iş geliştirme (madde 19) Kıbrıs’ın kuzey kesiminde bu önlem kırsal alanlarda tarımsal olmayan faaliyetler için yeni başlayan işletmelere yardımla ilgili olan alt önlem 6.4.1’i içerecektir. 6.4.1 Tarımsal olmayan faaliyetlerin oluşturulması ve gelişmesine yönelik yatırımların desteklenmesi Bu alt önlem özellikle yeni ürün alanlarının ve işlemlerinin geliştirilmesi yoluyla kırsalda işlerin yaratılması ve genişletilmesi yoluyla büyüme hedeflerinin temel şekli olarak kullanılacaktır. Destek hem çiftlikteki çeşitlendirme faaliyetlerine hem de çiftlikle ilgili olmayan işlere sağlanacaktır. Örneğin • Çıktı olarak Ek 1’e ait olmayan ürünlerin işlenmesi ve pazarlanması (girdinin ne olduğu önem arz etmez); • Turist konaklama dahil ekonomik kalkınmaya bağlı kırsal turizm faaliyetleri; • Daha geniş bir kırsal büyümeye katkı sağlayacak kırsal turizm gibi çiftlik çeşitlendirme faaliyetleri; • İşyerleri, fabrikalar, tesisler ve diğer bina ve yerlerin inşaatı, yeniden yapılandırılması ve kurulması; • Zanaat ve el sanatları faaliyetlerinin geliştirilmesi ve • Eğlence, rekreasyon ve spor faaliyetleri. Faydalanıcılar • Tarımsal olmayan faaliyetlere geçen çiftçiler veya çiftlik evi üyeleri; • Kırsal alanlardaki küçük ve mikro kırsal işletmeler ve gerçek kişiler. Uygun maliyetler • İnşaat, edinim (kiralama dahil) veya taşınmaz malın geliştirilmesiyle ilgili maliyetler; • Yeni makine ve ekipman satın alımı veya kiralanması; • Yatırımları kolaylaştırıcı mimar, mühendis, danışmanlık ücretleri ve teknik destek gibi genel masraflar; • Bilgisayar yazılım edinimi veya geliştirilmesi ve patent, lisans, telif hakkı ve ticari marka planı edinimi gibi manevi yatırımlar 19 Annex 2 of the TAIEX MISSION 64308 – Summary of the TCc RDP 2014-2020 M07 - Kırsal alanlarda temel hizmetler ve köylerin yenilenmesi (madde 20) Bu önlem kırsal alanlarda özellikle yerel altyapıyı ve temel yerel hizmetleri güçlendirmek gibi kırsal alanlarda çevresel ve sosyo-ekonomik kalkınmayı sağlamak ve teşvik etmek için olan girişimleri ve doğal mirası korumayı ve geliştirmeyi hedefleyen faaliyetlerin uygulanmasını ve geliştirilmesini destekler. Kırsal alanda temel hizmetler ve köy yenileme başlıklı önlem 7 altında 5 tür faaliyet planlanmıştır: • 7.1.1 Orman ve diğer doğal alanların korunması ve yönetim planı • 7.2.1 Yağmur suyu yönetimi konusundaki yatırımlar • 7.4.1 Kırsal nüfus için temel hizmetler ve yerel olanaklar • 7.5.1 Orman ve diğer doğal alanlarda halkın takdirini iyileştirmeyi amaçlayan imkanlar • 7.6.1 Doğal mirasın korunması ve iyileştirilmesi 7.1.1 Orman ve diğer doğal alanların korunması ve yönetim planı Bu proje türü, türlerin ve doğal alanların korunması ve yönetim planlarının uygulanmasını ve bu planların gerçekleştirilmesi için bilgi sağlamayı destekler. Alt önlem 7.1.1 aşağıdaki eylemleri desteklemektedir: • Türler ve türlerin doğal habitatlarına yönelik bilgi edinimi • Araçlar ile ilgili arazi ve ormanların yönetim uygulamaları ve diğer NATURA 2000 altındaki alanların geliştirilmesi; • Orman türleri ve habitatlarının ve NATURA 2000 altındaki alanların doğal habitatlarının korunması ve yönetim planlarının oluşturulması ve güncellenmesi; Faydalanıcılar • Yerel Makamlar • Birlikler ve STK’lar Uygun maliyetler Bu proje türü altındaki uygun maliyetler türlerin ve diğer doğal çevrelerin saygı duyulan ve sürdürülebilir yönetimini temin edecek potansiyel tüm araçların geliştirilmesi ve dağıtılmasıyla ilgili tüm harcamalardır. Yardım Yoğunluğu • Kamu destek oranı: %100 7.2.1 Yağmur suyu yönetimi ile ilgili yatırımlar Bu alt önlem yağmur suyu yönetimini ve yağmur suyu yönetim çalışmalarının finanse edilmesiyle yaya kaldırımlarının ve halkın yoğun olduğu alanlara yakın yaya güvenlik yapılarının geliştirilmesini amaçlamaktadır. Faydalanıcılar Yerel makamlar Uygun maliyetler • Önerilen yatırımlarla ilişkili olarak belediye seviyesinde yağmur suyu master planlarının yönetilmesi gibi planlama çalışmaları • Yağmur suyu yönetim çalışmalarının oluşturulması veya en iyi hale getirilmesine bağlı olarak meydana çıkan yatırımlar ve ekipmanlar (oluklar, tamponlar, şebeke, akış kanalı vb.) 20 Annex 2 of the TAIEX MISSION 64308 – Summary of the TCc RDP 2014-2020 • • • • Yaya koruma ekipmanları; Proje yönetimi konusunda yardım ve proje yönetimi; Sürdürülebilir enerji ekipmanlarının oluşturulmasına yönelik ön çalışmalar; Güneş ve rüzgar enerjisi ekipmanları Yardım Yoğunluğu Kamu desteği oranı: %100 7.4.1 Kırsal Nüfus için temel hizmetler ve yerel olanaklar Bu alt önlem aşağıdakilerle ilgili küçük ölçekli altyapı yatırımlarını destekler: • Ekonomik kalkınma: iş parklarının geliştirilmesi, iş merkezleri oluşturmak, kırsal pazarların oluşturulması, paylaşılan ve ortak çalışmaya dayalı iş alanları vb. • Kırsal nüfusun yaşam koşullarının iyileştirilmesi: kamu alanlarının geliştirilmesi, kamu ışıklandırma, spor ve rekreasyon tesisleri, donanımlı çok amaçlı odaları olan medya merkezleri ve kütüphaneler, küçük atık yönetim altyapıları ve biokütle. • Kamu hizmetlerine ulaşımın geliştirilmesi: kamu hizmetlerinin kurum oluşturulması, çok hizmetli noktalar. Faydalanıcılar Yerel Makamlar Birlikler ve STK’ler Uygun maliyetler • Kalkınma, geliştirme ve yenileme veya temel hizmetler ve yerel tesislerin geliştirilmesi ile ilgili fiziki sermaye ve ekipman yatırımı; • Toplam uygun maliyetin %10’u kadar arazi • Proje yönetiminde yardım; • Yatırımla ilgili ön çalışmalar ve canlandırma faaliyetleri. Bu tür çalışmalar ve faaliyetler olabildiğince yatırımların somut uygulanmasından önce veya sonra olacaktır; • Harcamayla ilişkili genel maliyetler; Yardım yoğunluğu • Kamu destek oranı: 100% 7.5.1 Orman ve diğer doğal alanlarda halkın takdirini iyileştirmeyi amaçlayan imkanlar Bu tür projeler orman alanlarında ve diğer doğal alanlarda rekreasyonel altyapılarda halkla ilgili yatırımları, turist bilgilendirme ve küçük ölçekli turizm altyapılarıyla ilgili yatırımları desteklemektedir. Faydalanıcılar Yerel Makamlar Birlikler ve STÖ’ler Uygun maliyetler • Maddi olmayan masraflar: Fizibilite çalışmaları; teşhis yapmak; iletişim, teşvik, farkındalık artırma, bilgilendirme; yeni ortaklıkların kurulmasıyla ilgili çalışmalar, iş ağı kurmak ve proje geliştiriciler için teknik destek; kılavuz tasarlama; master planlar, dış faaliyetlerde ağırlama ile ilgili stratejik planlar • Fiziki yatırımlar: önemli çevresel etkisi olmayan turistik amaçlar için doğa ve eğlence tesisleri; doğa yürüyüş yollarının tasarlanması, canlandırılması, tabela, ekipmanı ve bakımı. • Harcamayla ilişkili genel masraflar 21 Annex 2 of the TAIEX MISSION 64308 – Summary of the TCc RDP 2014-2020 Yardım Yoğunluğu • Kamu desteği oranı %100 7.6.1 Doğal Mirasın korunması ve iyileştirilmesi Bu proje türü Ekolojik doğal çevrelerin korunması ve iyileştirilmesini amaçlayan çalışmaların uygulanmasını desteklemektedir. Faydalanıcılar • Yerel Makamlar • Birlikler ve STK’lar • Orman ve diğer doğal arazi alanlarının özel sahipleri Uygun maliyetler • Aşağıdaki çalışmalarla doğrudan ilişkili orman alanların ve diğer doğal alanların ekolojik olarak iyileştirilmesi ve ön çalışmalara yönelik masraflar: İstilacı yabancı türlerin ve bitki örtüsünün doğal dinamiğini etkileyebilecek diğer istilacı türlerin yok edilmesi veya azaltılması, Doğal oluşumların ekolojik olarak iyileştirilmesi veya yeniden yapılandırılması Nadir veya tehlike altındaki türlerin koruma popülasyonu ve koruma stantları oluşturmak Koruma ve ekolojik iyileştirme faaliyetleriyle ilgili kamu farkındalık kampanyaları Destek Yoğunluğu • Kamu Destek Oranı: %100 M 08- Orman alanlarının geliştirilmesi ve ormanların canlılığının iyileştirilmesine yönelik yatırımlar (madde 21) ‘Orman alanlarının geliştirilmesi ve ormanların canlılığının iyileştirilmesine yönelik yatırımlar’ konulu önlem 8 Kıbrıs’ın kuzey kesimindeki orman alanlarının ve diğer ağaçlandırılmış alanların ekonomik değerinin korunması ve artırılmasına yönelik yatırımları desteklemektedir. Üç proje türünü içermektedir: 8.1.1 Ağaçlandırma ve ağaçlık alanların bakımına yönelik destek Alt önlem 8.1.1 çevresel hedeflere ulaşılabilmesi için ormanların ve ağaçlık alanların ağaçlandırılmasını desteklemektedir (tabiat, erozyonla mücadele...) İşlem türünün tanımı Tarımsal ve tarımsal olmayan arazileri ağaçlandırma kapsamında destek vermektedir: • Yeni ormanların ve ağaçlık alanların ekimi; • Ağaç yetiştiriciliğiyle aynı yüzeyde yoğun tarımın yapılabileceği ‘tarımsal-ormancılık sistemleri’nin oluşturulması için ormancılık/tarımla ilgili orta-uzun yaşama döngülü, açık (gelişigüzel) sıralı veya düzenli ekim mesafeleriyle, düşük-yoğunluklu (hektar başına en fazla 250 ağaç) ağaç ve bodur ağacın bir veya daha fazla kendinden oluşan türlerinin ekiminin veya lineer ekiminin gerçekleştirilmesi. • Orman alanlarının sürdürülebilmesi için tazminat. 22 Annex 2 of the TAIEX MISSION 64308 – Summary of the TCc RDP 2014-2020 Faydalanıcılar • Kamu veya özel mülk arazisinin ve ilgili birlikler/konsorsiyum/kooperatif ve tek veya birleşmiş belediyeler/yerel makamların- resmi olarak tanınan arazi tapusu ile- arazinin kamu ve özel sahipleri. Uygun maliyet • Ekim ve üretim materyalleri maliyetleri; • Hektar başına olan yıllık prim (bakım maliyeti) en fazla 12 yıllık süreyi kapsayabilir: Uygulanabilir miktarlar ve destek(eş finansman) oranları • Ağaçlandırma uygulaması ile ilgili maliyetler için kamu yardım oranı kamu aktörleri için %100’dür. 8.2.1 Tarımsal-ormancılık sistemlerine destek ve bakım Alt önlem 8.2.1 tarımsal ve doğal alanlarda gerçek orman modu ile tarımsal-ormancılık sistemlerini oluşturmayı ve sürdürmeyi desteklemektedir. Faydalanıcılar • Kamu veya özel mülk arazisinin ve ilgili birlikler/konsorsiyum/kooperatif ve tek veya birleşmiş belediyeler/yerel makamların- resmi olarak tanınan arazi tapusu ile- arazinin kamu ve özel sahipleri. Uygun maliyet • Ekim ve üretim materyalleri maliyetleri; • Hektar başına olan bakım maliyeti için yıllık prim en fazla 5 yıllık süreyi kapsar. Uygulanabilir miktarlar ve destek(eş finansman) oranları • Tarımsal-ormancılık sistemlerinin uygulanmasına yönelik yatırımlar için kamu yardım oranı %80’dir. Orman yangınları, doğal afet ve felaket hallerine bağlı olarak ormanların zarar görmesinin önlenmesine yönelik destek 8.3.1 Orman yangınları, doğal afet ve felaket hallerine bağlı olarak ormanların zarar görmesinin önlenmesine yönelik destek Alt önlem 8.3.1, koruma altyapılarının oluşturulması, orman yangını ve diğer doğal tehlikelere karşı önleme ve izleme faaliyetleri, orman yangını ve zararlı böcekler, hastalık ve iklim değişikliği gibi diğer felaket olayları gibi diğer doğal afetlerden zarar görmüş ormanların iyileştirilmesinden doğan maliyetleri desteklemektedir. Alt önlemin tanımlanması Bu alt önlem aşağıdaki türdeki yatırımları öngörmektedir: • Orman yangınlarını önlemek için altyapılar; • Yangın riskinin önlenmesi için ormancılık müdahaleleri. • Bitki hastalıkları ile mücadele ederek yangınların önlenmesini amaçlayan ormancılık müdahaleleri. • Orman türlerinin kuraklığa dayanıklı türlerle değiştirilmesine yönelik müdahaleler. • Orman yangınları ve doğal afetlerin (biyotik veya abiyotik kökenli) izlenmesi /gözlenmesinin aktivasyonu • Hidrolik-ormancılık çalışmalarının mikro-eylemleri. 23 Annex 2 of the TAIEX MISSION 64308 – Summary of the TCc RDP 2014-2020 Faydalanıcılar • Kamu veya özel mülk arazisinin ve ilgili birlikler/konsorsiyum/kooperatif ve tek veya birleşmiş belediyeler/yerel makamların- resmi olarak tanınan arazi tapusu ile- arazinin kamu ve özel sahipleri. Uygun maliyetler • Ekim ve üretim materyalleri maliyetleri; • Özel doğal afetlere karşı koruma amaçlı masraflar; • Yangın ve diğer doğal tehlikelere karşı koruma amaçlı altyapılardan kaynaklanan maliyetler. Uygulanabilir miktarlar ve destek (eş finansman) oranları • Destek, sermaye katkısı olarak ortaya çıkan ve gerektiği şekilde onaylanmış maliyetlere orantılı olarak sunulur ve planlanan yatırımların sadece sosyal ve çevresel çıkarlarla etmeyecek şekilde olduğu düşünülerek uygun harcamaların %100’üne eşittir. 24 Annex 2 of the TAIEX MISSION 64308 – Summary of the TCc RDP 2014-2020 M11 – Organik Tarım (madde 29) Organik Tarım başlıklı Önlem 11 altında iki alt hedef planlanmıştır. 11.1.1. Organik tarım uygulamalarına geçiş için destek Bu önlem hem tarımsal hem de hayvancılık üretimini içermektedir ve organik tarıma AB mevzuatı koşullarına göre geçişi öngörmektedir. 11.2.1 Organik tarım uygulamalarının sürdürülmesi için destek Bu önlem hem tarımsal hem de hayvancılık üretimini içermektedir ve organik tarımı AB mevzuatı gerekliliklerine göre sürdürmeyi öngörmektedir. Her iki alt önlem için destek türleri Bu işlem, organik tarım mevzuatında belirtildiği üzere alışılmış yerel çiftçilik faaliyetleriyle ilgili belirtilen taahhütleri benimsemekten kaynaklanan yüksek maliyetleri ve gelir kayıplarını ve organik tarımı ve yöntemlerini sürdürmekten kaynaklanan maliyetleri kapsayabilmek için teşvik yoluyla mali destek sağlamaktadır. Her iki alt önlem için faydalanıcılar Bireyler ve bir araya gelmiş üreticiler Her iki alt önlem için özel koşullar • Ödeme başvuruları her taahhüt yılında yıllık olarak teslim edilecektir. • Organik tarım yöntemlerini sürdürmenin en az süresi 5 yıldır. 25
