Başlık Düzeni

Konstipasyon ve Diyare
Tedavisinde Kullanılan
İlaçlar
Hoca genel olarak okudu
önemli yerleri belirtmeye
çalıştım
Yrd.Doç.Dr.K.Gökhan Ulusoy
Tıbbi Farmakoloji AD
Konstipasyon
• Sıklık
Dışkılama sıklığında azama
• Diyet, hayat tarzı, ilaçlar ve hastalıklar
• %12-19 sıklık
• Kadınlarda daha sık (x 2.2)
• Yaşla artan sıklık; >65 yaş
• Beslenme ve hayat tarzı değişiklikleri, OTC laksatifler
Konstipasyon Nedenleri
İrritabl barsak sendromu genellikle kadınlarda kendini gösterir
Konstipasyona Neden Olabilecek İlaçlar
• Aktif karbon
• Diüretikler
• Antiasitler
• Demir tuzları
• Antikolinerjikler
• Statinler
• Antihistaminikler
(Sedatif)
Bunun
üstünde
durdur
• Antipsikotikler
• Safra Asiti Salgılatıcılar
• Kalsiyum takviyeleri
• Klonidine
• Narkotik analjezikler!!
• K Bağlayıcı Reçine (Kayeksalat)
• Sukralfat
• Trisiklik antidepresanlar
• Verapamil
Tedavi Seçenekleri
• Hayat tarzı değişiklikleri
• Laksatifler
Hastaya ilk
hayat tarzı
degişikliği
önerilir bol su
iç lifli gıda
kullan gibi
Laksatif İlaçlar
• Kütle Oluşturucu; (Barsaktaki dışkı miktarını artırıcı
etkili)
 Metilsellülöz
 Psyllium
 Polikarbofil
Buğday dekstrini
Laksatif İlaçlar- Kütle Oluşturucu
• Fekal içeriğe bağlanarak lümene su çekerler
• Opioidlere bağlı konstipasyonda etkisiz!
• Bol su ile alınmalı
• Toz halinde , sulandırılarak
• En güvenilir ve fizyolojik etkili ‘Psyllium’
• Diabetliler için özel formlar
• Çölyak ve gluten intoleransında dikkat!
Laksatif İlaçlar- Kütle Oluşturucu
• Yan Etkiler;
– İyi tolere edilir
– Şişkinlik ve gaz
– Abdominal dolgunluk ve kramplar
– Uzun süreli kullanımda bulantı-kusma
Laksatif İlaçlar- Kütle Oluşturucu
• Kontraendikasyonlar;
– Sistemik etki yok Sistemik emilimi olmadığı için
– Ösefagus yapışıklıkları
– Gastrik ülserler
– Gastrik stenoz
– Diabetiklerde kan şekeri yüksekliği (20g karbonhidrat)
Laksatif İlaçlar- Osmotik
• Laktüloz
• Sorbitol
• Magnezyum oksit
• Polietlien glikol PEG
Laksatif İlaçlar- Osmotik
• Kolona su çekerek osmotik basınç artışı
• Osmotik basınç  motilite artışı
• PEG kolon florasını etkilemez  daha az şişkinlik
• Kolonoskopi öncesi PEG kullanımı
Laksatif İlaçlar- Osmotik
• Yan etkileri:
– Gastrik rahatsızlıklar, diyare
– Bulantı, kusma, şişkinlik
– Karın ağrısı, kramplar
– Kan şekeri yüksekliği
Laksatif İlaçlar- Osmotik
Şeker artışına çok değindi
• Kontraendikasyonlar:
– Laktuloz şurup & Sorbitol ; DM’de kan şekeri artışı
– Magnezyum; böbrek yetmezliği
– Uzun süreli kullanım  Laksatif bağımlılığı??
– PEG; gastrik obstrüksiyon, perforasyon ve kolitis!!
Bu durumlar varsa konstipasyon ilaçları önerilmez
Laksatif İlaçlar- Stimülanlar (Katartikler)
• Bisakodil
• Aloe
• Senna
• Kaskara
• Kastor yağı
Laksatif İlaçlar- Stimülanlar (Katartikler)
• Bisakodil (oral veya rektal uygulama)
• Aloe,senna ve kaskara, bitkisel kaynaklı emilimi az
• Uzun süre kullanımda kolonda atoni??
• Yatalak hastalarda uzun süre kullanılabilir
Uzun süreli yatalak olan hastalarda morfin yan etkisi olarak
konstipasyon gelişebilir bu yüzden laksatif ilaçlar kullanılır
Laksatif İlaçlar- Dışkıyı yumuşatanlar
• Dokusat (oral ve enema)
• Gliserin (supozituvar)
• Mineral yağ (uzun süre kullanımı ADEK vit. Eksikliği
Klorür Kanal Aktivatörleri
• Lubiproston
• İnce barsak tip2 Cl kanal uyarır
• Barsak içine sıvı girşini artırır
• Kronik kabızlık ve İnflamatuvar Barsak sendromunda
onay almıştır
• Gastrik boşalmayı geciktirir ve bulantı yapabilir
Serotonin 5-HT4 Agonistleri
• Tegaserod
• Enterik nöronlarda peristaltik refleks oluşturur
• Kronik kabızlık ve irritabl Barsak sendromunda onay
almıştır
• 2007’de piyasadan çekildi (KVS risk!)
• Prukaloprid (Resolor®)
• Sadece kadınlarda
Konstipasyonda Tavsiye Edilen Tedavi Sırası
İlk Basamak
Kütle Oluşturucu İlaçlar
(metilselüloz, psylum)
Dokusat türevleri
Gliserin
GIS obstüksiyonu ve ülserasyonunda
kullanma, Bol Su ile birlikte
Yüksek riskli hastalarda en etkili
Çocuklarda en sık kullanılan
İkinci Basamak
Magnezyum türevleri
Laktuloz, sorbitol
Renal fonksiyon boz. Dikkatli
Diabetlilerde dikkatli; Laktsatif kötüye
kullanımı !!
Üçüncü Basamak
Stimülan laksatifler(senna, Yağda eriyen vitamin emilimini azaltır, lipid
kaskara, Bisakodil)
pnömonisi
Mineral Yağı
Konjestif kalp yet. Hipertansiyon, ödem
böbrek yet. dikkatli
Sodyum bifosfat
Magnezyum Sitrat
Endoskopi öncesi barsak temizliği için
Kastor yağı
Rutinde kullanılmak için fazla potent
çocuklariçin
Diyare ile İlişkili Hastalıklar
• AIDS
• Barsak rezeksiyonu
• Kolon kanseri
• Divertikülit
• Enteral beslenme
• Gastroenterit
• Hipertiroidi
• İnflamatuvar Barsak Hastalıkları
• İrritabl Barsak sendromu
• Laktoz intoleransı
• Malabsorbsiyon
• Feokromasitoma
Diyareye Neden Olabilen İlaçlar
• Antiasitler
• Antibiyotikler
Bağırsak florasını etkilediği için
• Antidepresanlar (SSRI)
• Kolinerjik ajanlar
• Kolşisin
• Digoksin
• Gastrointestinal Stimülanlar
• Laksatifler
• Metformin
• Prostoglandinler
• Protoglandin analogları
• Kinidin
Diyareye Neden Olan Mikroorganizmalar
Çocuklarda en sık görülen
viral etken roto virüs
Antidiyaretik İlaçlar
• Hafif orta derecede diyare
• Kanlı diyare, yüksek ateş ve sistemik toksisitede
kullanılmaz!!
• İBS ve İBH kronik diyarede kullanılabilirler
Opioid Agonistler
• Opioidler konstipasyon yapar
• Kolonik hareketleri ve
gastrokolik refleksi yavaşlatır
• Kolon pasajını yavaşlatır
• MSS etkileri ve bağımlılık
potansiyeli
Opioid Agonistler
Loperamid
•İyi absorbe olmaz ve analjezik etki göstermez,
•GI motiliteyi yavaşlatır
•Tolerans oluşmaz
•2 mg günde 1-4 kez
Opioid Agonistler
Difenoksilat
•Atropinle kombine
•Yüksek dozlarda MSS etkileri
•Bağımlılık, yüksek dozda uzun süre
•Günde 3-4 kez, 2 tablet
Oktreotid
• Somatostatin analogu
• GIS motilitesini yavaşlatıcı etki
• Intestinal sekresyonları azaltır
• GIS endokrin (karsinoid,VIPoma) tümörlerinde
• Pankreas sekresyonları bozulabilir
• 65-yaşında bir hasta aile hekimine 3 aydır sulu diyare şikayetiyle
başvuruyor. Gastroenterologa yönlendirilen hastada hipokalemi ve
aklorhidri saptanıyor ve pankreas adacık tümörü nedeniyle (VIPoma)
serum VIP düzeyleri de yüksek bulunuyor. Bu hastanın
semptomlarını düzeltmek için en uygun tedavi ajanı hangisidir?
(A) Gastrin
(B) Oktreotid
(C) Glukagon
(D) Bizmut subsalisilat
(E) Sulfasalazin