İLAÇ YÖNETİMİ VE GÜVENLİLİĞİ PROSEDÜRÜ 1.AMAÇ

İLAÇ YÖNETİMİ VE GÜVENLİLİĞİ PROSEDÜRÜ
Doküman Kodu
S.İY.PR.02
Yayın Tarihi
15.03.2017
Revizyon Tarihi
Revizyon No
00
Sayfa Sayısı
1/4
1.AMAÇ: Hastanemizde ilaç yönetimi konusunda uygulanan işlem süreçlerinin standardize
edilmesini sağlamak.
2.KAPSAM: Bu talimat hastanemiz eczanesinde bulunan ilaçların temini, muhafazası,
ilaçların hazırlanması, ilaçların transferi, ilaç etkileşimleri, stabilite ve geçimsizlik kontrolleri
ve hastanın yanında getirdiği ilaçların kontrolü gibi konuların yönetimini kapsar.
3. SORUMLULAR: Başhekim ve Yardımcıları, Sağlık Bakım Hizmetleri Müdürü ve
Yardımcısı, İdari ve Mali Hizmetler Müdürü ve Yardımcısı, tüm Doktor, Hemşire, Eczacı,
Teknisyen ve Tekniker Sağlık Personeli.
4.UYGULAMA:
4.1- İlaçların temini: Hastanemizde ilaç temini, Ankara Atatürk Eğt. ve Arş. Hastanesi
eczacesi üzerinden gerçekleştirilmektedir. Eczanemizde kullanılacak ilaçların, bağlı bulunulan
Genel Sekreterlik tarafından yapılacak ihale dönemlerine uygun olarak, söz konusu hastane
üzerinden ihale ya da doğrudan temin yoluyla alımının yapılması sağlanmaktadır.
4.2- İlaçların muhafazası: Hastaneye alımı gerçekleşen ilaçlar, ısı ve nem kontrollü
depolarda muhafaza edilir. Oda sıcaklığında bulunması gereken ilaçlar +15 ᵒC ile + 25ᵒC
arasında, soğuk zincir ilaçları ise +2 ᵒC ile +8 ᵒC arasındaki sıcaklıklarda muhafaza edilir.
4.3- İlaç İstemleri: Yataklı servislerden ilaç ve serum talepleri, hastane bilgi yönetim sistemi
(HBYS) üzerinden doktorlar tarafından yapılır. Order ile beraber HBYS üzerindeki ilaç
istemleri eczacı tarafından kontrol edilerek onaylanır.
4.4- İlaçların Hazırlanması: Eczacı tarafından onaylanan klinik istemlerindeki ilaçlar, hasta
adına göre hazırlanır. Hastanın bütün ilaçları büyük kilitli poşetlere konularak hazırlama
işlemi tamamlanmış olur.
4.5- İlaçların Transferi: Hastane eczanesinde hazırlanan ilaçlar, kliniklerin kutularına
yerleştirilir. Klinik sorumlu hemşireleri tarafından bu ilaçlar sayılarak ve toplam ilaç listesinin
altı imzalanarak teslim alınır.
4.6- İlaç Uygulamaları: İlaçlar, klinik hemşiresi tarafından hastaya uygulanmadan kısa bir
süre önce hazırlanmalıdır. Hasta bilgileri, ilacın adı, dozu ve uygulama yolunun yazıldığı
etiket, ilacın üzerine yapıştırılır. Işıktan korunması gereken ve soğuk zincir ilaçları için,
kullanım bilgileri dikkate alınarak uygulama yapılır. Güvenli ilaç uygulamada ilk dikkat edilmesi
gereken, 8 DOĞRU kuralıdır. Bunlar;




Doğru hasta,
Doğru ilaç,
Doğru zaman,
Doğru doz,
İLAÇ YÖNETİMİ VE GÜVENLİLİĞİ PROSEDÜRÜ
Doküman Kodu
S.İY.PR.02




Yayın Tarihi
15.03.2017
Revizyon Tarihi
Revizyon No
00
Sayfa Sayısı
2/4
Doğru yol,
Doğru yanıt/etki,
Doğru ilaç şekli/form,
Doğru kayıt’ tır.
4.7- Hasta beraberinde gelen ilaçların kontrolü: Hastanın hastanemize yatışı esnasında
kullanımına devam ettiği ilaçlar hastanın beraberinde geldi ise, yatış esnasında bu ilaçlar
hasta tedavisini üstlenen hekim tarafından kontrol edilerek hemşirelere teslim edilir.
Hekim tarafından kontrol edilen (uygunluk, miat kontrolü vb.) ilaçlar, hemşire tarafından
hemşire gözlem formuna geçirilir. Tedavi saati belirlenen ilaçlar, hemşire tarafından saatinde
hastaya uygulanır.
4.8- İlaç-İlaç ve İlaç–Besin Etkileşimlerinin Kontrolü: Ankara Atatürk Eğt. ve Arş.
Hastanesi Eczane bölümünce hazırlanmış olan ilaç-ilaç ve ilaç-besin etkileşim listelerinin,
HBYS’ye entegre edilmesi sağlanmıştır. Kliniklerde doktor tarafından ilaç istemleri
yapılırken, aralarında etkileşim olan ilaçlar ve/veya besinler olduğunda, hem doktora hem
eczacıya hem de diyetisyene HBYS aracılığıyla uyarı gitmektedir.
4.9- Parenteral ilaçlarda stabilite ve geçimsizlik listelerimiz S.İY.LS.23 ve S.İY.LS.24
numaralı dokümanlarda mevcuttur.
4.10- İlaç hata bildirimleri ve ilaç yönetimine ilişkin gösterge: Kliniklerde bulunan
“Güvenlik Raporlama Bildirim Formu” ilaç hatası olduğunda muhakkak doldurulmalıdır.
Ayrıca, bu forma ramak kala olayları da yazılmalıdır. Advers reaksiyon durumlarında,
hastanemiz Farmakovijilans İrtibat Noktası tarafından “Advers Etki Bildirim Formu”
doldurularak TÜFAM’a gönderilir.
İlaç Güvenliliği ile İlgili Hata Kaynakları;

İlaç muhafazası hataları

Sıcaklık ve nem uygunsuzluğu

İlk gelen ilk çıkar (FIFO) kuralı ihlali

Işık maruziyeti

Yazılışı, okunuşu, görünümü benzer ilaçların karışması

Pediatrik dozdaki ilaçların aynı rafta olması

Kritik stok seviyesinin hatalı kontrolü

Miat ve kritik stok seviyesi uyarı sisteminin hatalı olması

Yüksek riskli ilaçların tanımlanmaması

Psikotrop ve narkotik ilaçların tanımlanmaması

İlacın çalınması

İlacın kaybolması

Miadı dolmuş ilaç
İLAÇ YÖNETİMİ VE GÜVENLİLİĞİ PROSEDÜRÜ
Doküman Kodu
S.İY.PR.02
Yayın Tarihi
15.03.2017
Revizyon Tarihi

İlaç İstem Hataları

Yanlış ilaç istemi

Elektronik ortamda yanlış ilaç seçimi

Yanlış tedavi yazılması

Kontrendike ilaç yazılması

İlaç adında kısaltma kullanımı

Okunaksız el yazısı

Hatalı doz istemi

Sözel istemin yanlış anlaşılması

Sözel istemin yazılı hale getirilmemesi

İletişim eksikliği

İlaç Hazırlama Hataları

Doktor isteminin yanlış yorumlanması

Yanlış ilaç hazırlanması

İlaçların yanlış paketlenmesi

İlaçların yanlış etiketlenmesi

Hastanın yanında getirdiği ilaçların tanımlanmaması

El hijyeni uygulanmaması

İlaç geçimsizliği

İlacın yanlış teknikle hazırlanması

Yazılışı, okunuşu, görünümü benzer ilaçların karışması

Hazırlanan ilaçların yanlış etiketlenmesi

Doktor istemi dışında ilaç uygulanması

Yetki dışında ilaç uygulanması

Bozulmuş ilaç uygulanması

Hasta başında ilaç bulundurulması

İlacın kullanımı hakkında hastaya yanlış bilgi verilmesi

İlacın kullanımı hakkında hastaya bilgi verilmemesi

Transfer Hataları

Hazır ilaçların yanlış hastaya gönderilmesi

Yanlış zamanda ilaç dağıtılması

Eczaneden yanlış ilaç transferi
Revizyon No
00
Sayfa Sayısı
3/4
İLAÇ YÖNETİMİ VE GÜVENLİLİĞİ PROSEDÜRÜ
Doküman Kodu
S.İY.PR.02
Yayın Tarihi
15.03.2017
Revizyon Tarihi

Uygulama Hataları

El hijyeni uygulanmaması

Sterilizasyon/dezenfeksiyon kurallarına uyulmaması

Yanlış hasta

Yanlış ilaç

Yanlış doz (Aşırı, Yetersiz)

Yanlış farmasötik form

Yanlış zaman

Yanlış teknik

Geçimsiz ilaçların aynı anda uygulaması

Doz atlama

Mükerrer ilaç verme

Yanlış uygulama süresi (Enjeksiyon)

Yanlış uygulama süresi (İnfüzyon)

Uygulama Sonrası Hatalar

İlaç uygulama sonrası el hijyeni uygulanmaması

İlaç uygulamasının kayıt altına alınmaması

İlaç uygulama sonrası atıkların ortamdan uzaklaştırılmaması

İlaç uygulanması sonrasında gözlem yapılmaması

Advers etki (Yönetiminin tanımlanmaması)

Advers etki (Bildirim yapılmaması)

İlaç-ilaç, ilaç-besin etkileşiminin gözlenmemesi
Revizyon No
00
Sayfa Sayısı
4/4
4.11- Yüksek Riskli İlaçların Yönetimi S.İY.TL.17’de bulunmaktadır.
5.İLGİLİ DOKÜMANLAR
İlaç Geçimsizliği Talimatı
İlaç Geçimsizliği Listesi
Güvenlik Raporlama Bildirim Formu
Yüksek Riskli İlaçların Yönetimi Talimatı
Advers Etki Bildirim Talimatı ve Formu
HAZIRLAYAN
Dr.Ecz.Buğra SOYKUT
Başeczacı
KONTROL EDEN
Hatice ÖZTÜRK
Kalite Yönetim Direktörü
ONAYLAYAN
Uzm.Dr.Süha ŞEN
Başhekim Yardımcısı
İLAÇ YÖNETİMİ VE GÜVENLİLİĞİ PROSEDÜRÜ
Doküman Kodu
S.İY.PR.02
Yayın Tarihi
15.03.2017
Revizyon Tarihi
Revizyon No
00
Sayfa Sayısı
5/4