ERGENLİKTE GÖRÜLEN BESLENME HATALARI Dyt.Vildan Zekiye Beyaz Adolesan dönemi beslenmesi genç bireylerin biyolojik,pisikososyal ve bilişsel yönlerden beklenen gelişimi göstermeleri ve sağlıklı bir yetişkin olmaları açısından çok önemlidir. Bu dönemdeki fiziksel gelişmenin hızına bağlı olarak adolesanların enerji,protein,vitamin ve mineral ihtiyaçları da artmaktadır. ARTAN GEREKSİNİM BESLENME Artan ihtiyaçların çeşitli nedenlerden dolayı karşılanamamasına bağlı olarak beslenme bozuklukları görülebilmektedir. Yetersiz Beslenme Protein,vitamin ve mineral yetersizlikleri Diş çürükleri İskelet bozuklukları Büyüme ve Gelişme Geriliği Kansızlık Guatr… Beslenme Eğitiminin Olmayışı Yanlış Beslenme Tercihleri Finansal Özgürlük Beslenme Bozuklukları Artan İhtiyaçlar Psikolojik ve Sosyal Etmenler BESLENME BOZUKLUKLARI Eğitimsizlik Zaman bulamama Psikolojik Nedenler • Tek yönlü ve yanlış beslenme • Kontrolsüz Diyetler • Öğün Atlama • Fast Food • Kızlarda Mankenlere Özenti (Anoreksia,Blumia) • Erkeklerde Güçlü Görünme İsteği (Aşırı Yeme) • Her iki cinste de obezite veya aşırı zayıflık görülebilir. ADOLESANLARDA OBEZİTE VE AŞIRI ZAYIFLIK DURUMU Yetersiz sebze ve meyve tüketimi Enerji içeriği yüksek besin değeri düşük besinler Öğün Atlamak Obezite Anoreksia Nervoza Yemeklerin zararlı olduğuna inanma Uzun süren açlık diyetleri sonucu yiyememe(istemsiz çıkarma) Bulimia Yedikten sonra istemli olarak kusma Arasıra eşlik eden çok yeme sendromu ve pişmanlık hissi sonucu geri çıkarma Aşırı Zayıflama İsteği Yeterli ve Dengeli Beslenme Yaşam Boyu Sağlık Sigortamız Ve BİZİM ELİMİZDE Tablo:1 Adolesanlar için uygun beslenme rehberi Besin grupları Tam Tahıl Ürünleri Sebze-Meyve Süt ve Ürünleri* Et (Yağsız dana eti,tavuk,balık…) Yağ Miktar 6-8 Porsiyon 5-8 Porsiyon 3-4Porsiyon~500ml 3-4 Porsiyon~90-120g 15-25 g** •* BKI’si yüksek bireyler için süt ve ürünlerinin yarım yağlı tüketilmesi uygundur. •** Günlük tüketimi enerji gereksinmesinin %30’unu aşmamalıdır. Sağlıklı Fast Food ve Ara öğün Tavsiyeleri Ara Öğün Fast Food Küçük Hamburger Küçük Çizburger Izgara Tavuk Sandviç Izgara Biftek Sandviç Tavuklu /Etli Tako Pizza Sebze Cenneti İnce Ekmekte Vanilyalı Dondurma Ayran Taze Sıkılmış Portakal Suyu Fırınlanmış ince dilim patates(az yağlı peynir ile) Tel Peynir Taze sebze ve meyve 5 adet fındık veya 1adet ceviz Yoğurt Taze sıkılmış meyve suyu Süt Ayran Soda Tahıllar Günde ; 6-8 porsiyon tüketilebilir. Enerji gereksinmesine uygun olarak artırılıp azaltılabilir. 1 Porsiyon=25 g ekmek= 3 YK pirinç/bulgur/makarna Basit karbonhidratlar yerine tam tahıl kaynakları Beyaz ekmek yerine Tam Buğday Ekmeği Süt ve Süt Ürünleri Günde; *1 bardak süt * 40 g beyaz peynir * 1 kase yoğurt/1 bardak ayran tüketirsek Ca ihtiyacımızı karşılamış oluruz. Et,yumurta-peynir Günde; 3-4 porsiyon tüketilmeli 1 porsiyon=1 yumurta =30 gr dana,tavuk,hindi,balık eti =40 gr peynir Sebze ve Meyveler Günde en az 5 porsiyon sebze meyve yemeliyiz. 1 Porsiyon= 1 küçük boy elma/armut 1 orta boy portakal ½ adet muz 4 YK sebze yemeği… 4 YK zeytinyağlı salata Her öğünümüz 4 ana besin grubunu da içermeli