Endoüroloji Derneği 2010 yılı EĞİTİM ve BİLİMSEL ETKİNLİKLERİ Dr. Erdal APAYDIN Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı İZMİR Endoüroloji Derneği Aralık 2007 tarihi ile Yönetim Kurulu Başkan: Prof. Dr. Bülent Oktay, Uludağ Üniversitesi II. Başkan: Prof. Dr. Veli Yalçın, İstanbul Üniversitesi G.Sekreter: Prof. Dr. Tibet Erdoğru, Akdeniz Üniversitesi Sayman: Doç. Dr. Turhan Çaşkurlu, S.B. Göztepe E. ve A. Üye: Prof. Dr. Sinan Zeren, İstanbul Cerrahi Endoüroloji Derneği Aralık 2009 tarihi ile Yönetim Kurulu Başkan: Prof. Dr. Erdal Apaydın, Ege Üniversitesi II. Başkan: Prof. Dr. Bülent Oktay, Uludağ Üniversitesi Genel Sekreter: Prof. Dr. Tibet Erdoğru, Akdeniz Üniversitesi Sayman: Doç. Dr. Turhan Çaşkurlu, S.B. Göztepe E. ve A. Üye: Prof. Dr. Veli Yalçın, İstanbul Üniv.Cerrahpaşa Üye: Prof.Dr. Ö. Levent Tuncay, Pamukkale Üniversites Üye: Doç.Dr.Lütfü Tunç, Gazi Üniversitesi Meslektaşlarımızın çalışma tempolarını ve programını ciddi anlamda etkilemeden, kısa aralıklarla tekrarlanan ve belirli zaman diliminde gerçekleşecek olan ve farklı merkezlerde aynı eğitim grubuna (6 kişiden oluşan) planlanan konuların canlı ameliyatlarla yoğun, yerinde ve birebir aktarılması Altı (6) kişiden oluşan bir eğitim grubu 4 şehirdeki eğitim merkezini 3-4 haftalık aralıklarla ziyaret eder ve eğitimi alır Program her yıl 2 kez Bahar ve Güz Programı olarak uygulanır Bölgesel Toplantılar 6 Mart İzmit 15 Mayıs Eskişehir 5 Haziran Bursa 4 Eylül Sivas 4 Aralık Gaziantep Uluslararası Endoüroloji Toplantıları: EndoLive 2010 •Yaz aylarında ayda bir kez olmak üzere her biri toplam 6 gün süren 3 ayrı şehirdeki merkezlerde organize edilmiş olan yoğunlaştırılmış endoürolojik eğitim programıdır. •Farklı 8 kişiden oluşan 3 ayrı eğitim grubunda toplam 24 meslektaşımız kabul edilecektir. •Konusunda yetkin eğitmenlerin hasta hazırlamasından başlayarak, farklı cerrahi teknik yaklaşım tecrübelerini interaktif şekilde paylaşmaktır. Endoüroloji Derneği 1.Ulusal Robotik Üroloji Sempozyumu 24 - 25 Eylül 2010, İstanbul •Meslektaşlarımızın çalışma tempolarını ve programını ciddi anlamda etkilemeden, kısa aralıklarla tekrarlanan ve belirli zaman diliminde gerçekleşecek olan ve farklı merkezlerde aynı eğitim grubuna (4 kişiden oluşan) planlanan konuların canlı ameliyatlarla yoğun, yerinde ve birebir aktarılması. •Sabit 4 kişiden oluşan bir eğitim grubu 3 şehirdeki eğitim merkezini aralıklarla ziyaret eder ve eğitimi alır Endoüroloji Bülteni 2010 4 sayı / yıl 1400 adet dağıtım -ıslak imza karşılığı kargo ile- e-Endoüroloji 2010 •Kurumsal İnternet Sayfası •Endoüroloji hasta veri tabanı •Endoüroloji Hasta Veri Tabanı‐1 Bu “Veri Tabanı Sistemi” katılan kişiye – merkeze, nerede olursa olsun, internet üzerinden kendi hasta verilerine girebilme, o bilgileri işleyebilme ve güncelleme yanında istediği istatistiksel raporlara da rahatlıkla ulaşabilecektir •Prostat Kanseri •Böbrek Taş Hastalığı •Böbrek Kanseri •BPH ve AÜSS LAPAROSKOPİK RADİKAL NEFREKTOMİ RENAL KANSERLER İÇİN STANDART CERRAHİ TEDAVİ OLMALI MI? Dr. Erdal APAYDIN Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı İZMİR Transperitoneal Radikal Nefrektomi • • • • • • • • • Trans giriş Adezyonların lizisi Kolon mobilizasyonu Duodenum/Karaciğer/Dalak mobilizasyonu Renal arter kontrolu Renal ven kontrolu Üreter transeksiyonu En blok mobilizasyon Ekstraksiyon Retroperitoneal Radikal Nefrektomi • Retro giriş • Sek. trokarların yerleştirilmesi • Renal arter kontrolu • Renal ven kontrolu • En blok mobilizasyon • Ekstraksiyon Trans vs Retro: Prospektif Randomize Hasta sayısı Yaş (yıl) VKİ Boyut (cm) Sp. ağırlığı (gm) OR süresi (saat) Arter kontrolü (dk) Ven kontrolü (dk) Kan kaybı (cc) Hastanede kalış (g) MSO4 (mg) Komplikasyonlar Majör Minör Trans 50 62 29 5.2 574 3.4 88 95 190 4.2 26 Retro 52 64 29 5.4 604 2.6 36 45 233 3.8 21.3 12% 16 4% 12 p değeri 0.7 0.89 0.73 0.67 0.001 0.001 0.001 0.13 0.5 0.13 0.32 Desai et al, J Urol 2005 Trans vs Retro: Prospektif Randomize • Sonuç – Hem trans hem retroperitoneal radikal nefrektomi etkin cerrahi yaklaşımlar – Operasyon süresi ve hilar kontrole kadar geçen süre bakımından retroperitoneal yaklaşım daha avantajlı – Kan kaybı, hastanede kalış süresi, ağrı ve komplikasyonlar bakımından fark yok Desai et al, J Urol 2005 Trans vs Retro Yaklaşım Seçimi – Obes hasta, geçirilmiş abdominal cerrahi: Retroperitoneal – Geçirilmiş retroperitoneal cerrahi: Transperitoneal – Diğer bütün durumlar: Cerrahın tercihi LAPAROSKOPİK RADİKAL NEFREKTOMİ NEDEN MORSELASYON?... Sadece 2 neden... • Hastanede kalış süresini ve post-op morbiditeyi azaltmakta • Daha iyi kozmetik sonuç LAPAROSKOPİK RADİKAL NEFREKTOMİ NEDEN İNTAKT EKSTRAKSİYON…? Birçok neden... • Cerrahi sınır durumu • Doğru patolojik evreleme • Modern takip protokolleri patolojik evreye dayanmakta • Prosedüre olan inancı arttırmakta • Morselasyon lokal tümör yayılım riskini artırmakta (olgu sunumu mevcut) LAPAROSKOPİK RADİKAL NEFREKTOMİ RENAL KANSERLER İÇİN STANDART CERRAHİ TEDAVİ OLMALI MI ? Hangi faktörler yeni bir tedavi modalitesinin “STANDART TEDAVİ” olduğunu belirler?... “STANDART TEDAVİ” Yİ BELİRLEYEN FAKTÖRLER • • • • • (1) Etkinlik (2) Morbidite (3) Onkolojik açıdan yeterlilik (4) Finansal kapasite (5) Bütün endikasyonlarda uygulanabilirlilik ? • (6) Yaygın uygulama alanı “STANDART TEDAVİ” Yİ BELİRLEYEN FAKTÖRLER • • • • • (1) Etkinlik (2) Morbidite (3) Onkolojik açıdan yeterlilik (4) Finansal kapasite (5) Bütün endikasyonlarda uygulanabilirlilik ? • (6) Yaygın uygulama alanı LAPAROSKOPİK RADİKAL NEFREKTOMİ Clayman, J Urol 1999 O.R. süresi (s) Laparoskopik Açık p-değeri (N=61) (N=34) 5.5 2.8 <0.001 Kan kaybı (ml) 172 465 0.01 Narkotik (mg) 27 82 <0.001 Hast. kalış (g) 3.6 5.1 <0.001 Konvalesans (ht) 8.4 30.6 Rekürrens %13 %10 0.002 LAPAROSKOPİK RADİKAL NEFREKTOMİ CLEVELAND KLİNİK DENEYİMİ O.R. süresi (s) Laparoskopik Açık p-değeri (N=100) (N=60) 2.8 3.1 0.9 Kan kaybı (ml) 97 370 0.001 Narkotik (mg) 14 295 <0.001 Hast. Kalış (g) 1.4 5.8 0.001 Komplikasyon (%) 13 24 0.5 Takip (ay) 16.1 28.7 Gill et al, Cancer 2001 Yüksek Riskli (ASA ≥ 3) Hastalarda Radikal Nefrektomi LRN+HALRN (N=17) Açık RN (N=24) p değeri OR süresi (dk) 2.8 2.5 0.254 Oral alım (saat) 7.9 54 <0.001 Analjezi (mg morfin) 28.6 97.7 <0.001 Hastanede kalış (gün) 1.7 3.75 <0.001 Maliyet ($) 6585 7694 0.07 Baldwin et al, J Endourol 2003 “STANDART TEDAVİ” Yİ BELİRLEYEN FAKTÖRLER • • • • • (1) Etkinlik (2) Morbidite (3) Onkolojik açıdan yeterlilik (4) Finansal kapasite (5) Bütün endikasyonlarda uygulanabilirlilik ? • (6) Yaygın uygulama alanı ORTA VADEDE ONKOLOJİK ETKİNLİK ÇOK MERKEZLİ ÇALIŞMA (n=157) • • • • • Cadeddu et al, Urology 1998 Ortalama takip: 19.2 ay (1-72 ay) 101 hasta > 1 yıl takip edilmiş Port-bölgesi rekürrensi : 0 Renal fossa rekürrensi : 0 Kanser-spesifik ölüm : 0 Lokal rekürrens (üreter) : 1 Metastatik hastalık : 4 (%2.5) LAPAROSKOPİK RADİKAL NEFREKTOMİ UZUN DÖNEM KANSER KONTROLU Ono, J. Urol 2001 KÜÇÜK HACİMLİ HASTALIK (< 5cm) Ortalama takip: 33 ay Laparoskopi 5-yıl hastalıksız 5-yıl sağkalım Açık (n=119) (n=44) %95 %95 %88 %96 LAPAROSKOPİK RADİKAL NEFREKTOMİ UZUN DÖNEM KANSER KONTROLU Ono, J. Urol 2001 BÜYÜK HACİMLİ HASTALIK (> 5cm) Ortalama takip: 25 ay 3-yıl hastalıksız 3-yıl sağkalım Laparoskopi Açık (n=39) (n=30) %100 %91 %82 %88 Laparoskopik Radikal Nefrektomi: Uzun Dönem Kanser Kontrolu Laparoskopik / Açık Chan et al, 2001 Ono et al, 2001 Portis et al, 2002 Saika et al, 2003 Permpongkosol et al, 2005 Hasta sayısı 67/54 103/46 64/69 195/68 67/54 Ort. takip süresi (ay) 36/44 26/39 54/69 40/65 73/80 Evre T1-2, N0,M0 T1-2, N0,M0 T1-2, N0,M0 T1-2, N0,M0 T1-2, N0,M0 Port yeri met 0/0 0/0 0/0 0/0 0/0 Renal fossa nüksü 0/0 1/0 1/1 0/0 0/0 95/86 95/90 92/91 91/87 94/87 10 yıl - - - - 94/87 5 yıl - - 98/92 94/94 97/89 10 yıl - - - - 97/86 86/75 95/97 81/89 - 85/72 - - - - 76/58 Hastalıksız sağkalım 5 yıl Kanser spesifik sağkalım Genel sağkalım 5 yıl 10 yıl Laparoskopik Radikal Nefrektomi: Uzun Dönem Onkolojik ve Fonksiyonel Sonuçlar Laparoskopik Açık (N=64) (N=69) Yaş 61 62 Tümör boyutu (cm) 5.4 6.4 Takip süresi (ay) 65 76 5 yıl hastalıksız sağkalım (%) 91 93 0.75 5 yıl genel sağkalım (%) 78 84 0.24 5 yıl kanser spesifik sağkalım (%) 91 93 0.75 S-kreatinin ↑ (%) 33 25 0.89 Kreatinin klirens ↓ (%) 31 23 0.80 p değeri Novick ve Gill et al, Urology 2008 Uzun dönem kanser kontrolü Uzun dönem kanser kontrolü Kanser spesifik sağkalım Rekürrenssiz sağkalım Genel sağkalım “STANDART TEDAVİ” Yİ BELİRLEYEN FAKTÖRLER • • • • • (1) Etkinlik (2) Morbidite (3) Onkolojik açıdan yeterlilik (4) Finansal kapasite (5) Bütün endikasyonlarda uygulanabilirlilik ? • (6) Yaygın uygulama alanı LAPAROSKOPİK RADİKAL NEFREKTOMİ FİNANSAL ANALİZ AÇIK 1996-98 (n=20) LAPAROSKOPİK 1997-98 1998-99 (n=18) (n=15) İntra-op 1 %102 yüksek %33 yüksek Post-op 1 %49 düşük %67 düşük TOTAL 1 %33 yüksek %12.5 düşük Meraney ve Gill, J Urol 2002 “STANDART TEDAVİ” Yİ BELİRLEYEN FAKTÖRLER • • • • • (1) Etkinlik (2) Morbidite (3) Onkolojik açıdan yeterlilik (4) Finansal kapasite (5) Bütün endikasyonlarda uygulanabilirlilik ? • (6) Yaygın uygulama alanı Retroperitonoskopik Radikal Nefrektomi CLEVELAND KLİNİK DENEYİMİ Tümör Boyutu: Spesmen Ağır: Op Süresi: Hastanede Kalış: 12 cm 1.2 Kg 2 saat 10 dk <24 saat LAPAROSKOPİK RADİKAL NEFREKTOMİ BÜYÜK (> 7CM; T2) TÜMÖR LAPAROSKOPİK AÇIK ≤ 7cm > 7 cm > 7cm N=166 N=35 N=34 p değeri 67 55 61 0.09 Lokalize (%) 95.7 91.4 88.2 Metastatik (%) 4.3 8.6 11.8 Tümör Boyutu (cm) 4.5 9.3 9.9 0.30 Lenf Nod Durumu (%) 14.9 11.5 38.7 0.02 Renal Ven (%) 0.8 3.6 3.4 0.98 OR süresi (dk) 180 190 207 0.15 Kan kaybı (ml) 100 200 500 <0.001 Yaş (yıl) Klinik Durum 0.66 Steinberg ve Gill, J Urol 2004 LAPAROSKOPİK RADİKAL NEFREKTOMİ BÜYÜK (> 7CM; T2) TÜMÖR LAPAROSKOPİK AÇIK ≤ 7cm > 7 cm > 7cm N=166 N=35 N=34 p değeri Perop Komplikasyon (%) 12 (%7) 2 (%6) 6 (%18) 0.12 Açığa Dönüş (%) 2 (%1.2) 0 (%0) Sp. Ağırlığı (g) 505 890 719 0.17 Morfin eşdeğeri (mg) 17 22 400 <0.001 Hastanede kalış süresi (gün) 1.5 1.6 5.0 <0.001 33 (%20) 7 (%20) 9 (%26) 0.52 4 4 8 0.018 Postop Komplikasyon (%) İyileşme süresi (hafta) Steinberg ve Gill, J Urol 2004 Büyük Tümörler: Laparoskopi vs Açık Prospektif Karşılaştırma: Uzun Dönem Laparoskopik Açık 41 71 Yaş (yıl) 52.5 52.7 0.94 Tümör boyutu (cm) 9.9 10.1 0.69 OR süresi (dk) 180.8 165.3 0.029 Kan kaybı (ml) 245.5 537.3 <0.001 Analjezi (mg morfin) 16.4 35 <0.001 Kalış süresi (gün) 3.6 6.6 <0.001 İyileşme süresi (hafta) 1.56 3.3 <0.001 Perop komplikasyon (%) 4 (%9.75) 8 (%11.26) 0.94 Postop komplikasyon (%) 5 (%12.19) 11 (%15.49) 0.84 5 yıl genel sağkalım %87.8 %88.7 0.87 5 yıl kanser spesifik sağkalım %95.1 %94.4 0.79 Hasta sayısı p değeri Hemal et al, J Urol 2007 SİTOREDÜKTİF LAPAROSKOPİK NEFREKTOMİ Laparoskopik Açık p değeri Sayı 22 42 Yaş 58.8 56.7 0.65 Tümör boyutu (cm) 7.9 9.5 0.04 OR süresi (dk) 192 232 0.14 Kan kaybı (ml) 288 1228 <0.001 Hastanede kalış (gün) 2.3 6.1 <0.001 Komplikasyonlar (%) 9 5 0.60 Sistemik tedavi alan (%) 64 84 0.21 Sistemik tedavi alıncaya kadar geçen süre (gün) 36 61 0.01 1 yıl sağkalım (%) 61 65 0.6 Rabets et al, Urology 2004 Laparoskopik Radikal Nefrektomi Level I Renal Ven Trombozu (T3b) Hsu et al, Urology 2003 N=1 Desai et al, J Urol 2003 N=16 (8 gross, 8 mikroskopik) Kapoor et al, Urology 2006 N=12 Steinnerd et al, Urology 2007 N=5 Endo-GİA ve intraop USG Deneyimli ellerde: yapılabilir ve güvenli Uzun dönem onkolojik sonuçlar gerekli LAPAROSKOPİK LENFADENEKTOMİ • Simmons et al, Urology 2007 – – – – – – 14/700 LRN+lap LND Tümör boyutu = 9.5 cm %64 ≥T2, %50 uzak met %86 trans, kan kaybı = 250 ml, konversiyon = 1 OR süresi = 199 dak, has. kalış = 2.5 gün, 1 komp. Ort. 2.7 lenf nodu (1-9) • Chapman et al, Urology 2008 – – – – – – Klinik olarak nod (-) 50 LRN vs. 50 LRN+lap LND Benzer klinik ve patolojik karekteristik Tamamı %10 LRN+LND nod (+), klinik lokal %6.5 LRN+LND nod (+) Ort. 7.8 lenf noduÎ12.1 lenf nodu (artan deneyim) Paraaortik: 9.8 interaortokaval: 4.2 parakaval: 2.4 retrokaval: 5 Genel, intraop ve postop komplikasyonlar benzer Genişleyen endikasyonlar • Bugün dünya çapında birçok merkez LRN endikasyonlarını daha da genişletmektedir – – – – – 7 cm den büyük Evre T2 tm ler Renal ven trombüslü (1. seviye) tümörler Morbid obez hastalar Sitoredüktif nefrektomiler Daha önce abdominal cerrahi geçirenler Ono Y ve ark. Curr Opin Urol, 2005 “STANDART TEDAVİ” Yİ BELİRLEYEN FAKTÖRLER • • • • • (1) Etkinlik (2) Morbidite (3) Onkolojik açıdan yeterlilik (4) Finansal kapasite (5) Bütün endikasyonlarda uygulanabilirlilik ? • (6) Yaygın uygulama alanı YAYGIN UYGULAMA ALANI Her kıtada uygulanmakta Dünya’da birçok merkezde birçok cerrah tarafından uygulanmış PUBMED: > 500 yayın Laparoskopik Radikal Nefrektomi: Çok Merkezli Çalışma B Argun, V Yalçın, E Apaydın, B Oktay, CY Bilen, O Demirkesen, B Turna, H Akpınar, İ Yavaşçaoğlu, AR Kural 2002-2007 T1-2, N0, M0 174 LRN (169 trans, 5 retro) J Endourol (Supp 1) 2007 WCE Laparoskopik Radikal Nefrektomi KONTRAENDİKASYONLAR • Geçmişte – – – – – – Büyük boyut Ven tutulumu Perinefrik invazyon Morbid obesite Lenfadenopati Geçirilmiş cerrahi • Günümüzde – IVK tutulumu – Perinefrik viseral tutulum – Büyük hacimli lenfadenopati SONUÇ 2009 LRN T1-2 renal tümörü olan birçok hastada STANDART TEDAVİ olmalı •Op süresi açık cerrahi ile aynı •Hastanede kalış süresi daha kısa •Daha çabuk iyileşme, ciddi oranda daha az morbidite •Kozmetik üstünlük •Benzer oranda fonksiyonel ve onkolojik kontrol Laparoskopi bir takım çalışmasıdır. Takım halinde asla kaybetmeyiz. Sabrınız için teşekkür ederim