Obsesif Kompulsif Bozukluk Hastalığının Yetişkin Ayrılma Anksiyetesi ile Olan İlişkisi Dr. Siğnem ÖZTEKİN, Psikolog Duygu KUZU, Dr. Güneş CAN, Prof. Dr. Ayşen ESEN DANACI Giriş: Ayrılma anksiyetesi bozukluğu, • En az 4 hafta süren • 18 yaş altı ile sınırlandırılmış olan • Kişinin anne ya da bağlanma figüründen ayrılma durumu veya ayrılma beklentisinde yoğun anksiyete yaşaması ile karakterizedir Çocukluktan ergenliğe doğru AAB sıklığının azaldığı kabul edilmektedir Çocukluk ayrılma anksiyetesi bozukluğu (ÇAAB) prevelansı: %4 (DSM IV American Psychiatric Association, 1994) AAB tanı sınıflandırma sistemlerinde “başlangıcı 18 yaşından önce olur” kriteri ile sınırlandırılsa da yapılan bazı çalışmalar YAAB’dan da bahsetmektedir ( Manicavasagar ve ark., 1997, 2000 ) 1997 yılında yapılan bir çalışmada ÇAAB’nun erişkin yaşamda hastalığın yetişkin formu olarak devam edebileceği bildirilmiştir (Manicavasagar ve ark., 1997) Bütün bunlar yanında yetişkinlikte ayrılma anksiyetesi belirtileri saptanan bireylerin bir kısmında yakınmaların ilk olarak yetişkinlik döneminde ortaya çıktığı belirlenmiştir (Manicavasagar ve ark. 2000) Yapılan bir çalışmada yetişkin ayrılma anksiyetesi bozukluğunun (YAAB) yaşam boyu prevelansı %6.6 olarak bildirilmiş ve YAAB’na DSM’de yer verilmesi gerektiği vurgulanmıştır (Shear ve ark., 2006) 2012 yılında yayınlanan, anksiyete bozukluğu ve duygudurum bozukluğu tanılı 454 hasta ile yapılan bir cohort çalışmasında yetişkin ayrılma anksiyetesi ile komplike yas arasında anlamlı bir ilişki saptanmıştır (Pini ve ark., 2012) Manicavasagar ve ark.’nın 1997 yılında yaptığı bir çalışmada ise yetişkin ayrılma anksiyetesi bozukluğunun eksen 2 tanıları içerisinde en sık bağımlı kişilik bozukluğu ile birliktelik gösterdiği bulunmuştur Amaç: Bu çalışmada obsesif kompulsif bozukluğunun yetişkin ayrılma anksiyetesi ile olan ilişkisini ortaya koymak amaçlanmıştır Yöntem: •SCID-I CBÜTF Etik kurulu onayı •Yale Brown Obsesyon Kompulsiyon CBÜ Psikiyatri AD genel polikliniği; 22 OKB tanılı hasta 22 Sağlıklı gönüllü • Yaş • Cinsiyet • Eğitim düzeyi Derecelendirme Ölçeği (Y-BOCS) •Padua Envanteri (PE) •Ayrılık Anksiyetesi Belirtileri için Yapılandırılmış Klinik Görüşme Ölçeği (AAB-YKG) •Ayrılma Anksiyetesi Belirti Envanteri (AABE) •Yetişkin Ayrılık Anksiyetesi Özbildirim Listesi (YAA) Ayrılık Anksiyetesi Belirtileri için Yapılandırılmış Klinik Görüşme Ölçeği (AABYKG): • Cyranowski ve ark. 2002 • 8 er maddeli 2 bölüm • ≥3 ise ÇAAB veya YAAB • Türkçeye çevirilerek psikometrik çalışmaları yapılmıştır (Diriöz ve ark.,2010) Ayrılma Anksiyetesi Belirti Envanteri (AABE): • Silove ve ark.,1993 • 15 maddeli 4’lü likert tipi, öz-bildirim • ÇAA belirtileri sorgulanır • Türkçe’ye çevrilerek, geçerlik ve güvenirlik çalışmaları Diriöz ve ark.,2010 • Kesme puanı: 12 • Yetişkin Ayrılık Anksiyetesi Özbildirim Listesi (YAA): • Manicavasagar ve ark. 2003 • 27 maddeli 4’lü likert tipi, özbildirim • YAA belirtileri sorgulanır • Türkçe geçerlilik ve güvenilirlik: Diriöz ve ark. 2010 • Kesme puanı: 25 İstatistiksel Analiz : • SPSS 17 paket programı • Sosyodemografik verilerin her iki gruptaki dağılımının karşılaştırılması amacı ile ki kare testi • Bağımsız değişkenler arası ilişkiyi saptamak için ise Student T Testi uygulanmıştır SONUÇLAR Sosyodemografik Veriler OKB Sağlıklı Gönüllüler YAŞ (ort.) 36.9 40.09 Erkek (%) 5 (22.7) 4 (18.2) Kadın (%) 17 (77.3) 18 (81.8) İlkokul (%) 14 (63.6) 14 (63.6) Lise (%) 5 (22.7) 4 (18.2) Üniversite (%) 3 (13.6) 4 (18.2) Bekar (%) 9 (40.9) 2 (9.1) Evli (%) 11 (50.0) 16 (72.7) 2 (9.1) 4 (18.2) Üst (%) 1 (4.5) 1 (4.5) Orta (%) 20 (90.9) 20 (90.9) 1 (4.5) 1 (4.5) CİNSİYET EĞİTİM MEDENİ HAL Boşanmış/Dul SED Alt (%) Sosyodemografik Veriler OKB Sağlıklı Gönüllüler 21 (95.5) 20 (90.9) 1 (4.5) 2 (9.09) 1 (4.5) 1 (4.5) 12 (54.5) 4 (18.2) Memur (%) 2 (9.1) 5 (22.7) İşçi (%) 3 (13.6) 12 (54.5) Serbest (%) 1 (4.5) 0 Çiftçi (%) 2 (9.1) 0 Emekli (%) 1 (4.5) 0 Yok (%) 3 (13.6) -- Var (%) 19 (86.4) -- Yok (%) 17 (77.3) -- MDB (%) 5 (22.7) -- AİLE TİPİ Çekirdek (%) Geniş(%) MESLEK İşsiz (%) Ev Hanımı (%) TEDAVİ DURUMU EK TANI Sosyodemografik verilere bakıldığında dikkat çeken iki bulgu; • OKB grubunda bekar olma oranı %40.9(9) iken bu oran sağlıklı gönüllülerde %9.1(2) oranında saptanmıştır • Bir diğeri ise OKB grubunda ev hanımı ve işsiz olma durumu %60 (13) düzeyinde iken, sağlıklı gönüllülerde bu oran %22.7 (5) olarak belirlenmiştir Yapılan değerlendirmelerde YAAB; Obsesif Kompulsif Bozukluk Sağlıklı gönüllüler 16 3 OKB tanısı almış olan hastalar, sağlıklı gönüllüler ile kıyaslandığında; • Ayrılık Anksiyetesi Belirtileri için Yapılandırılmış Klinik Görüşme (AABYKG) • Ayrılma Anksiyetesi Belirti Envanteri (AABE) • Yetişkin Ayrılık Anksiyetesi Özbildirim Listesi (YAA) puanları OKB grubunda anlamlı oranda yüksek saptanmıştır (p<0.05) Tartışma: Bazı çalışmalar ÇAAB’nin erişkinlikte spesifik olarak panik bozukluk için artmış risk ile ilişkili olduğunu bildirirken, son yıllardaki bir çok çalışma erişkinlikte genel olarak anksiyete bozuklukları için bir risk faktörü olduğunu öne sürmektedir (Silove ve ark., 2007) • AAB çocukluk çağına özgü değil • YAAB ile anksiyete ve duygudurum bozukluklarının birlikteliği • Panik bozukluğa spesifik değil Bekar olma Hastalığın bir sonucu Çalışmayan bireyler Bu iki durum ayrılık anksiyetesi belirtilerinin çocukluktan erişkinliğe uzanmasının bir yordayıcısı olarak yorumlanabilir • Psikiyatri birimlerine başvuran hastalarda yüksek YAAB varlığı • Tedavi ve prognoza etkisi belirsiz Çalışmanın Kısıtlılıkları: • Örneklem sayısının düşük olması • Sağlıklı gönüllü grubunun hastane personelinden seçilmesi Öneriler • OKB ve genel olarak anksiyete ve duygudurum bozuklukları üzerinde çalışan hekimlerin YAAB varlığı açısından dikkatli olmaları gerekmektedir • Konu ile ilgili daha büyük örneklemli ve çeşitli dizaynlarda çalışmalara ihtiyaç vardır Teşekkürler….