DR.SERPİL TAŞ VARİS NEDİR? Toplardamarların temel görevi, kanın oksijenlenmesi ve dolaşıma yeniden katılması için kalbe taşınmasıdır. Bacaklardaki kan, toplardamarlar içindeki kapakçıkların yardımıyla kalbe doğru itilir. Bu kapakçıkların çalışması bozulduğunda, kan yukarıya taşınamaz, damar içinde birikerek varis görüntüsünü oluşturur. Bacaklarda şişlik, ağrı, yorgunluk, gece krampları ve karıncalanma olur. Ciddi varisli toplardamarlar bacakların cildinde dolaşım bozukluğu ile cildin beslenmesini bozar, egzema türü şikayetlere yol açarken, bazen de yaraların açılmasına ve iltihaplanmalara neden olabilir. VARİS NEDİR? Mısır papirüslerinde (MÖ:1550) ve Hippocrates'ten günümüze kalan belgelerde (MÖ:5.yy) varisden söz edilir. Venöz yetmezlik ve varisler modern toplumlarda kadınların yaklaşık % 25 inde, erkeklerin %15 inde problem oluşturmaktadır. Problemler basit telenjektazilerden,(kılcal damar varisleri) bacak yaralarına kadar geniş bir yelpazede görülebilir. VARİS NEDİR? Baldır Kas Pompası VARİS TİPLERİ Telenjiektazi: 1 mm’den küçük, intradermal kalıcı olarak genişlemiş mavi kırmızı çizgi yıldız veya örümcek ağı şeklinde venüller Spider venler, hyphen webs, thread venleri de sinonim olarak kullanılır VARİS TİPLERİ Retiküler venler: 1-3 mm arasında intradermal, mavimsi, kalıcı olarak genişlemiş venler. Genelde tortüözdür Tanı Dupleks ilk tanı aracıdır. Doppler ultrasonografi Venöz reflü tanısı Derin venöz sistem patolojisi ekartasyonu Reflü izlenen venlerin işaretlenmesi ve/veya haritalama Yaş İnsidens Kadınlarda Varis oranı %1-71 KVY oranı %1-40 Erkeklerde Varis oranı % 2-56 KVY oranı %1-17 Multiparite Meslek Sedanter Yaşam Vücut Kitle İndeksi CİNSİYET Genetik Aile Hikayesi SEMPTOMLAR Ağırlık hissi Ağrı Şişlik Parestezi Gece krampları Yorgunluk Kaşıntı Huzursuz bacak Tedavi Yöntemleri ve endikasyonları Tedavi endikasyonları: Semptomatik varisler Staz ülserleri Büyük varisler Kozmetik nedenler Komplikasyonlara karşı profilaksi Tedavi Yöntemleri: Kompresyon tedavisi Endovenöz Laser ve RF ablasyon Skleroterapi Cerrahi tedavi Trans dermal laser ve RF termokoagülasyon Tedavi Konservatif Tedavi Kompresyon Tedavisi İlaç Tedavisi Varis çorabı !?!?! Skleroterapi Varisli damar içine sklerozan madde verilmesi ile hastalıklı venin ablasyonudur Kozmetik amaçlı Proksimal yetersizliği olmayan ve cerrahi sonrası rezidü varislerde ideal Usg ve kateter eşliğinde VSM yetersizliklerinde Cerrahi esnasında insizyon sayısını azaltmak amacı ile 3mm den küçük varislerde kolaylıkla uygulanabilir Mikroskleroterapi tekniği Palpasyon Aspirasyon Ponksiyon Enjeksiyon Mikroskleroterapi tekniği Lokal kompresyon Bölgesel kompresyon (çorap Bölgesel kompresyon (bandaj Ambulasyon ve kontrol Skleroterapi kontrendikasyonları Mutlak Kontrendikasyonlar Gebelik veya emzirme: fetal hasar riski, süt ilaç geçişi Hastanın mobilitesini bozan ilerlemiş romatizmal hastalık, osteoartrit veya herhangi bir kas iskelet sistemi hastalığı : artmış DVT riski Yaşlı (>70) ve sedanter hastalar Yaygın ciddi sistemik hastalık (diyabet, kardiyak, renal, hepatik, pulmoner, kollajen doku hastalıkları ve maligniteler) Ciddi alerjik hastalığı veya bronşiyal astımı olan hastalar İntermittan klodikasyo, soğukluk, cilt atrofisi ve nabızlarda zayıflık veya alınamama gibi bulgular veren alt ekstremite arteriyel yetmezlikleri Skleroterapi kontrendikasyonları Rölatif Kontrendikasyonlar Tromboflebit hikayesi: alta yatan venöz yetmezlik riskinde artış DVT hikayesi: tekrarlama riski Tip 4 ve Tip 5 variköz venler: cerrahi girişim gerektirir Doppler US ile gösterilen venöz kaçakla ilişkili varikoz venler Akut veya ciddi kalp hastalığı: bazı sklerozanlar kardiyak perfüzyonu değiştirir Yerel veya yaygın enfeksiyon: sepsisin alevlenmesi Diabetes mellitus: nörovasküler komplikasyonların ekarte dilmesi gerekir. Ateşle bulgu veren (38°C veya daha üzeri) akut ateşli hastalık Obezite Antikoagülan alan hastalar Likit sikleroterapi komplikasyonları Allerjik Ürtiker Bronkospazm Anaflaktik şok Kütanöz Pigmentasyon Lokal nekroz Matting Sekonder telenjiektazi Stripping Lokal veya genel anestezi Hastane yatışı Ağrı Girişim sonrası ekimoz İşgücü kaybı Uzun dönem sonuçları bilinen bir girişim Cerrahi tedavi Sonuç Hastalığa bağlı semptomları ortadan kaldırır ve yaşam kalitesini arttırır Venöz ülserlerin oluşumunda sekonder koruma sağlar Kozmetik düzelme sağlar Sık görülen minör komplikasyonları, nadir görülen major nörosensoriyel veya vasküler komplikasyonlar Düşük rekürrens riski Günlük tedavi süresi NELER YAPILMALI? Uzun süre ayakta durmayı ya da oturmayı gerektiren işlerde çalışan kişilerin (özellikle kadınların), fırsat buldukları her an ayaklarını yukarı kaldırarak dolaşımlarını rahatlatmaları önerilir. Bunu yapamadıkları zamanlarda ise ayaklarını ileri-geri hareket ettirerek baldır kaslarını çalıştırmaları gerekir. Özellikle yürüyüş ve yüzme gibi sporlar varislerin gelişimini önlemede önemli bir role sahiptir. Her fırsatta bacaklarınızı kalp seviyesinin üzerinde olacak şekilde uzatıp dinlenmeye gayret edin. Mümkün olduğunca hareketli bir yaşam tarzını benimseyin. NELER YAPILMAMALI? Varisten korunmak için uzun süre hareketsiz oturmaktan ve ayakta kalmaktan kaçınmak, düzenli olarak egzersiz yapmak, kiloalmamaya dikkat etmek ve sigara, alkol tüketimini azaltmak gerekir. Çok sıcak suyla banyo yapmak da varislerin ilerlemesini hızlandırır. Bu nedenle kaplıca, sauna gibi sıcak ortamlardan uzakdurmak büyük önem taşır. Dar pantolonlar da zararlıdır. Baldır kaslarını çalıştırdığı için yüzmek iyi gelir. Ancak sabah ve akşam saatleri tercih edilmeli, sıcak kum ve güneşten uzak durulmalıdır. Her akşam yatmadan önce bacaklara soğuk suyla yapılan duş masajı ve sırtüstü yatar vaziyette bisiklet çevirme egzersizi ertesi gün için rahatlık sağlar. Ayrıca yatağın ayak kısmını mümkünse yükseltmek gerekir. TEŞEKKÜRLER