2 0 1 1 BÖLÜM V GİDER POLİTİKASI VE UYGULAMALARI 135 2011 Yılı Bütçe Gerekçesi 136 Gider Politikası ve Uygulamaları BÖLÜM V GøDER POLøTøKASI VE UYGULAMALARI A. GøDER POLøTøKASI 1. Genel Çerçeve 2011-2013 döneminde izlenecek gider politikasnn hedef ve öncelikleri, Orta Vadeli Program1 ve Orta Vadeli Mali Planda2 belirlenmiútir. 2011-2013 döneminde, kamu kesimi aç÷ azaltlarak özel sektörün kullanabilece÷i kaynaklarn artrlmasna katk sa÷lanacak ve böylelikle özel sektör öncülü÷ünde bir büyüme sürecinin gerçekleúmesine yardmc olunacaktr. Mali saydamlk ve hesap verebilirli÷in artrlmasna yönelik idari ve hukuki düzenlemelere devam edilecek, baúlatlmú olan reformlarn uygulama boyutu güçlendirilecektir. Politika oluúturma ve analiz sürecinde büyük önem taúyan kamu mali istatistiklerinin uluslararas standartlara uyumu sa÷lanacaktr. Bu çerçevede, 2011-2013 döneminde; xKamu idareleri tarafndan harcama programlar gözden geçirilecek; ihtiyaçlara cevap vermeyen, verimsiz faaliyet ve projeler tasfiye edilecek, böylece kamu kayna÷nn ihtiyaçlar do÷rultusunda daha etkin kullanm sa÷lanarak mali alan oluúturulacaktr. xKamuda personel istihdam; personel ihtiyacnn belirlenmesi ve personelin niteli÷inin artrlmasna yönelik çalúmalar do÷rultusunda ve merkezi yönetim bütçe kanunlarnda belirlenen snrlamalara uygun olarak gerçekleútirilecektir. xSa÷lk hizmetlerinin kalitesinden ödün verilmeksizin ilaç ve tedavi harcamalarn daha aklc hale getirmeye yönelik tedbirler alnmaya devam edilecektir. Üniversite hastanelerinin finansman skntlarnn giderilmesine yönelik yapsal tedbirler alnacaktr. xSa÷lk harcamalarna iliúkin denetimlerin daha etkin bir úekilde yaplabilmesi amacyla, sa÷lk hizmet sunucularnn geçmiú davranúlarn dikkate alan denetim modelleri geliútirilecek, risk analizi ve veri madencili÷i alanlarnda yazlm, donanm ve e÷itim altyaps güçlendirilecektir. xGenel sa÷lk sigortas, getirece÷i mali yüklerin makul düzeyde tutulmas amacyla, sa÷lkta dönüúüm programyla birlikte uygulanmaya devam edilecektir. 1 2 8/10/2010 tarihli ve 2010/958 sayl Bakanlar Kurulu Karar ile kabul edilmiútir. 8/10/2010 tarihli ve 2010/28 Karar No’lu Yüksek Planlama Kurulu Karar ile kabul edilmiútir. 137 2011 Yılı Bütçe Gerekçesi xSosyal yardmlarda etkinli÷in sa÷lanmasna yönelik olarak sosyal yardmlarla istihdam arasnda ba÷lant kurulacak ve sosyal yardmlardan mükerrer yararlanma önlenecektir. xMahalli idarelerin genel bütçe vergi paylarndan kamuya olan borçlarna mahsuben yaplacak kesinti, yeni borç do÷masn engelleyecek ve borç stokunun azalmasna yardmc olacak bir oranla düzenli olarak uygulanacaktr. xKamu ihale sisteminin etkinlik ve úeffafl÷nn artrlmasn ve AB müktesebatnda yer alan kapsam, tanm ve istisnalarla uyumunu sa÷layacak düzenlemeler hayata geçirilecektir. xMali sonuç do÷uracak düzenleme ve uygulamalarla ilgili olarak, ksa dönemin yan sra, orta ve uzun dönemi de içeren etki analizleri yaplacaktr. 2. Kamu Yatrm Politikas Kamu yatrmlarnn etkinli÷i artrlacak; yatrmlar öncelikli sosyal ihtiyaçlar giderecek ve üretken faaliyetleri destekleyecek nitelikteki altyapya yönlendirilecek; sektörel, bölgesel ve AB’ye uyum yönündeki amaçlarn gerçekleútirilmesinde etkili bir araç olarak kullanlacaktr. Bu çerçevede; xKamu yatrmlarnn etkili, verimli ve zamannda gerçekleútirilmesi, mevcut sermaye stokunun daha etkin kullanlmas hedeflenecektir. xE÷itim, sa÷lk, teknolojik araútrma, ulaútrma, içme suyu ile bilgi ve iletiúim teknolojilerinin geliútirilmesine yönelik altyap yatrmlarna öncelik verilecektir. xKamu yatrmlar, baúta Güneydo÷u Anadolu Projesi, Do÷u Anadolu Projesi, Konya Ovas Projesi olmak üzere bölgeleraras geliúmiúlik farklarn azaltmay hedefleyen ekonomik ve sosyal altyap projelerine yo÷unlaútrlacaktr. xAB’ye üyelik yönünde ortaya konulan politika ve önceliklerin hayata geçirilmesi için sürdürülen çalúmalarn gerektirdi÷i yatrmlar hzlandrlacaktr. xKamu altyap yatrmlarnn gerçekleútirilmesinde özel sektör katlmn artrc modellerin kullanm yaygnlaútrlacaktr. xKamu yatrm teklif ve kararlar, sorun ve çözüm analizlerini içeren sektör çalúmalar ile nitelikli yaplabilirlik etüt ve analizlerine dayandrlacaktr. 138 Gider Politikası ve Uygulamaları 3. Tarm Politikalar Tarm sektöründe gda güvenli÷i ve güvenilirli÷inin sa÷lanmas ile do÷al kaynaklarn sürdürülebilir kullanm gözetilerek, örgütlü ve rekabet gücü yüksek bir yapnn oluúturulmas temel amaçtr. Stratejik tarmsal ürünlerin üretiminin havzalara göre planlanarak yönlendirilmesi, üretimin teúvik edilmesi, ürün kalitesinin artrlmas, üretimin ve üreticinin kayt altna alnmas, maliyetlerin düúürülmesi, üreticilerin gelir seviyelerinin yükseltilmesi, ileriye yönelik projeksiyonlarn yaplmas, sanayiye hammadde temini ve ürünlerin uluslararas rekabet gücünün artrlmas hedeflenmektedir. Bu çerçevede: tarmsal desteklerde, alan ve ürün temelinde farkllaútrlarak üretimde etkinlik, verimlilik ve kaliteyi artrmaya yönelik olarak düzenlenen yap geliútirilecektir. Tarm politikalarnn yürütülmesine iliúkin veriler nitelik ve nicelik olarak iyileútirilecek ve bilgi altyaps geliútirilecektir. Tarm ve gda iúletmelerinin modernizasyon faaliyetleri, üretici ve tüketici menfaatlerinin korunmas, uluslar aras standartlarn sa÷lanmas, bitki ve hayvan sa÷l÷ ile gda güvenilirli÷inin öncelikleri çerçevesinde desteklenecektir. Üreticilerin, faaliyetlerinde verimlili÷i ve pazarlama imkanlarn geliútirmek üzere ticari iúletmelere dönüúümü yönünde örgütlenmeleri desteklenecektir. Bitkisel üretimde verimlili÷i artrmaya yönelik uygulamalar yaygnlaútrlacak, sertifikal tohumluk üretimi ve kullanm artrlacak, çevre ve insan sa÷l÷n önemseyen etkin ve entegre mücadele yöntemlerinin kullanm ile bitki sa÷l÷ uygulamalar geliútirilecek, kontrol ve izlenebilirlik sa÷lanacaktr. Hayvanclkta destekler, yapsal dönüúümü sa÷layacak úekilde düzenlenecek, slah çalúmalarna, genetik kaynaklarn korunmas ve sürdürülebilir kullanmna, hastalk ve zararllarn kontrol ve eradikasyonunu sa÷layacak etkinlikte mücadeleye ve kaliteli yem bitkileri üretiminin artrlmasna öncelik verilecektir. Su ürünleri sektöründe, kaynak yönetim sistemine yönelik bilimsel teknik ve kurumsal kapasite geliútirilecek ve yetiútiricili÷in çevresel sürdürülebilirlik ilkeleri çerçevesinde gerçekleútirilmesi sa÷lanacaktr. 139 2011 Yılı Bütçe Gerekçesi Aktif ve verimli tarmsal yaym ve danúmanlk sistemi oluúturulacak, özel yaym teúvik edilerek e÷itim ve yaym hizmetlerinin etkinli÷i artrlacak ve kaynaklarn etkin ve verimli kullanlmas sa÷lanacaktr. Toprak ve su kaynaklarnn etkin kullanlmasna yönelik yöntem ve araçlara öncelik verilecektir. Tarmsal iúletmelerdeki ölçek sorununu gidermek üzere tarm arazilerinin miras yoluyla parçalanmas önlenecek ve arazi toplulaútrma çalúmalar hzlandrlacaktr. B. KAMU ARTIRILMASINA HARCAMA VE øDARø SøSTEMøNøN KAPASøTENøN ETKøNLøöøNøN GELøùTøRøLMESøNE YÖNELøK ÇALIùMALAR 1. Bütçe Sisteminin Geliútirilmesi Amacyla Yaplan Çalúmalar Bütçenin etkin bir yapya kavuúturulmas amacyla 2004 ylnda konsolide bütçe kapsamndaki idarelerde uygulanmaya baúlanan analitik bütçe snflandrmas, kapsam ve uygulama geniúlemesi çalúmalar sonucunda 2006 ylndan itibaren merkezi yönetim, sosyal güvenlik kurumlar ve mahalli idarelerde de uygulamaya konulmuú ve böylece tüm kamu idareleri açsndan analitik bütçe snflandrmasna geçiú süreci tamamlanmútr. Bu uygulamayla beraber, bugüne kadar farkl hukuki statüleri nedeniyle farkl bütçe uygulamalar olan bu idarelerin bütçelerinin konsolide edilmesi ve bu bütçeler hakknda karúlaútrlabilir veriler elde edilmesi mümkün hale gelmiú, kamu mali yönetiminde saydamlk ve hesap verebilirlik ilkeleri güçlendirilmiú, politikalar ile bütçeler arasnda ba÷lant kurulmas ve karar alclarn stratejik karar verme yeteneklerinin geliútirilmesi sa÷lanmútr. Analitik bütçe snflandrmasna geçilmesiyle aylk merkezi yönetim bütçe uygulama sonuçlar her ayn ikinci haftas içinde Maliye Bakanl÷ internet sitesinde açklanmakta ve ayrca bütçe gerçekleúmeleri ile ilgili de÷erlendirme ve açklamalarn yer ald÷ “Aylk Bütçe Gerçekleúmeleri Raporu” yaynlanmaktadr. 5018 sayl Kanunun 41 inci maddesinde, merkezi yönetim kapsamndaki idareler ile sosyal güvenlik kurumlarnn bir mali yldaki faaliyet sonuçlarnn, Maliye Bakanl÷ tarafndan hazrlanacak genel faaliyet raporunda gösterilece÷i, bu raporda mahalli idarelerin mali yaplarna iliúkin genel de÷erlendirmelere de yer verilece÷i, söz konusu raporun Maliye Bakanl÷nca hazrlanp bir örne÷inin Sayútay’a gönderilece÷i hükme ba÷lanmútr. Söz 140 Gider Politikası ve Uygulamaları konusu hüküm gere÷ince, Maliye Bakanl÷ tarafndan “2009 Yl Genel Faaliyet Raporu” hazrlanarak 2010 yl Haziran aynda yaynlanmútr. 5018 sayl Kanunun 30 uncu maddesinde, genel yönetim kapsamndaki idarelerin, ilk alt aylk bütçe uygulama sonuçlar, ikinci alt aya iliúkin beklentiler ve hedefler ile faaliyetlerini Temmuz ay içinde kamuoyuna açklayacaklar hükme ba÷lanmútr. Söz konusu düzenlemenin amac, kamu hizmetlerinin yürütülmesinde ve bütçe uygulamalarnda saydaml÷n ve hesap verebilirli÷in artrlmas ile kamuoyunun kamu idareleri üzerindeki genel denetim ve gözetim fonksiyonunun gere÷i úekilde gerçekleútirilmesidir. Bu çerçevede, genel yönetim kapsamnda yer alan kamu idareleri “2010 Yl Kurumsal Mali Durum ve Beklentiler Rapor”larn kamuoyuna duyurmuúlardr. 5018 sayl Kanunun 30 uncu maddesinde yer alan “Maliye Bakanl÷ ise merkezi yönetim bütçe kanununun ilk alt aylk uygulama sonuçlar, finansman durumu, ikinci alt aya iliúkin beklentiler ve hedefler ile faaliyetleri kapsayan mali durumu Temmuz ay içinde kamuoyuna açklar.” hükmü gere÷ince, Maliye Bakanl÷ tarafndan “2010 Yl Merkezi Yönetim Bütçe Gerçekleúmeleri ve Beklentiler Raporu” hazrlanarak yaynlanmútr. Böylece, kamuoyuna bütçe performans ve kamu mali yönetimi alannda yürütülen çalúmalar konusunda sa÷lkl veri ve bilgiler sunulurken ayn zamanda, kamuoyunun merkezi yönetim bütçe performans konusunda genel gözetim ve denetim fonksiyonunun etkin bir úekilde gerçekleútirilmesi sa÷lanmútr. 2. Stratejik Planlama ve Performans Esasl Bütçeleme Çalúmalar Kamu idarelerinin karar verme süreçlerini güçlendirmek, kaynaklarn öncelikli kamu hizmetlerine tahsisini, bu kaynaklarn etkin, etkili ve ekonomik bir úekilde kullanlmasn sa÷lamak ve mali saydamlk ile hesap verebilirli÷i artrmak amacyla 5018 sayl Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu çerçevesinde kamu idarelerinde stratejik planlama ve performans esasl bütçelemeye yönelik çalúmalar devam etmektedir. Bu çerçevede, merkezi yönetim kapsamnda 2010 yl Eylül ay itibaryla stratejik plan hazrlamas gereken 145 kamu idaresinden 139’unda stratejik plan çalúmas tamamlanmútr. Stratejik planlamann daha iúlevsel hale getirilmesi için gerek stratejik plan yapmakla yükümlü kamu idareleri gerek Devlet Planlama Teúkilat Müsteúarl÷nca elde edilen deneyimler ú÷nda Kamu ødarelerinde Stratejik Planlamaya øliúkin Usul ve Esaslar Hakknda Yönetmeli÷in güncellenmesine yönelik çalúmalar yürütülmektedir. Bu çerçevede, söz konusu Yönetmeli÷in yaymlanmasndan sonra kurulan ve stratejik plan yapmakla yükümlü olan 141 2011 Yılı Bütçe Gerekçesi kamu idareleri de sisteme dahil edilecektir. Stratejik yönetimin etkili biçimde uygulanabilmesi amacyla, kamu yöneticilerinin teorik ve pratik bilgi ve birikiminin artrlmasna yönelik olarak Devlet Planlama Teúkilat Müsteúarl÷ tarafndan bir kapasite geliútirme modeli oluúturmak üzere baúlatlan araútrma projesi tamamlanmútr. Bu model do÷rultusunda kamu yöneticilerine yönelik e÷itim programlar uygulanacaktr. Yerel yönetimlerde de stratejik planlama ve performans esasl bütçeleme uygulamas devam etmektedir. øl özel idareleri, büyükúehir belediyeleri ile nüfusu 50 binin üzerindeki belediyelerin ilgili kanunlar gere÷i, 2009 yl Mart aynda yaplan mahalli idareler genel seçimlerinden itibaren alt ay içinde stratejik planlarn yenilemeleri gerekmektedir. Yerel yönetimlerin stratejik planlarna yönelik çalúmalar bu çerçevede sürdürülmektedir. Kamu iktisadi teúebbüslerinin (KøT) stratejik plan hazrlamalar 2008 ve 2009 yllarna ait Genel Yatrm ve Finansman Programlarnda Bakanlar Kurulu kararlaryla hükme ba÷lanmútr. Bu kapsamda 2010 yl Ekim ay itibaryla 19 adet KøT’ten 17’si stratejik planlarn tamamlamú, 2’si ise tamamlama aúamasndadr. Di÷er taraftan Kamu ødarelerince Hazrlanacak Stratejik Planlamaya øliúkin Yönetmeli÷in “Plann De÷erlendirilmesi” baúlkl 13 üncü maddesine göre, mahalli idareler dúndaki kamu idarelerinin stratejik planlar Devlet Planlama Teúkilat Müsteúarl÷ tarafndan de÷erlendirilmektedir. Buna göre anlan Müsteúarlk 2010 ylnda stratejik planlar; x Kalknma plan, orta vadeli program ve faaliyet alan ile ilgili di÷er ulusal, bölgesel ve sektörel plan ve programlara uygunluk, x Yönetmelikte, Klavuzda ve stratejik planlamaya iliúkin di÷er rehberlerde belirtilen usul ve esaslara uygunluk, x Stratejik planda yer alan misyon, vizyon, amaç ve hedeflerin birbirleri ile ba÷lantlar ve kavramsal tutarllk, x Di÷er idarelerin stratejik planlar ile uyum ve tutarllk hususlar açsndan inceleyerek de÷erlendirme raporlar aracl÷yla kamu idarelerine geri bildirimde bulunmuútur. Eylül 2010 itibaryla, geri bildirimde bulunulan kamu idarelerinden 121’i stratejik planlarn nihai hale getirerek Devlet Planlama Teúkilat Müsteúarl÷na göndermiútir. Stratejik planlar ile bütçeler arasnda ba÷ kuran temel doküman olan performans programlarna iliúkin olarak, 5018 sayl Kanunda yer alan düzenlemeler uyarnca, esas ve 142 Gider Politikası ve Uygulamaları usulleri belirlemek üzere Maliye Bakanl÷ tarafndan hazrlanan “Kamu ødarelerince Hazrlanacak Performans Programlar Hakknda Yönetmelik” 5/7/2008 tarihli ve 26927 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yürürlü÷e girmiútir. Kamu idarelerinin bu alandaki hazrlklarna rehberlik etmek üzere “Performans Program Hazrlama Rehberi” yaymlanmútr. Ayrca, kamu idareleri tarafndan hazrlanacak performans programlarna iliúkin olarak; performans programnn parametreleri ile maliyet tablolarnn oluúturulmas, bütçe ba÷lantsnn kurulmasnda idarelere altyap sa÷lanmas ve verilerin merkezi bir düzeyde toplanmas ve raporlanmas amacyla Maliye Bakanl÷ Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlü÷ü tarafndan e-bütçe sistemi içerisinde geliútirilen “Performans Bütçe Modülü”nün yan sra performans programlarnn izlenmesi, de÷erlendirilmesi ve raporlanmas amacyla söz konusu Modüle "Performans øzleme ve De÷erlendirme" bölümü de eklenerek idarelerin kullanmna açlmútr. Bu do÷rultuda, 2010 yl bütçesine iliúkin olarak performans program hazrlayan 120 adet kamu idaresinde izleme ve de÷erlendirmeye geçilmiútir. Ayrca, idarelerce hazrlanan ve nihai hali verilerek Maliye Bakanl÷na gönderilen söz konusu performans programlar, incelenerek de÷erlendirilmiú ve hazrlanacak performans programlarna yol göstermesi bakmndan, yaplan de÷erlendirmeleri içeren bir genel yaz hazrlanarak kamu idarelerine bildirilmiútir. Di÷er taraftan, kapsama dahil kamu idareleri, 2011 yl bütçesine iliúkin olarak hazrladklar performans programlarn, 2011 Yl Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Tasars çerçevesinde revize ederek idare bütçe tasarlarnn Plan ve Bütçe Komisyonunda görüúülme tarihinden 3 gün önce anlan Komisyona sunacaklardr. Takip eden dönemde de önceki yllarda oldu÷u gibi kamu idarelerine yönelik e÷itim ve rehberlik çalúmalarna; performans programlarnn izlenmesi, de÷erlendirilmesi ve raporlamas ile faaliyet raporlarna iliúkin çalúmalarda koordinasyonun sa÷lanmasna devam edilecektir. 3. Mali Yönetim ve Kontrol Sistemi øle ølgili Çalúmalar Maliye Bakanl÷ tarafndan mali yönetim ve kontrol merkezi uyumlaútrma fonksiyonu kapsamnda kamu idarelerine rehberlik yapmak amacyla 5/2/2009 tarihinde Kamu øç Kontrol Standartlar Uyum Eylem Plan Rehberi hazrlanmú ve yaymlanmútr. Rehber çerçevesinde kamu idarelerinin iç kontrol sistem ve uygulamalarnn Kamu øç Kontrol 143 2011 Yılı Bütçe Gerekçesi Standartlarna uyumunu sa÷lamak üzere bir Eylem Plan hazrlamalar ve Maliye Bakanl÷na göndermeleri öngörülmüútür. "Türkiye’de Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Sisteminin Güçlendirilmesi" adl Eúleútirme Projesi hazrlanmú ve Avrupa Komisyonu tarafndan onaylanmútr. Bu projede øngiltere Hazinesiyle birlikte teklif veren øngiltere Sayútay’ ile iúbirli÷i yaplmasna karar verilmiú ve bu çerçevede 1/4/2009 tarihinde yaplan Açlú Konferans ile proje faaliyetlerine baúlanmútr. Projenin Türkiye taraf, Mali Yönetim ve Kontrol Merkezi Uyumlaútrma Birimi olarak Maliye Bakanl÷ Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlü÷üdür. Baúbakanlk ve Maliye Bakanl÷ Strateji Geliútirme Baúkanlklar ile Hazine Müsteúarl÷ ve Devlet Planlama Teúkilat Müsteúarl÷ Strateji Geliútirme Daire Baúkanlklar projenin pilot kuruluúlardr. Söz konusu Proje, üç bileúenden oluúmaktadr. Birinci bileúeni 2009 ylnn Ekim ay itibaryla tamamlanmú olup bu kapsamda Fark Analizi Raporu ile Eylem Plan hazrlanmútr. Raporda Türkiye’de mevcut iç kontrol sistem ve uygulamalar AB gereklilikleri ve uluslararas standartlarla karúlaútrlarak boúluklar ortaya konulmuú, Eylem Plannda ise bu boúluklarn giderilmesi için öngörülen faaliyetler gösterilmiútir. Projenin ikinci bileúeni kapsamnda Maliye Bakanl÷ ve pilot kuruluúlarn temsilcilerinin katld÷ iç kontrol temel ve ileri düzey e÷itimler ile e÷iticilerin e÷itimi faaliyetleri gerçekleútirilmiú bulunmaktadr. Projenin üçüncü bileúeni kapsamnda yürütülen rehber ve el kitab çalúmalarna devam edilmektedir. Avrupa Komisyonu tarafndan yaymlanan “Türkiye 2009 Yl ølerleme Raporu”nun hazrlanma sürecine katk sa÷lanmútr. Türkiye’nin Avrupa Birli÷i üyeli÷ine hazrlanma sürecinde yapt÷ ilerleme hakknda 2008 ylnn Ekim ay baú ile 2009 ylnn Eylül aynn ortalar arasndaki süreyi kapsayan bu raporda, Birlik ile Türkiye arasndaki iliúkiler ksaca tanmlanmakta; Türkiye’nin üyelik yükümlülüklerini, di÷er bir deyiúle, Antlaúmalar, ikincil mevzuat ve Birlik politikalar olarak tanmlanan müktesebat üstlenme kapasitesi gözden geçirilmektedir. Maliye Bakanl÷ tarafndan kamu idarelerine mali yönetim ve kontrol alannda rehberlik sunulmas fonksiyonu gere÷ince e÷itim, seminer, sempozyum ve benzeri faaliyetler düzenlenmiú veya bu tür faaliyetlere destek verilmiútir. Mali hizmetler uzman yardmcl÷ özel yarúma snav sonuçlarna göre 231 aday mali hizmetler birimlerinde görev yapmak üzere tercih ettikleri kamu idarelerine yerleútirilmiútir. Ayrca, mali hizmetler uzman yardmcl÷ özel yarúma snav ile Türkiye’de ilk kez hiç bir belge istenmeksizin adaylara bulunduklar yerlerden internet üzerinden baúvuru imkân sa÷lanmútr. 144 Gider Politikası ve Uygulamaları Kamu idarelerine atanan mali hizmetler uzman yardmclarna yönelik olarak 42 farkl konuda 174 saat süreli mesleki e÷itim program hazrlanmú ve uygulanmútr. 2009 ylnda Denizli ve Kzlcahamam’da 2010 ylnda ise øzmir ve Kzlcahamam’da kamu idarelerinin strateji geliútirme birim (SGB) yöneticilerinin katld÷ toplantlar gerçekleútirilmiútir. Bu toplantlarda, merkezi uyumlaútrma birimi olarak Maliye Bakanl÷nn gerçekleútirdi÷i düzenleme ve faaliyetler aktarlmú, kamu idarelerinden beklentiler açklanmútr. Ayrca, kamu idarelerinin iç kontrol standartlarna uyum çalúmalarnda karúlaútklar güçlükler ve geliútirdikleri çözüm önerileri ile iyi uygulama örnekleri paylaúlmútr. Bu toplantlarda ayrca Genel Durum Anketi ve Kamu øç Kontrol Standartlarna Uyum Anketi gerçekleútirilmiútir. Maliye Bakanl÷ tarafndan yaymlanan “øç Kontrol ve Ön Mali Kontrole øliúkin Usul ve Esaslar”n 27 nci maddesi uyarnca kamu idareleri tarafndan hazrlanp 2009 yl içerisinde Bakanl÷a gönderilen 39 adet yönerge ve onaylar ile iú akú úemalar incelenmiútir. Kamu øç Kontrol Standartlar Uyum Eylem Plan Rehberine istinaden Maliye Bakanl÷na gönderilen 1972 adet Kamu øç Kontrol Standartlarna Uyum Eylem Plan üzerinde inceleme ve de÷erlendirmeler yaplmútr. 2011–2013 döneminde yaplmas planlanan faaliyetler ise aúa÷da belirtilmiútir: xGenel yönetim kapsamndaki (düzenleyici ve denetleyici kurumlar hariç) kamu idarelerinin mali hizmetler birimlerinde görev yapmak üzere 475 adet boú kadro/pozisyon için mali hizmetler uzman yardmcl÷ özel yarúma snav yaplacaktr. xMaliye Bakanl÷nca kamu idarelerine atanan mali hizmetler uzman yardmclarna yönelik olarak e÷itim program hazrlanacak ve uygulanacaktr. xøç kontrol sistemiyle ilgili ikincil ve üçüncül düzey düzenlemeler gözden geçirilecek ve gerekli de÷iúiklikler yaplacaktr. xKamu idareleri tarafndan hazrlanan ve Maliye Bakanl÷na gönderilen iç kontrol eylem planlar incelenerek sonuçlar yaymlanacaktr. xKamu idarelerinin mali yönetim ve kontrol alanndaki uygulama kapasitelerinin geliútirilmesine yönelik çalúmalar yaplacaktr. Bu kapsamda, kamu idarelerinin strateji geliútirme birimi yöneticilerine yönelik konferanslara devam edilecek, üst yöneticiler ve harcama yetkilileri ile mali hizmetler birimlerinde görev yapan uzman personele yönelik 145 2011 Yılı Bütçe Gerekçesi e÷itim ve bilgilendirme faaliyetleriyle kamu idarelerinin mali yönetim ve kontrol sistemlerine uyum ve uygulama kapasiteleri artrlacaktr. 2011 ylnda mali yönetim ve kontrol sistemi ile ilgili model e÷itim program ve dokümanlar hazrlanacak, üye ülkelerde staj ve çalúma ziyaretleri yaplacaktr. 2011 ylnda üçüncül düzey mevzuatlarn hazrlanmas ve mevcut düzenlemelerin gözden geçirilmesi öngörülmektedir. Bu kapsamda Mali Yönetim ve Kontrol (MYK) Rehberi ile MYK Merkezi Uyumlaútrma Birimi (MUB) El Kitab hazrlanacaktr. Bir Risk Yönetimi Rehberi hazrlanacaktr. Risk yönetimi süreçlerine iliúkin bilgi ve beceriler (e÷iticilerin e÷itimi de dahil olmak üzere) geliútirilecek ve bu beceriler, kendi harcama birimlerini e÷itmeleri adna SGB’lere yaylacaktr. MYK Rehberinde tüm kamu idarelerinde Yönetim Bilgi Sistemlerinin geliútirilmesi konusunda spesifik yönlendirme sunulacaktr. 4. øç Denetim Sistemi øle ølgili Çalúmalar øç denetçi havuzunun geliútirilmesine yönelik olarak, øç Denetim Koordinasyon Kurulu tarafndan 13/2/2010 tarihinde yaplan Sertifika Snavnda baúarl olan 88 iç denetçi adayna sertifikalar verilmiútir. Beú kamu idaresinde pilot denetimler yaplmú ve daha sonra 22-26/2/2010 tarihleri arasnda düzenlenen seminerlerle pilot denetimlere katlmayan iç denetçilerin de bu konuda bilgilendirilmesi sa÷lanmútr. 9/6/2010 tarihli ve 9 sayl Kurul Kararyla “2009 Yl Kamu øç Denetim Genel Raporu” yaymlanmútr. øç Denetim Koordinasyon Kurulu ve Dünya Bankas’nn ortaklaúa düzenledi÷i “Modern Kamu Yönetiminde øç Denetim Fonksiyonunun Rolü" konulu uluslararas konferans 15/6/2010 tarihinde gerçekleútirilmiútir. Önümüzdeki üç yllk dönemde ise, 5018 sayl Kanunda belirtilen úekilde merkezi uyumlaútrma fonksiyonunu yerine getirebilmesi amacyla, Maliye Bakanl÷na ba÷l øç Denetim Koordinasyon Kurulunun gerekli idari kapasiteye sahip olacak úekilde yeniden yaplandrlmas planlanmaktadr. Di÷er taraftan, 5018 sayl Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 65 inci maddesi uyarnca yaplacak iç denetçi atamalar için aday belirleme snav Ekim ay içerisinde yaplacak olup bu snav kazanacak olan iç denetçi adaylar e÷itim programna alnacaktr. 146 Gider Politikası ve Uygulamaları Kamu øç Denetiminde Kalite Güvence ve Geliútirme Rehberi ve Kamu øç Denetiminde Bilgi Teknolojileri Denetimi Rehberi’nin hazrlanmasna iliúkin çalúmalar devam edecektir. øç denetimde uzaktan e÷itim için gerekli yazlm ve gereçler ile otomasyon için gerekli olan yazlmlar edinilecektir. 5. Kamu øç Mali Kontrol Sistemi Alannda E÷itim ve Yönlendirme Çalúmalar 2009 ylnda, kamu idareleri tarafndan 5018 sayl Kanunun uygulamalarna iliúkin olarak düzenlenen e÷itim programlarna e÷iticiler görevlendirilmiú ve 1617 kamu personeline e÷itim verilmiútir. 5018 sayl Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile ilgili kamu idarelerinin strateji geliútirme birim yöneticilerine yönelik olarak iki adet konferans düzenlenmiú ve düzenlenen konferanslara 224 birim yöneticisi katlmútr. Stratejik planlama performans esasl bütçeleme konusunda 105 kamu idaresine performans program hazrlama e÷itimi verilmiú ve bu e÷itime toplam 192 kiúi katlmútr. Ayrca, iç denetçi aday belirleme snavn kazanan 126 iç denetçiye sertifika e÷itimi verilmiútir. 2010 ylnda, kamu idareleri tarafndan 5018 sayl Kanunun uygulamalarna iliúkin olarak düzenlenen e÷itim programlarna e÷iticiler görevlendirilmiú ve 386 kamu personeline e÷itim verilmiútir. 5018 sayl Kanun ile ilgili kamu idarelerinin strateji geliútirme birim yöneticilerine yönelik olarak iki adet konferans düzenlenmiú ve düzenlenen konferanslara 246 birim yöneticisi katlmútr. øç denetçilere dört grup halinde Kamu øhale Kurumu iúbirli÷i ile Kamu øhale E÷itimi yaplmú, 683 iç denetçiye 5 günde toplam 30 saat e÷itim verilmiútir. Mali hizmetler uzman ve uzman yardmclarna Kamu øhale Kurumu iúbirli÷i ile Kamu øhale E÷itimi yaplmú, 522 mali hizmet uzman ve uzman yardmcsna 5 günde toplam 27 saat e÷itim verilmiútir. Mali Hizmetler Uzmanl÷ Yönetmeli÷inin 14 üncü maddesinin 3 üncü fkras ve söz konusu Yönetmelik uyarnca çkarlan Mali Hizmetler Uzman Yardmclarnn Yetiútirilmesine øliúkin Usul ve Esaslarn 7 nci maddesine göre Maliye Bakanl÷ tarafndan 147 2011 Yılı Bütçe Gerekçesi 136 mali hizmetler uzman yardmcsna Yenimahalle Maliye Mesleki E÷itim Kursunda 29 günde toplam 174 saat mesleki e÷itim verilmiútir. 2011-2013 ylnda, 475 kadro ve pozisyon için mali hizmetler uzman yardmcs ve 100 kadro ve pozisyon için iç denetçi adaylar snav açlmú olup, snav kazananlarn 2011 ylnda e÷itime alnmas planlanmaktadr. Ayrca, iç denetçi, mali hizmetler uzman ve uzman yardmclar e÷itimlerine devam edilecek, di÷er kamu idareleri tarafndan talep edilen e÷itim programlarna da destek verilecektir. 6. Devlet Muhasebesi ile ølgili Çalúmalar 5018 sayl Kanunun 33, 35, 49, 50, 61, 62, 71 ve geçici 3 üncü maddeleri ile 178 sayl Maliye Bakanl÷nn Teúkilat ve Görevleri Hakknda Kanun Hükmünde Kararnamenin 11 inci maddesi hükümlerine dayanlarak Maliye Bakanl÷nca hazrlanan; -Merkezi Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeli÷i, -Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeli÷i, -Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeli÷i, -Döner Sermayeli øúletmeler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeli÷i, -Mahalli ødareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeli÷i, -Kamu Zararlarnn Tahsiline øliúkin Usul ve Esaslar Hakknda Yönetmelik, -Kamu ødarelerinin Kesin Hesaplarnn Düzenlenmesine øliúkin Usul ve Esaslar Hakknda Yönetmelik, -Muhasebe Yetkililerinin E÷itimi, Sertifika Verilmesi ile Çalúma Usul ve Esaslar Hakknda Yönetmelik, -Muhasebe Yetkilisi Mutemetlerinin Görevlendirilmeleri, Yetkileri, Denetimi ve Çalúma Usul ve Esaslar Hakknda Yönetmelik, -Ön Ödeme Usul ve Esaslar Hakknda Yönetmelik , -Taúnr Mal Yönetmeli÷i, yaymlanarak yürürlü÷e girmiútir. 148 Gider Politikası ve Uygulamaları 5018 sayl Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 5436 sayl Kanun ile de÷iúik 49 uncu maddesi gere÷ince Devlet Muhasebesi Standartlar Kurulu kurulmuú ve çalúmalarna baúlamútr. Ayrca Uluslararas Muhasebe Standartlarnn Türk kamu mali yönetimine uyarlanmas ve kabulüne iliúkin Muhasebat Genel Müdürlü÷ü bünyesinde Çalúma Komisyonu oluúturularak çalúmalarna baúlamútr. Mali Tablolarn sunulmasna iliúkin 7 numaral Devlet Muhasebesi Standard (øútiraklerdeki Yatrmlar) ve 8 numaral Devlet Muhasebesi Standard (Ortak Giriúimlerdeki Paylar) 5 Mart 2010 tarihli ve 27512 sayl, 9 numaral Devlet Muhasebesi Standard (Bedel Karúl÷nda Yaplan Faaliyetlerden Elde Edilen Gelirler), 12 numaral Devlet Muhasebesi Standard (Stoklar) ve 13 numaral Devlet Muhasebesi Standard (Kiralamalar) 19 Haziran 2010 tarihli ve 27616 sayl, 14 numaral Devlet Muhasebesi Standard (Raporlama Tarihinden Sonra Gerçekleúen Olaylar), 16 numaral Devlet Muhasebesi Standard (Yatrm Varlklar) ve 17 numaral Devlet Muhasebesi Standard (Tesis, Makine ve Cihazlar) 27 A÷ustos 2010 tarihli ve 27685 sayl Resmi Gazete’de yaymlanmútr. Halihazrda Muhasebe Standartlar konusunda araútrma ve incelemeler yaplmakta ve IFAC (International Federation of Accountants) tarafndan yaymlanan (IPSAS) uluslararas kamu muhasebe standartlar incelenerek tercüme edilmektedir. Yllar itibaryla hangi alanlarda muhasebe standardna iliúkin çalúmalar yaplaca÷ uluslararas kuruluúlar ile birlikte koordineli olarak belirlenmiútir. Buna göre; 2011 ylnda, 18 Numaral DMS- Bölümsel Raporlama 19 Numaral DMS – Karúlklar, ùarta Ba÷l Yükümlülükler ve Varlklar 20 Numaral DMS- ølgili Bölüm/øliúkili Taraf Açklamalar 21 Numaral DMS- Nakit Üretmeyen(Nakde dönüúmeyen) Varlklarda Azalma/de÷er düúüklü÷ü, standartlarnn yürürlü÷e konulmas çalúmalar yaplacaktr. Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeli÷i ve Detayl Hesap Planna göre muhasebe modülü güncellenerek hesap dönüúümleri ile kapatlan ve yeni kurulan muhasebe birimlerinin devir iúlemleri Kamu Harcama ve Muhasebe Biliúim Sisteminden (KBS) kontrol edilmesi iúlemlerine baúlanmútr. 149 2011 Yılı Bütçe Gerekçesi Döner sermayeli iúletmelerin aylk hesap bilgileri; illerde muhasebe müdürlü÷ü, ilçelerde ise malmüdürlüklerinden Kamu Harcama ve Muhasebe Biliúim Sistemi vastasyla elektronik ortamda alnmas uygulamasna devam edilmektedir. Genel yönetim kapsamndaki kamu kurumlarnn mali tablolarnn internet ortamnda Maliye Bakanl÷na aktarlmas uygulamasna baúlanmútr. Bu úekilde elektronik ortamda verilerin kontrolü yaplmakta ve konsolide edilerek internet aracl÷ ile yaymlanmas kolaylaúmaktadr. 5018 sayl Kanunun 42 nci maddesi gere÷i, Kesin Hesap Kanun Tasars muhasebe kaytlar esas alnarak hazrlanacaktr. Bu amaçla muhasebe yönetmeliklerinde gerekli hesaplar açlmú ve bu hesaplar Kamu Harcama ve Muhasebe Biliúim Sistemine entegre edilmiútir. Bu kaytlara dayanlarak Kesin Hesap cetvellerinin hazrlanmasna yönelik uygulama devam etmektedir. Taúnr Mal Yönetmeli÷ine göre kayt altna alnan taúnrlarn Kamu Harcama ve Muhasebe Biliúim Sistemi üzerinden muhasebeleútirilmesi projesinin pilot uygulamas Muhasebat Genel Müdürlü÷ünde sürdürülmektedir. 8/6/2005 tarihli ve 25839 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yürürlü÷e giren Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeli÷inde, 30/12/2006 tarihli ve 26392 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yürürlü÷e giren Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeli÷inde de÷iúiklik çalúmasna devam edilmektedir. Harcama birimleri tarafndan düzenlenen ödeme emri belgesi ve muhasebe iúlem fiúlerinin say2000i sisteminden referans alnan bilgilerle do÷ru bir úekilde düzenlenmesini, muhasebe birimindeki ödenek bilgilerinin ve kontrolünün harcama birimi aúamasnda uygulanmasn, düzenlenen belgelerin elektronik ortamda muhasebe birimine aktarlmasn sa÷lamak amacyla oluúturulacak 1. Faz Ödeme Emri uygulamas için Karaman ili tüm harcama birimleri, Sa÷lk Bakanl÷ Merkez Saymanl÷ ve Yenimahalle Malmüdürlü÷üne ba÷l harcama birimleri pilot birimler olarak belirlenmiú ve çalúmalara baúlanlmútr. Gümrük Tahsilat Sisteminin yaygnlaútrlmas amacyla, gümrük geliri tahsil edilen veznelerin bilgisayar, yazc vb. eksikliklerinin giderilmesi ve uygulamada yaúanan sorunlarn çözümüne yönelik olarak uygulayclara destek verilecek ve sistemin di÷er taraf olan Gümrük Müsteúarl÷ ve Vakfbank ile birlikte sistemin hznn arttrlmas ile ilgili çalúmalara devam edilecektir. 150 Gider Politikası ve Uygulamaları Muhasebe Birimleri aras iúlemler, tahsilat bordrolar, emanet tahsilatlar ve vergi borcu sorgulama iúleri ile ilgili olarak, Gelir ødaresinin e-VDO sistemi ile KBS arasnda elektronik ortamda iúlem yaplmas çalúmalarna devam edilecektir. 2009 ylnda yazlm aúamas tamamlanan Vergi Borcu Sorgulama Uygulamasnn 2010 ylnn ilk alt aynda Karaman Muhasebe Birimi kapsama alnarak uygulama sahas geniúletilmiútir. Kamu Elektronik Ödeme Sistemi (KEÖS) 1. Faz uygulamas ile ilgili çalúmalar tamamlanmú ve Hazine øç Ödemeler Saymanl÷, Hazine Dú Ödemeler Saymanl÷, Devlet Borçlar Saymanl÷, TBMM Saymanl÷, MøT Saymanl÷ ve Cumhurbaúkanl÷ Saymanl÷ hariç tüm Merkez Saymanlklar KEÖS uygulamas kapsamna alnmútr. KEÖS uygulamasnn genel bütçe kapsamndaki kamu idarelerine muhasebe hizmeti veren Maliye Bakanl÷na ba÷l muhasebe birimlerinin tamamnda uygulanmasna yönelik çalúmalar baúlatlmútr. 2010 ylnn ilk alt aynda KEÖS Yönetmelik taslak çalúmasna devam edilerek KBS uygulamasnn iúleyiúi ile ilgili olarak Ola÷anüstü Durum Klavuzunun hazrlanmas çalúmasna baúlanlmútr. Yurtiçi ödemelerin tamamen elektronik ortamda gerçekleútirilerek slak imzal belge kullanmnn kaldrlmas amacyla KEÖS Faz 1.5 pilot uygulama olarak Sa÷lk Bakanl÷ ve Ulaútrma Bakanl÷ Merkez Saymanlklarnda uygulama baúlatlmútr. Vergi daireleri, Nakde Dayal Ödeme Sistemi kapsam dúnda yer almaktadr. Vergi dairelerince gerçekleútirilen tek ödeme iúlemi, red ve iade iúlemleridir. Vergi dairelerinin Nakde Dayal Ödeme Sistemi kapsamna alnmas için red ve iade iúlemlerinin muhasebe birimleri üzerinden yaplmas kararlaútrlmútr. Bu konuda toplantlar yaplmú, usul ve esaslar belirlenmiútir. KEÖS’e iliúkin verilerin Sayútay Baúkanl÷na aktarlmasna iliúkin olarak protokol çalúmalar baúlatlmútr. KBS’ye dahil olan bütün muhasebe birimleri ve bunlarla ilgili tahakkuk dairelerinin, muhasebe ve ödeme iúlemleri ile ilgili olarak karúlaútklar sorunlarn giderilmesine yönelik olarak, uygulama ve yazlm deste÷i verilmektedir. Kadro karúl÷ sözleúmeli personelin maaúlarnn Kamu Harcama ve Muhasebe Biliúim Sistemi üzerinden hesaplatlmas, bordro ve ödeme emri belgesinin oluúturulmas ve otomatik olarak muhasebeleútirilmesine yönelik yazlm çalúmas tamamlanmú ve 2009 yl 151 2011 Yılı Bütçe Gerekçesi Temmuz ayndan itibaren uygulama baúlatlmú olup, söz konusu iúlemlerin yaygnlaútrlmas yönünde çalúmalar devam etmektedir. 657 sayl Devlet Memurlar Kanununun 4/B ve 4/C maddeleri kapsamnda sözleúmeli olarak çalúan personelin maaú iúlemlerinin de Kamu Harcama ve Muhasebe Biliúim Sistemi üzerinden yaplmasna yönelik yazlm çalúmas baúlatlmútr. Özel bütçeli idarelerde çalúan personelin maaú ödeme, bordro ve ödeme emri belgesinin oluúturulmas ve otomatik olarak muhasebeleútirilmesi iúlemlerinin Kamu Harcama ve Muhasebe Biliúim Sistemi üzerinden yaplmasna yönelik protokol imza süreci devam etmektedir. Bu ba÷lamda, süreç tamamland÷nda söz konusu idarelerde çalúan personelin maaúlar Kamu Harcama ve Muhasebe Biliúim Sistemi üzerinden yaplacak olup, maaú bordrolar Sayútay’a elektronik ortamda aktarlacaktr. Ayrca, bu idarelerde çalúan personel e-bordro uygulamasndan faydalanacaktr. 2009 ylnda Maliye Bakanl÷ (Gelir ødaresi Baúkanl÷ dahil) personelinin Fazla Çalúma ödemeleri KBS sistemi üzerinden gerçekleútirilmiútir. 2010 yl Ocak- Haziran döneminde Adalet Bakanl÷nn merkez dú birimlerinden Adliye, øcra daireleri, Seçim Kurulu ve øçiúleri Bakanl÷ Nüfus ve Vatandaúlk øúleri Genel Müdürlü÷ü personelinin fazla çalúma ödemeleri sistemden yaplmaya baúlanmútr. Kamu personeline yaplan sosyal hak ve yardm ödemelerine iliúkin bilgi giriúlerinin Kamu Harcama ve Muhasebe Biliúim Sistemi (KBS) üzerinden girilip muhasebe birimine elektronik ortamda gönderilmesine yönelik yazlm çalúmas tamamlanmú, 2009 yl içerisinde Ankara ile Karaman illerinde pilot uygulama yaplmú ve 15 Ocak 2010 tarihinden itibaren tüm harcama birimlerinde uygulama baúlatlmútr. Söz konusu ödemelere iliúkin bordrolarn Sayútay Bilgi øúlem Merkezine elektronik ortamda gönderilmesine yönelik test çalúmalar devam etmektedir. Bu uygulama ile birlikte genel ve özel bütçeli idarelerde çalúan personelin do÷um, ölüm, ödül ve ikramiye ödemelerine iliúkin bilgilerin harcama birimleri tarafndan kendi bilgisayar ve internet hatt üzerinden sisteme girilmesi, hesaplanmas, bordro ve ödeme emri belgesi oluúturularak, elektronik ortamda muhasebe birimine gönderilmesi imkan sa÷lanmaktadr. Üniversite personeline ödenen ek ders ücretlerinin ödenmesine esas saat bilgi giriúleri ile eki raporlarn, Kamu Harcama ve Muhasebe Biliúim Sistemi (KBS) üzerinden internet 152 Gider Politikası ve Uygulamaları ortamnda girilmesi ve muhasebe birimine elektronik ortamda gönderilmesine yönelik yazlm çalúmas devam etmektedir. Kamu Harcama ve Muhasebe Biliúim Sistemi (KBS) Bütçe ve Kesin Hesap Raporlarnn ilgili harcama birimleri ile strateji birimlerine gösterilmesi yönünde yazlm çalúmas tamamlanmú, genel ve özel bütçeli idarelerin merkez harcama birimleri ve strateji birimlerinin kullanmna sunulmuútur. Söz konusu raporlarn il ve ilçe yöneticilerinin de kullanmna sunulmas yönünde çalúmalar devam etmektedir. Kamu kaynaklarnn toplanmasnda, kamu yararna ve amacna uygun harcanmasnda etkinli÷i, verimlili÷i ve úeffafl÷ sa÷lamak amacyla hzl, etkili ve verimli bir rapor takip ve de÷erlendirme süreci oluúturma, hesap verme sorumlulu÷u ve saydaml÷n en önemli arac olan kesin hesabn iúlevselli÷ini arttrma ile muhasebe standartlar konusunda araútrma ve inceleme ve uluslararas muhasebe standartlarnn ülkemize adapte edilerek uygulamaya baúlatma faaliyetleri sürdürülecektir. 2011 yl sonuna kadar genel devlet sektörüne iliúkin olarak, uluslararas standartlara uygun mali raporlar üretmek suretiyle úeffafl÷a ve kamu hesaplarnn güvenilirli÷ine katkda bulunma faaliyetleri sürdürülecektir. Kamu kaynaklarnn amaçlarna uygun, etkili, ekonomik ve verimli kullanlmas için risk esasl harcama denetimine 2006 ylnda baúlanlmú olup, bu tür denetimler artarak devam edecektir. Muhasebe düzenlemelerini AB uygulamalar ile uyumlaútrma ile genel yönetime iliúkin ESA 95 ve GFSM 2001 kriterlerine uygun mali istatistikleri üretme ve ilgili uluslar aras kuruluúlara sunma çalúmalar sürdürülecektir. Genel yönetim kapsamndaki kamu idarelerinin mali tablolarnn elde edilmesi ve konsolidasyonu süreçleri iyileútirilecek ve hzlandrlacaktr. 153