Yahudilik ve Hristiyanlık

16:17
2.2. Yahudilik
2.3. Hristiyanlık
KA
ZA
NI
MI
MIZ
16:17
• 3. Günümüzde yaşayan dinleri temel özellikleriyle tanır.
• (Yahudilik ve Hristiyanlık)
16:17
1. Din Niçin Evrensel Bir Gerçekliktir?
2. Günümüzde Yaşayan Dinleri Tanıyalım:
2.1. Hinduizm ve Budizm
1. Din Niçin Evrensel Bir Gerçekliktir?
• Din, tarihin bütün dönemlerinde, hemen her toplumda var olan
evrensel bir olgudur. İnsanın olduğu her dönemde, her yerde
inanç ve din de var olmuştur.
• İnsanın maddi ihtiyaçları olduğu gibi manevi ihtiyaçları da
vardır. Bu insanın FITRÎ (yaratılıştan gelen) bir özelliğidir.
• Acıktığımızda yemek ve üşüdüğümüzde ısınmak ihtiyacı
duyduğumuz gibi manevi olarak da her zaman yüce ve
kudretli bir Varlığa sığınma, O’na güvenme ve O’ndan
yardım dileme ihtiyacı duyarız.
• Bu sığınma ve güvenme duygusu ancak DİN ile karşılanır.
16:17
1. Din Niçin Evrensel Bir Gerçekliktir?
• Yüce Allah, Kur’an’da
insanda din duygusunun
doğuştan olduğuna dikkat
çekmektedir:
• «(Resulüm!) Sen
yüzünü hanîf olarak
dine, Allah insanları
hangi fıtrat ile yaratmış
ise ona çevir. Allah’ın
yaratışında değişme
yoktur…»
•
16:17
(Rûm suresi, 30. ayet.)
1. Din Niçin Evrensel Bir Gerçekliktir?
• Allah, tarihin çeşitli devirlerinde
insanlara kitaplar ve nebiler
göndermiştir. İlk insan Hz. Âdem
aynı zamanda ilk peygamberdir.
• Peygamberler, insanları her
şeyin yaratıcısı olan Yüce
Allah’ın egemenliğine ve birliğine
inanmaya çağırmışlardır.
• Ancak ilk insanlar kimi zaman
Allah’ın gönderdiği ilkelerden
uzaklaşarak çeşitli varlıkları
kutsal kabul etmişler ve bunlara
tapınmışlardır.
16:17
1. Din Niçin Evrensel Bir Gerçekliktir?
• Geçmişten günümüze yapılan
arkeolojik kazılarda, mabetlere,
dinî motiflere rastlanması dinin
tarihin en eski dönemlerinde
bile var olduğunu
göstermektedir.
• Ayrıca kutsal kitaplar, dinin ilk
insan topluluklarından beri var
olduğunu belirtmektedir.
• Tüm bunlar, dinin her zaman ve
her toplumda varlığını sürdüren
evrensel bir olgu olduğunu
ortaya koymaktadır.
16:17
2. Günümüzde Yaşayan Dinleri Tanıyalım
• Günümüzde dünya üzerinde birçok din varlığını
sürdürmektedir. Bunları, vahye dayalı dinler ve vahye dayalı
olmayan dinler olarak ikiye ayırmak mümkündür.
• Allah’ın, peygamberler aracılığıyla gönderdiği dinlere vahye
dayalı dinler denir. Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam vahye
dayalı dinlerdir.
• Bunların dışında kalan çeşitli bilge kişilerin görüş ve
düşünceleri etrafında oluşmuş, vahye dayan(dığı kesin
ol)mayan dinler (?) de vardır. Hinduizm, Budizm, Taoizm
16:17 bunlara örnek olarak verilebilir.
16:17
16:17
ÖZETLEYELİM
16:17
ÖZETLEYELİM
16:17
2.2. Yahudilik
2.3. Hristiyanlık
YAHUDİLİK
(MUSEVİLİK)
2.2. Yahudilik
• Vahye dayalı dinlerden biri olan Yahudiliğin Peygamberi Hz.
Musa’dır. Bu nedenle Yahudiliğe, Musevilik de denir.
• Yahudiliğin kutsal kitabı Tevrat’tır.
• Tevrat’ın dili İbranicedir.
• Tevrat; Tekvin, Çıkış, Levililer, Sayılar ve Tesniye adlı beş
bölümden oluşur.
• Yahudiler, YEHOVA (YAHVE) adını verdikleri tek tanrıya
inanırlar. Tanrı Yehova, her şeyin yaratıcısıdır. O her şeyi bilir,
görür ve işitir. Tanrının adı gereksiz yere ağza alınmaz.
Herhangi bir resim veya heykeli yapılamaz.
16:17
TEVRAT
(TORA)
-
«TANAH»
TEVRAT ( TORA)
«TANAH»
2.2. Yahudilik
• Yahudilerin ibadet yerlerine
SİNAGOG veya HAVRA
denir.
• Sinagoglarda Yahudilerin dinî
ve ulusal sembollerinden biri
olan YEDİ KOLLU ŞAMDAN
(MENORA) bulunur.
• Kral Davut’un mührü olarak
kabul edilen, içiçe geçmiş iki
üçgenden meydana gelen
ALTI KÖŞELİ YILDIZ
(MAGEN DAVİD) diğer bir
sembolüdür.
16:17
Havra - Sinagog
Davud'un Yıldızı
Siyon Yıldızı
Menora
İsrail Bayrağı
Menora
2.2. Yahudilik
16:17
• Yahudilerin din adamlarına
HAHAM denir.
• Yahudilerin kutsal günü
CUMARTESİdir (ŞABAT).
• Yahudiler, Tanrı’nın evreni
altı günde yarattığına,
Cumartesi günü ise
dinlendiğine inanırlar.
• Bu nedenle haftanın altı günü
çalışır, yedinci gün olan
cumartesi ise çalışmazlar.
• Bu günü dinlenerek ve
ibadet ederek geçirirler.
Şofar
2.2. Yahudilik
• Yahudilikte ibadetler, günlük ve
haftalık olmak üzere iki bölümdür.
• Günlük ibadetler SABAH (Şahrit),
ÖĞLE (Minha) ve AKŞAM (Arvit)
vakitlerinde yerine getirilir.
• Haftalık ibadetler ise cumartesi günü
sinagoga gidilerek topluca yapılır.
• İbadet esnasında Tevrat’tan bazı
bölümler okunur.
• İbadet yapılırken erkekler başlarına
KİPA denilen bir takke giyerler.
• Kadınlar ise yapılan ibadeti
16:17 izlemekle yetinirler.
Talit
Tefilin
Kipa
2.2. Yahudilik
• Yahudilikte Allah, melek,
peygamber, ahiret,
cennet, cehennem ve
kitap inancı vardır.
• Kudüs’te bulunan
Süleyman Mabedi’nden
günümüze tek bölüm
olarak kalan Ağlama
Duvarı, Yahudiler için çok
• önemlidir.
• Bu duvarın önünde dua
ve ibadet etmeye büyük
önem verirler.
16:17
Kudüs
Ağlama Duvarı
2.2. Yahudilik
16:17
• Seni Mısır diyarından,
• Babana ve annene saygı
esirlik evinden çıkaran
göstereceksin.
Allah benim.
Karşımdaaçısından Tevrat’ta
Yahudiler
• Öldürmeyeceksin.
başka tanrıların
• Zina etmeyeceksin.
açıkça yer alan on• emrin
büyük
olmayacaktır.
Çalmayacaksın.
• Kendin için oyma put
• Yalancı tanıklıkta
bir
önemi
vardır.
yapmayacaksın ve
bulunmayacaksın.
bunlara ON
tapmayacaksın.
EMİR sırasıyla
şöyledir:
• Hiç
kimsenin evine
• Benim adımı, boş yere
barkına, malına kısaca
ağzına almayacaksın.
sana ait olmayan bir şeye
• Cumartesi gününü
göz dikmeyeceksin.
daima hatırlayıp onu
kutsal sayacaksın.
2.2. Yahudilik
TEVRAT
16:17
HZ. MUSA
HAVRA
(SİNAGOG)
HAHAM
ŞABAT
MAGEN DAVİD
MENORA
HIRİSTİYANLIK
2.3. Hristiyanlık
• Hristiyanlık, vahye dayalı dinlerdendir.
• İsrailoğullarına gönderilmiştir. Peygamberi HZ. İSA’dır.
• Hz. İsa, Allah’ın bir mucizesi olarak babasız dünyaya gelmiştir.
Annesinin adı MERYEM’dir.
• Hz. İsa otuz yaşına geldiğinde Allah ona peygamberlik görevi
vermiştir.
• Onun peygamberliğine ve davetine başlangıçta on iki kişi
inanmıştır.
• Bunlara «HAVARİLER» denir. Hristiyanlık, Hz. İsa’dan sonra
havarilerin gayretleriyle yayılmıştır.
16:17
2.3. Hristiyanlık
• Hristiyanlığın kutsal kitabı
İNCİL’dir.
• İncil, Hz. İsa’dan sonra yazıya
aktarılmış ve çoğaltılmıştır.
• MS 325 yılında İznik konsülünde
MATTA, MARKOS, LUKA ve
YUHANNA isimli İnciller,
Hristiyanlarca kutsal kitap olarak
kabul edilmiştir.
• İncil’de Hristiyanlığın inanç,
ibadet ve ahlak ilkeleri açıklanır.
• Hz. İsa’nın hayatı, öğütleri ve
mucizelerinden söz edilir.
16:17
• Hıristiyanlığın asıl kutsal metni olan Yeni Ahit,
4 İncil, Resullerin İşleri, 21 mektup ve Vahiy
bölümü olmak üzere 27 kitaptan oluşmaktadır.
2.3. Hristiyanlık
• HRİSTİYANLIKTA TESLİS
İNANCI VARDIR.
• Teslis, Baba (Allah), Oğul
(İsa Mesih), Kutsal Ruh’tan
oluşan üçlü Tanrı anlayışıdır.
• 1)
• BABA (TANRI), en yücedir.
• O, her şeyin sahibi ve
yaratıcısıdır.
• Ezelî, ebedî ve her şeye gücü
yetendir.
•
Merhametli
ve
bağışlayıcıdır.
16:17
2.3. Hristiyanlık
• 2)
16:17
• OĞUL, HZ. İSA, Hristiyanlara
göre TANRI’NIN OĞLUDUR.
• Tanrı, Hz. İsa’nın kişiliğinde
BEDENLEŞMİŞ, onun
görüntüsüne bürünmüştür.
• BABA TANRI, insanlara olan
sevgisi ve merhameti
nedeniyle İsa şeklinde
onların arasında yaşamıştır.
• Baba ile AYNI ÖZDEN olması
nedeniyle, o da TANRI’NIN
BİR PARÇASIdır.
2.3. Hristiyanlık
• 3)
• KUTSAL RUH:
• Tanrı’nın
vahyini kiliseye
iletir.
• Hristiyanları
yönlendirerek
yanlışlardan
korur.
• Hristiyanlıkta Allah,
peygamber, kitap,
melek ve ahiret
inancı vardır.
16:17
2.3. Hristiyanlık
• İbadetler GÜNLÜK, HAFTALIK
ve YILLIK olarak yapılır.
• Günlük ibadetler, SABAH ve
AKŞAM kılınır.
• Haftalık ibadet ise PAZAR günü
K İ L İ S E de yerine getirilir.
• Yıllık ibadetler (bayramları ve
çeşitli anma günleri):
• Noel, Paskalya, Meryem Ana
Günü ve Haç Yortusu...
• İbadette İncil’den bölümler
okunur, ilahiler söylenir,
16:17 Evharistiya ayini yapılır.
Hıristiyanların ibadet yeri Kilise ve Katedrallerdir.
Kiliseye –genellikle- «Ç A N » ile çağırırlar
• Hıristiyanlığa göre
bütün insanlar
günahkar olarak
doğarlar (aslî suç).
• Bu nedenle bütün
bebekler ve
Hıristiyanlığa girenlerin
kutsal su ile yıkanarak
günahlarından
arındığına inanılır.
• Buna vaftiz ayini denir.
• İKİNCİ ÖNEMLİ İBADET
«Evkharistiya» ayinidir.
• Bu Hz İsa’nın anılmasını
istediği son hatıra
yemeğinden çıkarılmıştır.
• İnanışa göre, –hakikatenyemekteki ekmek «Mesih’in
eti», içecek (şarap/ şurup)
ise «Mesihin kanı»dır.
• Bunu yapan Hıristiyan,
Tanrı veya «Tanrı’nın Oğlu»
ile birleşmiş olur!
• Hıristiyanlıkta günah
işleyenler günahlarını din
adamının önünde itiraf
ederler.
• Din adamı ise, kilise
adına bu kişilerin
günahlarını affeder.
• Bu yönüyle
Hıristiyanlıkta din
adamlarına büyük
ayrıcalıklar tanınmıştır.
• Bunun sonucunda
ruhban sınıfı oluşmuştur.
2.3. Hristiyanlık
• Hristiyanların
ibadet yeri
Hristiyanlıkta üç
K İ L İ S E dir.
büyük mezhep
• Din adamlarına
vardır:
R A H İ P ve
P A P A Z adı
verilir.
• Hristiyanlığın
sembolü, Hz.
ve
İsa’nın çarmıha
gerilmesini
temsil
eden
mezhepleridir.
«H A Ç »tır.
Katolik,
Ortodoks
Protestan
16:17
2.3. Hristiyanlık
Tanrı Oğlu İsa
Yeni Ahit (İnciller)
Kilise
Papaz/ Rahip
Pazar
Haç
16:17
16:17
2.2. Yahudilik
2.3. Hristiyanlık
16:17
2.4. İslam
3. Dinlerin ve İslam’ın Evrensel Öğütleri:
3.1. Doğruluk, 3.2. Temizlik