16:10 2.4. İslam 3. Dinlerin ve İslam’ın Evrensel Öğütleri: 3.1. Doğruluk, 3.2. Temizlik KAZANIMLARIMIZ • 4. İslam’ın dinler arasındaki yerini kavrar. • 5. Dinlerin ve İslam’ın evrensel öğütlerine örnekler vererek bunların insanlık için önemini fark eder. 16:10 16:10 2.2. Yahudilik 2.3. Hristiyanlık YAHUDİLİK (MUSEVİLİK) 2.2. Yahudilik • Vahye dayalı dinlerden biri olan Yahudiliğin Peygamberi Hz. Musa’dır. Bu nedenle Yahudiliğe, Musevilik de denir. • Yahudiliğin kutsal kitabı Tevrat’tır. • Tevrat’ın dili İbranicedir. • Tevrat; Tekvin, Çıkış, Levililer, Sayılar ve Tesniye adlı beş bölümden oluşur. • Yahudiler, YEHOVA (YAHVE) adını verdikleri tek tanrıya inanırlar. Tanrı Yehova, her şeyin yaratıcısıdır. O her şeyi bilir, görür ve işitir. Tanrının adı gereksiz yere ağza alınmaz. Herhangi bir resim veya heykeli yapılamaz. 16:10 2.2. Yahudilik • SİNAGOG/ HAVRA. • YEDİ KOLLU ŞAMDAN (MENORA). • ALTI KÖŞELİ YILDIZ (MAGEN DAVİD. • HAHAM. • CUMARTESİ (ŞABAT). • Yedinci gün olan cumartesi ise çalışmazlar. Bu günü dinlenerek ve ibadet 16:10 ederek geçirirler. 2.2. Yahudilik • Günlük ibadetler SABAH (Şahrit), ÖĞLE (Minha) ve AKŞAM (Arvit) • Haftalık ibadetler ise cumartesi günü sinagoga gidilerek topluca yapılır. • İbadet esnasında Tevrat’tan bazı bölümler okunur. • KİPA . • Yahudiler açısından Tevrat’ta açıkça yer alan on emrin büyük bir önemi vardır. 16:10 2.2. Yahudilik TEVRAT 16:10 HZ. MUSA HAVRA (SİNAGOG) HAHAM ŞABAT MAGEN DAVİD MENORA HIRİSTİYANLIK 2.3. Hristiyanlık • Hristiyanlık, vahye dayalı dinlerdendir. • İsrailoğullarına gönderilmiştir. Peygamberi HZ. İSA’dır. • Hz. İsa, Allah’ın bir mucizesi olarak babasız dünyaya gelmiştir. Annesinin adı MERYEM’dir. • Hz. İsa otuz yaşına geldiğinde Allah ona peygamberlik görevi vermiştir. • Onun peygamberliğine ve davetine başlangıçta on iki kişi inanmıştır. • Bunlara «HAVARİLER» denir. Hristiyanlık, Hz. İsa’dan sonra havarilerin gayretleriyle yayılmıştır. 16:10 2.3. Hristiyanlık • Hristiyanlığın kutsal kitabı İNCİL’dir. • İncil, Hz. İsa’dan sonra yazıya aktarılmış ve çoğaltılmıştır. • MS 325 yılında İznik konsülünde MATTA, MARKOS, LUKA ve YUHANNA isimli İnciller, Hristiyanlarca kutsal kitap olarak kabul edilmiştir. • İncil’de Hristiyanlığın inanç, ibadet ve ahlak ilkeleri açıklanır. • Hz. İsa’nın hayatı, öğütleri ve mucizelerinden söz edilir. 16:10 • Hıristiyanlığın asıl kutsal metni olan Yeni Ahit, 4 İncil, Resullerin İşleri, 21 mektup ve Vahiy bölümü olmak üzere 27 kitaptan oluşmaktadır. 2.3. Hristiyanlık • TESLİS İNANCI VARDIR. • Teslis, Baba (Allah), Oğul (İsa Mesih), Kutsal Ruh’tan oluşan üçlü Tanrı anlayışıdır. • Günlük ibadetler, SABAH ve AKŞAM kılınır. • Haftalık ibadet ise PAZAR günü K İ L İ S E de. • Yıllık ibadetler : • Noel, Paskalya, Meryem Ana Günü ve Haç Yortusu... • Evharistiya ayini yapılır. 16:10 2.3. Hristiyanlık • Hristiyanların ibadet yeri Hristiyanlıkta üç K İ L İ S E dir. büyük mezhep • Din adamlarına vardır: R A H İ P ve P A P A Z adı verilir. • Hristiyanlığın sembolü, Hz. ve İsa’nın çarmıha gerilmesini temsil eden mezhepleridir. «H A Ç »tır. Katolik, Ortodoks Protestan 16:10 2.3. Hristiyanlık Tanrı Oğlu İsa Yeni Ahit (İnciller) Kilise Papaz/ Rahip Pazar Haç 16:10 16:10 2.4. İslam 3. Dinlerin ve İslam’ın Evrensel Öğütleri: 3.1. Doğruluk, 3.2. Temizlik 2.4. İslam • İslam, Allah tarafından Hz. Muhammed (s.a.v) aracılığıyla insanlara gönderilmiş S O N D İ N dir. • İslam dini evrenseldir. Yalnız bir millete ya da bir kabileye değil, tüm insanlığa gönderilmiştir. • İslam dininin peygamberi Hz. Muhammed’dir. Hz. Muhammed, Mekke’de doğmuş, kırk yaşına geldiğinde Allah tarafından peygamber olarak görevlendirilmiştir. O, peygamberliği süresince insanları putlara tapmaktan vazgeçmeye, Allah’ın varlığına ve birliğine inanmaya, yalnızca O’na ibadet etmeye, O’nun emir ve yasaklarına uymaya çağırmıştır. • İnsanlara güzel ahlaklı olmayı öğütlemiştir. 16:10 2.2. Yahudilik • Allah’ın varlığına ve birliğine, meleklere, ilahî kitaplara, peygamberlere, ahiret gününe ve kadere inanmak İSLAM’IN TEMEL İNANÇ ESASLARIdır. • İslam, TEVHİD inancına dayalı bir dindir. • İslam inancına göre Allah birdir, eşi ve benzeri yoktur. • Bütün canlı ve cansız varlıkları Allah yaratmıştır. • O’nun hiçbir şeye ihtiyacı yoktur. 16:10 2.4. İslam 16:10 • İslam dininde namaz kılmak,ve Kur’an ayetleri, ilk indirildiği günden itibaren yazılmış oruç tutmak, hacca gitmek ve ezberlenmiştir. vermek Kur’an’da inanç, ibadet vezekât ahlakla ilgili temel bilgileribadetlerdir. yer alır. • Ayrıca yapılan her güzel iş ve Ayrıca evrenin ve insanın yaratılışı, geçmişte yaşamış da ibadet olarak kabul toplumların hayatı davranış ile ilgili bilgiler verilir. edilir. • İslam dininin kutsal kitabı Kur’an-ı Kerim’dir. • Kur’an-ı Kerim, kendinden önceki ilahî kitapları doğrular. • Tevrat, Zebur ve İncil’in de Allah tarafından gönderildiğini belirtir. 2.2. Yahudilik • Müslümanların ibadet yerleri CAMİ ve MESCİDlerdir. • Bununla birlikte TEMİZ VE UYGUN OLAN HER YERDE İBADET EDİLEBİLİR. • Namaz kıldıran görevlilere İMAM, namaz vaktini bildirmek için ezan okuyan görevlilere de MÜEZZİN denir. • Cuma günü önemli bir gündür. Cemaatle cuma namazı kılmak FARZdır. 16:10 Ramazan ve Kurban bayramları olmak üzere iki dinî bayram vardır. 2.4. İslam 16:10 3. Dinlerin ve İslam’ın Evrensel Öğütleri Hemen hemen her toplumda önem verilen, insanların davranışlarına yön veren bazı dinî ve ahlaki ilkeler vardır. Bunlar genelde evrensel değerler olarak ifade edilir. Doğruluk, iyilik, yardımseverlik, temizlik gibi değerler tüm insanlığın benimsediği evrensel değerlerdir. Bunlar her yerde ve her zaman bütün insanlar için geçerli ilkelerdir. 16:10 3. Dinlerin ve İslam’ın Evrensel Öğütleri • EVRENSEL AHLAK KURALLARI, bütün dinlerin öncelikli ilkeleri arasında yer alır. • Tüm dinler, iyi, güzel ve yararlı işleri emreder; kötü ve zararlı davranışlardan da sakınılması gerektiğini açıklar. • İlahî dinlerin hepsinin temel amacı İYİLİĞİ VE GÜZELLİĞİ YAYMAK, KÖTÜLÜKLERİ ENGELLEMEKTİR. • Dinler, insanlara HER YERDE, HERKES İÇİN GEÇERLİ YANİ EVRENSEL öğütler verir. • Bu öğütlerden başlıcaları: 16:10 3.1. Doğruluk • Doğruluk, kişinin söz ve davranışlarında doğru ve dürüst olması demektir. • Doğruluk, kişinin özünde, sözünde ve davranışlarında tutarlı olmasıdır. • Doğruluk, her insanın önem vermesi gereken ahlaki bir değerdir. • Doğru davranışlar, hem bireyi ahlaken yüceltir hem de sosyal hayatta huzur, düzen ve barışı tesis eder. • İslam’ın ve diğer dinlerin temel amaçlarından biri; DOĞRU, DÜRÜST VE GÜVENİLİR İNSANLAR YETİŞTİRmektir. 16:10 Doğruluk İslam ahlakının temeli. İslam konuşmalarda, davranışlarda, alışverişlerde, kısaca hayatın her alanında doğru olmamızı ister. 3.1. Doğruluk • Hz. Muhammed de bir hadisinde doğruluğun önemini açıklar: • «(Doğruluktan ayrılmayın.) Doğruluk insanı iyiliğe, iyilik de insanı cennete götürür. • Sürekli doğru konuşan ve doğruluğun peşinde olan insan, Allah katında dürüst bir kişi olarak yazılır…» • 16:10 (Buhârî, Edeb, 69. hadis) 3.1. Doğruluk • Doğruluk YA H U D İ L İ K ’te de önemlidir. • Yahudiliğin kutsal kitabı TEVRAT: • «Çalmayacaksınız. Hile yapmayacaksınız. Birbirinize yalan söylemeyeceksiniz. Benim adımla yalan yere yemin etmeyeceksiniz...» (KM, Levililer, 19/11-12 ) • TEVRAT’ta doğrulukla ilgili yer alan öğütlerden ikisi de öyledir: • «…Tartınız da ölçünüz de eksiksiz ve doğru olacak…» (KM, Tesniye, 25/13-16), • «Doğrulukla yürüyen emniyetle yürür...» (KM, Süleyman’ın Meselleri, 10/9) 16:10 3.1. Doğruluk • H R İ S T İ YA N L I K ’ın kutsal kitabı İ N C İ L’de doğruluk öğütlenir: • «En küçük işte güvenilir olan kişi, büyük işte de güvenilir olur. En küçük işte dürüst olmayan kişi, büyük işte de dürüst olmaz.» (KM, Luka, 16/10) • «Ne mutlu doğruluğa acıkıp susayanlara! Onlar doyurulacaklar.» (KM, Matta, 5/6) 16:10 3.1. Doğruluk • H İ N D U İ Z M ve B U D İ Z M ’ de de doğruluk en önemli ahlaki ilke kabul edilir. • Hinduizm’e göre kişinin yaptığı iş doğru ise kişi tekrar dünyaya gelişinde bunun karşılığını görecektir. • Budizm’de Nirvanaya ulaşabilmek için şart koşulan sekiz dilimli yol, bütünüyle doğruluk ilkelerinden oluşmaktadır. 16:10 3.1. Doğruluk Doğruluk hem diğer dinlerde hem de İslamiyet’te teşvik edilmiş; yalan söylemek, hile yapmak ve insanları aldatmak yasaklanmıştır. Bizler de dinimizin öğütlerini dikkate alarak sözlerimizde ve davranışlarımızda doğru olmalıyız. Doğru ve dürüst insanlarla arkadaşlık etmeliyiz. Her zaman ve her yerde dürüst davranmalıyız. 16:10 3.1. Doğruluk 16:10 3.2. Temizlik Temizlik, bedenin, giysilerin ve çevrenin kirden, kalbin de kötü duygu ve düşüncelerden arınmasıdır. Sağlıklı bir yaşam için insanların temizliğe önem vermeleri gerekir. Bütün dinler, temizliğe önem vermekte ve insanların temiz olmalarını öğütlemektedir. 16:10 3.2. Temizlik • İSLAM maddi ve manevi temizliğe büyük önem vermiştir. • Kur’an: • «Elbiseni temiz tut. Kötü • şeyleri terk et.»1 • «...Allah tövbe edenleri sever, temizlenenleri de sever.»2 • Hadis: • «Temizlik imanın yarısıdır.»3 • «Allah temizdir, temizliği sever.»4 16:10 3.1. Doğruluk • YA H U D İ L İ K ’te, • «O adam ki elleri temizdir ve yüreği paktır. Gönlünü yalana vermemiştir. Hile ile de yemin etmemiştir.» denilerek maddi temizliğin yanında, gönül ve kalp temizliğinin de önemli olduğu belirtilir. (KM, Mezmur, 24/4) 16:10 3.2. Temizlik • H R İ S T İ YA N L I K : • «Yıkanmış ellerle yemek insanı kirletmez.» (KM, Matta, 15/20) • «Ne mutlu yüreği temiz olanlara!» (KM, Matta, 5/7-8) • «Ne var ki ağızdan çıkan, yürekten kaynaklanır. İnsanı kirleten de budur. Çünkü kötü düşünceler, cinayet, zina, cinsel ahlaksızlık, hırsızlık, yalancı şahitlik ve iftira hep yürekten kaynaklanır. İnsanı kirleten bunlardır...» (KM, Matta, 15/18-20) 16:10 3.1. Doğruluk • HİNDUİZM ve BUDİZM’de de temiz olmak öğütlenir. Hinduizmde ibadete başlamadan önce yıkanılır. • Budizmde ise her Budist’in temizliğe önem vermesi ve zihnini kötü duygu ve düşüncelerden arındırması istenir. • 16:10 (Günay Tümer-Abdurrahman Küçük, Dinler Tarihi, 68, 199-200.) 3.1. Doğruluk 16:10 16:10 2.4. İslam 3. Dinlerin ve İslam’ın Evrensel Öğütleri: 3.1. Doğruluk, 3.2. Temizlik 16:10 3.3. İyilik ve Yardımseverlik 3.4. Büyüklere Saygı, Küçüklere Sevgi Göstermek 3.5. Hayvanlara İyi Davranmak