Türkiye`de Kanser Önleme

Türkiye’de
Kanser
Kontrolü
2013
Doç. Dr. Murat Gültekin
Kanser Daire Başkanı
0 532 256 09 51
mrtgultekin@yahoo.com
Türkiye’de ve Dünyada Kanser
1
2005’den 2030’a Dünyada Kanser
11 milyon yeni vaka 27 milyon
*IARC
7 milyon ölüm 17 milyon
25 milyon kanserli kişi sayısı 75 milyon
Dünyada Kanser
Gelişmekte olan Ülkeler
Gelişmiş Ülkeler
Türkiye’de Kanser
240
222
220
200
180
174
189
198
2004
2005
227
207
182
167
160
140
120
2001
2002
2003
2006
2007
2008
Kanserden Ölüm Oranı (TÜİK)
2002
2009
%12
%20
4
Türkiye’de Kanser
Türkiye Kanser İnsidansları
Kadın
Erkek
Akciğer
Prostat
Mesane
Kalın Bağırsak
Mide
Gırtlak
Kan Kanseri
Beyin
Pankreas
Tiroid
69,2
8,2
37,6
0,0
21,7
3,0
20,8
13,2
18,0
7,7
9,1
0,5
6,9
5,0
6,1
4,4
6,1
3,3
5,8
3,0
3,9
Meme
0,8
Rahim Ağzı
0,0
Yumurtalık
0,0
Rahim
0,0
16,2
40,7
4,1
6,9
8,6
5
Türkiye’de Kanser
Ulusal Kanser Kontrol Programı
2008-2012 Faz I, 2013-2017 Faz II
•
Kayıt
Kayıt
Önleme
Önleme
Tarama
Tarama
•
Toplum Bazlı Aktif Kayıt
Merkezleri
Epidemiyolojik Çalışmalar
•
•
•
•
Tütün Kontrolu
Obesite Kontrolü
Çevresel Etkiler
Sağlığın Teşviki
•
Meme
Rahim Ağzı
Kalınbağırsak
•
•
Tedavi
Tedavi
•
•
Tedavi
Palya-Türk
6
Türkiye’de Kanser Kayıtçılığı
7
Türkiye’de Kanser Kayıtçılığı
• AKTİF KANSER KAYITÇILIĞI
KAPSAMA ORANI
DÜNYADA
%8
TÜRKİYE’DE
%50
,
.
2012
2013 HEDEFİMİZ
%50
%70
2014 HEDEFİMİZ
%100
8
Kanser Kayıtçılığında Yeni Tamamlanan Projeler
•
•
•
•
•
•
Akıllı yazılımlar ile Pasif Kayıtçılığın Düzelmesi
Patoloji Laboratuarları ile Entegrasyon
Coğrafik Dağılım Sistemleri ve Online Veri Paylaşımı
Yaşam Oranları
2009-2011 Verilerinin tamamlanması
Ailesel Kanser Öyküsü Saptanması
• . Teşekkürler…..
9
Kanser Önleme
10
Türkiye’de Kanser Önleme
• ULUSAL KANSER KONTROL PROJELERİ
• Tütün Kontrol Programı
• Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programı
• Türkiye Aşırı Tuz Tüketiminin Azaltılması Programı
• Elektromanyetik Alan Sağlık Etkileri İzleme Projesi
• Yeni Projeler
• Asbest Stratejik Eylem Planı
• Radon Haritalandırması ve Kontrol Programı
• Kanserojen Maddeler Raporları
• BÖLGESEL PROGRAMLAR
• Ergene, Dilovası, Tuzköy, Doğu Karadeniz vb.
• KANSER RAPORLARI
11
Kanser Raporları
• 7 ayda >40 adet araştırma ve rapor
• BPA, GDO, Fitalat, Formaldehit, Kozmik Radyasyon,
Naftalin, Aseton, Brezilya Fönü, Yapay ve Doğal
Tatlandırıcılar, Monosodyum Glutamat, Şampuanlar,
Deterjanlar, Saç Boyaları, Epikloridine, Elektronik Sigara,
Cep Telefonları, Baz İstasyonları, Kablosuz İnternet,
Tablet Bilgisayarlar, Yüksek Gerilim Hatları, Hidroelektrik
Santraller, Aronia Melanocarpa
• Teşekkürler….
12
Kanser Taramaları
13
Türkiye’de Kanser Taramaları
ULUSAL TARAMA STANDARTLARI
Meme
Rahim Ağzı
Kalınbağırsak
Kadının kendini muayenesi
20 Yaş üzeri, ayda bir
Doktorun meme muayenesi
20 Yaş üzeri, 2 yılda bir
40 Yaş üzeri, yılda bir
Smear Testi
30-65 Yaş arası, 5 yılda bir
HPV Testi
Dışkıda Gizli Kan Testi
50-70 Yaş arası, yılda bir
Kolonoskopi
51 ve 61 Yaş, 10 yılda bir
30-65 Yaş arası, 5-10 Yıl
Mamografi
40-69 yaş arası, 2 yılda bir
DİJİTAL MAMOGRAFİLER YURT GENELİNDE
ULUSAL HPV LABORATUARI
Türkiye’de Kanser Taramaları-KETEM
KETEM (Kanser Erken Teşhis Tarama ve Eğitim Merkezi)
264
124
11
2002
2012
2013
Yeni Mobil KETEM’ler
Aile Hekimleri
TSM
15
Tedavi ve Palyatif Bakım
16
Türkiye’de Kanser Tedavisinde Hedefler
• Ulusal İlaç Politikaları
• YERLİ iLAÇ
• Yüksek teknolojiye sahip tedavi merkezleri için maliyetetkinlik ve stratejik analiz ve planlamaların yapılması
• Radyoterapi, Nükleer Tıp, Robotik merkezler,
Kemoterapi
• Proton RTX
• Her İlde Kemoterapi ve Palyatif Bakım Merkezi
• Robotik Merkezi Kemoterapi Hazırlama Üniteleri
• Kemik İliği Nakil Merkezleri
• Gereksiz ve yetersiz tedavileri önlemek için ulusal rehberlerin
hazırlanması, Ulusal Referans Merkezleri
• Sağlık Turizminin geliştirilmesi
• Fertilite Koruyucu Merkezler
17
Palyatif Bakım
– Kür şansı olan ya da olmayan
– Hasta ve yakınlarını kapsayan
– Teşhis ile başlayıp, ölümden sonra da devam eden
– Akut/ Subakut/ Kronik
– Fiziksel / Manevi (Ruhsal-Psikososyal)/ Maddi
• İnsan Hakkı
• Yaşam Kalitesi
• Yaşam süresi
18
Türkiye’de Palyatif Bakım
PALYA-TÜRK
•
Yönetmelik
Palyatif Bakım Hizmetleri ve
Merkezlerin Tanımı
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
Hasta Odaları
Hasta Yakınlarına Odalar
Mutfak
Masaj ve Fizyoterapi Odası
Psikoterapi Odası
İnternet ve Oyun Odası
Kişisel Bakım Odası
Toplantı Odası
İbadet Odaları ve Din Görevlileri
Meşgale (Hobi) Odası
•
Planlama
Merkez Özellikleri
– Yurt genelinde KPBM, PBM ve PBHB
Planlamaları (2013-2015)
– SB Merkezleri asgari ihtiyaçları
kapsayacak şekilde planlanmıştır.
– >290 Merkez Kurulması Planlandı
19
Kanser 2013
Teşekkürler
– Sayın Bakanlarımız ve Değerli Birim Amirlerimiz
– Tüm doktor ve hemşirelerimiz
– Kanser Daire Başkanlığı Çalışanlarına
20
FARKINDAYIZ, KANSERİ YENECEĞİZ
• TOPLU DAİRE PERSONELİ İLE FOTOĞRAF
KANSERE KARŞI EL ELE
21