önsöz - Prof.Dr.Kenan ÇELİK / Prof.Dr.Kenan ÇELİK
advertisement
ÖNSÖZ Günümüz dünyasında ülkeler dış ticaret yapmak zorundadır. Çünkü, kendi ihtiyaçlarına denk miktarlarda üretim yapmamaktadırlar. Bazen ihtiyaçlarından fazla üretim yaparlar, bazen de ihtiyaçlarından az veya hiç üretemezler. İhtiyaçlarından fazla olan üretimlerini ihtiyacı olan ülkelere satarak, elde ettikleri dövizlerle kendilerinde yeterince olmayan malları diğer ülkelerden satın alırlar. Bu durum büyük yada küçük, gelişmiş yada az gelişmiş tüm ülkeler için geçerlidir. Çünkü yer altı ve yer üstü zenginliklerinden oluşan doğal kaynaklar ülkelere adaletli bir şekilde dağıtılmamıştır. Ülkelerde farklı iklim kuşakları vardır. Bazı ülkeler bir çok üretim teknolojilerine sahip ve her geçen gün yenilerini icat ederken, diğer bir çok ülke teknolojik buluşlar bir yana mevcut teknolojileri bile takip eder durumda değildir. Yine bir kısım ülkelerin sahip oldukları işgücü iyi eğitim görmüş ve nitelikli iken, diğerlerinde okur yazarlık oranı bile çok düşüktür. Bu yüzden, gerekli doğal kaynaklara sahip, iklimi uygun, teknolojiye sahip ve nitelikli işgücüne sahip olan ülkeler, ilgili malların üretimini yapar ve üretim fazlasını ihraç eder. Diğer ülkeler ise, bu malların ihracatçısı pozisyonunda olur. Elbette onların da ilkel maddeler bile olsa ihraç edeceği mallar vardır. Ayrıca, mallar arasında görünüş, dayanıklılık, fonksiyonellik, renk, fiyat gibi farklılıkların olması da dış ticaretin yapılmasını gerektirir. Özetle, dış ticaret bazen karlı olduğu için yapılır, bazen de ihtiyaçları karşılamak için zorunluluktan yapılır. Dünyadaki ülkelerin tamamı dış ticaret yapar. Ancak bunlardan bazıları dünya piyasalarını elinde tutarlar. Dış ticaretin milli gelirleri içindeki payı son derece yüksektir. Bazı ülkeler ise bütün çabalarına ve yeterli malları olmasına rağmen dış ticaretlerini artıramazlar ve sürekli olarak dış ticaret açıkları vardır. Bunun için bir çok neden sayılabilir. Ancak özellikle az gelişmiş ülkelerdeki en önem nedenlerden birisi dış ticaret bilgisidir. Dış ticaret iç ticaretten çok farklıdır ve kendine has zorlukları vardır. Farklı siyasi hükümetlerin olması, gümrüklerin ve gümrük kısıtlamalarının olması, farklı standartların olması, farklı dil, farklı para birimleri, farklı ekonomik sistemler, farklı zevkler ve tercihler, uluslararası ticarette kullanılan farklı belgeler, teslim şekilleri, ödeme sistemleri, döviz transferleri, konvertibl paralara sahip olup olmama örnek olarak verilebilir. Her ülke için farklı ticaret uygulamalarıyla karşılaşılabilir. Üretilen malların kalitesi, fiyatı, standartlara ve zevklere uygunluğu gibi birçok kriterlerden önce dış ticaretin nasıl yapılacağını öğrenmek gerekir. Dış ticaret işlemlerini bilmeden ihracatçı veya ithalatçı olmak gibi bir düşünceye kapılmamak gerekir. Elinizdeki bu kitap dış ticaret eğitimini vermektedir. İktisadi ve İdari Bilimler Fakülteleri ile meslek yüksekokullarının iktisadi ve idari program öğrencileri için önemli bir kaynak- III tır. Kitap, bu okullardaki Dış Ticaret İşlemleri Yönetimi ve Gümrük Mevzuatı ile ilgili derslerinin müfredatına uygun olarak hazırlanmıştır. Dış ticaret eğitimine ilk adımı atmakta olanlara ilk bilgileri sıkmadan ve basit bir şekilde anlatmak gerekir. O yüzden konular son derece basit olarak anlatılmıştır. Kendini geliştirmek isteyenler ise hangi kaynaklara ulaşacağını bu kitap sayesinde iyice öğrenmiş olacaklardır. Zaten kitap içinde bu konuda yönlendirmeler de yapılmıştır. Ayrıca, dış ticaret eğitimi almamış, fakat kendilerini fazla sıkmadan dış ticaret işlemleriyle ilgili bilgilere sahip olmak isteyen yöneticiler, iş adamları, serbest meslek sahipleri, memurlar vb. kişiler içinde faydalı bir kaynaktır. Kitabın ilk dört bölümü Prof.Dr.Kenan ÇELİK; beş, altı, yedi, sekiz ve dokuzuncu bölümleri Öğr.Gör.Dr.Cemalettin KALAYCI ve son beş bölümü Öğr.Gör.Ali Rıza SANDALCILAR tarafından yazılmıştır. Kitabın bir ekip çalışması ürünü olduğu dikkate alınarak, bölümler arasında yer yer karşılaşılacak üslup farklılıklarına ve ilk baskı nedeniyle ortaya çıkabilecek hatalara hoşgörüyle bakılacağını ümit ediyoruz. Doğaldır ki, bir kitabın gelişip mükemmelleşmesi çabaya ve zamana, bir başka ifade ile bilgi ve tecrübe birikimine bağlıdır. Bilginin öğrenilmesi kadar, etkin öğretme yöntemlerinin bulunması da zaman ve tecrübe işidir. Kitabın kaçınılmaz olarak bu süreçten geçeceğini, bir yandan sizlerin değerli katkı ve eleştirileriyle öte yandan da yazarların bilgi ve tecrübelerinin artışıyla serpilip gelişeceğini belirtmeliyiz. Gelecek yıllarlarda yapılacak baskıların, elinizdeki bu kitaptan daha iyi olması en büyük arzumuzdur. Belirtmeye gerek yoktur ki kitaptaki hata ve noksanların tek sorumlusu yazarlarıdır. Her türlü istek, katkı ve eleştiriler e-posta adresimize gönderilebilir. Kitabın öğrencilerimize ve tüm okuyucularımıza yararlı olmasını diliyoruz. Eylül 2005 ÇELİK, KALAYCI, SANDALCILAR IV
