İÇİNDEKİLER

İÇİNDEKİLER
BİRİNCİ BÖLÜM...........................................................................................................1
PARANIN ZAMAN DEĞERİ ve ÖLÇÜMÜ.....................................................................1
1.1 Giriş..........................................................................................................................1
1.2 Birikim ve Tutar Fonksiyonları................................................................................2
1.3 Faizin Ölçümü..........................................................................................................5
1.3.1 Efektif faiz........................................................................................................5
1.3.2 Basit faiz ve doğrusal birikim fonksiyonu........................................................7
1.3.3 Bileşik faiz ve doğrusal olmayan birikim fonksiyonu...................................11
1.3.4 Nominal faiz...................................................................................................13
1.4 İskontonun Ölçümü................................................................................................14
1.4.1 Efektif iskonto................................................................................................16
1.4.2 Basit iskonto...................................................................................................17
1.4.3 Bileşik iskonto................................................................................................18
1.4.4 Nominal iskonto.............................................................................................18
1.5 Anlık Faiz ve İskonto Oranları...............................................................................21
1.6 Faiz ve İskonto Oranları Arasındaki İlişki.............................................................23
1.7 Bugünkü Değer (Peşin Değer)...............................................................................25
1.8 Yürürlükteki Değer.................................................................................................25
1.9 Birikimli Değer......................................................................................................26
1.10 Faiz ve İskonto Oranı Uygulamaları....................................................................29
1.10.1 İki nakit akışının bugünkü değerlerinin eşitliği............................................29
1.10.2 Bilinmeyen ödeme zamanı...........................................................................30
1.10.3 Bilinmeyen faiz oranı...................................................................................31
1.10.4 Değişken faiz oranı.......................................................................................32
1.10.5 Kazanç oranı.................................................................................................33
1.10.6 Diğer kazanç oranı bulma yöntemleri..........................................................39
1.10.6.2 Portföy yöntemi ve yatırım yılı yöntemi..............................................44
1.11 Alıştırmalar...........................................................................................................47
ix
İKİNCİ BÖLÜM............................................................................................................55
TEMEL ANNÜİTELER...................................................................................................55
2.1 Giriş........................................................................................................................55
2.2 Dönem Sonu Annüiteler.........................................................................................58
2.3 Dönem Başı Annüiteler..........................................................................................65
2.4 Dönem Başı ve Dönem Sonu Annüite Arasındaki İlişkiler....................................71
2.5 Bir Annüitenin Herhangi Bir Tarihteki Değeri......................................................73
2.6 Sonsuz Sayıda Ödeme Yapılan Annüiteler.............................................................80
2.7 Temel Annüite Uygulamaları.................................................................................82
2.7.1 Annüite döneminin kesirli süre olması...........................................................83
2.7.2 Pozitif olmayan dönem sayısı.........................................................................84
2.7.3 Pozitif olmayan dönemsel faiz oranları..........................................................84
2.7.4 Bilinmeyen faiz oranı.....................................................................................86
2.7.5 Bilinmeyen dönem sayısı...............................................................................86
2.7.6 Düzensiz ödeme tutarlı annüite......................................................................87
2.7.7 Değişen dönemsel faiz oranlı annüiteler........................................................89
2.7.8 Bileşik faiz oranı içermeyen annüiteler..........................................................93
2.8 Alıştırmalar.............................................................................................................96
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM.....................................................................................................103
GENEL ANNÜİTELER..................................................................................................103
3.1 Giriş......................................................................................................................103
3.2 Faiz Dönüşüm Döneminden Farklı Sıklıkta Yapılan Ödemeler...........................103
3.3 Faiz Dönüşüm Döneminden Daha Az Sıklıkla Ödeme Yapılan Annüiteler.........105
3.3.1 Dönem sonu annüite.....................................................................................105
3.3.2 Dönem başı annüite......................................................................................108
3.3.3 Sonsuz annüite.............................................................................................. 111
3.4 Faiz Dönüşüm Döneminden Daha Çok Sıklıkla Ödeme Yapılan Annüiteler.......113
3.4.1 Dönem sonu annüite.....................................................................................114
3.4.2 Dönem başı annüite......................................................................................117
3.4.3 Sonsuz annüite..............................................................................................119
3.5 Sürekli Ödeme Yapılan Annüiteler.......................................................................121
3.6 Değişen Ödemeli Annüiteler................................................................................125
3.6.1 Aritmetik seri biçiminde değişen ödemeli annüiteler...................................125
3.6.2 Geometrik seri biçiminde değişen ödemeli annüiteler.................................134
3.7 Faiz Dönüşüm Döneminden Farklı Sıklıkla Değişen Annüiteler.........................137
3.8 Sürekli Değişen Ödemeli Annüiteler....................................................................142
3.9 Yeniden Yatırım Oranı..........................................................................................143
3.10 Alıştırmalar.........................................................................................................147
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM..............................................................................................155
BORÇ ÖDEME YÖNTEMLERİ....................................................................................155
4.1 Giriş......................................................................................................................155
4.2 Amortisman Yöntemi...........................................................................................156
4.2.1 Taksit tutarı...................................................................................................156
x
4.2.2 Ödenmemiş borç tutarı.................................................................................157
4.2.3 Düzenli taksit ödemesindeki faiz tutarı........................................................160
4.2.4 Düzenli taksit ödemesindeki anapara tutarı..................................................161
4.2.5 Amortisman tablosu......................................................................................162
4.3 Borç Ödeme Fonu Yöntemi.................................................................................164
4.3.1 Borç ödeme fonu taksit tutarı.......................................................................164
4.3.2 Servis faizi taksit tutarı.................................................................................165
4.3.3 Ödenmemiş borç tutarı.................................................................................167
4.3.4 Borç ödeme fonundaki artış tutarı................................................................169
4.3.5 Net faiz tutarı................................................................................................170
4.3.6 Borç ödeme fonu tablosu..............................................................................172
4.4 Amortisman ve Borç Ödeme Fonu Yöntemi Arasındaki İlişki............................174
4.5 Değişken Ödeme Tutarlı Borç Ödeme Yöntemleri..............................................176
4.6 Taksit Ödeme Dönemi ve Faiz Dönemi Farklı Olan Borç Ödeme Yöntemleri....181
4.6.1 Faiz dönüşüm döneminden daha az sıklıkla yapılan taksit ödemeleri.........181
4.6.2 Faiz dönüşüm döneminden daha çok sıklıkla yapılan taksit ödemeleri.......184
4.7 Sürekli Ödemeli Borç Ödeme Yöntemleri...........................................................186
4.7.1 Sürekli olarak sabit tutar ödenen borç ödeme yöntemleri............................186
4.7.2 Sürekli olarak sabit tutar ödenmeyen borç ödeme
yöntemleri................188
4.8 Alıştırmalar...........................................................................................................191
BEŞİNCİ BÖLÜM......................................................................................................199
MENKUL KIYMETLER................................................................................................199
5.1 Giriş......................................................................................................................199
5.2 Tahviller................................................................................................................200
5.2.1 Tahvil için değer tanımları............................................................................200
5.2.2 Tahvillerin sınıflandırılması..........................................................................201
5.2.2.1 Birikimli - Kupon ödemeli tahviller.....................................................201
5.2.2.2 Primli – Başabaş - İskontolu tahviller..................................................201
5.2.2.3 Devlet - Özel sektör tahvilleri...............................................................202
5.2.2.4 İkramiyeli – İkramiyesiz tahviller........................................................202
5.2.2.5 Nama yazılı- Hamiline yazılı tahviller.................................................202
5.2.2.6 Paraya kolay çevrilebilen - Paraya kolay çevrilemeyen tahviller.........202
5.2.2.8 Sabit faizli - Değişken faizli tahviller...................................................203
5.2.2.9 İndeksli - İndeksiz tahviller..................................................................204
5.3 Tahvillerin Fiyatlandırılması ve Değerlemesi......................................................204
5.3.1 Tahvil fiyatlama formülleri...........................................................................204
5.3.2 Tahviller için amortisman çizelgesi..............................................................209
5.3.3 Tahvillerin değerlemesi................................................................................213
5.3.3.1 Kupon ödeme tarihindeki değeri..........................................................214
5.3.3.2 Kupon ödeme tarihleri arasındaki değeri..............................................214
5.3.4 Tahvil iç getiri oranı.....................................................................................216
5.3.5 Geri çağrılabilir tahviller..............................................................................217
5.4 Tahvil Türevleri....................................................................................................218
5.4.1 Rüçhan haklı tahviller...................................................................................218
5.4.3 Değiştirilebilir tahviller................................................................................219
xi
5.4.4 Hisse senedine dönüştürülebilir tahvil..........................................................219
5.5 Hazine Bonosu.....................................................................................................220
5.6 Bonolar.................................................................................................................220
5.6.1 Finansman bonoları......................................................................................220
5.6.2 Altın, gümüş ve platin bonoları....................................................................221
5.6.3 Banka bonoları..............................................................................................221
5.6.4 Banka garantili bonolar................................................................................221
5.7 Hisse Senetleri......................................................................................................222
5.7.1 Hak ve sorumluluklar...................................................................................224
5.7.1.1 Kâr payı hakkı.......................................................................................224
5.7.1.2 Yeni pay alma hakkı..............................................................................224
5.7.1.3 Tasfiye bakiyesine katılma hakkı..........................................................224
5.7.1.4 Şirket yönetimine katılma hakkı...........................................................225
5.7.1.5 Oy hakkı................................................................................................225
5.7.1.6 Bilgi alma hakkı....................................................................................225
5.7.1.7 Sır saklama zorunluluğu.......................................................................225
5.7.1.8 Sözleşme şartlarına uyma zorunluluğu.................................................225
5.7.1.9 Taahhütleri yerine getirme borcu..........................................................225
5.7.1.10 Sermaye borcu....................................................................................226
5.7.2 Hisse senetlerinin sınıflandırılması...............................................................226
5.7.2.1 Hamiline yazılı - Nama yazılı hisse senetleri.......................................226
5.7.2.2 Adi - İmtiyazlı hisse senetleri...............................................................226
5.7.2.3 Kurucu - İntifa hisse senetleri...............................................................226
5.7.2.4 Primli -Primsiz hisse senetleri..............................................................227
5.7.2.5 Bedelli - Bedelsiz hisse senetleri.........................................................227
5.7.2.6 A grubu - B grubu - C grubu hisse senetleri........................................228
5.8 Hisse Senetlerinin Değerlemesi...........................................................................228
5.8.1 Adi hisse senedi değerleme yöntemleri........................................................229
5.8.1.1 Borsa değerine göre değerleme............................................................229
5.8.1.2 Defter değerine göre değerleme............................................................229
5.8.1.3 Temettü kapitalizasyonu ile değerleme.................................................229
5.8.1.4 Piyasa çarpanları ile değerleme............................................................231
5.8.2 İmtiyazlı hisse senedi değerleme yöntemi....................................................231
5.8.3 Hisse senetlerinde sermaye artırımı..............................................................232
5.8.3.1 Bedelsiz sermaye artırımı.....................................................................233
5.8.3.2 Bedelli sermaye artırımı.......................................................................233
5.8.3.3 Temettü.................................................................................................233
5.9.1 Kar ve zarar ortaklığı belgeleri.....................................................................235
5.9.2 Katılma intifa senetleri.................................................................................235
5.9.3 Oydan yoksun hisse senetleri.......................................................................236
5.10 Diğer Menkul Kıymetler....................................................................................236
5.10.1 Gelir ortaklığı senetleri...............................................................................236
5.10.2 Gelire endeksli senetler..............................................................................236
5.10.3 Yatırım fonları katılma belgeleri.................................................................237
5.10.4 Borsa yatırım fonları...................................................................................238
5.10.5 Varlığa dayalı menkul kıymetler.................................................................239
xii
5.10.6 Gayrimenkul sertifikaları............................................................................239
5.10.7 Kira sertifikaları..........................................................................................239
5.10.8 Depo sertifikaları........................................................................................240
5.11 Alıştırmalar.........................................................................................................241
ALTINCI BÖLÜM......................................................................................................245
TÜREV ÜRÜNLER........................................................................................................245
6.1 Giriş......................................................................................................................245
6.2 Türev Piyasalar.....................................................................................................247
6.3 Alivre ve Vadeli İşlem Sözleşmeleri....................................................................247
6.4 Alivre ve Vadeli İşlem Sözleşmelerinin Fiyatlandırılması...................................249
6.4.1 Taşıma maliyetine göre fiyatlandırma yöntemi............................................249
6.4.2 Arbitraj olmaması esasına dayalı fiyatlandırma yöntemi.............................251
6.4.2.1 Emtia dayanak varlıklı vadeli işlem sözleşmesinin fiyatlandırılması...252
6.4.2.2 Dövize endeksli vadeli işlem sözleşmelerinin fiyatlandırılması...........253
6.4.2.3 Faiz oranına endeksli vadeli işlem sözleşmelerinin fiyatlandırılması..254
6.5 Opsiyon Sözleşmeleri...........................................................................................256
6.6 Opsiyon Sözleşmelerinin Sınıflandırılması..........................................................257
6.7 Opsiyon Primini Etkileyen Faktörler ve Fiyatlandırma İlkeleri...........................259
6.8 Alım-Satım Paritesi.............................................................................................262
6.9 Opsiyon Fiyatlandırma Modelleri........................................................................264
6.9.1 Binom Fiyatlandırma Modeli (Cox-Ross-Rubinstein Modeli)...................264
6.9.2 Black-Scholes Fiyatlandırma Modeli...........................................................277
6.9.2.1 Alım opsiyonu için Black-Scholes fiyatlandırma modeli.....................278
6.9.2.2 Satım opsiyonu için Black-Scholes fiyatlandırma modeli....................279
6.9.3 Opsiyon duyarlıkları.....................................................................................281
6.9.3.1 Birinci sıralı duyarlılıklar.....................................................................282
6.9.3.2 İkinci sıralı duyarlıklar.........................................................................286
6.9.3.3 Üçüncü sıralı duyarlılıklar....................................................................287
6.10 Takas Sözleşmeleri.............................................................................................288
6.11 Takas Sözleşmelerinin Fiyatlandırılması ve Değerlemesi..................................289
6.11.1 Spot ve geçiş oranları.................................................................................289
6.11.2 Faiz oranı takas sözleşmeleri......................................................................291
6.11.3 Para takas sözleşmeleri...............................................................................295
6.12 Alıştırmalar.........................................................................................................301
ALIŞTIRMALARIN CEVAPLARI.....................................................................................307
KAYNAKÇA ......................................................................................................................309
DİZİN...................................................................................................................................311
xiii