sağlıklı hamilelik

Landeszentrale für Gesundheitsförderung in Rheinland-Pfalz e.V.
anne v e babalar için bilgiler
18
schwanger is(s)t gesund! • türkisch
sağlıklı hamilelik
Yalnızca genler etkili değildir. Tam aksine: Hamilelik öncesi ve hamilelik sırasında ki etkiler ve
emzirme süresi de ilerideki yaşlarda çocuğun sağlığı ve sağlık riskleri konusunda belirleyicidir.
Annenin beslenmesi, çocuğun doğum kilosu ve emzirme, şişmanlık ve fazla kilo alımında, diyabet
ve alerjilerde önemli rol oynamaktadır.
İki kişilik beslenme –
Kesinlikle HAYIR!
Çok sayıda araştırma hamilelikte çok
fazla kilo alımının anne ve çocuk için
kötü sonuçlar doğurabileceğini göstermektedir. Bunlardan bazıları hamilelik döneminde yaşanan sıkıntılar,
örn. hamilelik şekeri, çocuğun aşırı
kilolu doğması ve çocukta ilerideki
yaşlarda fazla kilo ve diyabet
(şeker hastalığı) oluşma riski. Burada çocuğa ”Şekil
verme”den bahsedilir.
Hamilelikte iştahınız
açılabilir. Fakat bu
”iki kişilik” yenmesi
gerektiği anlamına
gelmez. Taze meyve,
sebze, kepekli ürünler
ve süt ürünleri, yağsız et ve
düzenli balık tüketiminden oluşan
dengeli bir beslenme şekli besin
ihtiyacını karşılar.
Hamileliğin ilk üç ayında neredeyse
hiç fazla enerjiye ihtiyaç duyulmaz. 3.
aydan itibaren günlük enerji takviyesi
sadece 200-300 kcal olmalıdır (belirtilen kalori değeri az yağlı ve reçelli
küçük bir kepekli ekmek dilimine denk
gelmektedir).
Fakat hamilelik ve emzirme döneminde
yetersiz de beslenilmemelidir. Aradabir
fazla yemek yediğinizde kötü birşey
yaptığınızı hissetmeyin.
Çocuğun ileri yaşlardaki hastalık riski
açısından en önemli faktör annenin,
hamilelikten önceki kilosuna bağlı
olarak dengeli şekilde kilo almasıdır.
Kronik hastalıklar da hamilelik dönemindeki kilo alımını etkileyebilir.
Bu durum özel olarak kadın ve
doğum uzmanı veya ebe ile
görüşülmelidir.
Hamilelik ve emzirme
sürecinde diyet kesinlikle söz
konusu olamaz!
Kilo verilmesi gerekiyorsa,
kesinlikle hamilelikten önce
verilmelidir!
Landeszentrale für Gesundheitsförderung in Rheinland-Pfalz e.V.
anne v e babalar için bilgiler
Sağlıklı hamilelik
18
Hamilelik ve emzirme dönemi
öncesinde ve sırasında kritik olan
besinler
Folik asit, bu dönemde çocuğun sağlıklı gelişimi ve
büyümesi için vazgeçilmezdir. Daha hamilelikten önce ve
hamileliğin ilk aylarında alınan folik asit omuriliğin ve sinir
sisteminin yanlış gelişmesini önler. Uygun ilaçları reçetesiz
olarak eczaneden alabilirsiniz. Dozaja dikkat edin; tavsiye
edilen miktar 400 µg.
İyot, doğmamış bebeğin ruhsal ve bedensel gelişimi için
son derece önemlidir. Fakat hamilelerin iyot ihtiyacı
sadece çok az artmaktadır. Yine de hamileler ve emziren
anneler yeterli miktarda iyot alımına dikkat etmelidir.
İyotlu sofra tuzu ve düzenli olarak taze tuzlu su balığının
tüketilmesi tavsiye edilir. Doktorunuzla görüşerek iyot
tabletleri de kullanabilirsiniz.
Yağlı tuzlu su balıkları ayrıca edinilen güncel beyin
araştırmaları bilgilerine göre bebeğin merkezi sinir sistemi
ve retina gelişiminde önemli bir rol oynayan uzun zincirli, çoklu doymamış yağ asitleri içermektedir. Beslenme
uzmanları hamilelerin ve emziren annelerin haftada iki
porsiyon yağlı tuzlu su balığı tüketmesini tavsiye
etmektedir.
Demir, cenin gelişimi için gereklidir. Demir ihtiyacı hamilelikte iki katına çıkar. Özellikle hayvansal ürünler, insan
vücudu tarafından kolayca emilebilen yüksek miktarda
demir içermektedir. Bitkisel ürünlerden demir alımı C
vitaminiyle (örn. turunçgiller) iyileştirilebilir. Gıdalardan
yeterli miktarda demirin alınması zor olduğundan çoğu
zaman vitamin takviyesine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu konu
ile ilgili en doğru muhataplar kadın ve doğum uzmanları ve
ebelerdir.
Kalsiyum, yeni doğanın kemik oluşumu için en önemli
mineraldir. Anne sütü oluşumu için de yeterli miktarda
kalsiyuma ihtiyaç duyan anneye tavsiye: Yeterli miktarda
süt ve süt ürünleri tüketin. Günlük ihtiyaç üç porsiyon süt
ürünü (örn. 1 bardak süt, 1 kase yoğurt ve bir dilim peynir)
ve kalsiyum açısından zengin olan maden suyu (bir litrede
150mg’dan fazla kalsiyum vardır) ile karşılanabilir.
Hamilelik ve emzirme döneminde yeterli miktarda sıvı
tüketin. Fazla şeker tüketmemeye özen gösterin. Su ve
şekersiz çay tavsiye edilmektedir. Buna karşın siyah çay ve
kahve tüketimi sınırlandırılmalıdır. En fazla 2 fincan kahve
veya 4 bardak siyah çay tüketilebilir.
Emzirmek “bağlar”
Emzirmek, hamilelik döneminde anne ile bebek arasında
oluşan samimi bağı devam ettirmek için mükemmel bir
fırsattır. Kurulan yakın temas ve birbirine uyum sağlanması
bebeğe, tüm yaşamı için temel oluşturacak olan güven
duygusunu verir.
Anneler elbette emzirmeden de çocuklarıyla samimi bir
bağ kurabilirler fakat emzirmek bunu çok daha kolay hale
getirmektedir.
Hamilelik ve emzirme dönemi boyunca
alkollü içecek, nikotin ve (mümkünse) ilaç
kullanımından kaçının!
Landeszentrale für Gesundheitsförderung in Rheinland-Pfalz e.V.
Emzirme döneminde salgılanan çeşitli hormonlar (özellikle
oksitosin) nedeniyle hamilelikten sonraki toparlanma dönemi kolaylaşır, hastalanma riski azalır ve ruhsal mutluluk
desteklenir.
Emzirme ayrıca, biberon hazırlama ve temizleme zahmetinden ve bazı masraflardan kurtarır!
Çok sayıda araştırma ve Mainz-Bingen ilçesindeki ve
Mainz şehrindeki ilkokul muayenesi verilerinin analizi,
emzirmenin ilerleyen yaşlarda fazla kilo alımını önlediğini
kanıtlamıştır. Emzirilen çocukların ileri çocukluk ve
yetişkinlik dönemlerinde diyabet olma riski daha düşüktür.
Bu bakımdan anne sütünün uygun bileşimi, yapay bebek
mamasına göre daha avantajlıdır. Emzirilen her ay önemlidir.
Emzirme ve alerji riski
Emzirme, alerji oluşumuna karşı önleyici etkiye sahiptir.
Yeni veriler bunu, ilk 4 ayda sadece emzirilen bebekler
için kanıtlamıştır. Bu dönem dışında emzirmenin önleyici
etkisine ilişkin veri bulunmamaktadır.
O nedenle alerji riski taşıyan çocuklar için şunlar geçerlidir:
Sadece kısmen emzirilebiliyorsa veya hiç emzirilemiyorsa
HA mama (hipoallerjenik mama) tavsiye edilmektedir.
Emzirme sırasında annenin allerjenik gıdalardan (örn.
et, yumurta, süt) tüketmekten kaçınması veya çocuğun
yemeğine konulmaması tavsiye edilmemektedir. En erken
5. ayın başında veya en geç 7. ayın başında ek gıda verilmeye başlanmalıdır. Ayrıca emzirmeye devam edilmesi
önerilmektedir.
Çalışan anneler de bebeklerini emzirebilir. Doktorunuzdan
veya ebenizden iş hukuku düzenlemeleri, anne sütünün
nasıl pompalanacağı ve muhafaza edileceği ve bunu nasıl
organize etmeniz gerektiği konusunda bilgi alınız.
Ve bir şey daha…
Çeşitli gıda maddelerinin verilmesi çocuğun ileri dönemlerde de kendiliğinden yeni gıda maddelerini kabul
etmesini kolaylaştıracaktır. En iyisi ”Kendi pişirmek”.
Tat çeşitliliği daha fazladır ve çocuk daha küçük
yaşlarda işlenmemiş gıdaların doğal tadına alışır. Tabi ne
pişirdiğinize dikkat eder ve gereksiz miktarda hazır ürün
kullanmaktan kaçınırsanız.
Emzirmek yeni bir hayat için harika bir
başlangıçtır ve ‘‘annelik mutluluğunun’’ çok
daha güzel ve yoğun olmasına yardımcı olur…
Sorularınız mı var?
Bebeğin 9. ayının sonuna veya emzirme döneminin sonuna
kadar ebenizden hamilelik, emzirme dönemi ve beslenme
konusunda bilgi alabilirsiniz.
Beslenme uzmanları da bu dönemde bilgi vermektedir.
Telefonla danışma Rheinland-Pfalz şişmanlık ağının telefonla yardım hattı üzerinden: 0 6 1 31 / 69 333 - 42 14,
Pazartesi günleri 16.00 ile 17.00 saatleri arasında
Daha ayrıntılı bilgi için:
• www.adipositas-rlp.de
• www.ernaehrung-rlp.de
• www.hebammen-rlp.de
• www.aid.de
• www.ernaehrung.de
• www.fke-do.de
• www.hebammenverband.de
• www.mach-dir-nix-vor.de
• www.vdd.de
• www.vdoe.de
Landeszentrale für Gesundheitsförderung in Rheinland-Pfalz e.V.
anne v e babalar için bilgiler
Sağlıklı hamilelik
18
Bir çocuğun sorumluluğu daha çocuk sahibi
olmaya karar verdiğinizde başlar!
Hamilelik ve emzirme döneminizde doyurucu ürünler tüketin, örn. beyaz un yerine kepekli
ürünler. Bu tür gıdalar sizi daha tok tutar ve
”gereksiz” tatlı isteğinin oluşmasını önler!
Yazarlar:
• DGE-Presseinformation 01/2009: Prävention beginnt
bereits im Mutterleib
• DGE. Ernährungsbericht: „Ernährung und frühkindliche
Prägung“, Umschau-Verlag, Frankfurt, 2008
• Stiftung Kindergesundheit Newsletter Juli/2010
• Forschungsinstitut für Kinderernährung: www. fke-do.de
• Folat und Folsäure – Herausforderungen in der Praxis,
Ernährungsumschau 09/07
• DGE-Info: S3 Leitlinie Allergieprävention,
• Ute Körner, Ruth Rösch: Ernährungsberatung in
Schwangerschaft und Stillzeit
Yayınlayan:
Landeszentrale für Gesundheitsförderung
in Rheinland-Pfalz e.V. (LZG)
Hölderlinstraße 8, 55 131 Mainz
Telefon: 06131 / 2069-0, Fax: 06131 / 2069-69
www.lzg-rlp.de, www.gesund-in-rlp.de
V.i.S.d.P.:
Jupp Arldt, Geschäftsführer der LZG
Yazarlar:
Günlük vitamin ihtiyacınızı karşılamak için
meyve ve çiğ gıdalar tüketin!
Dr. Petra Renner-Weber, Dipl. Oecotrophologin, Ernährungsberaterin VDOE
Dr. med. Gabriele von der Weiden, M.Sc., Ernährungs­medizinerin
(DAEM/DGEM)
Birgit Aurin, Vorsitzende des Hebammen-Landesverbandes Rheinland-Pfalz e.V.
Kalsiyum, iyot, folik asit, demir ve
çoklu doymamış yağ asitleri içeren yeterli
beslenmeye dikkat edin!
Redaksiyon:
Hamile veya emziren bir kadının partneri
olarak siz de beslenmenize dikkat edin!
Bebeğinizi mümkünse en az 5. ayın
başına kadar emzirin. Böylece hastalıklardan
korunmuş olur!
Nina Roth, Büro für Suchtprävention
Kontakt:
Esther de Waha, Landesleitprojekt
„Prävention für ­Menschen mit Migrationshintergrund“
Grafik tasarımı:
Andrea Wagner, andrea.wagner-mainz@t-online.de
Resimler:
Andrea Wagner (Titel), www.panthermedia.de (S. 2, 3)
Baskı:
IB Heim
Yakınınızdaki destekleyici bilgi
hizmetlerinden yararlanın!
Die Initiative Gesundheitswirtschaft ist
eine Initiative des Ministeriums für Arbeit,
Soziales, Gesundheit, Familie und Frauen
und des Ministeriums für Wirtschaft,
Verkehr, Landwirtschaft und Weinbau.
Şimdiye kadar yayınlanan ebeveyn bilgileri: 02 adipositas (şişmanlık),
14 snack to go (yolluk), 19 impfen (aşılar)
Karşı ödemeli olarak ücretsiz siparişler verilebilir
54
2010
Materialien zur Gesundheitsförderung
LZG-Schriftenreihe Nr. 227