hemşirelik girişimleri

KARDİYOVASKÜLER
HASTALIKLAR
HEMŞİRELİK BAKIMI
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
1
KORONER ARTER HASTALIĞI
• Koroner arterlerin genellikle
aterom plağı ile obstrüksiyonu
sonucu meydana gelen bir
durumdur.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
2
• Koroner arter hastalığı (KAH), son
yıllarda tüm dünyada olduğu gibi,
ülkemizde
de
mortalitenin
ve
morbiditenin başlıca nedeni olarak
dikkati çekmektedir ve prevalansı
giderek artmaktadır.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
3
• Koroner arter hastalığı (KAH),
Dünyada ölüm nedenleri
içinde ilk sırada yer almakta ve
prevalansı giderek artmaktadır.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
4
• Türk Erişkinlerinde Kalp Hastalığı ve Risk
Faktörleri (TEKHARF) çalışması 2013 Özet
raporuna göre;
Türkiye'de her 100 bin kişiden
erkeklerde 760, kadınlarda ise 380 kişi
kalp krizi nedeniyle hayatını kaybetti
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
5
• Türk toplumunda 3,5 milyon
kalp hastası olduğunun tahmin
ediliyor
• Bu sayıya her yıl 120 bin yeni
hasta ekleniyor.
Türk Erişkinlerinde Kalp Hastalığı ve Risk Faktörleri (TEKHARF) çalışması 2013 Özet raporu
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
6
Ülkemizde 2014
yılındaki ölümlerin
%40,4’ü dolaşım
sistemi
hastalıklarından
kaynaklanmaktadır
http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=18855
DSÖ’nün internet sitesinde 2009 yılında
yer alan ifade
“İnsanoğlunun en büyük salgını: KKH genç bireyleri
giderek daha fazla etkileyerek devasa boyutlara
ulaşmıştır.
Nedenleri ve önlenmesi konusunda yoğun
araştırmalarla eğilimi tersine çevirmek mümkün
olmazsa,
önümüzdeki
yıllar
insanlığın
karşılaştığı en büyük salgın ile sonuçlanacaktır”
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
10
• Dünya Sağlık Örgütü tüm KVH
ölümlerinin dörtte üçünden
fazlasının uygun yaşam tarzı
değişiklikleri ile
önlenebileceğini belirtmektedir.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
11
Avrupa Kalp Derneği
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
12
Beden Kitle İndeksi (VKİ) = Vücut Ağırlığı (kg.) / Boy uzunluğunun karesi (m.)
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
13
Koroner Arter Hastalığı ve Ateroskleroz
(Damar Sertliği)
Ateroskleroz atardamarların en yaygın hastalığıdır.
Yağ, kolesterol damar duvarı içinde plaklar adı verilen
kümelenmeler şeklinde birikir. Bu birikintiler damarlarda
yaygın olarak olur ve sonunda damarın normal işlevini
bozar.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
14
Damarın önemli bir bölümü tıkanıncaya
kadar ateroskleroz bir belirti vermez.
Aterosklerozu engellemek tedavi
etmekten çok daha kolaydır.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
15
• Aterosklerozu başlatan veya ilerlemesine
neden
olan
birçok
risk
faktörü
tanımlanmıştır.
• Ancak bu geleneksel risk faktörleri iskemik
semptomların ortaya çıkmasına neden
olan durumları açıklamada yetersiz
kalmaktadır.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
16
• Birçok hasta benzer oranda geleneksel
risk faktörlerine sahip olmasına karşın
hastalığın ciddiyeti ve seyri her
hastada aynı olmamaktadır.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
17
• Bu durum geleneksel risk faktörleri dışında
diğer yeni risk faktörlerinin veya genetik
mutasyonların önemini ön plana çıkarmıştır.
Yeni risk fakt.
*homosistein,
*lipoprotein a (Lp a),
*hemostatik veya trombojenik risk faktörleri,
*dolaşımdaki antioksidan düşüklüğü
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
18
Ateroskleroz
için
Risk
Faktörleri
• Yaşam tarzı değişiklikleri ile modifiye
edilebilen sigara, obezite, fiziksel inaktivite,
• yaşam tarzı değişiklikleri ve/veya ilaçlarla
modifiye edilebilen lipid bozuklukları, HT,
diyabetes mellitus ve insülin rezistansının
yanı sıra,
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
19
• Yaş, cinsiyet ve aile hikayesi gibi modifiye
edilemeyen faktörler ve Lp a, homosistein,
trombotik ve inflamatuar faktörler gibi yeni
risk faktörleri aterosklerozun başlangıcında
ve
progresyonunda
önemli
roller
oynamaktadır
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
20
Lipoprotein (a)
• Karaciğerde sentezlenen zararlı kolesterollerden
birisi…..
Homosistein
• Homosistein vücutta üretilen bir aminoasit, damar
sertliği yaparak meydana getirdiği daralmanın
yanında pıhtılaşmayı da artırarak enfarktüs
gelişmesini de hızlandırabilir.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
21
Koroner Arter Hastalıkları Dört
Başlık Altında İncelenir:
1.Anjina pektoris
2.Miyokard infarktüsü
3.Konjestif kalp yetmezliği
4.Ani ölüm
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
22
KAH Risk Faktörlerinin Etki
Mekanizmasına Örnekler;
•
•
•
•
•
•
Sigara
Metabolik sendrom
Diyabet ve insülin direnci
Hipertansiyon
Aile Hikayesi
Yeni risk faktörleri….
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
23
Sigaranın Etkisi
• Sigara karbonmonoksit düzeyini arttırarak
kanda oksijenin taşınmasını azaltır.
• Kullanılabilir oksijenin azalması
pompa gücünü olumsuz etkiler.
kalbin
• Nikotinin vazokonstrüktör etkisi koroner
kan akımını azaltır.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
24
• Nikotin katekolaminlerin* salınımına neden
olarak kan basıncını yükseltir.
*
Epinefrin (adrenalin), Norepinefrin (noradrenalin) ve Dopamin topluca
katekolaminler olarak adlandırılırlar. Bu bileşikler, vücudun akut ve kronik
strese adaptasyonunda önemli rol oynarlar.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
25
• Sigara trombositlerin kümelenmesini ve
damar duvarına yapışmasını kolaylaştırır,
böylece trombüs gelişme olasılığı artar.
Trombüs; kanın aterosklerozlu bir atardamar ya da
toplardamar içinde ya da bir organda pıhtılaşmasıyla oluşan
pıhtıya trombüs adı verilir.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
26
• Sigara içiciliği KAH riskini 2-3 kat artırır ve
diğer risk faktörleri ile etkileşerek riskin daha
fazla artışına neden olur.
• Sigara içenlerde miyokard infarktüsü (MI) ve
kardiyak ölüm riski içmeyenlere göre
erkeklerde 2,7 ve kadınlarda 4,7 kat daha
fazla bulunmuştur.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
27
Metabolik Sendrom
• Metabolik sendrom, diabet ve kardiyovasküler
hastalık riskini artıran bir grup faktörün
kombinasyonu olarak tanımlanır.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
28
• Yapılan
çalışmalarda
metabolik
sendrom
varlığında MI
riskinin en az
2 kat arttığı
gösterilmiştir.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
29
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
30
• Metabolik sendromun tüm faktörleri
üzerine en güçlü etki, hayat tarzı
değişikliği ile sağlanabilir.
• Bu nedenle kiloyu azaltıp, fiziksel
aktiviteyi artırmak tedavinin temelini
oluşturmalıdır
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
31
Diyabet ve İnsülin Direnci
• Birçok klinik çalışma, ateroskleroz oluşumu ve
gelişiminde bir risk faktörü olarak diyabetin
önemli bir yer aldığını göstermiştir.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
32
• Diyabette sürekli hiperglisemi, ileri
glikolize son ürünlerin üretiminde
artışa yol açarak, arteriyel
inflamasyonu tetiklemektedir.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
33
• İnsülin direnci, belirgin diyabet
oluşmadan önce bile başlı başına
ateroskleroza belirgin katkı
sağlamaktadır.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
34
İnsülin direnci ne anlama geliyor?
İnsülin; Kas, yağ ve karaciğer gibi kan
şekerini kullanan dokulara şekerin alınması
ve kullanılmasını sağlayan, pankreastan
salınan bir hormondur.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
35
• Dokularda insülin direnci varsa şekerin dokulara
alınıp, kullanılması, yakılması zor olur.
• Bu durum daha çok insülin salınmasına yol açar.
Pankreas daha çok insülin salarak şekerin dokular
tarafından kullanılması için adeta "çift mesai" yapar.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
36
• Aşırı salınan insülin açlık hissine, daha çok
yeme ve atıştırmaya neden olarak bir kısır döngü
oluşturur.
• Bu durum hem insülin rezervini azaltır hem de
kanda dolaşan aşırı insülin miktarı obezite,
hipertansiyon, ateroskleroz gibi kronik
hastalıkların oluşması için uygun bir ortam
hazırlar.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
37
• Diyabetli hastalar diyabeti olmayan
hastalar ile karşılaştırıldığında,
kardiyovasküler olaylara bağlı ölüm
riski 2-6 kat artmış bulunmuştur.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
38
Hipertansiyon
• HT sadece KAH için değil aynı zamanda kalp
yetersizliği, periferik arter hastalığı, inme ve
böbrek yetersizliği için de çok önemli bir risk
faktörüdür.
• Bütün aterosklerotik kardiyovasküler olayların
%35’ inden HT sorumludur.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
39
• Kan
basıncında
yükselme
endotel
fonksiyonlarında bozulmaya yol açarak
ateroskleroz patogenezinde rol almaktadır.
• Yapılmış çalışmalarda kan basıncındaki
azalmanın
kardiyovasküler
olaylarda
azalmaya yol açtığı görülmüştür.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
40
Aile Hikayesi ve Koroner Arter
Hastalığı için Genetik Değerlendirme
• Bilinen tüm risk faktörleri değerlendirildiğinde,
aile hikayesi KAH gelişimi için aterosklerozun
her basamağında önemli bir bağımsız risk
faktörüdür.
• Genetik faktörlerin KAH’ a yol açtığına dair
önemli kanıtlar vardır.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
41
• Aile hikayesinin irdelenmesi KAH için genetik
şüpheyi ortaya koymada en önemli yöntemdir.
• Koroner hastalık için en güçlü aile hikayesi
birinci derece akrabada erken yaşta koroner
kalp hastalığı öyküsü olmasıdır
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
42
• Birinci derece erkek akrabalarda 55
yaşından önce, birinci derece kadın
akrabalarda 65 yaşından önce KAH
gelişiminin olması, o kişide ateroskleroz
gelişim riskini yaklaşık 2 kat arttırmaktadır.
• İki veya daha fazla birinci derece
akrabalarında KAH olan bireylerde ise bu
risk 3-6 kat artmaktadır .
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
43
Yeni Risk Faktörleri
• Koroner Arter Hastalığının oluşumunda son
yıllarda
yapılan
birçok
çalışma
ve
metaanalizlerin ortaya koyduğu
• homosistein,
• Lp(a),
• trombotik ve inflamatuar faktörler
gibi yeni risk faktörleri aterosklerozun
başlangıcında ve progresyonunda önemli
roller oynamaktadır.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
44
Başlıca Kardiyak Semptomlar
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
45
Başlıca Kardiyak Semptomlar :
•
•
•
•
•
•
•
•
Göğüs ağrısı
Nefes darlığı
Palpitasyon (çarpıntı)
Senkop
Öksürük
Hemoptizi
Ödem
Yorgunluk
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
46
GÖĞÜS AĞRISI
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
47
Akut koroner sendromların % 70-80 hastada
saptanan belirti GÖĞÜS AĞRISI dır.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
48
Ağrının nedeni;
İskemik miyokarddan salgılanan adenozin
ve laktat gibi mediyatörlerin sinir uçlarını
uyarmasıdır. Hücrenin hasar görmesi
sonucu açığa çıkarlar.
İskemi, doku perfüzyonunun azalması
sonucunda gelişen oksijen yoksunluğu olarak
tanımlanabilir.
Kalp
normal
fonksiyonunu
sürdürebilmek için devamlı olarak oksijen
teminine ihtiyaç duyar.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
49
Ağrı;
• Genellikle sternumun arkasından başlar, boyna,
çeneye, her iki omuza ve kola yayılabilir.
• Ezici, sıkıştırıcı, yanıcı, baskılayıcı, göğüste ağırlık
hissi ya da hazımsızlık duygusu şeklinde olabilir.
• Ağrının süresi ve şiddeti önceki göğüs ağrısı
episodlarına göre artmıştır.
• Akut koroner sendromlara göre göğüs ağrısının
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
50
özelliklerinde farklılıklar olabilir.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
51
• Ağrının özellikleri sorgulanır,
• Göğüs ağrısı olan hasta sözel ifadenin yanı
sıra vücut dillerini de kullanır.
• Ağrı tanımlamada en sık; baskılayıcı, acı
verici, yanıcı, kesici, delici, ezici, parçalayıcı,
korkunç, katlanılmaz v.s.ifadeler kullanılır.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
52
Öykü alırken doğru verileri
toplayabilmek için?
• Ağrının yeri, yayılımı, niteliği, süresi, şiddeti,
arttıran azaltan faktörler,
• Ağrıya eşlik
sorulmalıdır.
eden
belirti
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
ve
bulgular
53
SOLUNUM GÜÇLÜĞÜ
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
54
•
Solunum güçlüğü ilk ne zaman fark edildi?
•
Ne kadar sıklıkta oldu?
•
Aniden mi yoksa hareket ve egzersizle mi ortaya çıkıyor?
•
Pozisyona bağlı olarak artıp azalma oluyor mu?
•
Geceleri uykudan uyandırıyor mu?
•
Solunum güçlüğü ile öksürük oluyor mu?
•
Hasta kaç yastıkla yatıyor?
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
55
• Kronik Kalp Yetersizliklerinde,hastayı gece uykudan
uyandıran solunum sıkıntısı yada sırt üstü solunum
sıkıntısının oturunca geçmesi akut akciğer ödeminin
habercisi olabilir,
• Sternumun arkasından başlayan bir ağrı ile birlikte
solunum güçlüğünün olması akut koroner sendrom
habercisi olabilir,
• Aritmisi olan hastada kalp debisinin düşmesine bağlı
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
56
solunum güçlüğü ortaya çıkabilir.
ÇARPINTI
YORGUNLUK
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
57
• Kalp hastalığı olan bireylerde çarpıntı,
apekste, sternumun altında ya da boyun
bölgesinde hissedilir.
• Yorgunluk, kalp yetersizliklerinde kasların
yeterince oksijenlenememesi nedeni ile ya da
gece sık uyanan hastada ve duygusal sıkıntı
nedeni ile olabilir.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
58
ANGİNA PEKTORİS
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
59
ANGİNA PEKTORİS
• KAH arasında en sık görülen Anjina
Pektoris’dir.
• Miyokardın oksijen gereksinimi artar ve bu
gereksinim karşılanmazsa Anjina Pektoris
belirtileri gelişir.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
60
• En sık rastlanan nedeni aterosklerozdur.
• Egzersiz,yüksek emosyonel stres ya da yüksek
adrenerjik
aktivite
miyokardın
oksijen
gereksinimini arttırır.
• Retrosternaldir (sternumun arkasında)
• Sol ön kola, boyna, çeneye, epigastriyuma ve
sol omuza, sırta yayılabilir.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
61
• Nadiren sağ tarafa da lokalize olup sağ tarafa
da yayılabilir.
• Ağrıdan çok baskı, sıkışma, basınç hissi
şeklinde hissedilir.
• Egzersiz ya da emosyonel stres sonucu
oluşur, dinlenmekle ve dil altı nitratlarla geçer.
• Süresi 3-10 dk arasındadır. 20 dk’dan uzun
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
62
sürmez.
Klinik Seyir
1. Stabil Anjina: En belirgin özelliği; son zamanlarda
şiddetinde, ciddiyetinde ve başlatıcı etkenlerde bir
değişiklik yoktur. Yakınmalar belirli bir düzeyde
devam eder.
2. Unstable Angina Pektoris (USAP): Hastada son iki
ayda başlayan ya da giderek şiddetlenen ve istirahat
durumunda ya da hafif egzersizle gelmeye başlayan
ağrıdır.
Anstabil Anjina’nın en önemli özelliği
miyokard enfarktüsünün habercisi
olmasıdır.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
63
Tedavi ve Bakım
Tedavinin temel amacı miyokardın oksijen
gereksinimini azaltmak ve oksijenlenmesini
arttırmaktır. Bu amaca yönelik olarak:
1. İlaç tedavisi uygulanır.
2. Risk faktörleri kontrol altına alınır.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
64
İlaç Tedavisi
Nitrogliserin:
• Koroner arterlerde dilatasyon yapar,
• Koroner spazmı önleyerek,
• Kollateral kan akımını arttırarak perfüzyon
sağlar.
• Alkolle kullanılırsa kardiyovasküler kollaps ve
Dr. Funda AKDURAN
65
senkoba nedenÖğr.Grv.
olur.
Beta-adrenerjik blokaj yapan ilaçlar:
• Miyokardın oksijen gereksinimini azaltarak
anjinayı hafifletir.
• Kalp hızı, kan basıncı
kontraktilitesini azaltır.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
ve
miyokard
66
Kalsiyum kanal bloke edici ilaçlar:
• Miyokardın oksijen gereksinimini azaltır ve
kan akımını arttırır
• Koroner arterlerde dilatasyon yapar
• Koroner spazmı önleyerek
• Miyokardın oksijenlenmesini arttırır.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
67
Antiplatelet ve antikoagülanlar
• Koroner arter perfüzyonunu sağlar
• Miyokardial
önler
iskemi
alanının
genişlemesini
• Sol ventrikül fonksiyonlarını düzeltir
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
• Disritmleri azaltır/önler
68
ANTİTROMBOTİK İLAÇLAR
1.PIHTILAŞMA MEKANİZMASINI İNHİBE EDEN
……………..ANTİKOAGÜLAN…………………..
2.TROMBOSİT AGREGASYONUNU ENGELLEYEN
……………..ANTİTROMBOSİT………………….
3.TROMBÜSÜ ERİTEN İLAÇLAR
…………….FİBRİNOLİTİK—TROMBOLİTİK……..
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
69
AKUT MİYOKARD
İNFARKTÜSÜ
(AMİ)
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
70
AKUT MİYOKARD İNFARKTÜSÜ (AMİ)
• Aterosklerotik zeminde trombüs gelişimi sonucu
koroner arterin tam tıkanması ve beslediği zeminde
nekroz gelişmesi demektir.
• Miyokardın iskemik nekrozudur.
• Olguların %90'ında
aterosklerozdur.
altta
yatan
ana
neden
• AMİ, gerçek bir tıbbi acildir, tanı ve tedavi ne kadar
erken gerçekleştirilirse
o kadar fazla olur. 71
Öğr.Grv. yararı
Dr. Funda AKDURAN
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
72
Türkiye Akut Miyokard İnfarktüsü
Araştırma çalışması verilerine göre,
ülkemizde miyokard infarktüsü geçiren
hastaların %50’si sigara içicisi, %50’si
hiperlipidemik, %35’i hipertansif, %20’si
diyabetik olup, %25’inde ailede KKH
öyküsü bulunmaktadır.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
73
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
74
• Hastaneye
ulaşabilen
olgularda
mortalite %15'e, trombolitik tedavi veya
acil revaskülarizasyon (yeniden damarlanma)
yapılabilen olgularda ise %5'e kadar
düşmektedir.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
75
İnfarktüsü Tetikleyen Faktörler
• Ani emosyonel gerilimler, ani ağır fiziksel iş
yüküyle karşılaşmalar, ani kan basıncı
değişiklikleri gibi faktörler,
• 24 saatlik bir gün içinde, sabaha karşı 0203'ten 12'ye (öğleye) kadar olan saatlerde
infarktüs geçirme riski daha yüksektir.
• Kış aylarında da yaz aylarına göre akut
koroner olaylarda ve infarktüslerde artış
meydana geldiğiÖğr.Grv.
gözlenmiştir.
Dr. Funda AKDURAN
76
• Özellikle gençlerde postmortem normal
koroner
anatomiyle
birlikte
görülen
infarktüslerde, uykusuz ve geç saatlerde aşırı
ve ağır bir yemekle veya ziyafet+alkolle
beraber fazla sigara içimini takiben infarktüs
geçirme olasılığının artabileceği bildirilmiştir.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
77
AMİ Klinik Bulgular
• Major semptom göğüs ağrısıdır.
• Substernal ve/veya sol prekardiyumdadır
(Göğüs duvarının ön sol bölümünde kalbin
bulunduğu bölge)
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
78
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
79
• Soluk görünümde, terli, taşikardik, bazen
bradikardik olabilirler.
• KB, normal, düşük veya yüksek olabilir
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
80
Klinik
• Şiddetli,
• Uzun süreli (20 dakikayı geçmiş),
• Dinlenmekle veya dilaltı nitratla
geçmeyen anginal yakınmalarda,
• Miyokart infarktüsü akla gelmelidir.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
81
• Ayrıca sebepsiz şiddetli alt çene ağrılarında,
• Omuz ve kol veya karın üst kadran
ağrılarında,
• Şiddetli sırta vuran ağrılarda,
• Dispnesi olanlarda ya da şokla acil servise
başvuran hastalarda
sebeplerin
Öğr.Grv. Dr. Funda
AKDURAN ayırıcı tanısında ilk akla
82
gelmesi gereken tanıların başında miyokart infarktüsü gelmelidir.
• Hastalarda halsizlik, anksiyete, diğer semptomlar
(Soğuk terleme, bulantı, kusma, ateş gibi semptom
ve bulguların bazıları veya biri) olabilir.
• Hasta şok tablosunda gelebilir. Ritm bozuklukları da
sıklıkla izlenebilmektedir.
• Hastaların yaklaşık 1/3'ünde sol kalp yetmezliği
semptom ve bulguları saptanır (Örn;dispne, ortopne,
akciğer
ödemine
ait
diğer
bulgu
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
ve
belirtiler)
83
Klinik Sessiz Mİ
• İnfarktüs geçiren hastaların %15'i kadarında
angina olmayabilir.
• Özellikle diabetik hastalarda bu durum daha
sık görülür. Bu olguya sessiz miyokart
infarktüsü adı verilir.
• Hastalar
çoğu
kez
infarktüsün
komplikasyonlarıyla gelirler veya tesadüfen
Öğr.Grv. Dr. Funda
AKDURAN
84
rutin sağlık kontrolleri
sırasında
yakalanırlar.
AMİ TANI
• Seri olarak çekilen EKG’ler tanıda önemlidir.
Serum enzimleri bakılmalıdır:
•
•
•
•
Troponin T ve I,
CK-MB, CK(Kreatin Kinaz) ,
SGOT(Glutamat oxalasetat transaminaz),
LDH(Laktik dehidrogenaz)
günlük takip edilen tetkiklerdir.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
85
• AKŞ, Hemogram, CRP, sedimantasyon
Eşlik eden durumların tespiti için
• lipid profili,
• BUN,
• kreatinin
yapılması gereken testlerdendir.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
86
Laboratuar
A- EKG:
• Akut miyokart infarktüsünde tanının en
çabuk konmasını sağlayan yöntem EKG'dir.
Bu nedenle tipik ağrı yakınmasıyla gelen
hastalarda anamnezin alınması bile
tamamlanmadan hemen rutin muayenenin
bir parçası gibi EKG kaydı yapılmalı, sonra
diğer
işlemlere
devam
edilmelidir
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
87
EKG'si alınan hastalarda unutulmaması
gereken bazı önemli noktalar vardır.
1-İlk EKG'nin tanı koyduruculuk değeri %50'dir.
Olguların yaklaşık %50'si ilk EKG ile atlanabilir.
2-Olguların peşpeşe EKG'lerle takibi EKG'nin
tanısal
değerini
%95'lere
kadar
yükseltebilmektedir.
3-Eski bir EKG'nin varlığı tanıda her zaman
yardımcı ve sensitiviteyi arttırıcıdır.
4-Son olarak EKG'nin
normal olması (tek başına) 88
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
hiç bir zaman infarktüs tanısını ekarte ettiremez.
Normal Elektrokardiyogram
• P dalgası; atriyum depolarizasyonu
• QRS kompleksi; ventrikül depolarizasyonu
• T dalgası; ventrikül repolarizasyonu
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
89
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
90
Hyperacute T Wave
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
ST Elevation
91
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
92
Laboratuar
B- Hemogram ve acil rutin biyokimyasal tetkikler
• Lökositoz, eritrosit sedimentasyon hızında artış ve
kan şekeri yüksekliği görülebilir
C- Troponin T ve I:
• Kalp kasına özgül ve miyokart hasarı olmadan kanda
yükselmeyen bir infarktüs endikatörüdür. 2.saatin
dolmasını takiben kanda belirir ve 10.-15. güne kadar
saptanabilir düzeylerde kalır.
• Erken tanıda sensitivitesi %15-65, 6. saatten sonra
%90-95, spesifitesi ise %99-100 arasındadır.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
93
D- Diğer biyokimyasal infarktüs indikatörleri:
Miyokart infarktüsüne bağlı olarak serumda düzeyleri artan
enzimler
tanıda,
infarktüsün
oluşma
zamanının
belirlenmesinde, tedavinin takip ve değerlendirilmesinde,
infarktüsün ağırlığının belirlenmesinde ve prognoz
tayininde son derece önemli bilgiler sağlarlar.
İnfarktüs alanı ne kadar genişse ve reperfüzyon tedavisi ne
kadar geç yapılmışsa enzimlerin serum düzeyi o derecede
yükselir ve uzun süre yüksek kalır.
Ölen kalp kası miktarı az ise enzim düzeyindeki artış da az
olur
ve
kısa
sürede
normalleşir.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
94
Total CK;
Kalp kası, iskelet kası ve beyin hasarlarında kanda artar.
Başlıca 4 izoenzimden oluşur.
1.
CK-MM (İskelet kası kökenli CK),
2.
CK-BB (Beyin kökenli CK),
3. CK-MB (Miyokard kökenli CK),
4.
CK-MiMi (Mitokondri kökenli CK) dır.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
95
Total CK'nın yükselme gösterdiği başlıca
durumlar;
• Mİ, miyokarditler, i.m. enjeksiyonlar,
ameliyatlar, travmalar, epileptik ataklar,
arteryel emboli v.s gibi durumlardır.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
96
CK-MB;
• Total CK'nın %5-20 sini oluşturur.
• Eğer total CK'nın %5'inden azını oluşturuyorsa
yüksek olsa bile bu durumun kalpten değil diğer
organlardan ve genellikle de iskelet kasından
kaynaklanan bir durum olduğu sonucu çıkarılır.
• CK-MB düzeyi toplam CK'nın %20'sinden yüksekse
Troponin T veya I bakılması endikedir
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
97
SGOT;
• Başta
karaciğer, kalp ve iskelet kası
hastalıklarında yükselebilir.
• Karaciğer hastalıkları veya stazına bağlı SGOT
yükselmelerinde ise diğer karaciğer enzimlerinde
de yükselme olması beklenir (Örneğin SGPT'de).
LDH:
• Nonspesifik ama infarktüsün geçirildiği zamanın
belirlenmesinde yardımcı olabilen bir parametredir.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
98
AMİ’nde Enzimler
Enzim
Yükselme
süresi(saat)
Max.’a
Normale
ulaşma (saat) dönme (gün)
Total CK
4-8
16-36
2-3
CK-MB
4-8
12-18
3-6
SGOT
4-8
16-48
3-6
LDH
5-8
24-60
7-15
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
99
Laboratuar
• MR görüntüleme (MRI): İnfarkt alanının tesbiti, duvar
hareketlerinin ve anevrizmaların v.s tesbitinde yararlı
olabilir.
• Koroner anjiyografi ve sol kalp kateterizasyonu:
Hemodinamik bilgiler (basınç çalışmaları, sistolik ve
diastolik fonksiyonlar), kapak fonksiyonları hakkında
bilgiler, duvar hareketlerinin belirlenmesi, koroner arter
yapısı hakkında her türlü bilgi ve yapılabilecek invazif
revaskülarizasyonun planlanabilmesi için gerekli bilgiler
elde edilir.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
100
Başarılı bir trombolitik tedavi sonrası klinik
ve laboratuar olarak iskemi bulgusu
saptanmıyorsa veya infarktüs alanı küçük
ise rutin anjiyografi yapılmaması tavsiye
edilmiştir.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
101
AMİ Tedavi
• Yatak istirahati
• Monitörizasyon
• Analjezi ve sedasyon (2-5 mg i.v. Morfin
sulfat)
• Nasal oksijen (2-4 litre/dakika, ilk 2-4 saat)
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
102
• Aspirin 300 mg çiğnetilmesi ve en kısa süre içinde
trombolitik tedavinin başlaması
• Ağır hipertansiyonu olan veya sol kalp yetmezliği
olan veya anginası devam eden olgularda i.v.
Nitrogliserin tedavisi
• Gereken olgularda Heparin
• Betabloker tedavi uygun şekilde başlatılmalıdır.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
103
TROMBOLİTİK TEDAVİ
• Tıkanıklığa
neden
olan
damar
açıklığının
sağlanması damar tıkanıklığı tedavisinin en önemli
köşe taşlarından birini oluşturmaktadır.
• Damar
açıklığının
yeniden
sağlanmasında
trombolitik ajanlar sıklıkla kullanılmaktadır ve bu
ajanların kliniklerde kullanımı da artık rutin hale
gelmiştir.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
104
• Trombolitik tedaviden en büyük yarar
semptomların başlamasından sonra ilk
dört saat, özelliklede ilk 70 dakika
içersinde uygulanması sonucu elde
edilmektedir.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
105
TROMBOLİTİK TEDAVİ
Streptokinaz Tedavisi
• 1.5 milyon Ü SK, 100 ml serum fizyolojik veya %5
dekstroz içinde eritilmeli ve bu miktar infüzyon pompası
ile 30-60 dakikada verilmelidir.
• Hızlı verilmesi,
reperfüzyon
hipotansiyon riskini de arttırır.
şansını
arttırırken,
• Aynı venöz yoldan başka hiçbir ilaç verilmemelidir.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
106
• SK verilmesi sırasında kan basıncı
özellikle izlenmeli, hipotansiyon olduğu
taktirde infüzyon hızı %25-50 azaltılmalı,
sistolik kan basıncı 90 mmHg altına
inerse, ilaç kesilerek gerekiyorsa sadece
serum fizyolojik verilmelidir.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
107
• Akut Mİ tedavisinde SK ile birlikte,
nitrogliserin, İV betabloker ve ACE (Anjiotensin
Converting Enzyme İnhibitör) inhibitörleri de verilebilir
fakat, bu ilaçlar hipotansiyon riskini
arttırabilecekleri için hipertansiyon ve KKY
bulunmayan vakalarda, SK infüzyonu
bittikten sonra veya kan basıncı stabil
olunca verilmelidir
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
108
AKUT MİYOKARD
INFARKTÜSÜNDE
HEMŞİRELİK BAKIMI
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
109
• Hasta hakları açısından kalp krizi geçiren hastanın
hemen tanısı konmalı, ağrısı giderilmeli, resüsite edilmeli
ve gerekiyorsa reperfüzyon tedavisine alınmalı,
• İyi eğitilmiş ve deneyimli personelden bakım almalı,
• Taburcu olduktan sonra izleme, rehabilitasyon ve ikincil
korunma için gerekli olan tüm olanakları isteme ve
kullanma,
• Hasta ve yakınlarını bilgilendirme
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
110
HEMŞİRELİK TANILARI
1. Koroner tromboz ve atheroskleroza bağlı
miyokard perfüzyonunun azalması nedeniyle
“Ağrı”
2. Sıvı yüklenmesi, sol ventrikül disfonksiyonu
nedeniyle “Gaz Değişim Yetersizliği Olasılığı”
3. Sol ventrikül yetersizliği ve kardiyak outputun
azalması
nedeniyle
“Periferal
Doku
Perfüzyonunun Değişme Olasılığı”
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
111
4. MI sonrası öz bakıma ilişkin “Bilgi
Eksikliği”
5. Anksiyete, inkar ve depresyon ile ilgili
“Etkisiz Baş Etme”
6.
Kardiyak iskemi, ilaçlar ve fiziksel
kısıtlılıklar nedeniyle “Seksüel Değişiklik”
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
112
BAKIMDA TEMEL AMAÇ
• İskemi belirti ve bulgularını azaltmak
• Solunum güçlüğünü önlemek
• Kalp yükünü ve anksiyeteyi azaltarak yeterli bakım
perfüzyonu sağlamak
• Komplikasyonları erken dönemde saptamak
• Hastanın öz bakım gücünü kazanmasını sağlamak
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
113
HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
114
Ağrı:
• Ağrı
değerlendirmesi,
izlenmesi
önerilen ilaçların uygulanması.
ve
• Morfin 5-15 dak aralıklarla uygulanır,
hipotansiyon, bulantı, kusma ve solunum
depresyonu gibi toksikasyon belirtileri
izlenir.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
115
Solunum:
• Göğüs ağrısı, dispne, pulmoner ödem ve şoku
önlemek için hastanın normal solunumu sağlanır
gerekirse oksijen tedavisi uygulanır.
• Yatak istirahati ve morfin gibi narkotik
analjeziklerin alınması hastada atelektazi ve
pnömoni oluşturabilir. Bunu önlemek için hasta
sınırları dahilinde öksürme ve solunum
egzersizleri yaptırılmalıdır.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
116
Beslenme:
• İlk 4-6 saat oral katı besinler verilmemeli,
24 saat içinde sulu yada yumuşak tuzsuz
besinler,
• İlk günden sonra da tuzsuz 1200-1800
kaloriye
ulaşan
yumuşak,
düşük
kolesterollü, satüre yağlardan fakir bir
diyet düzenlenmelidir.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
117
Defekasyon:
• Sürgü yerine yatak kenarında komoda
oturtulması daha az efor sarf etmesi için
önemlidir
• İlk 2 gün ıkınmayı önlemek için laksatifler
kullanılabilir (pulmoner emboli, taşikardi ve
reinfarktüs neden olabilir)
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
118
Sıvı Alımı:
• Günlük ortalama 2000 ml kadar sıvı
verilmeli.
• Sıvı
alımı
fazlalığı
konjestif
kalp
yetmezliğine, azlığı ise dehidratasyona
neden olabileceği için hastanın AÇT
dikkatlice yapılmalıdır.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
119
Uyku:
• AMI hastanın tam bir istirahatı sağlanarak
kalbin, iş yükünü azaltılıp dinlenmesi
sağlanır. Uyku düzeni önemlidir.
• Gerekirse isteme uygun hafif bir sedasyon
sağlanabilir.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
120
Hijyen:
• Hastanın tüm hijyenik gereksinimleri
karşılanmalı
• Vücudun basınç bölgeleri gözlenmeli ve
gerekli önlemler alınmalı
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
121
Fiziksel aktivite:
• Hastanın oksijen gereksinimini azaltmak
için durumuna göre tam yatak ist.1 gün
uygulanmalı ve fiziksel aktivite 2-3 gün
süresince kısıtlanmalıdır.
• Sakıncası yoksa semi fawler pz.verilir
böylece etkili ventilasyon sağlanmış olur.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
122
İlaç tedavisine yönelik:
• Antikoagülan tedavinin yan etki belirtileri izlenir
• Derin ven trombozu riski MI hastalarında
yüksektir bunun için hasta sınırları dahilinde
aktif-pasif egz.uygulanır.
• Kanama belirtileri izlenir, koruyucu önlemler
alınır.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
123
ANİ KARDİYAK ÖLÜM
Kardiyak hastalığı bilinen
veya bilinmeyen
olgularda, kalple ilgili
semptomların başlamasını
izleyen bir saat içinde
hastaların kalple ilişkili
bir nedenle yaşamını
yitirdiği ani ve
beklenmeyen ölümdür.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
124
• Ani kardiyak ölüme neden olan faktörler
arasında koroner arter hastalığı en yaygın
olan nedenlerdendir.
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
125
http://www.tkd-online.org/dergi/TKDA_40_70_1_76.pdf
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
126
AKUT MİYOKARD
İNFARKTÜSLÜ HASTANIN
HEMŞİRELİK BAKIM PLANI
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
127
1.HEMŞİRELİK TANISI
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
128
DOKU PERFÜZYONUNDA DEĞİŞİKLİK
•
•
•
•
•
Nabzın 60-80/dk fazla olması
Aritmiler
Kardiyak out-put
Kapiller doluş zamanı 2 sn
Saatlik idrar miktarı 30 ml
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
129
NEDEN
• Miyokard perfüzyonun azalması, koroner
arterlerin tıkanması
• Ventrikül disfonksiyonu
• Derin ven trombozuna bağlı tromboemboli
AMAÇ
• Hastanın hemodinamik dengesini sağlamak
• Tromboembolilerin oluşmasını önlemek
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
130
HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ
• Hastanın vital bulguları en az saatte bir değerlendirilecek
• Miyokardın O2 ihtiyacının artmasına neden olan hipotansiyon,
hipertansiyon, ağrı ve ateş gibi faktörler erken saptanıp hekime
bildirilecek
• Hekim istemi ile O2 tedavisine başlanacak
• Hemodinamik stabilite sağlanıncaya kadar yatak istirahatine alınıp
sessiz bir ortam sağlanacak
• Hekim istemine göre Miyokarda O2 desteğini arttırmak için nitratlar, beta
blokerler Ca kanal blokerleri zamanında verilecek
• Eğer MI komplikasyonsuz ise yatak istirahatinin yan etkilerini önleyecek
aktiviteler planlanacak
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
131
• Eğer hasta yeterli ise ve istiyorsa kendini
beslemesi sağlanacak
• Gerekirse ilk gün ve daha sonra hijyenine
yardım edilecek
• Derin ven
izlenecek
trombüsünü
gösteren
belirtiler
• Pulmoner embolinin belirtileri izlenecek
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
132
DEĞERLENDİRME
•
•
•
•
•
•
•
Hastanın hemodinamik açıdan stabilliği
Nb 60-80/dk
EKG’de sinüs ritmi
Kardiyak out-putu 4-8 lt/dk
Kapiller dolum 2 sn
Saatlik idrar > 30h/ml
Ağrı ve dispne kontrolü
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
133
2.HEMŞİRELİK TANISI
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
134
DÜŞÜK KARDİYAK OUT-PUT
•
•
•
•
•
•
•
Taşikardi,
Nb >110/dk
Aritmi
Soğuk ve soluk deri
Periferal nabızlar zayıf
Kapiller dolum zamanı 2 sn↑
Miyokard fonksiyonunun azalması
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
135
NEDEN
• Aritmi,
• Sol ventrikül disfonksiyonu
• Hipovolemi
AMAÇ
Hastanın hemodinamik dengesini
sağlamak
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
136
HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ
• Stabil oluncaya kadar her 15 dak da bir daha sonra
saatte bir TA, Nb ve 2 saatte CVP izlenecek
• TA ↓, nabız ↑, azalmış idrar, yorgunluk, halsizlik,
soğuk, nemli cilt gibi düşük kalp debisini gösteren
belirti ve bulguları gözlenip rapor edilecek,
• Hasta aritmi yönünden gözlenecek,
hekime hemen haber verilecek
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
gerekirse
137
• Her 1-4 saatte bir hastanın akciğer ve kalp sesleri
dinlenecek,
• Sol ventrikül yetmezliğini gösteren belirtiler izlenecek
• Hipovoleminin belirti ve bulguları izlenecek
• Hastanın durumundaki herhangi bir değişiklik hekime
hemen haber verilecek
• Eğer hasta istiyorsa ağızdan küçük miktarda ılık veya
sıcak yiyecek ve içecekler alması sağlanacak
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
138
DEĞERLENDİRME
•
•
•
•
•
Hastanın vital bulguları
Nb 60-80/dk
CVP –10 mmHg
Kapiller dolum 2 sn
Periferik nabızlar
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
139
3.HEMŞİRELİK TANISI
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
140
PREKARDİYAL AĞRI
• Gaz alışverişinin bozulması
NEDEN
• Miyokard iskemi
AMAÇ
• Ağrıyı gidermek veya en aza indirgemek
• Hastayı rahatlatmak
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
141
HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ
• Ağrının yeri, süresi, şiddeti ve yayılması yönünden hasta en
az 2 saatte bir değerlendirilecek
• Dispne, çarpıntı, yorgunluk gibi ağrı ile birlikte ortaya
çıkabilecek belirtiler araştırılacak
• Yemek yeme, soğuk hava, egzersiz, emosyonel durum
değişikliği gibi ağrıyı ortaya çıkaran faktörler belirlenecek
• Diyeti düzenlenecek, hastanın sık sık ve az miktarda, sindirimi
kolay, kafein içermeyen, kolesterolü düşük, az sodyumlu
yiyecekler alması sağlanacak
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
142
• Göğüs ağrısı sırasında,
– Hasta yatak istirahatine alınacak
– Hekim istemine göre Oksijen verilecek
– Vital bulgular alınacak
– Hasta monitörize edilecek
– Hekim istemine göre antianginal ilaçlar
verilecek
– 12 derivasyonlu EKG çekilecek
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
143
4.HEMŞİRELİK TANISI
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
144
GAZ ALIŞVERİŞİNİN BOZULMASI
• Hipoksemi
• PaO2
düşüklüğü
azalması
ve
Saturasyonun
• Dispne
• Akciğerde raller
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
145
NEDEN
•
•
•
•
Miyokardın hasarı
Sol kalp yetmezliği
Ağrı
Anksiyete
AMAÇ
• Yeterli gaz alışverişini sağlamak
• Gaz alışverişinin bozulduğunu gösteren
belirti ve bulguları erken belirlemek
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
146
HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ
• Hastanın kan gazları 2-4 saatte bir değerlendirilecek
• Huzursuzluk, konfüzyon, somnolans, siyanoz, azalmış solunum
sesleri, taşipne ve dispne gibi bozulmuş gaz alışverişini gösteren
belirti ve bulgular gözlenecek
• Hastanın durumunda meydana gelen değişiklikler hemen hekime
bildirilip, tedaviler hekim istemine göre yapılacak
• Hekim istemine göre O2 tedavisi uygulanacak
•
Olası entübasyon için gerekli malzemeler hazırlanacak
DEĞERLENDİRME:Kan gazları ve solunum
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
sesleri kontrolü
147
5.HEMŞİRELİK TANISI
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
148
AKTİVİTE İNTOLERANSI
• Ağrı
• Aritmi
NEDEN
Miyokard iskemi
AMAÇ
• Hastanın istirahatini sağlamak
• Aktivite programını hastanın durumuna göre
planlamak
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
149
HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ
• Hastanın vital bulguları 2 saatte bir değerlendirilecek
• Hasta yatak istirahatine alınacak
• Aktivite düzeyi hastanın toleransına göre planlanacak
• Hastanın yatak içindeki hareketlere cevabı değerlendirilecek
• Egzersiz sırasında EKG değişiklikleri, kalp hızı ve kan basıncı
değerlendirilecek
• Yemeklerden önce ve sonra hastanın dinlenmesi sağlanacak
DEĞERLENDİRME:Göğüs ağrısı kontrolü
NbDr.60-80/
dk
Öğr.Grv.
Funda AKDURAN
150
6.HEMŞİRELİK TANISI
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
151
BESLENME DEĞİŞİKLİĞİ
Diyette tuz ve yağ kontrolü
NEDEN
Diyette tuz ve yağ kontrolü
AMAÇ
Belirlenen rejime uygun beslenmesini
sağlamak
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
152
HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ
• Hastanın aldığı-çıkardığı ve kilo takibi yapılacak
• Hastanın sıvı ve yumuşak bir diyet alması sağlanacak
• Çay ve kola gibi kafein içeren içecekler yasaklanacak
• Diyetinde tuz 4 gr kadar sınırlandırılacak
• Bulantı ve kusmadan dolayı hasta beslenemiyorsa IV sıvılar isteme
göre verilecek
• Dehidratasyon belirti ve bulguları yönünden gözlenecek
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
153
DEĞERLENDİRME
Aldığı-çıkardığı sıvı
Alınan kalori
Na+ kontrolü
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
154
7.HEMŞİRELİK TANISI
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
155
ANKSİYETE
• Ağrı
• Taşikardi
• Solunum hızında artış
• Uykusuzluk
NEDEN
• Ağrı
• Ölüm korkusu
• Beden imajı değişiklikleri
AMAÇ
Hastayı rahatlatmak
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
156
HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ
• Aşırı konuşma, huzursuzluk, depresyon gibi korkuyu gösteren belirti
ve bulgular değerlendirilecek
• Hastaya ağrının nedeni ve hastalığı hakkında kısa bilgi verilecek
• Ünite hakkında ve uygulamalar konusunda bilgilendirilecek
• Sessiz ve rahat bir ortam sağlanacak
• Hekim istemi ile sedasyonu sağlanacak
• Duygularını açıklaması için cesaretlendirilecek
• Hasta ailesinin bakıma katılımı sağlanacak
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
157
8.HEMŞİRELİK TANISI
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
158
KANAMAYA EĞİLİM
• PT ve aPTT yüksekliği
NEDEN
• Trombolitik tedavi
AMAÇ
Kanama belirti ve bulgularını gözlemek
Konstipasyonu önlemek
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
159
HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ
• Kanamaya bağlı belirti ve bulgular takip
edilecek
• Trombosit sayısı Hct, Hb, PT ve aPTT
günlük gözlenecek
• Hastanın çarpması ve düşmesi önlenecek
DEĞERLENDİRME: Kanama belirti ve
bulguları kontrolü
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
160
MİYOKARD İNFARKTÜSÜ HASTA EĞİTİM
KONTROL LİSTESİ
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
Miyokard infarktüsü ile ilgili genel bilgiler
Tanı testleri
Tedavi ( ilaç tedavisi ve invazif girişimler)
Kardiyak diyet
Yaşam biçimi alışkanlıkları ve risk faktörleri kontrolü
Fiziksel aktivite, istirahat ve uyku kalitesinin geliştirilmesi
Boşaltım alışkanlıklarının düzenlenmesi, konstipasyonun önlenmesi
İlaçlar ve yan etkileri kontrolü
Bireysel hijyen ve giyinme
Hekim ile iletişime geçilmesi gereken durumlar
Düzenli sağlık kontrolleri
Öğr.Grv. Dr. Funda AKDURAN
161