ted izmir koleji pdr servisi
advertisement
Page 1 of 5 CİNSELLİĞİ KONUŞMAK NEDEN ZORDUR? Anne babaların cinselliği konuşmakta zorlanmalarının temelinde utanma duygusu ve nasıl konuşulacaklarını bilmemeleri yatar. Cinselliği konuşma konusunda çoğu anne baba hazırlıksızdır. Herhangi bir konuda hazırlıksız olmak sonuçları tahmin edebilmeyi zorlaştıracağından önemli ölçüde kaygı yaratır. Kaygıyla birlikte hata yapma olasılığı aratacaktır. Anne babaların cinsellik konusunda konuşmaktan çekinmesinin en önemli nedenlerinden biri, bu konudaki bilgilerinden emin olmamaları ve yanlış bir şeyler söylemekten korkmalarıdır. Bu nedenle, anne baba olduğunuzda önce kendi bilgilerinizi gözden geçirmeniz gerekir. Çocuğun normal gelişimi, hangi yaşta bedeninde ne tür değişimler olacağı, ne zaman neleri merak edip sormaya başlayacağı anne babalar tarafından bilinmelidir. Ayrıca onlara verilecek yanıtların yaşlarına göre olması gerektiği ve yanıt verme şekli önemlidir. Anne babaların cinsel konuları konuşmadaki utancı, bu utancı fark eden çocuğun merak ettiklerini sormasını zorlaştırır. Cinsellikle ilgili soru sorduğunda ayıplanacağını ve yargılanacağını düşünen çocuk bu merakını yazılı ve görsel materyallerden ya da kendisi gibi benzer bir merak içerisinde olan arkadaşlarından doyurmaya çalışacaktır. KONUŞABİLEN ANNE BABA OLABİLMEK Cinsellik hakkında konuşmanın doğru zamanını ve neler konuşulacağını bilmek gerekir. Konuşma mutlaka çocuğun gelişim düzeyine uygun olmalıdır. Yargılamaktan kaçınarak anlamaya çalışarak yapılan konuşma etkili olacaktır. Beden diliniz kullandığınız kelimeler kadar önemlidir. Televizyon seyrederken “Sevişmek nedir?” diye soran bir çocuğa cevap vermek güç gelebilir. Bu zorluk nedeni ile gerginleşebilirsiniz. Çocuğa “Haydi filmi seyret” şeklinde yanıt vererek ya da kanal değiştirerek olayı geçiştirdiğinizi düşünebilirsiniz. Oysa fark etmeden çocuğa istemediğiniz mesajlar vermiş olursunuz. Çocuk hem sizin gergin olduğunuzu fark eder, hem de bir daha soru Oysa yaşına uygun olarak sormaması gerektiği bir açıklama yapmak her mesajını almış olur. ikinizi de rahatlatacaktır. Örneğin; Sen bu kelimenin anlamı hakkında ne düşünüyorsun? “ “Bu kelime hakkında tam olarak ne öğrenmek istiyorsun?” diye sormak doğru bir yaklaşım olacaktır. Benzer şekilde beklemediğiniz ama gelişimlerine bağlı oynadıkları oyunlar ve gösterdikleri davranışlar sizi korkutabilir. Korku nedeniyle davranışlarınız ve sözleriniz çocuklara cinsellik konusunda yanlış mesajlar verebilir. Doğa’nın Doğa’nın annesi belden içeri aşağısı girdiğinde çıplaktı ve yatakta yatıyordu. Boynunda oyuncak bir steteskop kasıklarına olan Deniz bastırarak eliyle Doğa’nın “Böyle yapınca acıyor mu?” ”Peki böyle yapınca acıyor mu* diye sorular soruyordu. Doğa’nın annesi bir çığlık attı. Deniz’i kolundan tutup savurdu. Doğa’yı yataktan kaldırıp pantolonunu sertçe yukarı çekti. Deniz’de Doğa’da ağlamaya başladı. TED İZMİR KOLEJİ PDR SERVİSİ | Page 2 of 5 Anne sertçe “Bir daha görmeyeyim” dedi. Bağrışmalara gelen baba “Bunu kimse duymasın ve bir daha sakın yapmayın” dedi. Böyle bir tutuma karşılaşan çocuklar bedenlerinin utanılacak, gizlenmesi gereken ve ayıp bir şey olduğu konusunda mesaj alır. Hâlbuki onlar yaşları gereği birbirlerinin bedenlerindeki farklılıkları anlamaya çalışıyorlardır. Bu tutumla çocuk, ebeveyninin cinsellikle ilgili soru sorma ve yanıt alma şeklinde kurabilecekleri Annenin odaya girdiğinde ilişki bozulmuş tabi ki bu durumu olur. görmezden gelip kapıyı . çekmesini beklememek gerekir. Ama onlara “Demek doktorculuk oynuyorsunuz” “Sanırım bedenlerinizi merak ediyorsunuz” Bu konuda konuşalım mı? demesi ve oyunu bu şeklide durdurması gelişimlerinin sağlıklı ilerlemesini sağlayacaktır. Çocuklara sorarak, anlatılanları farklı kelimelerle tekrarlayarak doğru anlayıp anlamadıkları kontrol edilmelidir. Çocuklarla konuşurken onları dinlemek gerekir. Sorularını duymazdan gelme ya da yanlış anlama sorun yaratır. Çocuğunuza sorular sorarak ne bildiğini kontrol etmelisiniz. Önemli olan soru sorulabilecek ebeveynler olabilmektedir. Soru sormaları korkulacak ve kaçılacak bir durum değildir. Çocuk merak ettiği soruların cevaplarını ebeveynlerinden öğrenmezse arkadaşlarından ya da televizyondan öğrenmeye çalışacaktır. Çocuğa cinsellik ve üreme hakkında bilgi vermeye en uygun kişiler anne babalardır. En doğru bilgi en güvendikleri kişilerden yani ebeveynlerinden net ve doğru ifadelerle almalıdırlar. Hangi yaşta olursa olsun çocuklarla konuşurken bazı önemli noktaları bilmek gerekir. En temel kural kendi çocuğumuzu tanımamızdır. Onunla cinsellik konuşurken onun herhangi bir çocuk değil, sizin çocuğunuz olduğunu hatırlayın. Cinsellik sadece bedenle ilgili değildir. Çocuklar cinselliğin sadece bedenleri ile ilgili olmadığını öğrenmelidir. Bu nedenle, cinsellikle birlikte onlara sevgiyi de anlatın. Çocukların cinselliği aynı zamanda sorumluluk yakınlık ve sevgi ilişkisi olarak öğrenmesi önemlidir. Cinselliği bu şekilde öğrenen çocuk sağlıklı gelişecektir. Cevaplarınızı basite indirgeyin. olabildiğince Çocuğunuz soru sorduğunda kısa ve basit şekilde cevap veriniz. Açıklamayı yaparken çocuğun yaşını düşünün. Çocuklar cevaplarını istedikleri şeyleri sorarlar, onlara sorduklarından daha fazlasını anlatamaya gerek yoktur. Çocuğunuz size gebe kalmayı ve doğumu sormuş olabilir. Ona ayrıntılı biçimde cinsel ilişkiyi anlatmanız gerekmez. Babada tohumlar (spermler) vardır annede de yumurta. Babanın tohumları annenin yumurtaları ile birleşir. “Bu şeklide bebek oluşmaya başlar” diyerek anlattığınızda çocuğunuz “tamam” “benim arabam nerede” diyerek söze devam ediyorsa ona daha fazla bilgi yüklemek gereksizdir. Gerek duyduğu kadar bilgiyi almıştır. Daha fazla bilgiye ihtiyacı olduğunda daha fazlasını soracaktır. Gelişiminin üstünde açıklama yapmanız onu korkutur. Zamanından önce yaşı ile uyumsuz cinsel davranışlara ve konuşmalara yönelmesine neden olur. TED İZMİR KOLEJİ PDR SERVİSİ | Page 3 of 5 olumsuzlukları beraberinde getirebilir. Kötü amaçlı dokunmalara aşırı vurgu yapmak çocuğun anne basından gelecek şefkat ve sevgi dokunuşlarını bile yanlış anlamasına yol açabilir. Bu nedenle cinsellikten konuşurken iki uca yeteri oranda değinmek riskli ve haz veren durumları anlatmak gerekir. Diğer kaynakların kontrolü. Çocuğunuzun cinselliğe ilişkin bilgi sahibi olduğu tek kaynağın siz olmadığınızı unutmayın. Cinsel içerikli yayınlar, şarkılar, kliplerle ilgili olarak her zaman seçici olmalısınız. Cinsellikle Çocuğunuza dokunmanın türlerini anlatın. Çocuk sarılmanın hoş bir davranış olduğunu bilmelidir. Ama size arkadaşlarına ne şekilde dokunmasının uygun olacağını da bilmelidir. Sırf istiyor diye dört yaşına gelmiş oğlunuzun göğüslerinize dokunmasına izin vermek, onu bu konuda utandırmak kadar yanlıştır. Ona sizi sevdiğinizi bildiğinizi, ama annelerle onun yaşındaki çocukların sevgilerini farklı gösterdiklerini söylemek açıklayıcı olacaktır. Yine dudaktan öpüşmek gibi kimi zaman sizin de hoşunuza giden tutumları çocuğun yanlış bilgilenmesine neden olacağını hatırlatmak gerekir. Benzer bir açıklama ile yanaktan öpmek bu sorunu çözecektir. Dokunmanın öneminin yanı sıra ona mutlaka birinin dokunuşları onu rahatsız ediyorsa buna izin vermemesini ve bu kişiyi nasıl durduracağını öğretmek gerekir. Böyle bir şey olduğunda orada bulunan erişkinlere ya da size haber vermesi gerektiğini bilmelidir. Ancak cinsellik eğitimi verirken cinselliğin riskli yanlarına odaklanırsanız bu durum çeşitli konusunda hakkında kendi konuşma tutumlarınızı keşfedin. Çocuğunuzla konuşma yaparken her şeye rağmen kendinizi rahat hissetmiyorsanız bunu çocuğunuza açıklayın. Bu konuda rahat konuşamıyorum çünkü annem ve babam benimle bu konuda konuşmazlardı. Ama be cinsellik de dahil her konuyu seninle konuşmak istiyorum. O yüzden gelip sor cevabını bilmesem bile araştırıp öğrenirim. Dürüst duygularınızı aktaran bir açıklama yapmanız çocuk için rahatlatıcı ve güven verici olacaktır. Sakin ve rahat olun. Bu tür sorular karşısında çocuğunuzu susturur veya onunla konuşmaktan kaçınırsanız çocuğunuz bu konuda sizin değil arkadaşlarının ya da etrafındaki yazılı ve görsel kaynakların yargılarını öğrenecek onları benimseyecektir. Sorularını yargılamayın. Çocuğunuzun sorusu ne olursa olsun bunu nereden öğrendiği sorgulamayın ve yargılamayın. Çocuğunuz gerçeği ararken kafası karışır. Siz onun öğrenmek için en güvenilir kaynağı olmalısınız. Sorularını size sorması TED İZMİR KOLEJİ PDR SERVİSİ | Page 4 of 5 konusunda yüreklendirin destekleyin. soru sormasını Onlarla gizliliği konuşun. Çocuklar sınırları bilmeye ihtiyaç duyarlar. Nerede çıplak olabileceklerini ve nerede giyinik olmaları gerektiğini bilmelidirler. Cinselliği başlayın. Cinsel değiştirmeden organların biyolojik isimlerini isimleri ile kullanın. Biraz fazla profesyonelleşmiş gibi gelebilir. Ama çocuk söyleyebildikten sonra cinsel organlara başka isim takmak anlamsızdır. Bu nedenle ebeveynler çocuk üç yaşına geldikten sonra anatomik isimleri kullanmalıdır. Böylece çocuk en doğru şekilde utanmadan bu isimleri kullanmayı öğrenir. Erkek çocuk için penis, kız çocuk için vajina doğru kelimelerdir. Konuşma fırsatlarını kullanın. Karşılaştığınız olaylar sizin için konuşma fırsatı olabilir. Örneğin hamile bir arkadaşınız varsa bu bebeklerin nereden geldiklerini anlatabilmek için bir fırsattır. Çocuğunuza tuvalet eğitimi veriyorsanız cinsel organın ismini doğru bir şekilde öğretebilmek için bu bir şanstır. Küçük konuşmaya çocuğunuza erken burnunun ağzının yerini öğretirken Bu senin penisin bu senin vajinan şeklinde cinsel organlarında yerini öğretin. Büyüdükçe üzerine bilgi eklemeniz kolaylaşır. Bir sonraki dönemi açıklayın. Çocukla cinsellik konuşurken bir sonraki gelişim dönemiyle ilgili de kısaca bilgi verin. Çocuklar vücutları hızla değiştikçe kaygılanır. Kendilerini bekleyen değişiklikler hakkında konuşmak gelecek dönemi güvenli biçimde beklemelerine yardımcı olacaktır. Örneğin; 9 yaşındaki kızınızla menstürasyon (adet kanaması)ile ilgili konuşmak ilk kanaması gerçekleştiğinde paniğe kapılmamasını sağlayacaktır. Kaynak: Semerci,Bengi (2014) Çocuklarımızla cinsellik hakkında nasıl konuşalım? TED İZMİR KOLEJİ PDR SERVİSİ | Page 5 of 5 TED İZMİR KOLEJİ PDR SERVİSİ |
