BAKTERİYAL ENFEKSİYONLARIN PATOGENİZİ 1 ÖNEMLİ KAVRAMLAR-2 Aderans Enfeksiyon Kolonizasyon İnvazyon Patojenite 2 ÖNEMLİ KAVRAMLAR-1 Virulan Enfeksiyon hastalığı Fırsatçı patojen Toksin Toksijenik bakteri Virulans faktörleri 3 ENFEKSİYON Haemophilus influenzae tip b %12 normal flora Enfeksiyon Kana karışma Kapsül Epiglottit Menenjit Pnömoni 4 ENFEKSİYON Vibrio cholerae Hareketli Barsak mukusunu geçer Pili ve adezinler ile tutunur Toksin salgılar 5 Enfeksiyonun bulaşması Sağlam hayvanlardan bulaşma Hasta Hayvanlardan Bulaşma Çevreden bulaşma İnsanlardan bulaşma 6 KOCH POSTÜLASI, 1894 1.-AYNI HASTALIK SAHİBİ TÜM İNSANLARDAN AYNI MİKROORGANİZMA BULUNMALI VE LEZYONLARIN DAĞILIMI BAKTERİ DAĞILIMI İLE UYUMLU OLMALI. 2.-MİKROORGANİZMA IN-VITRO SAF OLARAK ÜRETİLMELİ. 7 KOCH POSTÜLASI 3.-ELDE EDİLEN SAF KÜLTÜR DENEY HAYVANINA VERİLDİĞİ ZAMAN TİPİK HASTALIK OLUŞMALI. 4.-DENEY HAYVANINDAKİ LEZYONDAN ALINAN ÖRNEKLERDE AYNI MİKROORGANİZMA ÜRETİLMELİ. 8 UYMAYAN BAKTERİLER FİRENGİ, SİFİLİZ Treponema pallidum Üretilemez LEPRA Mycobacterium lepra Üretilemez BEL SOĞUKLUĞU, GONORE Neisseria gonorrhoeae Hayvan modeli yok 9 Enfeksiyonun Giriş Yolları Deri ve mukozalar Solunum sistemi Gastrointestinal sistem Genito-üriner sistem 10 BAKTERİYAL VİRÜLANS FAKTÖRLERİNİN DÜZENLENMESİ ISI DEMİR İYONU OSMOLALİTE ÜREME FAZI pH BAZI ÖZEL İYONLAR (KALSİYUM) 11 Bakterinin Hastalık Oluşturması 1.-Kolonizasyon 2.-Bağışık yanıttan kaçma Temas Tutunma İçeri girme Yarışma Doğal bağışıklıktan kaçma Adaptif bağışıklıktan kaçma 3.-Hasar oluşturması 12 Bakteride Hareket Filament yani kamçı ile hareket eder. Bazı bakterilerde aksial filament vardır. Örneğin hareket eden H.pylori ve V.cholerae mukusu geçerek mukozaya tutunur. 13 Aksial Flament Helicobacter pylori Hareketi Bakterinin Uzaklaştırılması Öksürük Burun Akıntısı Kusma İdrar Tükrük 16 Adherens yani tutunma 1. 2. 3. Pili Adhezin protein Kapsül-Biofilm 17 Bazı Bakterilerde Kapsül Vardır Tutunmaya yardım Eder Streptococcus mutans kapsülü ile diş minesine tutunur glukoziltransferaz Bazı Bakteriler Biraraya Gelerek Biyofilm Denilen Bir Tabaka Oluştururlar Biyofilm Ekzopolisakkarit matriksdir. Biyofilm kaygan yüzeye tutunmayı kolaylaştırır. 24 İnvazin proteinler İnvazyon Bakterilerin dokuların içerisine girmesine invazyon denilir. Bakteriler hücrenin içine girerek veya hücreler arasından doku içlerine yayılabilirler. 26 Shigella Shigella 28 Listeria monocytegenes, İnternalin 29 Doku İçerine Giren bakteri Besin İçin yarışır En Önemlisi Demir İçin Yarışma Demir 0.4-4 µmol/L Hemoglobin, mygoglobülin Bakteriler demiri Siderofor ile bağlar Transferrin (Kan ve Lenf) Laktoferrin(Ekstrasellüler) Fagositoz Fagositoz mikroorganizmanın fagositer hücreler tarafından hücre içine alınmasıdır. 32 Fagositoz Fagositoz İçin Reseptörler Basit fagositoz Peptidoglikan LPS Teikoik asit Mannan Glukan İmmün fagositoz (Gelişmiş ve daha etkin) IgG C3b, C4b Akut faz proteinleri 37 Kapsül Basit fagositoza direnç sağlar Kompleman sisteminin aktive olmasını engeller 41 Bakterinin fagosomdan kaçması Fagozom ve Lizozim Birleşmesinin Engellenmesi Doğal Bağışıklıktan Kaçma Kapsül Fagozom oluşumunun engellenmesi Fagozomdan kaçış Fagozom-Lizozom birleşmesinin engellenmesi Fagozom asidifikasyonunun engellenmesi Fagozomum matürasyonunun engellenmesi Fagositik ölüme direnç Kompleman aktivasyonunun engellenmesi Nötrofillerden korunma MAC etkisini ortadan kaldırma Makrofaj apoptozisine neden olma 45 Adaptif İmmün Cevaptan Kaçma 46 Antikor Fonksiyonları Opsonizasyon Adhesin, Kapsül ve Pili ile bağlanması IgG, IgM, IgA Komplemanın Klasik Yoldan Aktivasyonu IgG, IgE IgG ve IgM Kümeleştirme IgA ve IgM 47 Adaptif İmmün Cevaptan Kaçış Antijen değişimi Benzer entijenin yapılarak ortama atılması Antikora tersden bağlanma Konak antijeni kaplanma Antikoru parçalayan enzim salgılama 48 Konağa Zarar Verme 1.-Hücre yapıları 2.-Toksinler 3.-Otoimmünite oluşturarak 49 Konağa Zarar Veren Virulans Faktörleri Aynı Moleküller Peptidoglikan monomerleri Teikoik asit LPS Mikolik asit Mannoz 50 Makrofajların Fonksiyonu Mikropla Karşılaşan Bakteri Sitokinler Salgılar Enflamasyon Nötrofillerin Fagosite Edemediği Zaman İçeriğini Dış Ortama Salar Endotoksin Bakterilerin Duvar Yapısıdır Gram-pozitif bakteride Peptidoglikan, Gram-negatif bakteride LPS Ateş Enflamasyon Doku harabiyeti Solunum Bozukluğu Kapiller hasar Yaygın Damar İçi Pıhtılaşma Hipotansiyon Hipovolemi Şok İshal 55 LPS-Makrofaj İlişkisi LPS-Nötrofil İlişkisi Glikopeptid, Teikoik Asit Makrofaj İlişkisi Glikopeptid/Teikoik Asit ve Nötrofil Ekzotoksin Bakterilerin Dış Ortama Salgıladıkları Zehirlerdir Üç Tip Ekzotoksin vardır Süperantijen A-B modeli toksin Tip I Tip III Membran hasarı yapan toksinler Tip II 60 Süperantijen Doğrudan T- lenfositleri Uyarır IL-2 Ateş, bulantı,Kusma, İshal TNF-, IL-1, IL-6, IL-8, PAF Endotel hasarı ARDS DIC Organ Yetmezliği Staphylococcus aureus Toksik Şok Sendromu Toksini ve Enterotoksin 63 Streptococus pyogenes Pirojenik Ekzotoksin Ekzotoksin, Tip III Canlı bakteri salar Gram-pozitif ve Gram-negatif Protein Isıya Dayanıksız Aşısı hazırlanabilir Özgül Reseptörleri Var Ateş Yok Kromozom dışı kontrol 65 Endotoksin Ölü bakteri Gram-negatif, Gram-pozitif LPS, Peptidoglikan, Muramik Asit Isıya Dayanıklı Zayıf immünojenik Özgül Reseptörleri Yok Ateş var Kromozomal kontrol 66 A-B modeli Toksin 67 A-B modeli Toksin Nöralizasyonu 68 Corynebacterium diphtheriae AB modeli toksin EF2 üzerinden protein sentezini bozar 69 Vibrio cholereae AB modeli toksin aşırı sıvı kaybına neden olur 70 Clostridium botulinum Toprak ve suda Yiyeceklerde bulunur Konserve besin zehirlenmesine neden olur AB modeli toksin asetilkolin salınımını engeller 71 Asetilkolin 72 Botulinum Toksini 73 Tip II Toksinler Özgül Reseptöre Bağlanmayan Hemen Etraf Dokulara Zarar Veren Toksinlerdir Streptococcus pyogenes Pnömolizin Kolesterole bağlanır Silialı epitel hücreleri, AC hücreleri ve damar endotel hücrelerinde yıkım Helicobacter pylori Eritrosit membran hasarı Proteinlerin parçalanması DNA parçalanması Fibrin yıkımı Streptococcus pneumoniae Hemolizin Proteaz DNAse Streptokinase Mucinase Fosfolipase S.aureus Lökosidin Stafilokinaz Koagülaz Hyalüronidaz Duran-Reynals faktörü 74