Ekonomi Görünümü

08
Haftalık Ekonomi ve Dış Ticaret Görünümü
EYLÜL
2015
TÜRKİYE
Geçtiğimiz hafta Türkiye gündeminde mülteci sorunu ve terör saldırıları yer aldı. Ülke
güvenliğine dair artan endişeler ve jeopolitik riskler Türk Lirası’nın Dolar karşısında değer
kaybetmesine ve piyasada yüksek montanlı para çıkışlarına neden olmayı sürdürüyor.
Veri gündeminde ise, enflasyon ve dış ticaret verileri (TEDAM – Aylık Dış Ticaret Analizi,
Ağustos) geçtiğimiz haftanın takip edilen verileri arasında yer aldı.
TÜİK verilerine göre Ağustos’ta TÜFE bir önceki aya göre %0,40, bir önceki yılın aynı ayına
göre %7,14 artış gösterdi. Endeks ana harcama grupları itibariyle değerlendirildiğinde
Ağustos’ta tüketici enflasyonunda en yüksek artış %2,05 ile lokanta ve oteller grubunda, en
fazla düşüş ise %4,32 ile giyim ve ayakkabı grubunda gerçekleşti.
TÜFE AĞUSTOS 2015-YILLIK DEĞİŞİM ORANI %
12,00
10,00
8,00
6,00
4,00
2,00
0,00
2014
2015
KAYNAK:TÜİK
Yurt içi üretici fiyat endeksi bir önceki aya göre %0,98, bir önceki yılın aynı ayına göre
%6,21 arttı. Bir önceki aya göre endekslerin en fazla artış gösterdiği alt sektörler; %4,09 ile
basım ve kayıt hizmetleri, %2,91 ile makine ve ekipmanlar, %2,88 ile kimyasallar ve
kimyasal ürünler alt sektörleri olurken bir önceki aya göre en fazla gerileyen alt sektörler
%-11,28 ile ham petrol ve doğal gaz, %-8,75 ile kok ve rafine petrol ürünleri ve %-0,64 ile
diğer ulaşım araçları oldu. Ana sanayi grupları sınıflamasına göre 2015 yılı Ağustos ayında en
yüksek aylık artış sermaye mallarında, en yüksek yıllık artış dayanıksız tüketim mallarında
gerçekleşti.
Mevsimsel faktörlerin dışında döviz kurlarındaki yukarı yönlü değişimin önümüzdeki
dönemde de enflasyon üzerinde artırıcı bir baskı unsuru olacağını öngörüyoruz. Dolayısıyla,
tedam@ticaret.edu.tr
Haftalık Ekonomi ve Dış Ticaret Görünümü
08
Eylül
2015
tüketici enflasyonunun, Merkez Bankası’nın %6,9 olan yılsonu enflasyon tahminini aşmasını
bekliyoruz.
ÇİN
Çin'de ihracat Ağustos’ta düştü. Bu durum ekonomideki büyüme baskılarını artırdı.
İhracat Yuan bazında geçen yılın aynı ayına göre %6,1 düşüş yaşadı. Rakam Temmuz’da ise
%8,9 düşmüştü. İthalat cephesinde ise önceki ayın %8,6'lık kaybı arttı ve %14,3’e ulaştı. Bu
rakamlarla birlikte dış ticaret fazlası 368 milyar Yuan (57,8 milyar dolar) düzeyinde
gerçekleşmiş oldu.
Dış ticaret verileri ABD dışında dünyanın kalan kısmında düşük talebi ve Çin'de üreticiler
için ucuz girdi maliyetlerini ve bu şirketlerin ihracatını gösteriyor.
Kasım ayından bu yana beşinci faiz indirimi ve Merkez Bankası'nın geçen ay Yuan’ı bir kez
daha devalüe etmesi gibi büyümeyi destekleme adımların devam edeceğini öngörmek
mümkün. Ancak devalüasyon henüz ihracatçılar üzerinde etkisini göstermedi.
Veriler göre Çin için, bu yılki ihracat ve büyüme hedefini kaçırmasının giderek daha yakın bir
ihtimal olduğunu ve büyüme için dış talep desteği de gelmeyeceğini söylemek mümkün.
Öte yandan Çin piyasasında dün ev bugün arka arkaya sakin bir seyir görülmesi, Asya'da
varlıklara talebi artırdı ve hisse senetlerinin çoğu yükseldi. Zayıf dış ticaret rakamları zayıf iç
ve dış talebi gösteriyor. Çin hisselerinde oynaklığın azalması, finans piyasalarındaki
karmaşanın ekonominin var olan iniş eğilimini sertleştirmesi endişelerini azalttı.
ABD
Ağustos ayında özel sektör istihdamı 190 bin arttı. Beklentiler ise 200 bin civarı olacağı
yönündeydi.
İşsizlik maaşı başvurular ise 282 bin olarak açıklandı. Böylece 8 haftanın üzerine çıktı.
Beklentiler ise 275 bin olacağı yönündeydi. Ancak ABD Çalışma Bakanlığı’nın
açıklamalarına göre ABD’nin çeşitli eyaletlerinde okulların farklı açılış tarihlerde olmasından
tedam@ticaret.edu.tr
Haftalık Ekonomi ve Dış Ticaret Görünümü
08
Eylül
2015
kaynaklı bir dalgalanma olduğu ve özellikle bu süreçte başvuruların artışta olduğuna dikkat
çekti.
Tarım dışı istihdam Ağustos’ta 173 bin artarken beklentilerin altında kaldı. Geçen dönemin
artışı ise 245 bin olarak revize edildi.
İşsizlik oranı %5,3’ten %5,1’e düşerken, saatlik kazançlar aylık bazda %0,3’e ve yıllık bazda
ise %2,2’ye yükseldi. İşgücüne katılım oranı 62,6 oldu.
İmalat sanayi dışı (hizmet) endeksi ise Ağustos ayında 10 yılın zirvesine yaklaştı. 58,2 olması
beklenen veri 59 olarak gerçekleşti. 50’nin üzeri sektörde büyüme anlamına gelen bu veri,
ABD’de talebin güçlü olduğunu gösteriyor. Hizmet endeksindeki artış, istihdam artışından,
konut piyasasındaki iyileşmeden ve süren tüketici harcamalarından doğrudan etkilenmektedir.
Verimlilik ikinci çeyrekte %3,3 ile beklentilerin üzerinde büyürken, birim emek maliyeti
%1,4 geriledi.
Bu veriler üzerine ABD Doları değer kazanırken ABD tahvil faizleri yükseldi.
ABD İŞSİZLİK ORANI
6
5,8
5,9
5,8
5,8
5,7
5,6
5,6
5,5
5,4
5,5
5,5
5,4
5,3
5,2
5,3
5,1
5
4,8
4,6
eylül
ekim
kasım
aralık
ocak
şubat
mart
nisan
mayıs haziran temmuz ağustos
tedam@ticaret.edu.tr