T. R, MM B: 102 Mısır Arap Cumhuriyeti, ekonomik ve ticarî

T. R, M. M.
B : 102
Mısır Arap Cumhuriyeti, ekonomik ve ticarî po­
tansiyeli lile olduğu kadar, sahip okluğu zengin kül­
tür ve siyasî birikim tie de Arap âleminin önde ge­
len İMtcelerJındıem biridir. 1 milyon kilometrekareyi
asan yüzölçümü ve 48 milyona varan nüfusu, As­
ya - Avrupa (kıtalarını Mestken coğrafî konumu
ve Süveyş Kanalı vasıtasıyla Akdenıize açulan baş­
lıca su yolarından birini kontrol etmesi, Mısır'ın
bir yandan bölgesel önemini ortaya koyarken, diğer
yandan da Türkiye lile benzer yönlerini vurgulamak­
tadır. Tabiatıyla 'bu unsurlara bir de 2 milletin ta­
rihteki ıberaberiliğiıni ve bundan kaynaklanan manevî
ve kültürel yakınlığını eklemek gerekmektedir. Ya­
kın tarihlinde Ortadoğudakli siyasî gelişmelerde daima
önemli bir rol oymayan Mısır, işgal altındaki top­
raklarını geri almak amacıyla büyük gayret göster­
miş ve İsrail lile 1978'de (imzaladığı barış anlaşma­
sı uyarınca 25 Nisan 1982'de İsrail işgalinde bulu­
nan Sina Yarımadasının tahliyesinin tamamlanma­
sıyla bu hedefine ulaşmıştır. Halen Mısır güç iç ve
dış şartlar altında görevi devir alan Cumhurbaşkanı
Mübareksin önderliğinde dahilî istikrarını tesis et­
miş bulunmakta ve Arap ve İslam âlemi içindeki ye­
rini tekrar kazanmak yolunda kayda değer adımlar
atmaktadır.
1984 yuh başında, İslam Konferansı
Teşkilatı
üyeliğine tekrar kabul edilen Mısır'ın gerçi bugün
içki Arap Birliği üyeliğine ve böylelikle Arap âle­
mi içindeki yerine dönüşünün resmen tescili bakı­
mından bazı güçlükler bulunmaktadır. Ancak, bu
güçlüklerin zamanla ortadan kalkması beklenmelidir.
Değerli milletvekilleri, şunu açıkça arz edeyim ki,
Türkiye - Mısır ilişkileri geçmiş dönemlerde müsta­
kar bir görüntü sergileyememiştir. İki ülkenin genel dış
politika (tercihleri arasında zaman zamanı ortaya çı­
kan farklıMclar ve bölgesel sorunlara değişik yak­
laşımlarının ikili Viskilere olumsuz yönde yansıma­
ları, Türkiye ile Mısır 'arasında sürekli dostluk iılişkiarinıin tesisimi güçleştirmiştir. Bu olumsuz ortam
1967 Arap • İsrail savaşından sonra çeşitli faktör­
lerin bir araya gelmesinin etkisiyle dağılmaya ve Mis­
klerde nispî bir düzelme kaydedilmeye başlanmış­
tır.
Son yılarda Türlkiyen'in Arap ve İslam ülkele­
riyle bağlarını güçlendirmesi Mısır ile Misklerimizi
de olumlu bir mecraya sokmuş ve her düzeyde yoğuıiaşan temaslar, Saym Cumhurbaşkanımızın Mı­
sır Cumhurbaşkanına yaptığı davetin kabulüyle ger­
çekleşen bu ziyaretle en üst düzeye ulaşmıştır. Bu
— 431
22 . 5 . 1985
0: 1
ziyareti Türk - Mısır ilişkilerinde yeni bir dönemin
başlangıcı olarak nitelendirmek yanlış olmayacaktır.
Memnuniyetle kaydetmek gerekir ki, devlet baş­
kanları düzeyinde ve heyetler arasında cereyan eden
görüşmeler bu yeni dönemde her iki ülkenin de ya»
rarına, en iyi şekilde hizmet edecek verimli bir iş­
birliğinin sağlanması hususunda karşılılkh siyasî ira­
denin ve kararlılığın mevcut olduğunu göstermiş­
tir.
Muhterem miMetvekilleri, bu ziyaret
sırasında
Sayın Cumhurbaşkanımızla Mısır Cumhurbaşkanı
arasında, Sayın Başbakanımın da katıldığı görüş­
meler yapılmıştır. Buna paralel olarak Sanayi ve Ti­
caret Balkanımız Sayın Cahit Aral'ile birlikte Mısır
Dışişleri ve Ekonomi bakanlarıyla heyetler halinde
etraflı görüşmelerde bulunduk. Olumlu bir atmosfer
içinde geçen bütün bu görüşmelerde ikil ilişkilerimi­
zi daha da gelştrknek imkânları üzerinde durulmuş
ve her ilki ülkeyi ilgilendiren ıbölge meseleleri hak­
kında geniş görüş teatisinde bulunulmuştur.
İkili ilişkiler alanında Türkiye ile Mısır arasın­
da herhangi bir sorun (bulunmadığı memnuniyetle
müşahede edilmiştir. İki ülkenin benzer ve birbir­
lerini tamamlayan yönleriyle işbirliği potansiyelinin
en iyi şekilde değerlendirilmesi gereği devlet başkan­
ları düzeyinde ortaklaşa tespit edilerek bu müsait
zeminden en iyi şekilde yararlanmak için karşılıklı
gayret gösterilmesi üzerinde mutabakata varılmış­
tır.!
Bu vesileyle Sayın Başlbalkanırnızın Türkiye'de
uygulanmatka. olan ekonomi ve yatırım politikası
hakkında verdiği bilgiler Mısır Cumhurbaşkanı ta­
rafından 'büyük ilgiyle karşılanmıştır.
Sayın Mübarek, Sayın Cumhurbaşkanımızı ve
Sayın Başbakanımızı Mısır'a resmî ziyarette bulun­
maya davet etmiştir. îkili ilişkilerimizin geliştirilme­
si 'bakımından ekonomik sahada imkânların en iyi
şekilde araştırılması için Sanayi ve Ticaret Bakanı­
mız Saym Cahit Aral ile Mısır Ekonomi Bakanı
Sayın Doktor Sultan Ebu Ali Başkanlıklarında ku­
rulan komitede ticaretin artırılması ve diğer işbirliği
konuları üzerinde ayrıntılı incelemeler yapılmıştır.
Sayın milletvekilleri, 2 ülke arasındaki ticaret de­
vamlı olarak Türkiye lehline bakiye vermektedir.
Nitekim, geçen yıl Mısır'a 140 milyon doları aşkın
mal ihraç ederken, bu ülkeden ithalatımız sadece 4
milyon dolar düzeyinde gerçekleşmiştir. Tabiatıyla
bu durum ödeme imkânları yönünden Mısır için güç­
lük yaratmakladır. Mısır tarafı bu çerçevede Tür-