HAFTALIK EĞİTİM BÜLTENİ 12 – 16 Mayıs 2014 Haftanın Konusu: POLİTİKA FAİZİ Haftanın Verisi: İŞSİZLİK BAŞVURULARI (İSTİHDAM TALEPLERİ) Haftanın Göstergesi: RELATİVE STRENGTH INDEX (RSI) HAFTANIN KONUSU: POLİTİKA FAİZİ 12-16 Mayıs 2014 Merkez bankalarının asli görevinin fiyat istikrarını sağlamak olduğunu bilmekteydik. Hatırlanacağı üzere bültenimizin ilk sayısında merkez bankalarını konu almıştık. Merkez bankalarının temel amacı fiyat istikrarını sağlamaktır ve bunu sahip olduğu politika araçları ile gerçekleştirmektedir. Bu araçların en önemlisi politika faizidir ve politika faizi ülkedeki ekonomik değişkenlerin tamamını direkt ya da dolaylı olarak etkilemektedir. Politika faizi merkez bankalarının düzenli olarak toplanmalarından sonra açıklanmaktadır. Merkez bankaları politika faizi kararı verirken başta enflasyon oranı, ekonomideki toplam talep ve toplam arz dengesi, maliye politikasına ilişkin göstergeler, kredi büyüklükleri gibi finansal istikrar göstergeleri ve döviz kurlarını baz almaktadır. Ekonominin hangi kanallarla etkilendiğine baktığımızda, 1. Merkez bankasının faiz oranında yaptığı bir değişiklik, diğer banka ve finansal kurumların uyguladıkları faiz oranı üzerinde etkili olmaktadır 2. Piyasa faiz oranları aynı zamanda bankalardan alınan kredi miktarının ve hisse senedi, döviz gibi varlıkların fiyatlarının değişmesine yol açar 3. Faiz oranlarına ilişkin kararlar yurtiçi faiz oranları seviyesi ve uluslararası faiz oranları arasındaki göreli ilişkiye ve ülkeye gelen yabancı sermayeyi etkiler. 4. Faiz oranlarına ilişkin kararlar aynı zamanda beklentileri, beklentiler de ileriye dönük kararları etkiler. Faiz oranı değişikliğinin reel ekonomiyi desteklemesi yukarıda saydığımız 4 kanalın ekonomiye etkisine bağlıdır. Politika faizinde yapılacak değişiklik yukarıdaki 3. Kanal yoluyla Forex piyasasında da etki yaratmaktadır. Temelde, merkez bankasının politika faizinde yapacağı artış o ülkeye olan para akışını artıracağından ülke parasının değer kazanması beklenir. Fakat politika faizi sadece döviz kurunu kontrol altında tutmak için amacı taşımaz. Döviz kuru bir ülkenin finansal istikrar göstergelerinden biri olmakla beraber merkez bankalarının nihai amacı fiyat istikrarı yani enflasyondur. Ülke Faiz Oranı Amerika 0,25 Kanada 1,00 İngiltere 0,50 İsviçre 0,00 Avrupa Birliği 0,25 Yeni Zellanda 2,75 Türkiye 10,0 Avusturalya 2,50 Japonya 0,10 HAFTANIN VERİSİ: İSTİHDAM TALEPLERİ 12-16 Mayıs 2014 Bir ülkenin makro ekonomik göstergelerine bakıldığında işsizlik, enflasyon ve büyüme ön plana çıkmaktadır. Bu göstergelerin her birine dair farklı veriler açıklanmakla beraber işsizlik göstergesinin en önemli verilerinden biri istihdam talepleri ya da diğer adıyla işsizlik başvurusudur. Bu veri bir ülke içerisinde işsizlik ödeneği almak için başvuran bireylerin haftalık sayısını göstermektedir. Veri, her Perşembe günü saat 15.30’da açıklanmaktadır. Bir ülkede işsizlik oranı azalıyorsa istihdam taleplerinde de azalma meydana gelebilecektir. Bu da ekonomik performansın olumlu olduğuna dair sinyal üretir ve ilgili ülke parasının değer kazanması beklenir. Örneğin ABD’de işsizlik maaşlarına yapılan başvuruda azalma varsa işsiz bireylerin sayısında azalma olduğu söylenebilir. Bu da doların diğer para birimlerine ve emtia ürünlerine karşı değer kazanmasını sağlayabilir. HAFTANIN GÖSTERGESİ: GÖRELİ GÜÇ ENDEKSİ 12-16 Mayıs 2014 Göreli güç göstergesi olarak Türkçe’ye çevrilmiş bu kavram, bir varlığın incelenen periyod içindeki bir önceki güne göre yükselen günleriyle, bir önceki güne göre düşen günlerini bularak, birbiri ile karşılaştırmak ve bu şekilde öngörülerde bulunabilmeyi amaçlamaktadır. Bir önceki güne göre düşen ve çıkan günlerin birbiri ile mukayesesi esasına dayandığı içinde bu bilgilerin kısa vadeli bilgiler olduğu ve bunların kısa süre içinde kullanılıp tüketilmesi gerektiği de açıktır. Her ne kadar vadeler kullanıcının tercihleri doğrultusunda belirlenecek olsa da RSI açısından vadelerin uzaması fiyat hareketlerine tepkisizleşme sorununu da beraberinde getirecektir. İlk olarak J.Welles Wilder tarafından, Haziran 1978 tarihli Commodities Magazine’deki bir makalede adı geçmiştir. Wilder 14 günlük periyodu önerse de 9 ve 25 günlük periyotlar da oldukça sık kullanılmaktadır. Bu indikatör pencereleri üzerinde +30 ve +70 referans çizgileri bulunmaktadır. RSI +30 seviyesini yukarı yönlü keserse alış, +70 seviyesini aşağı yönlü keserse satış sinyali ürettiği kabul edilir. RSI indikatörü üzerinde de çizgi çalışması yapılabilir, destek direnç seviyeleri belirlenebilir. RSI göstergesinin fiyat ile birlikte hareket etmediği durumlar uyuşmazlık olarak tanımlanır bu durum fiyatın gelecekti hareketi hakkında önemli bir sinyaldir. RSI’ın yorumlanışında kullanılan bir diğer yöntemse uyumsuzluklardır. Yükselen bir piyasada RSI’daki yeni oluşan dip ve tepelerin bir önceki dip ve tepelerden daha yüksekte oluşması beklenirken, alçalan bir piyasada RSI’daki dip ve tepelerin bir önceki dip ve tepelerden daha aşağıda oluşması beklenir. Bunun gerçekleşmediği durumlar uyumsuzluk olarak kabul edilir. RSI=100-(100/(1+U/D)) U: Pozitif fiyat değişimlerinin ortalaması D: Negatif fiyat değişimlerinin ortalaması