1 YGS 1. FİZİK DENEME SINAVI 1'in Çözümleri Cisim Özkütle Hacim X 1 d 2 2V Y 3 d 2 V Z 2d V 3. kırmızı beyaz yeşil V V sıvı Z Y V cyan mavi Beyaz ışığın içindeki ana renkler şekilde gösterildiği gibi kırmızı, yeşil ve mavidir. Kitap, üzerine düşen ana renklerden maviyi soğuruyorsa yeşil + kırmızıyı yansıtıyor. Gözlemci kitabı, kırmızı + yeşil = sarı renkte görür. V Yanıt B dir. Sıvı içindeki bir cisme sıvı tarafından uygulanan kaldırma kuvveti; F = Vbatan · dsıvı bağıntısı ile bulunur. Buna göre; Nihat Bilgin Yayıncılık© FX = V · d FY = V · d FZ = V · d magenta sarı Tablodaki değerlere göre X, Y, Z cisimleri özkütlesi d olan sıvının içine atıldığında şekildeki gibi dengelenir. X 1 olup FX = FY = FZ dir. Yanıt A dır. 4. Verilen beş seçeneğin hangisinde kuvvet kazancı en büyük ise o seçenekte G yükü en küçük kuvvet ile kaldırılabilir. F4 = 2. G 3 D 3 ip gaz E F Kapalı kap içindeki gazların basıncı sadece molekül hareketinden kaynaklanır ve kabın her noktasında aynıdır. Yanıt A dır. G Şekildeki düzenekte G cisminin ağırlığı 3 ipe bindiğinden kuvvet kazancı 3 tür. Yanıt D dir. 2 YGS FİZİK DENEME SINAVI 1 5. İki farklı metal şeridin birbiriyle perçinlenmesi ile oluşan düzeneklere metal çifti denir. Metal çiftindeki şeritlerin uzama katsayıları birbirinden farklıdır. K K Şekil 1 L M Şekil 3 L M L M Şekil 2 K L K Şekil 4 M Şekil 5 Şekil 1 deki düzenek daha soğuk bir ortama alındığında Şekil 2 deki düzenek elde ediliyor. Bu iki şekil karşılaştırıldığında K metaleninin uzama katsayısının en büyük olduğu bulunur. Ancak L ile M metallerinin uzama katsayılarını karşılaştıramayız. Bu nedenle Şekil 3 teki düzeneği metal çifti olarak kullanıp kullanamayacağımıza verilen bilgilerle karar veremeyiz. Şekil 4 ve Şekil 5 teki düzenekler metal çifti olarak kullanılabilir. Yanıt C dir. Nihat Bilgin Yayıncılık© 5. Sıcaklığı +4 °C olan su, özkütlesinin en büyük değerini alır. Bu sıcaklıkta su molekülleri birbirine en yakındır. Suyun sıcaklığı +4 °C nin üstüne çıktığında özkütlesi küçülür. Özkütlesi küçük olan su aşağı inmez. Deney tüpü üstten ısıtıldığında ısınıp özkütlesi küçülen su üstte kalır. Böylece ısının konveksiyon yoluyla yayılması önlenmiş olur. Isı enerjisi buza iletim yoluyla ulaşabilir. Ancak su yalıtkan olduğu için buza bu yolla çok az ısı enerjisi ulaşır. Bu yolla buza ulaşan ısı enerjisi ihmal edilebilecek kadar azdır. Bütün sıcak cisimler çevrelerine ışıma yoluyla enerji yayar. Bu olayda da ışıma yoluyla yayılan enerji vardır. Ancak gerek mumdan, gerekse üstteki sıcak sudan buza ışıma yoluyla ulaşan enerji buzu eritecek büyüklükte değildir. Yanıt C dir. 6. K 1 2 3 h engel engel x L x h 8. İnsan kalbi pompa vazifesi yaparak kan üzerine bir basınç uygular. Bu basınç kanın temasta olduğu her yere aynen gider. El, aşağıda iken kalbin oluşturduğu basıncın dışında ayrıca damarlardaki kanın yüksekliğinden dolayı bir ek basıncın etkisindedir. Bu durumda damarlar en belirgindir. El, yukarıda iken sıvı yüksekliğinden kaynaklanan basınç yoktur. Bu durumda elin arkasındaki damarlar belirsizdir. h x Derin bölgedeki dalga hızı, sığ bölgedeki dalga hızından büyüktür. Bu nedenle t1 en küçük, t3 en büyüktür. Yanıt B dir. Yanıt E dir. YGS FİZİK DENEME SINAVI 9. A, B, C, D seçeneklerindeki olaylar ışığın yansıması sonucu oluşan olaylardır. 1 3 11. A Suyun içindeki balığın bize olduğundan daha yakın görünmesinin nedeni ışığın kırılmasıdır. 3 2 Yanıt E dir. yer (yatay) 1 A noktasında iken bir potansiyel enerjiye sahip araç, serbest bırakıldığında 1, 2 ve 3 numaralı noktalardan geçerek hareketini sürdürür. 1. nokta yer seviyesinin altında olduğundan bu noktadaki kinetik enerji, dolayısıyla aracın hızı en büyüktür. 3. noktada ise aracın hızı en küçüktür. Nihat Bilgin Yayıncılık© Yanıt C dir. 10. 90° N N S S B P1 A Akım makarası şekildeki gibi mıknatıs görevi yapar. Akım makarasının N kutbu P1 pusulasının iğnesini saat ibresinin tersi yönde 90° döndürür. P2 90° S N N S B A P2 pusulası ise saat ibresi yönünde 90° döner. Yanıt B dir. 12.Verilenler içinde ses dalgaları dışındakiler elektromanyetik dalgalardır. Elektromanyetik dalgalar, yüklü bir cismin ivmeli hareketi sonucunda oluşur. Ses dalgaları ise atom veya moleküllerin titreşmesi sonucu oluşur. Yanıt D dir. 4 YGS FİZİK DENEME SINAVI 1 13. 14.Özdirenci t, uzunluğu L, kesit alanı S olan bir iletkenin direnci K O L F M Şekil II Şekil I de düz aynanın önüne konulan mumun görüntüsü aynanın arkasında oluşur. Düz aynadaki görüntü K noktasında ve cisimle aynı boydadır. Tümsek aynanın önüne konulan mumun görüntüsü her zaman aynanın arkasında ve sanal olarak oluşur. Görüntü, odak ile tepe noktası arasında düz ve daha küçüktür. L 4S Yanıt E dir. 3L S X A1 Nihat Bilgin Yayıncılık© Şekil I L S bağıntısı ile bulunur. R = t· Y A2 + – + – V V X ve Y iletkenleri aynı cins metalden yapıldığı için uzunluk özdirençleri, oranına bağlıdır. kesit A1 ve A2 ampermetrelerinin aynı değeri göstermesi için RX = RY olmalıdır. Şekilde; L 4S 3L RY = S olarak verilmiştir. Buna göre ya X iletkeninin boyu 4L yapılmalı ya da Y iletkeninin kesit alanı 4S yapılmalı RX = Yanıt C dir. YGS FİZİK DENEME SINAVI 2'nin Çözümleri 1. Elektrik yüklü bulutlarla yer arasında oluşan elektrik boşalmasına yıldırım denir. Yıldırım olayında bulutla yer arasında çok yüksek bir enerji geçişi meydana gelir. Paratonerler, buluttaki elektriği metal bir çubuk yardımıyla toprağa aktararak çevreyi olası tehlikelerden korumak amacıyla kullanılır. Bu olay, elektrik yüklerinin iletkenlerin dış kabuğunda bulunup iç kısmına zarar vermemesi ile aynı değildir. 3. 30 °C Küre gibi simetrik yapısı bulunan iletken cisimlerde yükler karşılıklı olarak birbirini ittiğinden yük, iletkenin dış yüzeyinde toplanır. İç kısmında hem yük, hem de elektriksel alan sıfırdır. Elektrik yüklerinin iletkenlerin dış yüzeyine dağılması fikri, Faraday Kafesi denilen ve içinde elektriksel alanın olmadığı bir ortamın hazırlanmasına neden olmuştur. Tüm kapalı iletken ortamlar gibi arabaların içi de Faraday Kafesi gibi davranır. Araç metal köprüden geçerken bu kez köprünün metal kısmı Faraday Kafesi gibi davranarak içeriye radyo dalgalarının girmesini engeller. Yanıt C dir. 2. Mıknatısların birbirine uyguladığı kuvvet coulomb kanunundaki gibi kutup şiddetleriyle doğru, aralarındaki uzaklığın karesiyle ters orantılıdır. (2) F S N 20 °C Su öz ısısı büyük olan madelerden biridir. Bu özelliğinden dolayı su, hem geç ısınır hem de geç soğur. Yanıt A dır. Nihat Bilgin Yayıncılık© 5 4. (1) 4F F N S X 4F S Y 2d N Z d Şekil I Şekil II Mum alevinden yayılan ısı enerjisi konveksiyon yoluyla yukarı yönde itilir. Hava zayıf bir iletken olduğundan, yan taraftaki ısı enerjisi miktarı azdır. X ile Y arasındaki uzaklık 2d dir. Bu iki mıknatıs birbirine F kuvveti uyguluyorsa Y ile Z bibirine 4F kuvveti uygular. I. Isınan ve özkütleleri küçülen hava molekülleri yukarı yönde hareket eder. Üstteki elin yanma nedeni budur. I. öncül doğrudur. X mıknatısı Y yi F ile iter Y mıknatısı Z yi 4F ile iter. II. Hava zayıf bir iletken olduğundan, yan taraftaki ısı enerjisi miktarı azdır. II. öncül doğrudur. Bu nedenle Y mıknatısı (2) yönde harekete geçer. X mıknatısı (2) yönde, Z mıknatısı (1) yönde harekete geçer. III. Işımayla yayılan ısı enerjisi hava veya boşluk ortamında yayılır. Ancak elin yanda iken yanmamasının nedeni ışımayla yeterince enerji taşınmamasıdır. III. öncül yanlıştır. Yanıt B dir. Yanıt C dir. 6 YGS FİZİK DENEME SINAVI 2 5. 7. K (4) L Şekil I L noktasındaki mumun düz aynadaki görüntüsü aynanın arkasında ve Şekil I deki gibi eşit boyda oluşur. K Araca, aniden fren yaptırılınca konu mankeni arabanın önüne doğru yani (4) yönünde fırlar. Bunun nedeni, arabanın frenle birlikte yavaşlayarak durması ancak araç içinde bulunanların, aracın bir parçası olmadığı için serbest olarak ileri doğru hareketlerine devam etmek istemeleridir. Yanıt B dir. L Şekil II Şekil II de mum odak ile optik merkezin tam ortasındadır. Mumun görüntüsü aynanın arkasında düz ve cismin iki katı büyüklüğünde oluşur. Yanıt C dir. 6. Katılar kendilerine uygulanan kuvvetin yönünü ve şiddetini değiştirmeden çivinin başına oradan da ucuna aynen iletir. Ancak basıncı aynen iletmezler. çivi sürat = alınan yol geçen zaman yapılan yer değiştirme geçen zaman Alınan yol, bir cismin hareketi boyunca kat ettiği toplam mesafedir. Yer değiştirme ise bir cismin hareketi boyunca ilk konumundan son konumuna çizilen vektördür. Bu nedenle sürat ile hız farklı kavramlardır. hız = B) Sürtünmesiz bir yerde sabit hız ile hareket eden cisme etkiyen net kuvvet sıfırdır. Böyle bir cisim durmaksızın yoluna devam eder. Bu nedenle "Hareket varsa her zaman net kuvvet vardır." cümlesi bir kavram yanılgısıdır. kütük 8. A) Günlük yaşamda sürat ve hız eş anlama sahip iki kavram gibi kullanılsa da bu iki kavram birbirinden farklıdır. çekiç Nihat Bilgin Yayıncılık© Çivinin geniş yüzeyine uygulanan kuvvet, küçük sivri yüzeye aynen iletilir. Sivri ucun yüzey alanı, diğer uca göre çok küçük olduğundan, basıncı çok büyük olur ve çivi kütük içinde yol alır. Çivinin başındaki kinetik enerji sivri ucuna aynen iletilir. Yanıt D dir. C) Hareket hâlindeki bir cisme uygulanan net kuvvet kaldırıldığında; • Sürtünme varsa cisim yavaşlayarak durur. • Sürtünme yoksa cisim o anda sahip olduğu hızla yoluna devam eder. Bu nedenle hareket hâlindeki bir cisme uygulanan net kuvvet kaldırıldığında cisim her zaman durmayabilir. YGS FİZİK DENEME SINAVI D) İvme ve hız kavramları vektörel büyüklükler olup; ivme, belirli bir zaman aralığında hızdaki değişim olarak tanımlanır. 2 7 10. Newton'un ikinci hareket yasasına göre, cisme etki eden net bir kuvvet olduğu sürece cismin bir ivmesi vardır. Örneğin, yukarı atılan bir topun ulaşabileceği tepe noktada yön değiştirirken durduğu anda, anlık hız sıfır olduğu hâlde, bir ivmesi vardır. Çünkü topa tepe noktasında yer çekimi kuvveti etki etmektedir. E) Sürtünmelerin önemsiz olduğu bir ortamda kütleleri farklı cisimler aynı yükseklikten serbest bırakıldığında aynı anda yere düşer. Bu, kavram yanılgısı değildir. Bungee Jumping hareketi ile ses çıkaran gitar telinin hareketi titreşim hareketidir. Yanıt E dir. Nihat Bilgin Yayıncılık© Rüzgar türbininde kanatların hareketi dönme hareketine örnektir. Yanıt D dir. 11. Y X – + zil 9. Kütlesi 72 kg olan astronotun Dünya'daki ağırlığı 720 N, Ay'daki ağırlığı ise 120 N dur. Ancak hem Dünya'da hem Ay'da basküle etki eden net kuvvet sıfırdır. Çünkü net kuvvetin sıfırdan farklı olması baskülün hareketli olmasını gerektirir. Yanıt B dir. X, Y metal çubukları birbiriyle perçinlendikten bir süre sonra zilin çalması için metal çiftinin şekildeki gibi bükülmesi gerekir. Bu durumda X metali soğumuş, Y metali ise ısınmıştır. Yani X metalinin ilk sıcaklığı, Y ninkinden büyüktür. X metalinin sıcaklığı azaldığı için şekildeki gibi iç bükey olacak biçimde eğilmiştir. Buradan X metalinin genleşme katsayısının Y ninkinden büyük olduğunu söyleyebiliriz. Isı, sıcaklık farkı olan cisimler arasında transfer olan enerjidir. Bu nedenle X metalinin ilk ısısı Y ninkinden büyüktür kavramı yanlıştır. Yanıt B dir. 8 YGS FİZİK DENEME SINAVI 2 12.Devrenin ilk hâli Şekil I deki gibidir. Üretecin potansiyeli 5V olsun. 13. yumuşak doku hava kemik doku Noktalama sistemini kullanarak Şekil II ve Şekil III' ü çizebiliriz. 5V – + 1 2 2V 3V B V Şekil I 4 3 A V – L 1 5V + B Yanıt D dir. 2 K L Ses dalgaları farklı ortamlarda farklı hızlarla yayılır. Molekülleri birbirinden uzakta yer aldığı için gaz içinde ses dalgaları yavaş hareket eder. Katı ortamlarda sıvılara nazaran ses daha hızlıdır. Frekans değişmeden hızın arttığı ortamda dalga boyu artar. B Şekil II 4 L Nihat Bilgin Yayıncılık© 3 B B 5V 3 1 2 K L B 4 10 V 3 5V 3 3 B L Şekil III 14. L 5V K L + L B 5V – 1. lambanın gerilimi 2V den sıvı 10 V ye çıkmış. 2. 3 5 V ye inmiş. 3. lam3 banın gerilimi V den 5V ye çıkmış. 4. lambanın lambanın gerilimi 3V den 5 V ye çıkmış. 3 Buna göre, 1, 3 ve 4 numaralı lambaların gerilimi arttığından bunların ilk duruma göre ışık şiddeti artmıştır. Şekil I Yanıt E dir. K Şekil II K + L küpü birlikte sıvının içinde Şekil I deki gibi dengededir. Eğer küplerin özkütleleri eşit olsaydı. D seçeneğindeki gibi askıda kalırlardı. Küplerin özkütleleri farklı olduğuna göre L küpünün özkütlesi sıvınınkinden küçük, K küpünün özkütlesi sıvınınkinden büyüktür. Küpler aynı sıvı içine ayrı ayrı bırakıldığında Şekil II deki gibi K batar, L ise yüzer. gerilimi V den sıvı Yanıt C dir.