İçindekiler (Detaylı) Önsöz İçindekiler (Özet) İçindekiler (Detaylı) Tablolar Listesi Grafikler Listesi Şekiller Listesi Ayrım I – Genel Çerçeve: Temel Kavramlar ve Kuramlar 1 Bölüm 1. Para 3 1.1. Tanımı ve Anlamı 1.2. Paranın İşlevleri 3 5 1.2.1. Değişim Aracı Olarak Para 1.2.2. Hesap Birimi (Değer Ölçütü) Olarak Para 1.2.3. Değer Saklama Aracı Olarak Para 5 6 7 1.3. Paranın Tarihi: Ödeme Sisteminin Gelişimi 7 1.3.1. Antik Çağda Para 1.3.2. Tek ve Çift Metal Para Sistemleri Kutu 1.1. Gresham Kanunu: “Kötü Para İyi Parayı Kovar!” 1.3.3. Temsili ve Karşılıksız (İtibari) Para Sistemleri 1.3.4. Modern Para Sistemi Kutu 1.2. Banka, Bankacı, Banknot ve Çek 7 8 9 10 11 12 1.4. Para Arzı ve Parasal Büyüklüklerin Tanımları 1.5. Ekonomik Faaliyetler, Değişkenler ve Olgular Açısından Paranın Gücü 13 15 Kutu 1.3. Para, Gelir ve Servet 1.5.1. Para, Toplam Fiyat Düzeyi ve Enflasyon 1.5.2. Para, Toplam Üretim, Büyüme Hızı ve Ekonomik Trend 1.5.3. Para ve Faiz Oranları 1.5.4. Para, Kamu Maliyesi, Bütçe Açıkları ve Finansmanı Kutu 1.4. Finansal ve Fiziksel Aktiflerin Likiditesi Kaynaklar (1) 16 16 18 19 21 23 23 1. Bölüme Ek: Gelir ve Üretim Hesaplamaları, Fiyat Göstergeleri ve Döngüler E1.1. Gelir E1.2. Üretim E1.2.1. Üretim Sektörleri E1.2.2. Üretim Açıkları ve Kapasitesi E1.2.3. Sanayi Üretiminin Ölçülmesi E1.3. Fiyat Ölçütleri, Enflasyon ve Beklenen Enflasyon E1.3.1. Enflasyon, Deflasyon ve Fiyatlar Genel Düzeyi E1.3.2. Fiyat Endeksleri E1.3.3. Endeksler ve Deflatörlerin Fark ve Üstünlükleri E1.3.4. Fiyat Endekslerini Hesaplama Yöntemleri E1.3.5. Beklenen Enflasyon Reel Faiz Oranları ve Fisher Denklemi E1.4. Nominal ve Reel Büyüklüklerin Farkı E1.5. Ekonomik Döngüler Bölüm 2. Finans Sisteminin Genel Görünümü 25 25 28 28 28 28 29 29 29 30 31 33 35 35 39 2.1. Oyuncular ve Oyunun Amacı: Finansman Gereksinimi ve Karşılanması 40 2.1.1. Fon Fazlası ve Fon Açığı Olanlar 2.1.2. Tasarruf ve Yatırım Kutu 2.1. Ekonomiler Arası Gelişmişlik Farklılıkları ve Fon Açığı Olanların Değişen Profili Kutu 2.2. Yatırımın Farklı Anlamları 40 41 42 43 2.1.3. Fon Transferi Süreci: Finansal Sistemin Temel Fonksiyonu 48 Kutu 2.3. Sistem Yaklaşımı Çerçevesinde Finansal Sistem 49 2.2. Oyun Alanı: Finansal Piyasalar 50 2.2.1. Para ve Sermaye Piyasaları 2.2.2. Birincil ve İkincil Piyasalar 2.2.3. Örgütlü ve Örgütsüz Piyasalar 2.3. Profesyonel Oyuncular: Finansal Aracılar 50 52 52 53 2.3.1. Dolaylı Finansmanın Avantajları 2.3.2. Mevduat Toplayan Kuruluşlar 2.3.3. Mevduat Toplamayan Kuruluşlar 54 55 57 2.4. Oyun Araçları: Finansal Araçlar 60 2.4.1. Para Piyasası Araçları 2.4.2. Sermaye Piyasası Araçları 60 61 2.5. Oyunun Kuralları ve Hakemler: Finansal Düzenleme ve Denetleme 2.6. Deplasmanda Oynamak: Uluslararası Finansal Sistem 61 64 Kaynaklar (2) 64 Ayrım II – Finansın Temelleri: Kavramlar ve Kuramlar 67 Bölüm 3. Finansın Temel Kavramları 69 3.1. Paranın Maliyeti: Faiz Oranları, Kar Payı, Sermaye Kazancı ve Getiri 3.1.1. Paranın Maliyetini Etkileyen Unsurlar: Ödünç Verilebilir Fonlar Kuramı’nın Temelleri 3.1.2. Faiz Oranları ve Getiri Oranları Arasındaki Fark 69 71 73 3.2. Aktif Talebi ve Aktif Talebi Fonksiyonu 73 Kaynaklar (3) 75 Bölüm 4. Risk ve Getiri: Finansal Kararlarda Tercih Sorunu 4.1. Olasılık Dağılımı: Olmak ya da Olmamak 4.2. Beklenen Getiri Oranı ve Risk 4.3. Beklenen Getirinin Ölçülmesi: Ağırlıklı Ortalama 4.4. Riskin Ölçülmesi: Standart Sapma 77 77 78 80 82 Kutu 4.1. Normal Dağılım İçin Olasılık Alanları ve Çan Eğrisi 85 4.5. Riskten Kaçınma ve Gerekli Getiri 4.6. Portföyün Riski ve Getirisi: Sermaye Aktif Fiyatlama Modeli’nin Temelleri 86 88 Kutu 4.2. Bireysel ve Kurumsal Yatırımcılar İçin Portföyün Anlamı 4.6.1. Kovaryans ve Korelasyon Katsayısı 4.6.2. İki Aktiften Oluşan Portföyde Riskin ve Getirinin Ölçülmesi 4.6.2.1. İki Aktiften Oluşan Portföyde Beklenen Getiri 4.6.2.2. İki Aktiften Oluşan Portföyün Riski 4.6.2.3. Risk, Kovaryans ve Korelasyon 4.6.3. Çok Aktifli Portföylerde Risk ve Getiri 4.6.4. Risksiz Aktifin Portföye Eklenmesi 4.6.5. Piyasa Portföyü ve Ayırma Teoremi 4.6.6. Sermaye Piyasası Doğrusu 4.6.7. Münferit Menkuller İçin Risk ve Beklenen Getiri 4.6.7.1. Beta 4.6.7.2. Menkul Piyasa Doğrusu 89 90 91 91 91 91 96 99 100 101 101 102 103 4.7. Sistematik ve Sistematik Olmayan Risk 103 Kaynaklar (4) 106 Bölüm 5. Faiz Oranları 5.1. Faiz Oranının Tanımı ve Ölçümü 5.2. Borçlanma Araçları 5.3. Kredilerde Faiz Oranı, Şimdiki Değer ve Gelecek Değer 5.3.1. Tek Dönemli Basit Kredi 5.3.2. Çok Dönemli Basit Kredi 5.3.2.1. Sabit Faiz Durumu 109 109 110 111 111 111 111 5.3.2.2. Değişken Faiz Durumu 5.3.2.3. Faiz Geliri Üzerinden Vergi Alınması Durumu 5.3.3. Sabit Ödemeli Krediler 5.4. Tahvillerin Fiyatı ve Net Hasılası 5.4.1. İskontolu Tahviller 5.4.2. Kuponlu Tahviller 5.4.3. Tahvillerde Faiz Oranlarının Alternatif Ölçütleri 5.4.3.1. Cari Kazanç 5.4.3.2. İskonto Temelinde Kazanç 5.4.4. Tahvillerde Toplam Getiri veya Getiri Oranı 112 112 113 113 113 114 115 115 115 115 5.5. Nominal ve Reel Faiz Oranları 116 Kaynaklar (5) 117 Bölüm 6. Faiz Oranlarının Davranışlarının Açıklanması 119 6.1. Ödünç Verilebilir Fonlar Teorisi: Tahvil Piyasası Yaklaşımı 120 6.1.1. Tahvil Talep Eğrisinin Türetilmesi 6.1.2. Tahvil Arz Eğrisinin Türetilmesi 6.1.3. Tahvil Piyasasında Arz ve Talep 6.1.4. Tahvil Piyasası ve Ödünç Verilebilir Fonlar Piyasası Arasındaki İlişki 6.1.5. Tahvil Talebi Eğrisinin Yer Değiştirmesine Yol Açan Unsurlar 6.1.6. Tahvil Arzı Eğrisinin Yer Değiştirmesine Yol Açan Unsurlar 6.1.7. Faiz Oranının Davranışının Analizi İçin Tahvil Piyasasının Kullanımı 6.1.7.1. Beklenen Enflasyon Oranı ve Fisher Etkisi 6.1.7.2. Ekonomik Döngülerin Etkisi 120 120 121 121 123 125 125 125 126 6.2. Likidite Tercihi Teorisi: Para Piyasası Yaklaşımı 127 6.2.1. Likidite Tercihi Modelinde Servetin Rolü 6.2.2. Para Talebi ve Para Talebi Eğrisi 6.2.3. Para Arzı Eğrisi 6.2.4. Faiz Oranı ve Para Piyasası Dengesinin Belirlenmesi 6.2.5. Likidite Tercihi Teorisinde Faiz Oranı Değişmeleri 6.2.6. Para Arzı ve Faiz Oranları Arasındaki İlişki Kaynaklar (6) 127 128 129 129 132 133 134 Bölüm 7. Faiz Oranlarının Risk ve Vade Yapısı 135 7.1. Faiz Oranlarının Risk Yapısı 136 7.1.1. Risk ve Faiz Oranları Arasındaki İlişki 7.1.2. Risk Priminin Teorik Açıklaması Kutu 7.1. Tahvil Değerleme Sistemi 136 136 137 7.2. Faiz Oranlarının Likidite Yapısı 138 7.2.1. Likidite ve Faiz Oranları Arasındaki İlişki 7.2.2. Likidite Priminin Teorik Açıklaması 7.3. Faiz Oranlarının Vergi Yapısı 7.3.1. Vergi Oranları ile Faiz Oranları Arasındaki İlişki 7.3.2. Vergi Priminin Teorik Açıklaması 138 138 139 139 139 7.4. Faiz Oranlarının Vade Yapısı 141 7.4.1. Beklentiler Hipotezi 7.4.2. Bölümlenmiş Piyasalar Teorisi 7.4.3. Tercih Edilen Ortam ve Likidite Primi Teorileri 7.4.4. Gelecekteki Kısa Dönemli Faiz Oranlarının ve Ekonomik Koşulların Tahmin Edicileri Olarak Kazanç Eğrileri Kutu 7.2. Risk Türleri Kaynaklar (7) 141 143 144 Bölüm 8. Hisse Senedi Değerlemesi: Rasyonel Beklentiler Teorisi ve Etkin Piyasalar Hipotezi 8.1. Hisse Senedinin Fiyatının Hesaplanması 8.1.1. Tek Dönemli Değerleme Modeli 8.1.2. Genelleştirilmiş (Çok Dönemli) Kar payı Değerleme Modeli 8.1.3. Gordon Büyüme Modeli 8.1.4. Aktif Fiyatları Piyasada Nasıl Belirlenir? 145 147 148 149 150 150 150 151 151 8.2. Rasyonel Beklentiler Teorisi 8.2.1. Alternatif Beklenti Yaklaşımları 8.2.2. Optimal Kestirimler ve Rasyonel Beklentiler 8.2.2.1. Optimal Kestirimler 8.2.2.2. Optimal Kestirimler Olarak Rasyonel Beklentiler 8.2.3. Beklentilerin Rasyonel Olmamasının Nedenleri 8.2.4. Beklenti Davranışına Rasyonel Beklentilerin Yansımaları 8.3. Etkin Piyasa Hipotezi: Finansal Piyasalarda Rasyonel Beklentiler 8.3.1. Etkin Piyasa Hipotezi 8.3.2. Etkin Piyasa Hipotezinin Daha Baskın Bir Türü 152 152 153 153 153 154 154 154 154 155 8.4. Etkin Piyasa Hipotezinin İspat Edilmesi 156 8.4.1. Hipotezin Lehindeki Kanıtlar 8.4.2. Hipotezin Aleyhindeki Kanıtlar 8.4.3. Etkin Piyasa Hipotezinin Genel Bir Değerlendirmesi Kaynaklar (8) 156 156 157 158 Ayrım III – Finansal Aracılar: Yapıları, İşleyişleri ve Yönetimleri 159 Bölüm 9. Finansal Aracılığın Ekonomik Analizi ve Aracılı Finansmanın Fon Transferi Sürecindeki Önemi 161 9.1. Ekonomik Faaliyetlerin Dışsal Finansmanı 9.2. İşlem Maliyetleri ve Finansal Yapı 9.2.1. Dolaylı (Aracılı) Finansmanın Yararları 9.2.2. İşlem Maliyeti Türleri ve Bunları Azaltma Yöntemleri 161 162 162 163 9.3. Orantısız Bilgilenmenin Yol Açacağı Riskin Düşürülmesi 163 9.3.1. Orantısız Bilgilenme, Yanlış Seçim ve Ahlaki Tehlike Sorunları 9.3.2. Orantısız Bilgilenme ve “Limonlar Sorunu” 9.3.3. Yanlış Seçim ve Finansal Yapı 9.3.4. Yanlış Seçim Sorununun Çözümüne Yardım Eden Araçlar 9.3.4.1. Bilginin Özel Şirketlerce Üretimi ve Satışı 9.3.4.2. Finansal Aracılık 9.3.4.3. Teminatlar ve Net Değer 163 164 164 165 165 165 166 9.4. Ahlaki Tehlike ve Borçlanma ile Öz Kaynak Finansmanı Arasındaki Tercih 166 9.4.1. Ahlaki Tehlike ve Bürokratik Davranış Teorisi 9.4.2. İşveren Temsilcisi Sorunun Çözümüne Yardım Eden Araçlar 9.4.2.1. Bilginin Özel Şirketlerce Üretimi ve Satışı 9.4.2.2. Finansal Aracılık 9.4.2.3. Borçlanma Anlaşmaları 9.4.4. Ahlaki Tehlike ve Borç Piyasaları 9.4.5. Ahlaki Tehlike Sorununun Çözümüne Yardım Eden Araçlar 9.4.5.1. Kışkırtıcı Dürtülerle Uyumlu Net Değer 9.4.5.2. Sınırlandırıcı Taahhütlerin Konulması, İzlenmesi ve Uygulanması 9.4.5.3. Finansal Aracılık Kaynaklar (9) 166 166 167 167 167 167 168 168 168 168 169 Bölüm 10. Finansal Aracıların İşleyişinin ve Yönetiminin Temelleri 10.1. Bir Şirket Olarak Finansal Aracı 10.1.1. Kaynak-Kullanım Esasları 10.1.2. Amaç Fonksiyonları 10.2. Finansal Aracıların Diğer Şirketlerden Farkları 10.2.1. Bilanço Yapısı Farkları 10.2.2. Bilanço Yönetimi Farkları 10.3. Finansal Aracıların Öncelikli Görevleri 10.4. Finansal Aracıların Aktif – Pasif Yönetiminin Temelleri 10.4.1. Gelir veya Kullanım Boyutu 10.4.2. Gider veya Kaynak Boyutu 171 172 172 174 174 174 175 177 178 179 181 10.4.3. Aracıların Optimal Sermaye Yapıları 10.4.4. Finansal Risk ve Kaldıraç 183 184 10.5. Finansal Aracıların Ücret Temelli Hizmetleri 185 10.5.1. Temel Aracılık Faaliyetlerinden Alınan Ücretler 10.5.2. Hizmetlerden Alınan Ücretler 10.5.3. İşlemlere Dayalı Hizmet Ücretleri 10.5.4. Komisyonculuk Hizmetleri 185 186 186 187 10.6. Finansal Aracıların Karlılıkları 187 Kaynaklar (10) 189 Bölüm 11. Bankacılık Sektörünün Genel Görünümü ve Düzenlemeler 191 11.1. Dünyada ve Türkiye’de Bankacılığın Gelişimi 192 11.1.1. Dünyada Bankacılık 11.1.2. Türkiye’de Bankacılık 11.1.2.1. Osmanlı Döneminde Bankacılık 11.1.2.2. Cumhuriyet Döneminde Bankacılık Kutu 11.1. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) 192 195 195 200 201 11.2. Bankacılık Sisteminin Parçaları 210 11.2.1. Mevduat Bankaları: Ticari Bankalar 11.2.2. Mevduat Toplamayan Bankalar: Yatırım ve Kalkınma Bankaları 11.3. Banka Ölçekleri 11.3.1. Ölçek ve Ölçek Ekonomileri 11.3.2. Ölçekleri Belirleme Kriterleri 11.3.3. Türk Bankacılık Sektöründe Ölçekler 11.4. Bankacılık Sistemleri 11.4.1. Bireysel ve Kurumsal Bankacılık 11.4.2. Evrensel Bankacılık ve Anglosakson Bankacılığı 11.4.3. Özel Bankacılık ve Kamu Bankacılığı 11.4.4. Holding Bankacılığı 210 211 211 211 212 214 217 217 218 219 219 11.5. Türk Bankacılık Sektörü 220 11.5.1. Türk Bankacılık Sektörünün Ekonomideki ve Finans Sistemindeki Yeri Kutu 11.2. Türkiye Bankalar Birliği (TBB) 11.5.2. Türk Bankacılık Sektörünün Temel Özellikleri 11.5.3. Türkiye’de Ticari Bankacılık Alt Sektörü 11.5.4. Türk Bankacılık Sektöründe Performans ve Sermaye Yeterliliği 11.5.5. Piyasa Yapısı ve Rekabet Şartları 11.5.6. Elektronik Bankacılık Faaliyetleri 220 220 223 227 231 233 235 11.6. Türkiye’de Bankacılık Sisteminin Denetimi ve Düzenlemeler 238 11.6.1. Türkiye’de Bankacılık Düzenlemelerinin Geçmişi 11.6.2. Son Dönemde Yapılan Bankacılık Düzenlemelerinin Kapsamı 11.6.3. Türkiye’de Bankacılığın Gözetimi ve Denetiminden Sorumlu Kurumlar 11.6.3.1. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) 11.6.3.2. Tasarruf Mevduat Sigorta Fonu (TSMF) 11.6.4. Bankacılık Sisteminde Destek Hizmeti Veren Kuruluşlar 11.6.4.1. Bankalararası Kart Merkezi A.Ş. (BKM) 11.6.4.2. Bankalararası Takas Odaları Merkezi (BTOM) Kutu 11.3. Türkiye’de Çek Takasının Tarihi Gelişimi 11.6.4.3. Kredi Kayıt Bürosu A.Ş. (KKB) 11.6.4.3.1. Türkiye’de Kredi Kayıt Hizmetlerinin Gelişimi 11.6.4.3.2. KKB Kredi Referans Sistemi 11.6.4.3.3. KBB’nin Üyelerine Verdiği Hizmetler Kaynaklar (11) 238 239 241 241 243 246 246 249 250 251 251 252 253 253 Bölüm 12. Ticari Bankacılık 255 12.1. Ticari Banka Bilançosunun Temel Unsurları 255 12.1.1. Ticari Bankaların Fon Kaynakları: Pasifler 12.1.1.1. Mevduatlar Kutu 12.1. Niteliklerine Göre Mevduatlar 256 256 258 12.1.1.2. Mevduat Dışı Kaynaklar Kutu 12.2. Sendikasyon Kredileri 12.1.2. Ticari Bankanın Fon Kullanımları: Aktifler 12.1.2.1. Nakit Değerler 12.1.2.2. Krediler 259 259 261 261 261 12.2. Bir Ticari Bankanın Temel Operasyonları 262 Kutu 12.3. “Plasman” ve “Yatırım” Kavramlarının Ayrımı 263 12.3. Ticari Bankalarda Aktif ve Pasif Yönetimi 265 12.3.1. Likidite ve Nakit Yönetimi 12.3.1.1. Nakit Yönetimi 12.3.1.1.1. Baumol Modeli 12.3.1.1.2. Miller ve Orr Modeli 12.3.1.2. Likidite Yönetimi ve Karşılıkların Rolü 12.3.2. Ticari Bankalarda Başarısızlıktan Korunma 12.3.3. Aktif Yönetimi 12.3.4. Pasif Yönetimi 266 267 267 269 270 274 276 279 12.4. Kredi Yönetiminin Temelleri 283 12.4.1. Kredi Yönetimi Yöntemleri 12.4.1.1. Eleme ve İzleme 12.4.1.2. Uzun Dönemli Müşteri İlişkileri 12.4.1.3. Kredi Teminatları 12.4.1.4. Kredi Tayınlaması 12.4.2. Ticari Bankalarda Kredi İşlemleri 12.4.2.1. Kredilendirme Süreci 12.4.2.2. Bilgi ve Kredi Standartları 12.4.2.3. 5C’nin Analizi 12.4.2.4. Kredi Sözleşmeleri 12.4.2.5. Kredilendirme Sürecinin Sayısal Analizi 12.4.3. Banka Kredisi Türleri 12.4.3.1. İtfa Edilen Krediler 12.4.3.2. Üzerine Eklenen Kredi 12.4.3.3. İskonto Faizli Krediler 12.4.4. Kredi Kayıpları 12.4.4.1. Kredi Portföyünün Çeşitlendirilmesi ve Banka Sermayesinin Yetersizliği 12.4.4.2. Kredi Korelasyonu ve Sermaye Yeterliliği Kaynaklar (12) 284 284 285 286 287 288 288 289 289 290 290 292 292 292 293 293 293 295 295 Bölüm 13. Ticari Bankacılıkta Aktif – Pasif Yönetimi Teknikleri 13.1. Banka Karlılığının Yönetimi 13.1.1. Kaldıraç Oranları 13.1.2. Devir Hızı Oranları 13.1.3. Karlılık Oranları 13.1.4. Oranlar Arasındaki İlişkiler 13.1.5. Oran Analizinin Sınırları 13.2. Geleneksel Aktif – Pasif Yönetimi Teknikleri 13.2.1. CAMEL Yaklaşımı 13.2.1.1. Sermaye Yeterliliği 13.2.1.2. Aktif Kalitesi 13.2.1.3. Yönetim Kalitesi 13.2.1.4. Kazanç Oranı 13.2.1.5. Likidite 13.2.2. Başabaş Noktası Analizi 13.2.3. Kaynak Maliyeti Analizi 13.2.3.1. Kaldıraç, Karlılık ve Risk 13.2.3.2. Marjinal Borç Maliyeti Analizi 13.2.3.3. Öz Kaynak Maliyeti 13.3. Çağdaş Aktif – Pasif Yönetimi Teknikleri 13.3.1. Açık ve Açık Yönetimi 13.3.2. Net Faiz Marjı ve Getiri Üzerindeki Etkilerin Analizi: Varyans Analizi 13.3.2.1. Faiz Oranı Karışım Analizi 297 298 298 299 299 301 301 302 302 302 303 303 304 307 308 309 309 311 312 313 313 315 315 13.3.2.2. Varyans Analizi 13.3.3. Süre Analizi 13.3.3.1. Sürenin Hesaplanması 13.3.3.2. Fiyat Esnekliği 13.3.3.3. Süre ve Esneklik Arasındaki İlişki 13.3.3.4. Süre Analizinin Temel Varsayımları ve Bunlara Yönelik Eleştiriler 13.3.3.5. Banka Aktif – Pasif Yönetiminde Süre Kaynaklar (13) Bölüm 14. İslami Bankacılık ve Özel Finans Kurumları 316 317 318 318 319 319 320 322 323 14.1. İslami Bankacılığın Gelişimi 14.2. İslami Bankacılığın Temel Prensipleri 14.3. İslami Bankacılığın Yönetsel Esasları 14.4. İslami Bankacılığın Statüsü 324 325 326 328 Kutu 14.1. İslami Yatırım Fonları 328 14.5. Türkiye’de İslami Bankacılık Uygulaması: Özel Finans Kurumları 329 14.5.1. Türkiye’de İslami Bankacılığın Doğuşu ve Gelişimi 14.5.2. Özel Finans Kurumlarının Bilanço Yapıları 14.5.3. Fon Kaynakları 14.5.3.1. Cari Hesaplar 14.5.3.2. Katılma Hesapları Kutu 14.2. Özel Finans Kurumları Güvence Fonu 14.5.4. Toplanan Fonların Kullandırılması 14.5.4.1. Cari Hesaplarda Biriken Fonların Kullandırılması 14.5.4.2. Katılma Hesaplarında Biriken Fonların Kullandırılması 14.5.4.3. Kar ve Zarara Katılma Hesaplarının İşleyişi Kutu 14.3. Özel Finans Kurumları Birliği (ÖFKBİR) Kaynaklar (14) 329 330 334 334 334 335 335 336 337 339 342 343 Bölüm 15. Yatırım ve Kalkınma Bankacılığı 15.1. Türkiye’de Yatırım ve Kalkınma Bankalarının Gelişimi 15.2. Yatırım Bankaları ve Yatırım Bankacılığı 15.2.1. Yatırım Bankacılığı Türleri 15.2.2. Yatırım Bankacılığı Faaliyetleri 15.2.2.1. Halka Arza Aracılık 15.2.2.1.1. Halka Arza Aracılık Süreci 15.2.2.1.2. Halka Arz İşlemlerinde Dağıtım Kanalları ve Fiyatlandırma 15.2.2.1.3. Yatırım Bankalarının Hizmeti ve Risk Almanın Maliyeti 15.2.2.1.4. Yeşil Ayakkabı Opsiyonu 15.2.2.1.5. Yeni Menkul Değerlere Yatırım 15.2.2.2. Birleşmeler ve Devralmalar 15.2.2.3. Piyasa Yapıcılık ve Menkul Değer Ticareti 15.2.3. Yatırım Bankalarının Bilanço Yapıları 345 346 348 348 349 349 349 350 351 352 352 353 353 354 15.3. Kalkınma Bankaları ve Kalkınma Bankacılığı 356 Kutu 15.1. Proje ve Program Kredileri 15.3.1. Kalkınma Bankalarının Fonksiyonları 15.3.2. Tasarrufların Hareketli Kılınması ve Sürdürülebilirlik 15.3.3. Kalkınma Bankalarının Bilanço Yapıları 15.3.4. Çok Uluslu Kalkınma Bankaları Kutu 15.2. Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) 357 358 359 359 362 363 15.4. Türkiye’de Yatırım ve Kalkınma Bankacılığı Sektörünün Kısa Bir Değerlendirmesi 365 Kaynaklar (15) 367 Bölüm 16. Sigortacılık: Sigorta Şirketleri ve Emeklilik Fonları 16.1. Sigortacılığın Dünyada ve Türkiye’de Gelişimi 16.2. Sigorta ve Sigorta Şirketlerinin Toplumsal ve Ekonomik Yararları 16.3. Sigortacılıkta Risk ve Getiri 16.4. Sigorta Şirketlerinin Bilanço Yapıları ve Özellikleri 369 370 372 373 375 16.4.1. Sigorta Şirketlerinin Bilanço Kalemleri 16.4.1.1. Aktifler 16.4.1.2. Pasifler 16.4.2. Hayat ve Hayat Dışı Sigorta Şirketlerinin Finansal Farklılıkları 16.4.3. Sigorta Şirketlerine Has Finansal Özellikler 375 375 377 378 380 16.5. Hayat Sigortası Şirketleri 382 16.5.1. Hayat Sigortası Poliçeleri 16.5.1.1. Ömür Boyu Süren Hayat Sigortası Poliçeleri 16.5.1.2. Dönemsel Hayat Sigortası Poliçeleri 16.5.1.3. Evrensel Hayat Sigortası Poliçeleri 16.5.1.4. Emeklilik Ağırlıklı Hayat Sigortası Poliçeleri: Yıllık Ödemeler 16.5.1.4.1. Sabit Dönemli Yıllık Ödemeler 16.5.1.4.2. Yıllık Hayat Ödemeleri 16.5.2. Sağlık Sigortası Poliçeleri Kutu 16.1. Teknik ve Mali Karlar 382 383 384 385 385 386 387 387 388 16.6. Mal ve Sorumluluk Sigortası Şirketleri 388 16.6.1. Mal ve Sorumluluk Sigortalarında Prim Hesabı 16.6.2. Mal ve Sorumluluk Sigortası Poliçeleri 16.6.2.1. Kara Sigortaları Kara Sigortaları 16.6.2.1.1. Yangın Sigortaları 16.6.2.1.2. Nakliyat (Taşımacılık) Sigortaları 16.6.2.1.3. Kaza Sigortaları 16.6.2.1.4. Tarım Sigortaları 16.6.2.2. Deniz Sigortaları 16.6.2.3. Hava Sigortaları 389 392 392 392 393 393 395 395 396 16.7. Bireysel Emeklilik Sistemi ve Emeklilik Fonları 396 16.7.1. Emeklilik Fonlarının Rolleri 16.7.1.1. Emeklilik Geliri ve Bunun Riskleri 16.7.1.2. Vergilerden Korunmakta Bir Araç Olarak Emeklilik Fonları 16.7.1.3. Finansal Derinleşme Aracı Olarak Emeklilik Fonları 16.7.2. Batıda Uygulanan Emeklilik Planları 16.7.2.1. Tanımlanmış Yarar Planları 16.7.2.2. Tanımlanmış Katkı Planları 16.7.2.3. Diğer Emeklilik Planları 16.7.3. Standart Emeklilik Planlarının Riskleri 16.7.4. Türkiye’deki Bireysel Emeklilik Sistemi ve Emeklilik Fonları Uygulaması 16.7.4.1. Bireysel Emeklilik Şirketleri ve Aracıları 16.7.4.2. Bireysel ve Grup Emeklilik Sözleşmeleri ve Emeklilik Planları Kutu 16.2. Emeklilik Gözetim Merkezi A.Ş. (EGM) 16.7.4.3. Emeklilik Yatırım Fonları 16.7.4.4. Katılımcıların Hak ve Yükümlülükleri 16.7.5. Emeklilik Fonlarının Finansal Yönetimi 16.7.5.1. Pasiflerin Yönetimi 16.7.5.2. Aktiflerin Yönetimi 396 397 397 398 398 399 400 400 400 401 402 403 403 405 406 407 407 409 16.8. Sigortacıların Sigortası: Reasürans Şirketleri 409 16.8.1. Reasürans Gereksinimi 16.8.2. Reasüransın İşleyiş Mekanizması 16.8.3. Reasürans Kullanımı 16.8.3.1. Tazminat Maliyetlerinin İstikrarı 16.8.3.2. Poliçe Düzenleme Esnekliği ve Kapasitesi 16.8.3.3. Finansman 16.8.3.4. Teknik ve Diğer Destek 16.8.4. Reasürans Yöntemleri 16.8.4.1. Anlaşmalı Reasürans 16.8.4.2. İhtiyari Reasüranslar 16.8.4.3. İhtiyari – Zorunluluk Reasüransları 16.8.4.4. Reasürans Havuzları 16.8.5. Reasürans Türleri 16.8.5.1. Kota Payı Reasürans 16.8.5.2. İhtiyati (Eksedan) Reasürans 409 411 412 412 412 413 413 413 413 414 415 415 415 416 417 16.8.5.3. Aşırı Hasar Reasüransı 16.8.5.3.1. Her Risk Temelinde 16.8.5.3.2. Her Olay Temelinde 16.8.5.4. Aşırı Hasar Oranı Reasüransları 16.8.6. Prim Değerlemesi ve Poliçe Düzenleme 16.8.6.1. Orantılı Reasürans Primleri 16.8.6.2. Orantısız Reasürans Primleri 16.8.6.2.1. Yakıcı Maliyet Oranları 16.8.6.2.2. Hasara Göre Risk Belirlenmesi 16.8.6.3. Özel Poliçe Düzenleme Bedelleri 16.8.7. Reasürans Piyasası 16.8.7.1. Dünya Reasürans Piyasası Kutu 16.3. Lloyd’s 16.8.7.2. Türk Reasürans Piyasası 16.8.8. Reasürans Programlarının Düzenlenmesi 16.8.8.1. Mal 16.8.8.2. Motor ve Sorumluluk 16.8.8.3. Denizcilik ve Havacılık 16.8.8.4. Hayat Sigortaları ve Emeklilik 16.8.9. Finansal Reasürans 16.8.10. Reasürans Şirketlerinin Bilanço Yapıları 418 418 419 419 421 421 421 421 422 422 423 423 423 424 425 426 426 426 426 427 428 16.9. Sigorta Şirketlerinin Dağıtım Kanalları 429 16.9.1. Doğrudan Pazarlama Kanalları 16.9.1.1. Doğrudan Posta 16.9.1.2. Olası Müşterileri Seçme 16.9.1.3. Acenteler 16.9.1.4. Birlikler 16.9.2. Dolaylı Pazarlama Kanalları 16.9.2.1. Sigorta Komisyoncuları (Broker’lar) 16.9.2.2. Yarı Zamanlı Acenteler 16.9.2.3. Eve Hizmet Veren Acenteler 16.9.3. Hayat Sigortacılığında Dağıtım Kanalları 16.9.4. Satış Programları Kutu 16.4. Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği (TSRŞB) Kaynaklar (16) 430 430 430 430 431 432 432 432 433 433 434 434 435 Bölüm 17. Finansman Şirketleri 437 17.1. Finansman Şirketlerinin Aktif ve Pasif Kompozisyonları 17.2. Ticari Finansman Şirketleri 438 439 17.2.1. Finansal Kiralama Şirketleri 17.2.1.1. Finansal Kiralamanın Tanımı ve Finansal Kiralamaya Konu Olan Mallar 17.2.1.2. Dünya’da ve Türkiye’de Finansal Kiralamanın Gelişimi 17.2.1.3. Finansal Kiralamanın Türleri 17.2.1.3.1. Uygulama Açısından Genel Ayrım 17.2.1.3.2. Türkiye’de Finansal Kiralama Türleri Kutu 17.1. Finansal Kiralama – Taksitli Satış Ayrımı 17.2.1.4. Finansal Kiralamanın Temel Faydaları 17.2.2. Faktoring Şirketleri 17.2.2.1. Faktoringin Tanımı Kutu 17.2. Uluslararası Faktoring Yöntemleri 17.2.2.2. Dünyada ve Türkiye’de Faktoringin Gelişimi 17.2.2.3. Faktoring Türleri 17.2.2.4. Faktoringin Temel Yararları 17.2.3. Forfaiting Şirketleri 17.2.3.1. Forfaiting’in Tanımı ve Konusu 17.2.3.2. Forfaitingin Dünya’da ve Türkiye’deki Gelişimi 17.2.3.3. Forfaitingin Türleri 17.2.3.4. Forfaitingin Temel Yararları 439 440 441 443 443 443 445 446 448 449 451 451 454 455 457 457 459 459 460 17.3. Tüketici Finansman Şirketleri 461 17.3.1. Tüketici Finansmanının Tanımı ve Konusu 462 17.3.2. Tüketici Finansman Şirketlerinin Dünyada ve Türkiye’de Gelişimi 17.3.3. Tüketici Finansmanı Türleri 17.3.4. Tüketici Finansman Şirketlerinin Temel Yararları Kutu 17.3. İpoteğe Dayalı Konut Finansmanı ve İpotek Şirketleri Kaynaklar (17) Bölüm 18. Sermaye Piyasası Aracıları 18.1. Aracı Kurumlar 18.1.1. Aracı Kurumların Faaliyetleri 18.1.2. Aracı Kurumların Örgüt Yapıları: Merkez ve Merkez Dışı Birimleri 18.1.3. Aracı Kurumların Bilanço Yapıları 463 464 464 466 467 469 470 471 473 475 18.2. Yatırım Fonları 478 18.2.1. Yatırım Fonlarının Unsurları 18.2.2. Yatırım Fonlarının Sınıflandırılması 18.2.3. Yatırım Fonlarının Performansları 18.2.3.1. Sharpe Endeksi 18.2.3.2. Treynor Endeksi 18.2.3.3. Jensen’in Alfa’sı 18.2.3.4. Risk Uyumlu Yatırım Fonu Performansı 18.2.4. Türkiye’de Yatırım Fonları 18.2.4.1. Yatırım Fonlarının Yasal Boyutu 18.2.4.2. Türkiye’de Yatırım Fonu Kurabilecek Taraflar 18.2.4.3. Türkiye’deki Yatırım Fonu Türleri 18.2.4.4. Yatırım Fonu Katılma Belgeleri 18.2.4.5. Yatırım Fonlarının Yönetim İlkeleri 18.2.4.6. Yatırım Fonlarının Sağladığı Yararlar Kutu 18.1. Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşları Birliği (TSPAKB) 478 479 480 481 482 482 483 483 483 485 485 487 488 489 491 18.3. Yatırım Ortaklıkları 491 18.3.1. Yatırım Ortaklığı Türleri 18.3.1.1. Menkul Kıymet Yatırım Ortaklıkları 18.3.1.2. Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları 18.3.1.3. Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı 18.3.2. Yatırım Ortaklıklarına İlişkin Özel Durumlar 492 492 492 493 494 18.4. Portföy Yönetim Şirketleri Portföy Yönetim Şirketleri 495 Kaynaklar (18) 497 Ayrım IV – Finansal Piyasalar ve Araçlar 499 Bölüm 19. Para Piyasaları ve Para Piyasası Araçları 501 19.1. Para Piyasalarının Gelişimi 19.2. Para Piyasalarının Ekonomik Fonksiyonları 19.3. Para Piyasası Araçları 19.3.1. Hazine Bonoları 19.3.2. Finansman Bonoları 19.3.3. Repo ve Ters Repo Sözleşmeleri 502 504 505 505 506 507 19.4. Türkiye’de Para Piyasalarının Yapısı ve İşleyişi 508 19.4.1. TCMB Bünyesindeki Para Piyasaları: Örgütlü Piyasa 19.4.1.1.TCMB Bankalararası Para Piyasası Kutu 19.1. TCMB Bankalararası Para Piyasası’nın Doğuşu ve Gelişimi 19.4.1.1.1. Piyasa Katılımcılarının Yerine Getirmesi Gereken Koşullar 19.4.1.1.2. Piyasada Gerçekleştirilen İşlemlerin Türleri Kutu 19.2. Elektronik Fon Transfer Sistemi (EFT) ve Elektronik Menkul Kıymet Transfer Sistemi (EMKT) 19.4.1.1.3. Para Piyasası İşlemleri İçin Aranan Teminatlar 19.4.1.1.4. TCMB Bankalararası Para Piyasasının İşleyişi 19.4.1.2. TCMB Açık Piyasa ve Açık Piyasa İşlemleri Kutu 19.3. TCMB Açık Piyasa İşlemlerinin Yasal Dayanağı: 1211 sayılı TCMB Kanunu’nun 52 ve 56. Maddeleri 19.4.1.2.1. Piyasa Katılımcılarının Yerine Getirmesi Gereken Koşullar 508 508 509 510 510 513 514 515 517 518 518 19.4.1.2.2. Piyasada Gerçekleştirilen İşlemlerin Türleri 19.4.1.2.3. Açık Piyasa İşlemleri İçin Aranan Teminatlar Kutu 19.4. Repo İşlemlerine Teminat Olacak Menkul Kıymetlerin Minimum Değerleri Koşulunun Hesabı 19.4.1.2.4. Açık Piyasanın İşleyişi 19.4.1.3. TCMB Döviz ve Efektif Piyasası Kutu 19.5. TCMB’nin Gösterge Niteliğindeki Kurları Belirlemesi 19.4.1.3.1. TCMB Döviz ve Efektif Piyasası’nda Alt Piyasalar 19.4.1.3.2. TCMB Döviz ve Efektif Piyasası’nın İşleyişi 19.4.2. Örgütsüz Para Piyasaları 19.4.2.1. Bankalararası Para Piyasası 19.4.2.2. Bankalararası Döviz Piyasası 19.4.2.3. Serbest Döviz Piyasası 519 520 19.5. Para Piyasalarının Başlıca Katılımcıları 532 19.5.1. Ticari Bankalar 19.5.2. Özel Finans Kurumları 19.5.3. Aracı Kurumlar 19.5.4. Yetkili Müesseseler 19.5.5. Devlet: Hazine ve Yerel Yönetimler 19.5.6. Merkez Bankası Kutu 19.6. Farklı Ülke Uygulamalarında Diğer Para Piyasası Katılımcıları Kaynaklar (19) 532 533 533 533 535 535 536 536 Bölüm 20. Sermaye Piyasaları ve Sermaye Piyasası Aracıları 20.1. Dünyada ve Türkiye’de Sermaye Piyasalarının ve Borsaların Gelişimi 20.2. Menkul Değer Borsalarının Ekonomik Fonksiyonları 20.3. Borsa Sistemleri 20.3.1. Sürekli Müzayede Sistemi 20.3.2. Serbest Pazarlık Sistemi 20.3.3. Merkezi ve Ademi Merkezi Borsa Sistemleri 20.3.4. Bilgisayarlı Sistem 20.4. Borsa Emirleri 20.4.1. Genel Anlamda Borsa Emirlerinin Sınıflandırılması 20.4.2. İMKB’de Uygulanan Borsa Emirleri 20.5. Sermaye Piyasası Araçları 20.5.1. Hisse Senetleri ve Türleri 20.5.2. Tahviller ve Türleri 20.5.3. Diğer Sermaye Piyasası Araçları 521 522 525 527 528 528 531 531 532 532 539 540 542 543 543 544 544 545 545 546 547 547 548 550 551 20.6. Türkiye’de Sermaye Piyasalarının Yapısı ve İşleyişi 552 20.6.1. İ.M.K.B.’de Piyasalar ve Pazarlar: Örgütlü Piyasa 20.6.1.1. İMKB Hisse Senetleri Piyasası Kutu 20.1. İMKB Hisse Senetleri Piyasası Endeksleri ve Hesaplanması Kutu 20.2. Takas ve Saklama: İMKB Takas ve Saklama Bankası A.Ş.(TAKASBANK) 20.6.1.2. İMKB Tahvil ve Bono Piyasası Kutu 20.3. İMKB Devlet İç Borçlanma Senetleri (DİBS) Endeksleri 20.6.1.3. İMKB Uluslararası Pazar 20.6.1.4. İMKB Vadeli İşlemler Piyasası 20.6.2. Bankalararası Tahvil Piyasası: Örgütsüz Piyasa Kutu 20.4. İMKB’de Veri Dağıtımı ve Veri Dağıtımı Firmaları 553 553 555 558 558 560 561 563 564 564 20.7. Türkiye’de Sermaye Piyasası Aracıları 564 Kutu 20.5. Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) Kaynaklar (20) 568 570 Bölüm 21. Türev Ürünler Piyasası ve Riskten Korunma 21.1. Türev Ürün Piyasalarının Gelişimi 21.2. Forward ve Future Piyasaları 21.2.1. Spot, Forward ve Future Sözleşmelerin Tanımlanması 21.2.2. Forward ve Future Piyasaların Kullanım Amaçları 21.2.2.1. Hisse Senedi Portföylerindeki Sistematik Riskin Azaltılması 21.2.2.2. Fon Maliyetlerinin Garanti Altına Alınması 571 572 574 574 576 576 576 21.2.2.3. Sabit Faizli Kredilerin Fonlanması 21.2.2.4. Uluslararası Faiz Oranı Farklılıklarından Kar Sağlamak 21.2.2.5. Bilançoların Riskten Korunması 21.2.3. Forward Sözleşmelerle Faiz Oranı Riskinden Korunma 21.2.4. Forward Faiz Oranı Anlaşmaları 21.2.5. Forward Sözleşmelerle Döviz Riskinden Korunma 21.2.5.1. Doğrudan Forward Döviz Alım Satımı 21.2.5.2. Faiz Arbitrajı 21.2.5.3. Kurun Sabitleştirilmesi 21.2.6. Future Sözleşmelerle Faiz Oranı Riskinden Korunma 21.2.7. Risk ve Getiri Üzerinde Riski Önlemenin Etkileri 21.2.8. Futures Sözleşmelerle Döviz Riskinden Korunma 21.2.9. Future Sözleşmelerle Kredi Riskinden Korunma 21.2.10. Future Sözleşmelerin Fiyatlaması 21.3. Opsiyon Piyasaları 21.3.1. Opsiyon Terminolojisi 21.3.2. Opsiyon Priminin Belirlenmesi 21.3.3. Faiz Oranı Riskine Karşı Opsiyon Stratejileri 21.3.3.1. Yalın Stratejiler 21.3.3.2. Örtülü Stratejiler 21.3.4. Tavan, Taban ve Bunların Birlikte Belirlenmesi (Yaka) 21.3.5. Faiz Oranı Opsiyonları ile Sabit Getirili Menkul Değerler Opsiyonlarının Karşılaştırılması 21.3.6. Opsiyonlarda Sözleşme Sayısının Hesaplanması 21.3.7. Opsiyon Fiyatlaması 21.3.7.1. İki Terimli (Binom) Fiyatlama Modeli 21.3.7.2. Black – Scholes Opsiyon Fiyatlama Modeli 21.3.7.2.1. Sona Ermekteki Call Opsiyonların Fiyatlandırılması 21.3.7.2.2. Sıfır Kullanım Fiyatı ve Vadeye Kadar Sonsuz Zamanla Bir Call Opsiyonun Fiyatlandırılması 21.3.7.2.3. Black – Scholes Opsiyon Fiyatlama Modeli 21.3.7.3. Put Opsiyonların Fiyatlandırılması 21.3.8. Opsiyonlarla Riskten Korunma 21.3.9. Riski Önlemede Fiyat Duyarlılığı 577 577 577 578 579 581 583 584 585 586 587 587 588 589 590 590 592 593 594 597 598 600 601 602 602 604 604 604 605 608 609 610 21.4. Swap Piyasası 612 21.4.1. Döviz Swapları 21.4.2. Faiz Swapları Kaynaklar (21) 612 613 615 21. Bölüme Ek: Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası A.Ş. E21.1. Vadeli İşlemler ve Opsiyon Borsası’nın Amaçları Kutu E21.1. Türkiye’de Ticaret Borsaları ve İzmir Ticaret Borsası E21.2. Vadeli İşlemler ve Opsiyon Borsası’nda Piyasa Yapısı E21.3. İşlem Sistemi E21.4. Borsada Seans Saatleri E21.5. Takas İşlemleri ve Takas Merkezi E21.6. Garanti Fonu Uygulaması Bölüm 22. Altın ve Kıymetli Maden Piyasaları 22.1. Altın Piyasaları: Arz – Talep Yapısı ve Fiyat Oluşumu 22.1.1. Dünya Piyasalarında Talep 22.1.1.1. Endüstriyel Altın Talebi 22.1.1.2. Tasarruf ve Yatırım Amaçlı Talep 22.1.1.3. Merkez Bankalarının Altın Talebi 22.1.2. Dünya Piyasalarında Arz 22.1.3. Dünya Altın Fiyatları 22.2. Türkiye’de Altın Arzı, Talebi ve Fiyat Oluşumu 22.2.1. Türkiye’de Altın Talebi 22.2.2. Türkiye’de Altın Arzı 22.2.3. İstanbul Altın Borsası (İ.A.B.) 616 617 617 618 618 618 618 619 621 622 622 623 624 625 626 628 630 630 630 631 22.2.3.1. İ.A.B. Altın Piyasası 22.3. Gümüş Piyasaları: Arz – Talep Yapısı ve Fiyat Oluşumu 633 636 22.3.1. Dünya Gümüş Talebi 22.3.2. Dünya Gümüş Arzı 22.3.3. Fiyatlar ve Fiyat Oluşumu 22.3.4. Gümüşte Forward İşlemler 22.3.5. Türkiye’de Gümüş Piyasası 22.3.5.1. Türkiye’de Gümüş Arzı ve Talebi 22.3.5.2. Türkiye’de Örgütsüz ve Örgütlü Gümüş Piyasaları 636 636 636 637 637 637 638 22.4. Platin Piyasaları 638 22.4.1. Platin Arzı, Talebi ve Fiyatları 22.4.2. Türkiye’de Platin Piyasası 638 639 22.5. Vadeli Kıymetli Maden Piyasaları 639 22.5.1. Vadeli Altın Piyasaları 22.5.2. İ.A.B. Vadeli İşlemler ve Opsiyon Piyasası 639 640 Kutu 22.1. Altın Rafinerileri 642 Kaynaklar (22) 642 Ayrım V – Uluslararası Finansal Sistem 643 Bölüm 23. Döviz Kurları ve Yurtdışı Finansal Yatırımlar 645 23.1. Temel Kavramlar ve Tanımlamalar 23.2. Paranın Değer Kazanması ve Kaybetmesi 23.2.1. Paranın Değer Kazanması 23.2.2. Paranın Değer Kaybetmesi 23.3. Yabancı Bir Ülkede Yatırım Yapmaktan Beklenen Getirinin Ölçülmesi 23.4. Döviz Kurlarının Belirlenmesi 23.4.1. Geleneksel Döviz Kuru Modeli 23.4.2. Faiz Oranı Paritesi 23.4.3. Aktif Modeli 23.4.3.1. Yabancı Aktiflerin Beklenen Getiri Eğrisinin Türetilmesi 23.4.3.2. Ulusal Aktiflerin Beklenen Getiri Eğrisi 23.4.3.3. Döviz Piyasasında Denge 23.4.4. Kısa Dönemde Döviz Kurlarını Etkileyen Unsurlar 23.4.4.1. Doğrudan Etkisi Olan Unsurlar 23.4.4.2. Dolaylı Etkisi Olan Unsurlar: Uzun Dönem Döviz Kurunun Belirlenmesi 645 646 646 647 647 649 649 650 651 651 652 652 653 653 654 23.5. Döviz Kurunun Davranışını Açıklamakta Aktif Modelinin Kullanılması 655 Kaynaklar (23) 658 Bölüm 24. Uluslararası Finans Piyasaları 24.1. Uluslararası Para Piyasası 24.1.1. Sendikasyon Kredileri 24.1.2. Euro-Ticari Kağıtlar 24.1.3. Kağıt Yayınlama İmkanları 24.1.4. Taahhüt Edilmiş İmkanlara Karşı Destekleme İmkanları 24.2. Uluslararası Tahvil Piyasası 659 660 660 660 661 661 661 24.2.1. Düz Tahviller 24.2.2. Değişken Oranlı Tahviller 24.2.3. Hisse Senedi Bağlantılı Tahviller 24.2.4. Euro-tahviller 662 662 662 662 24.3. Uluslararası Hisse Senedi Piyasası 663 24.3.1. Alternatif Ticaret Süreçleri 24.3.2. Uluslararası Hisse Senedi Piyasası Kapitalizasyonu 24.3.2.1. Dünyanın En Büyük Hisse Senedi Piyasaları 24.3.2.2. Avrupa Hisse Senedi Piyasaları 24.3.2.3. Yükselen Ekonomilerde Hisse Senedi Piyasaları Kutu 24.1. Uluslararası Finans Kurumu 24.3.3. Çifte Listeleme, Takas ve Saklama 663 663 663 664 665 665 666 24.3.4. Uluslararası Piyasa Endeksleri Kaynaklar (24) Bölüm 25. Uluslararası Bankacılık 25.1. Ulusal Bankaların Yurtdışı Faaliyetleri 25.2. Uluslararası Ticari Bankacılık 25.2.1. Uluslararası Ticari Bankacılıkta Bağlantı Türleri 25.2.1.1. Temsilcilikler 25.2.1.2. Muhabir Bankalar 25.2.1.3. Acenteler 25.2.1.4. Şubeler 25.2.1.5. İştirakler ve Bağlı Kuruluşlar 25.2.1.6. Konsorsiyumlar ve Ortak Girişimler 25.2.1.7. Kıyı Bankacılığı 25.2.2. Uluslararası Ticari Bankacılık İşlemleri 25.2.2.1. Geleneksel Bankacılık İşlemleri 25.2.2.2. Modern Bankacılık İşlemleri 25.3. Uluslararası Sermaye Standartları 25.4. Uluslararası Kredilendirme 25.4.1. Uluslararası Banka Kredilerinin Kaynakları 25.4.2. Azgelişmiş Ülkelerde Borç Krizi 666 666 669 670 671 672 673 673 674 674 674 675 675 677 677 678 678 679 679 680 25.5. Uluslararası Yatırım Bankaları 681 Kaynaklar (25) 682 Bölüm 26. Finans Sisteminde Yeni Yönelimler ve Çağdaş Sorunlar 26.1. Finansal Yenileşme Teorisi 26.1.1. Sınırlama Teorisi 26.1.2. Piyasa, Teknoloji ve Politika Teorisi 26.1.3. Düzenleme ve Vergileme Teorisi 26.1.4. Piyasa Etkinliği Teorisi 26.2. Küresel Finansal Yönelimler 26.2.1. Finans Piyasalarının Entegrasyon Düzeyindeki Artış 26.2.2. Finansal Aracılarda Dönüşüm: Mega Finansal Aracılar 26.2.3. Finansal İşlemlerin ve Ürünlerin Değişen Boyutu: Yeni Piyasalar İçin Yeni Ürünler 26.2.3.1. Para Piyasası Ürünlerindeki Gelişmeler 26.2.3.2. Sermaye Piyasası Ürünlerindeki Gelişmeler 26.2.4. Yeni Risk Anlayışı: Sistemik Riskin Artan Önemi 26.2.5. Hukuki Sorunlar: Deregülasyon mu, Reregülasyon mu? Kaynaklar (26) 685 685 686 686 687 687 687 688 689 691 692 693 694 695 697 Ayrım VI – Finansal Sistemin Ekonomisi 699 Bölüm 27. Merkez Bankası ve Para Arzı Süreci 701 27.1. Merkez Bankacılığının Dünya’da ve Türkiye’de Gelişimi 27.2. Merkez Bankasının Fonksiyonları 27.3. Merkez Bankasının Yapısı 27.4. Merkez Bankasının Bağımsızlığı 27.5. Bürokratik Davranış Teorisi ile Merkez Bankasının Davranışlarının Açıklanması 27.6. Para Arzı Sürecine Giriş 27.6.1. Para Arzı Sürecindeki Oyuncular 27.6.2. Parasal Taban ve Para Çarpanının Ürünü Olarak Para Arzı 27.7. Parasal Taban 27.7.1. Merkez Bankasının Analitik Bilançosu 27.7.2. Parasal Tabanın Hesaplanması 27.7.3. Parasal Tabanı Etkileyen Unsurlar 27.7.4. Parasal Taban ve Ödünç Verilemez Parasal Taban 27.8. Özel Bankalarca Para Yaratılması 701 703 704 705 706 707 707 707 707 707 709 710 710 711 27.8.1. Merkez Bankası Açık Piyasa Alımları ve Özel Bankanın Kredi Açması 27.8.2. Merkez Bankasının Açık Piyasa İşlemleri ve Bankacılık Sistemi 27.8.3. Bankacılık Sistemindeki ve Para Arzındaki Değişmelerin Analizi 27.8.4. Mevduat Çarpanı 27.9. Para Çarpanı 27.9.1. Para Çarpanının Türetilmesi 27.9.2. Para Çarpanını Belirleyen ve Etkileyen Unsurlar 27.9.3. Para Çarpanının Hesaplanması 711 712 713 714 715 716 717 718 27.10. Merkez Bankasının Para Arzı Üzerindeki Kontrolü 718 27.10.1. Para Çarpanı ve Parasal Tabanın Kontrolü 27.10.2. Açık Piyasa İşlemleri 27.10.3. İskonto Kredileri Kaynaklar (27) 718 719 719 720 Bölüm 28. Para Politikasının Yönlendirilmesi 723 28.1. Amaçlar, Araçlar ve Hedefler Arasındaki İlişkiler 28.2. Para Politikasının Araçları 28.2.1. Açık Piyasa İşlemleri 28.2.2. Reeskont Politikası 28.2.3. Zorunlu Karşılıklar Politikası 723 725 725 726 727 28.3. Para Politikasının Amaçları 28.4. Para Politikasının Hedefleri: Para arzı mı Faiz Oranları mı? 28.4.1. Para Arzı Hedefleri ve Faiz Oranları 28.4.2. Faiz Oranı Hedefleri ve Para Arzı 28.4.3. Ara Hedefler 28.4.4. Faaliyet Hedefleri 727 730 730 730 731 731 Kaynaklar (28) 732 Bölüm 29. Para Talebi Teorisi 29.1. Para Teorisinin Temelleri 29.2. Paranın Miktar Teorisi ve Para Talebi 29.2.1. Mübadele Denklemi 29.2.2. Klasik Miktar Teorisi 29.3. Para Talebi Tartışması ve Cambridge Denklemi 29.3.1. Cambridge Denklemi 29.3.2. Dolaşım Hızı Üzerine Tartışmalar 29.4. Keynes’in Likidite Tercihi Teorisi 733 733 735 735 735 736 736 737 737 29.4.1. Para Talebini Etkileyen Güdüler 29.4.2. Keynesyen Para Talebi Fonksiyonu 29.4.3. Paranın Dolaşım Hızı ve Keynesyen Para Talebi 737 739 739 29.5. Keynesyen Para Talebi Üzerine İleri Çalışmalar 740 29.5.1. Baumol – Tobin Modelleri 29.5.2. Spekülatif Para Talebi ve Tobin Modeli 29.6. Monetarist Yaklaşım 29.6.1. Friedman’ın Para Talebi Fonksiyonu 29.6.2. Monetarist Para Talebinin Özellikleri ve Farklılıkları 740 740 741 741 741 29.7. Paranın Modern Miktar Teorisi 29.8. Para Talebi Üzerine Ampirik Bulgular 742 743 Kaynaklar (29) 743 Bölüm 30. Keynesyen Gelir – Harcama Modeli: Toplam Talep ve Denge Üretim Düzeyi 30.1. Temel Varsayımlar 30.2. Milli Gelir, Toplam Üretim ve Toplam Talebin Bileşenleri 30.3. Tüketim 30.4. Planlı Otonom Yatırımlar 30.5. Makro Ekonomik Denge ve Dengesizlik 745 745 746 746 747 747 30.6. Yatırım ve Otonom Tüketim Çarpanları 30.7. Modelin Bütünsel Analizi 30.7.1. Gelir-Harcama Modelinde Toplam Talep ve Denge 30.7.2. Diğer Çarpanlar ve Etkileri 30.8. Toplam Talebi ve Denge Üretim Düzeyini Etkileyen Unsurlar 30.9. Modelin ve Çarpanların Cebirsel Olarak Türetilmesi Kaynaklar (30) 748 749 750 751 752 754 755 30. Bölüme Ek: Klasik Makro Modelin Temel Özellikleri 756 Bölüm 31. IS-LM Modeli: Para ve Maliye Politikalarının Analizi 759 31.1. IS Eğrisi 31.2. LM Eğrisi 31.3. IS-LM Modelinde Denge ve Dengesizlik 31.4. Para Politikası 31.5. Maliye Politikası 31.6. Para ve Maliye Politikalarının Karşılaştırmalı Değerlendirmesi 759 763 765 766 769 772 31.6.1. Para ve Maliye Politikalarının Etkileri 31.6.1.1. Para Politikasının Etkileri 31.6.1.2. Maliye Politikasının Etkileri 31.6.1.3. Aşırı Koşullar 31.6.2. Amaç Çatışmaları, Zamanlama ve Esneklik 31.6.3. Kurallara Karşı Takdir Hakkı 31.6.4. Enflasyon Hedeflemesi Kaynaklar (31) 772 772 772 773 773 773 774 776 31. Bölüme Ek: Monetarizm (Parasalcılık) E31.1. Temel Varsayımlar E31.2. Politika Önerileri Bölüm 32. Toplam Talep – Toplam Arz Analizi ve Para Politikası 32.1. Keynesyen Toplam Talep Eğrisi 32.2. Monetarist Toplam Talep Eğrisi 32.3. Uzun Dönem Toplam Arz Eğrisi 32.4. Kısa Dönem Toplam Arz Eğrisi 32.5. Toplam Arz – Toplam Modelinde Denge 32.5.1. Kısa Dönem Denge ve Dengesizlik 32.5.2. Uzun Dönem Denge ve Dengesizlik 32.6. Toplam Talep – Toplam Arz Modeline Dayanan Para Politikası Kaynaklar (32) 32. Bölüme Ek: Çağdaş Düşünce Okulları ve Politika Önerileri E32.1. Yeni Klasik Görüş E32.1.1. Rasyonel Beklentiler ve Politika Etkisizliği E32.1.2. Reel Döngü Modelleri E32.2. Yeni Keynesyen Görüş 777 777 778 779 779 782 783 784 787 787 788 790 793 794 794 795 795 796 Dizin (Türkçe – İngilizce) Dizin (İngilizce – Türkçe) 797 817 Ekonomi ve Finans Sistemiyle İlgili Kurum ve Kuruluşlar Listesi 837 Tablolar Listesi Tablo 1.1. Tablo 1.2. Tablo 1.3. Tablo 4.1. Tablo 4.2. Tablo 4.3. Tablo 4.4. Tablo 11.1. Tablo 11.2. Tablo 11.3. Tablo 11.4. Tablo 11.5. Tablo 11.6. Tablo 11.7. Tablo 11.8. Tablo 11.9. Tablo 11.10 Tablo 11.11. Tablo 11.12. Tablo 11.13. Tablo 11.14. Tablo 11.15. Tablo 12.1. Tablo 12.2. Tablo 12.3. Tablo 14.1. Tablo 14.2. Tablo 14.3. Tablo 14.4. Tablo 15.1. Tablo 15.2. Tablo 15.3. Tablo 15.4. Tablo 15.5. Tablo 15.6. Tablo 15.7. Tablo 15.8. Tablo 16.1. Tablo 16.2. Tablo 16.3. Tablo 16.4. Tablo 16.5. Tablo 16.6. Tablo 16.7. Tablo 16.8. Tablo 16.9. Tablo 16.10. Tablo 16.11. Tablo 16.12. Tablo 16.13. Tablo 16.14. Tablo 16.15. Takas Ekonomisi ile Para Ekonomisinde Oluşan Fiyatların Sayıları TCMB’nin Para Arzı Tanımları Bazı Gelişmiş Ülkelerin Para Arzı Tanımları Olasılık Dağılımları A ve B Şirketleri için Olasılık Dağılımları Beklenen Getiri Oranlarının Hesaplanması Standart Sapmanın Hesaplanması Türkiye’de Osmanlı İmparatorluğu Döneminde Kurulan İlk Bankalar Türkiye’de Osmanlı İmparatorluğu Döneminde Şube Açan İlk Yabancı Bankalar Türkiye’de Kurulan İlk Milli Sermayeli Bankalar 1923-1933 Döneminde Kurulan Milli Yerel Bankalar 1923-1933 Döneminde Türkiye’de Şube Açan Yabancı Bankalar 1944-1960 Döneminde Türkiye’de Kurulan Bankalar 1960-1992 Döneminde Kurulan Bankalar 1992-2004 Döneminde Türk Bankacılık Sisteminde Tasfiye Süreci: TMSF’ye Devredilen Bankalar 2004/9 İtibariyle Türk Bankacılık Sektörü’nün Durumu 2003 Sonu İtibariyle Bankacılık Sektöründe Ölçekler Karta Dayalı Elektronik Bankacılık Hizmetlerinin Beş Yıllık Gelişimi İnternet Üzerinden Verilen (Sanal) Bankacılık Hizmetleri (2004/9) TMSF’nin Gelir Kaynakları (2005) TMSF’nin Son Yirmi Yıllık Prim Gelirleri BKM Destekli Kredi Kartı Hizmetlerine İlişkin Veriler Bir Ticari Banka Bilançosunun Genel Unsurları Türkiye’de Bir Ticari Banka Bilançosunun Genel Unsurları İtfalı Bir Kredinin Ödenmesi Özel Finans Kurumlarının Bilançolarının Temel Unsurları Türkiye’de ÖFK’ların Son Beş Yıllık Dönemde Bazı Finansal Büyüklüklerinin Gelişimi Türkiye’de ÖFK’ların Son Beş Yıllık Finansal Oranları Katılma Hesaplarının İşleyişi Halen Faaliyetlerini Sürdüren Yatırım ve Kalkınma Bankaları Yatırım Bankalarının Düzenledikleri Hizmet Sözleşmesi Sayıları Türkiye’de Yatırım ve Kalkınma Bankalarının Sermaye Piyasalarına İlişkin Yetki Alanları Yatırım Bankası Bilançosunun Temel Unsurları Kalkınma Bankası Bilançosunun Temel Unsurları Çok Uluslu Kalkınma Bankaları Çok Uluslu Kalkınma Bankalarının Verdikleri Finansman Hizmetleri Türkiye’deki Yatırım ve Kalkınma Bankalarının Seçilmiş Bilanço Kalemlerinin Son Beş Yıllık Gelişimi Hayat ve Hayat Dışı Sigorta Şirketlerinin Bilançolarının Temel Unsurları Türk Sigorta Sektöründe Seçilmiş Konsolide Finansal Büyüklükler Türk Sigorta Sektöründe Hayat ve Hayat Dışı Prim Üretimi (Milyar TL) Sigorta Türlerine Göre Riske Maruz Kalma Ölçütleri Hayat Dışı Sigorta Dallarında Teknik Karların Gelişimi (Milyar TL) Bireysel Emeklilik Sistemine İlişkin Temel Veriler Türkiye’deki Bireysel Emeklilik Şirketleri Türkiye’de Emeklilik Yatırım Fonlarının Dağılımı (%) Kota Payı Reasürans İhtiyati (Eksedan) Reasürans Kaybı Aşan Risk Temelinde Aşırı Kayıp Reasüransı Üç Yıllık Yakıcı Maliyetin Hesaplanması Türkiye’de Reaüsrans Primlerinin Son Beş Yıllık Gelişimi Türkiye’de Reasürans Şirketlerinin Aldıkları ve Verdikleri Komisyonlar Reasürans Şirketlerinin Bilançolarının Temel Unsurları 6 14 14 77 79 80 83 196 197 198 199 200 202 204 207 209 215 237 237 245 246 248 256 260 292 331 337 337 340 347 351 354 355 360 362 364 366 376 379 381 390 393 402 402 405 417 417 418 422 424 425 428 Tablo 16.16. Tablo 16.17. Tablo 17.1. Tablo 17.2. Tablo 17.3. Tablo 17.4. Tablo 17.5. Tablo 17.6. Tablo 17.7. Tablo 17.8. Tablo 17.9. Tablo 17.10. Tablo 17.11. Tablo 17.12. Tablo 17.13. Tablo 17.14. Tablo 18.1. Tablo 18.2. Tablo 18.3. Tablo 18.4. Tablo 18.5. Tablo 18.6. Tablo 18.7. Tablo 18.8. Tablo 18.9. Tablo 18.10. Tablo 18.11. Tablo 18.12. Tablo 18.13. 18.14. Tablo 18.15. Tablo 18.16. Tablo 18.17. Tablo 18.18. Tablo 19.1. Tablo 19.2. Tablo 19.3. Tablo 19.4. Tablo 19.5. Tablo 19.6. Tablo 19.7. Tablo 19.8. Tablo 19.9. Tablo 19.10. Tablo 19.11. Tablo 20.1. Tablo 20.2. Tablo 20.3. Tablo 20.4. Tablo 20.5. Tablo 20.6. Tablo 20.7. Tablo 20.8. Tablo 21.1. Tablo 21.2. Türk Sigorta Sektöründe Banka Şube Acenteleri (2003) Bireysel Emeklilik Şirketlerinin Dağıtım Kanallarının Gelişimi Türkiye’de Finansal Kiralama İşlemi Yapan Aracılar - 2004 Türkiye’deki Finansal Kiralama Şirketlerinin Bazı Finansal Büyüklükleri Mal Gruplarına Göre Yurtiçi ve Yurtdışı Finansal Kiralama İşlemleri Fatura Değerine Göre Finansal Kiralama İşlemlerinin Sektörel Dağılımı Kira Alacağı Değerine Göre Finansal Kiralama İşlemlerinin Sektörel Dağılımı Türkiye’de Kökenine Göre Faktoring Şirketleri Türkiye’deki Faktoring Şirketlerinin Bazı Finansal Büyüklükleri Yurtiçi ve Yurtdışı Faktoring İşlemlerinde Taraflar Faktoring İşlemlerinde Uygulanan Faiz, Komisyon ve Vade (2004) Dünya’da ve Türkiye’de Faktoring Şirketlerinin Ciroları (Milyon $) Türkiye’deki Tüketici Finansman Şirketlerinin Ortaklık Yapısı Türkiye’deki Tüketici Finansman Şirketlerinin Faaliyet Alanları Tüketici Finansman Şirketlerinin Kuruluşlarından 30.6.2003 Tarihine Kadar Açtıkları Kredilerin Adet ve Tutarları Türkiye’deki Tüketici Finansman Şirketlerinin Bazı Finansal Büyüklükleri Türlerine Göre Aracı Kuruluşlar Sadece Sermaye Piyasası Faaliyetleri Yapan Aracı Kuruluşlar Yetki ve İzin Belgelerine Göre Aracı Kurumlar Aracı Kurumların Sermaye Piyasası Faaliyetlerinin Hacmi Aracı Kurumların Hisse Senedi İşlem Hacimleri (%) Öz Sermaye Büyüklüğüne Göre Aracı Kurumların Hisse Senedi İşlem Hacimlerinin Değişim Oranları (%) Aracı Kurumların Merkez Dışı Birimleri Aracı Kurum Bilançosunun Unsurları Aracı Kurumların Özet Bilanço Toplamları (Milyar TL) Aracı Kurumların Özet Bilanço Toplamlarının Oranları (%) Aracı Kurumların Gelir Yapısı (%) Aracı Kurumların Diğer Hizmet Gelirlerinin Dağılımı (%) Sharpe Endeksi ile Yatırım Fonlarının Performans Değerlemesi Türkiye’deki Yatırım Fonlarına İlişkin Veriler A Tipi Yatırım Fonlarının Dağılımı (%) B Tipi Yatırım Fonlarının Dağılımı (%) A ve B Tipi Yatırım Fonlarının Endeks Getirileri Türkiye’de Portföy Yönetim Şirketlerine İlişkin Veriler Bankalararası Para Piyasasında İşlem Saatleri TCMB Bankalararası Piyasa Çift Taraflı İşlem Hacmi (Bin YTL) TCMB Bankalararası Piyasa’da Gerçekleşen Ağırlıklı Ortalama Basit Faiz (%) TCMB Açık Piyasa’da Repo İşlem Hacmi ve Faiz Oranları TCMB Açık Piyasa’da Ters Repo İşlem Hacmi ve Faiz Oranları TCMB Döviz ve Efektif Piyasası TL-Döviz ve TL-Efektif Alt Piyasalarının İşlem Adetleri ve Hacimleri ($) TCMB Döviz ve Efektif Piyasası Döviz-Döviz, Döviz-Efektif ve Efektif-Efektif Alt Piyasalarının İşlem Adetleri ve Hacimleri ($) TCMB Döviz ve Efektif Piyasası Döviz Depo Alt Piyasasının İşlem Adetleri ve Hacimleri ($) Yetkili Müesseselerin Sayıları ve İllere Göre Dağılımları Yetkili Müesseselerin İşlem Hacimleri (milyon $) Yetkili Müesseselere Dair Bilgiler (milyar TL) Aracı Kurumların İnternet ve Çağrı Merkezi İşlemleri Hisse Senetleri Piyasası Seans Saatleri İMKB Tahvil ve Bono Piyasasında İşlem Saatleri İMKB Uluslararası Pazar’da Seans Saatleri İMKB DİBS Fiyat ve Performans Endekslerinin Gelişimi Türk Sermaye Piyasalarında Faaliyet Gösteren Aracılar ve Diğer Katılımcılar – 2004 2004 Yılı İtibariyle İMKB’de Faaliyet Gösteren Aracı Kuruluşlar Müşteri Bazında Aracı Kuruluşların Hisse Senedi İşlem Hacimleri (%) Put – Call Parite Portföyünün Olası Sonuçları Riski Önlenmiş Portföy 433 433 440 442 442 444 444 448 449 449 450 452 463 464 465 467 469 470 471 472 472 473 475 476 477 477 477 478 482 484 487 488 489 497 510 513 514 522 523 529 529 530 534 534 535 545 554 559 562 562 565 567 567 608 609 Tablo E21.1. Tablo E21.2. Tablo 22.1. Tablo 22.2. Tablo 22.3. Tablo 22.4. Tablo 22.5. Tablo 22.6. Tablo 25.1. Tablo 28.1. Vadeli İşlemler ve Opsiyon Borsası A.Ş.’nin Ortaklık Yapısı VOB’da Planlanan Seans Saatleri Altın Bar ve Külçelerin Gram ve Ons Karşılıkları Türkiye’nin Önemli Altın Yatakları 2004 Yıl Sonu İtibariyle İstanbul Altın Borsası Üyeleri İ.A.B. Altın Piyasası İşlemlerinin Gelişimi Gümüşe Dayalı Forward ve Future Sözleşmelerin İşlem Gördüğü Önemli Borsalar Önemli Vadeli Altın Piyasalarında Sözleşme Büyüklükleri Dünyanın Sermaye Büyüklüğüne Göre En Büyük Bankaları Ekonomi Politikası Amaçları, Araçları ve Hedefleri 616 618 623 631 633 634 637 641 672 724 Grafikler Listesi Grafik 1.1. Grafik 1.2. Grafik 1.3. Grafik 1.4. Grafik 1.5. Grafik 1.6. Grafik 11.1. Grafik 11.2. Grafik 11.3. Grafik 11.4. Grafik 11.5. Grafik 11.6. Grafik 11.7. Grafik 11.8. Grafik 11.9. Grafik 11.10. Grafik 11.11. Grafik 11.12. Grafik 11.13. Grafik 11.14. Grafik 11.15. Grafik 11.16. Grafik 11.17. Grafik 14.1. Grafik 14.2. Grafik 14.3. Grafik 14.4. Grafik 14.5. Grafik 15.1. Grafik 15.2. Grafik 15.3. Grafik 15.4. Grafik 15.5. Türkiye’de Paranın Büyüme Oranları (Dar ve Geniş Para) Türkiye’de 1983-2004 Döneminde Paranın Büyüme Oranı ve Enflasyonun Gelişimi Türkiye’de 1924-2004 Döneminde GSMH’nın Gelişimi ve Potansiyel GSMH Türkiye’de 1970 – 2004 Döneminde Ekonomik Büyüme ve Trend Türkiye’de Parasal Büyüme Oranı ve Faiz Oranları Türkiye’de 1976-2003 Döneminde Kamu Kesimi Açığının Gelişimi Türk Bankacılık Sektöründe Ölçeklere Göre Bankaların Ağırlıkları (2003) Türk Finans Sisteminde Türk Bankacılık Sektörünün Payı Türk Finans Sisteminin ve Türk Bankacılık Sektörünün Aktif Toplamı Olarak GSMH İçindeki Payları (2003) Türk Bankacılık Sektöründe Toplam Aktiflerin, Kredilerin ve Mevduatların GSMH’ye Oranındaki Gelişme Türk Bankacılık Sektöründe Aktif Büyüklükleri Açısından Banka Gruplarının Paylarının Son Elli Yıllık Gelişimi Türk Bankacılık Sektöründe Öz Kaynaklar Açısından Banka Gruplarının Paylarının Son Elli Yıllık Gelişimi Türk Bankacılık Sektöründe Net Karlılık Açısından Banka Gruplarının Paylarının Son Elli Yıllık Gelişimi Ticari Bankacılık Alt Sektöründe Aktiflerin Gelişimi (1988-2004/9) Milli Sermayeli ve Yabancı Sermayeli Ticari Bankalarda Aktiflerin Gelişimi (19882004/9) Ticari Bankacılık Alt Sektöründe Mevduatların Gelişimi (1988-2004/9) Milli Sermayeli ve Yabancı Sermayeli Ticari Bankalarda Mevduatların Gelişimi (1988-2004/9) Ticari Bankacılık Alt Sektöründe Kredilerin Gelişimi (1988-2004/9) Milli Sermayeli ve Yabancı Sermayeli Ticari Bankalarda Kredilerin Gelişimi (19882004/9) Türk Ticari Bankacılık Sektöründe ROA’ya Göre Performansın Gelişimi (19602004/9) Türk Ticari Bankacılık Sektöründe ROE’ya Göre Performansın Gelişimi (19602004/9) Türk Ticari Bankacılık Sektöründe Sermaye Yeterliliği (1960-2004/9) BKM Sisteminde Yapılan İşlemlerin Dağılımı (2003) Türkiye’de ÖFK’ların Konsolide Aktif ve Pasiflerinin Dağılımı Türkiye’de ÖFK’ların Fon Kaynak ve Kullanımlarının Dağılımı (2004/9) ÖFK’ların Gelir Gider Yapısının Analizi (2004/9) (% Dağılım) ÖFK’ların Ücret ve Komisyon Temelli Hizmet Gelirlerinin Dağılımı (2004/9) ÖFK’ların Detaylı Fon Kaynak Kullanım Analizi (2004/9) Türkiye’de Yatırım Bankalarının Bilanço Aktif ve Pasiflerinin Dağılımı (2003) Türkiye’de Kalkınma Bankalarının Bilanço Aktif ve Pasiflerinin Dağılımı (2003) Yatırım ve Kalkınma Bankalarının Türk Bankacılık Sistemindeki Büyüklükleri Yatırım ve Kalkınma Bankalarının Son On Yıllık Dönemdeki Performansları Yatırım ve Kalkınma Bankalarının Sermaye Yeterliliğinin Son Beş Yıllık Gelişimi 16 17 19 20 21 22 217 221 222 222 224 225 226 227 228 229 229 230 230 231 232 233 248 331 332 333 333 336 356 361 365 366 367 Grafik 16.1. Grafik 16.2. Grafik 16.3. Grafik 16.4. Grafik 16.5. Grafik 16.6. Grafik 16.7. Grafik 16.8. Grafik 16.9. Grafik 17.1. Grafik 17.2. Grafik 17.3. Grafik 19.1. Grafik 20.1. Grafik 20.2. Grafik 20.3. Grafik 20.4. Grafik 20.5. Grafik 22.1. Grafik 22.2. Grafik 22.3. Türkiye’de Sigorta Şirketlerinin (Hayat – Hayat Dışı) Konsolide Bilançosunda Aktif ve Pasiflerin Dağılımı (2004) Türk Sigorta Sektöründe Toplam ve Kişi Başına Primlerin Artışı (%) Türkiye’de Hayat ve Hayat Dışı Sigorta Primlerinin Dağılımı (2004) Türkiye’de Hayat Sigortası Şirketlerinin Karlılıklarının Gelişimi (milyar TL) Türkiye’de Hayat Dışı Sigorta Şirketlerinin Karlılıklarının Gelişimi (milyar TL) Türkiye’de Bireysel Emeklilik Sözleşmelerinin Dağılımları Türkiye’de Reasürans Şirketlerinin Karlarının Gelişimi (milyar TL) Türkiye’de Reasürans Şirketlerinin Konsolide Bilançosunda Aktif ve Pasiflerin Dağılımı (2004) Türkiye’de Sigorta Şirketlerinin Banka Dışı Acenteler Fatura ve Kira Alacağı Değerlerine Göre Finansal Kiralama İşlemlerinin Sektörel Dağılımı - 2004 2000 Yılı İtibariyle Dünyada ve Türkiye’de Faktoring İşlemlerinin Hacmi 2003 Yılı İtibariyle Dünya’da ve Türkiye’de Faktoring İşlemlerinin Hacmi TCMB Döviz ve Efektif Piyasası’nda Toplam İşlem Adedi ve İşlem Hacmi ($) İMKB Hisse Senetleri Piyasası Ulusal 100 Fiyat Endeksinin Gelişimi İMKB Ulusal Mali ve Sınai Endekslerin Gelişimi İMKB Hisse Senetleri Piyasası Ulusal Hizmet ve Ulusal Teknoloji Endeksleri İMKB Hisse Senetleri Piyasası Ulusal Getiri Endekslerinin Gelişimi İMKB Hisse Senetleri Piyasasında İşlem Hacmi ve İşlem Miktarının Gelişimi Londra Altın Borsasında Altın Fiyatlarının Gelişimi (Ons/$) İ.A.B. Altın Piyasası Endeksinin Gelişimi Serbest Piyasada Altın Fiyatlarının Gelişimi 377 380 382 387 394 404 425 429 431 444 453 453 531 556 557 568 569 569 629 635 635 Şekiller Listesi Şekil E1. Şekil E2. Şekil 2.1. Şekil 2.2. Şekil 2.3. Şekil 2.4. Şekil 2.5. Şekil 2.6. Şekil 4.1. Şekil 4.2. Şekil 4.3. Şekil 4.4. Şekil 4.5. Şekil 4.6. Şekil 4.7. Şekil 4.8. Şekil 4.9. Şekil 4.10. Şekil 4.11. Şekil 4.12. Şekil 4.13. Şekil 4.14. Şekil 4.15. Şekil 6.1. Şekil 6.2. Ekonomik Döngü veya Dalgalanma Reel ve Potansiyel Gelir Hareketleri ve Üretim Açıkları Genel Ekonomik Sistemin İşleyişi: Ekonomik Birimlerin Gelir ve Harcama Akımları İnsanların Yaşam Süresince Gelir ve Harcama Davranışları Genel Ekonomik Sistemde Finans Sisteminin Rolü: Makro Açıdan Fon Transferi Süreci Finansal Sistemin İşleyişi: Mikro Açıdan Fon Transferi Süreci Finansal Piyasaların Yapısı Finansal Aracılar A ve B Şirketlerinin Beklenen Getiri Oranlarının Olasılık Dağılımları A ve B Şirketlerinin Beklenen Getiri Oranlarının Sürekli Olasılık Dağılımları Normal Olasılık Dağılımı Eğrisi: Çan Eğrisi A ve B Şirketlerinin Getiri Oranlarının Olasılık Dağılımlarının Karşılaştırılması İki Aktifli Bir Portföyde Kusursuz Pozitif Korelasyonla Risk ve Getiri Kombinasyonları İki Aktifli Bir Portföyde Kusursuz Negatif Korelasyonla Olası Risk ve Getiriye Kombinasyonları Korelasyon Katsayısının +1 ile 1 Arasında Olması Durumunda Risk ve Getiri Kombinasyonları = 1 Durumunda XY Portföyünün Getirisi ve Olasılık Dağılımı = +1 Durumunda XY Portföyünün Getirisi ve Olasılık Dağılımı = +0.6 Durumunda XY Portföyünün Getirisi ve Olasılık Dağılımı Sermaye Piyasası Doğrusu Üzerinde Borçlanma ve Borç Verme Sermaye Piyasası Doğrusu Piyasa Menkul Doğrusu Portföy Riski Üzerinde Portföy Büyüklüğünün Etkileri: Sistematik ve Sistematik Olmayan Riskler Sistematik Riskin Hesaplanması: ’nın Geometrik Ölçümü Tahvil Piyasasında Arz, Talep ve Denge Tahvil Piyasasının Ödünç Verilebilir Fonlar Piyasasına Dönüşümü 36 37 41 44 50 51 53 56 81 82 84 86 92 93 94 95 97 98 100 101 104 105 106 121 122 Şekil 6.3. Şekil 6.4. Şekil 6.5. Şekil 6.6. Şekil 6.7. Şekil 6.8. Şekil 6.9. Şekil 6.10. Şekil 6.11. Şekil 6.12. Şekil 6.13. Şekil 6.14. Şekil 7.1. Şekil 7.2. Şekil 7.3. Şekil 7.4. Şekil 7.5. Şekil 7.6. Şekil 7.7. Şekil 7.8. Şekil 7.9. Şekil 7.10. Şekil 10.1. Şekil 10.2. Şekil 10.3. Şekil 10.4. Şekil 10.5. Şekil 10.6. Şekil 12.1. Şekil 12.2. Şekil 12.3. Şekil 12.4. Şekil 13.1. Şekil 13.2. Şekil 13.3. Şekil 13.4. Şekil 13.5. Şekil 13.6. Şekil 13.7. Şekil 13.8. Şekil 13.9. Şekil 15.1. Şekil 16.1. Şekil 16.2. Şekil 16.3. Şekil 16.4. Şekil 16.5. Şekil 20.1. Şekil 21.1. Şekil 21.2. Şekil 21.3. Şekil 21.4. Şekil 21.5. Şekil 21.6. Şekil 21.7. Şekil 21.8. Şekil 21.9. Şekil 21.10. Şekil 21.11. Şekil 21.12. Ödünç Verilebilir Fonlar Piyasasında Arz ve Talep Tahvil Talep Eğrisinin Kayması Beklenen Enflasyon Oranının Faiz Oranına Etkileri Ekonomik Genişlemenin Faiz Oranına Etkileri Para Talebi Eğrisi Para Arzı Eğrisi Piyasa Faiz Oranı Para Piyasası Dengesi ve Denge Faiz Oranı Para ve Tahvil Piyasalarında Eşanlı Denge Para Talebi Eğrisinin Gelire Bağlı Yer Değiştirmesi Para Talebi Eğrisinin Fiyata Bağlı Yer Değiştirmesi Para Arzı Eğrisinin Yer Değiştirmesi Kurumsal Tahviller ve Hazine Tahvillerinin Risklerinin Eşit Olması Durumu Kurumsal Tahvillerin Riskinde Artış Olması Durumu Kurumsal Tahvillerin ve Hazine Tahvillerinin Likiditesinin Eşit Olduğu Durum Kurumsal Tahvillerin Likiditelerinin Düşmesi Belediye ve Hazine Tahvillerinin Vergi Oranlarının Aynı Olduğu Durum Belediye Tahvillerine Uygulanan Vergi Oranının Düşmesi Durumu Kazanç Eğrisinin Dik Pozitif Bir Eğimi Olması Kazanç Eğrisinin Yumuşak Pozitif Bir Eğimi Olması Kazanç Eğrisinin Düz Olması Kazanç Eğrisinin Negatif Eğimli Olması Otomobil Şirketi ile Banka Bilançolarının Hipotetik Karşılaştırması Daha Gerçekçi Bir Bilanço Kompozisyonu ile Karşılaştırma Finansal Aracılarda Ölçek Farklılıklarının Bilanço Kompozisyonuna Yansıması Ortalama Sermaye Maliyeti ile Öz Kaynak Verimliliği Arasındaki İlişki Alternatif Senaryolarda Sermaye Maliyetinin Durumu Finansal Aracının Optimal Sermaye Yapısı Sabit Bir Kullanım Oranı ile Nakit Düzeyi Nakit Mevcudu Maliyetleri Miller ve Orr Modelinde Nakit Mevcudu İyi ve Kötü Kredi Müşterilerinin Ayrıştırma Skorlarının Dağılımı Likidite, Getiri ve Risk İlişkisi Başabaş Noktası Analizi Kaldıracın Banka Karlılığına Etkisi Vade Eşleşmemesi ve Negatif Fiyat Farkı Kaldıraç Etkisi ve Optimal Kaynak Maliyeti Faiz Oranı Değişmelerine Göre Açık Stratejileri Varyans Analizinin Geometrik Hesaplaması Genel Banka Performansının Boyutları Tahvil Fiyatı ile Faiz Oranı Arasındaki İlişki Halka Arz İşlemlerinde Dağıtım Kanalları Ölüm Olasılığı ile Poliçe Sahibinin Yaşı Arasındaki İlişki Sabit Dönemli Yıllıklar İçin Nakit Akışı Reasüransın İşleyişi Reasürans Türleri Riske Uygun Reasürans Türleri İMKB Bünyesindeki Piyasa ve Pazarlar Spot Sözleşmenin İşleyişi Forward Sözleşmenin İşleyişi Future Sözleşmenin İşleyişi Risk ve Getiri İlişkisi Çerçevesinde Riski Önleme Opsiyon Vadesi ile Prim Arasındaki İlişki Faiz Oranı Değişkenliği ile Prim Arasındaki İlişki Call Opsiyon Alıcısı İçin Ödeme Fonksiyonu Call Opsiyon Satıcısı İçin Ödeme Fonksiyonu Put Opsiyon Alıcısı İçin Ödeme Fonksiyonu Put Opsiyon Satıcı İçin Ödeme Fonksiyonu Faiz Oranı Riskinin Önlenmesi İçin Call Opsiyon Satılması Faiz Oranı Riskinin Önlenmesi İçin Put Opsiyon Alınması 122 124 126 127 129 130 130 131 131 132 132 133 136 137 138 139 140 140 145 146 146 147 175 176 177 179 183 185 268 269 269 291 308 309 310 311 312 314 316 317 320 350 383 386 411 416 420 553 574 575 575 588 592 593 594 595 596 596 597 598 Şekil 21.13. Şekil 21.14. Şekil 21.15. Şekil 21.16. Şekil 21.17. Şekil 21.18. Şekil 21.19. Şekil 21.20. Şekil 21.21. Şekil 23.1. Şekil 23.2. Şekil 23.3. Şekil 23.4. Şekil 23.5. Şekil 23.6. Şekil 23.7. Şekil 23.8. Şekil 28.1. Şekil 28.2. Şekil 30.1. Şekil 30.2. Şekil 30.3. Şekil 30.4. Şekil 30.5. Şekil E30.1. Şekil E30.2. Şekil 31.1. Şekil 31.2. Şekil 31.3. Şekil 31.4. Şekil 31.5. Şekil 31.6. Şekil 31.7. Şekil 31.8. Şekil 31.9. Şekil 31.10. Şekil 31.11. Şekil 31.12. Şekil 31.13. Şekil 31.14. Şekil 31.15. Şekil 31.16. Şekil 31.17. Şekil 31.18. Şekil 32.1. Şekil 32.2. Şekil 32.3. Şekil 32.4. Şekil 32.5. Şekil 32.6. Şekil 32.7. Şekil 32.8. Şekil 32.9. Şekil 32.10. Faiz Oranı Tavanı Anlaşmalarının İşleyişleri Faiz Oranı Tabanı Anlaşmalarının İşleyişleri Faiz Oranı Yaka Anlaşmalarının İşleyişleri İki Terimli Binom Fiyatlama Modelinin İşleyişi Call Opsiyonların Fiyatları İçin Üst ve Alt Sınırlar Wiener Süreci İzleyen Bir Hisse Senedinin Fiyatı Normal Olasılık Fonksiyonu Döviz Swapı İşlemi Faiz Swapı İşlemi Uluslararası Döviz Piyasası Yabancı Aktiflerin Beklenen Getiri Eğrisi Ulusal Aktiflerin Beklenen Getiri Eğrisi Döviz Piyasası Dengesi Başlangıç Denge Durumu Yabancı Aktifin Beklenen Getiri Eğrisinin Yer Değiştirmesi Başlangıç Denge Durumu Ulusal ve Yabancı Aktiflerin Beklenen Getiri Eğrilerinin Yer Değiştirmesi Para Arzı Hedefi ve Para Talebi ile Faiz Oranı Dalgalanmaları Faiz Oranı Hedefi ve Para Talebi ile Para Arzı Dalgalanmaları Tüketim ve Planlanmış Yatırımlarla Denge Planlı Yatırımlardaki Bir Artışın Dengedeki Rolü: Çarpan Etkisi Modele Devlet Harcamaları, Vergiler ve Net İhracat Devlet Harcamalarındaki Bir Artışın Denge Üzerinde Çarpan Etkisi Vergilerdeki Bir Düşüşün Denge Üzerinde Çarpan Etkisi Döngüsel Akım Modeli Klasik Modelde Tasarruf Yatırım Dengesi Otonom Tüketim Talebi Eğrisi ve Toplam Talep Eğrisinin Kayması Yatırım Talebi Eğrisi ve Toplam Talep Eğrisinin Kayması Net İhracat Talebi Eğrisi ve Toplam Talep Eğrisinin Kayması IS Eğrisinin Türetilmesi IS Eğrisinin Yorumlanması LM Eğrisinin Türetilmesi LM Eğrisinin Yorumlanması IS-LM Modelinde Denge IS-LM Modelinde Dengesizlik IS-LM Modelinde Genişletici Para Politikasının Etkisi IS-LM Modelinde Daraltıcı Para Politikasının Etkisi Etkin Para Politikası ve IS Eğrisinin Eğimi Etkin Para Politikası ve LM Eğrisinin Eğimi Etkin Olmayan Para Politikası ve IS Eğrisinin Eğimi Etkin Olmayan Para Politikası ve LM Eğrisinin Eğimi IS-LM Modelinde Genişletici Maliye Politikasının Etkisi IS-LM Modelinde Daraltıcı Maliye Politikasının Etkisi Dışlama Etkisi Keynesyen Toplam Talep Eğrisinin Türetilmesi Monetarist Toplam Talep Eğrisi Uzun Dönem Toplam Arz Eğrisi Kısa Dönem Toplam Arz Eğrisi Kısa Dönem Toplam Arz – Toplam Talep Dengesi Uzun Dönem Toplam Talep – Toplam Arz Dengesi Uzun Dönemde Genişletici Dengesizlik Uzun Dönemde Daraltıcı Dengesizlik Kısa Dönem Arz Şokunun Etkileri ve Para Politikası Seçenekleri Uzun Dönem Arz Şokunun Etkileri ve Para Politikası Seçenekleri 599 599 600 603 605 606 607 612 614 650 652 652 653 655 656 656 657 730 731 748 749 751 752 753 756 757 760 761 761 762 763 764 764 765 766 767 768 768 769 769 770 770 771 772 781 783 784 785 787 788 789 790 792 792 İçindekiler (Özet) Önsöz İçindekiler (Özet) İçindekiler (Detaylı) Tablolar Listesi Grafikler Listesi Şekiller Listesi Ayrım I – Genel Çerçeve: Temel Kavramlar ve Kuramlar 1 Bölüm 1. Para 3 1. Bölüme Ek: Gelir ve Üretim Hesaplamaları, Fiyat Göstergeleri ve Döngüler 25 Bölüm 2. Finans Sisteminin Genel Görünümü 39 Ayrım II – Finansın Temelleri: Kavramlar ve Kuramlar 67 Bölüm 3. Finansın Temel Kavramları Bölüm 4. Risk ve Getiri: Finansal Kararlarda Tercih Sorunu Bölüm 5. Faiz Oranları Bölüm 6. Faiz Oranlarının Davranışlarının Açıklanması Bölüm 7. Faiz Oranlarının Risk ve Vade Yapısı Bölüm 8. Hisse Senedi Değerlemesi: Rasyonel Beklentiler Teorisi ve Etkin Piyasalar Hipotezi Ayrım III – Finansal Aracılar: Yapıları, İşleyişleri ve Yönetimleri Bölüm 9. Finansal Aracılığın Ekonomik Analizi ve Aracılı Finansmanın Fon Transferi Sürecindeki Önemi Bölüm 10. Finansal Aracıların İşleyişinin ve Yönetiminin Temelleri Bölüm 11. Bankacılık Sektörünün Genel Görünümü ve Düzenlemeler Bölüm 12. Ticari Bankacılık Bölüm 13. Ticari Bankacılıkta Aktif – Pasif Yönetimi Teknikleri Bölüm 14. İslami Bankacılık ve Özel Finans Kurumları Bölüm 15. Yatırım ve Kalkınma Bankacılığı Bölüm 16. Sigortacılık: Sigorta Şirketleri ve Emeklilik Fonları Bölüm 17. Finansman Şirketleri Bölüm 18. Sermaye Piyasası Aracıları 69 77 109 119 135 149 159 161 171 191 255 297 323 345 369 437 469 Ayrım IV – Finansal Piyasalar ve Araçlar 499 Bölüm 19. Para Piyasaları ve Para Piyasası Araçları Bölüm 20. Sermaye Piyasaları ve Sermaye Piyasası Aracıları Bölüm 21. Türev Ürünler Piyasası ve Riskten Korunma 501 539 571 21. Bölüme Ek: Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası A.Ş. 616 Bölüm 22. Altın ve Kıymetli Maden Piyasaları 621 Ayrım V – Uluslararası Finansal Sistem 643 Bölüm 23. Döviz Kurları ve Yurtdışı Finansal Yatırımlar Bölüm 24. Uluslararası Finans Piyasaları Bölüm 25. Uluslararası Bankacılık Bölüm 26. Finans Sisteminde Yeni Yönelimler ve Çağdaş Sorunlar 645 659 669 685 Ayrım VI – Finansal Sistemin Ekonomisi 699 Bölüm 27. Merkez Bankası ve Para Arzı Süreci Bölüm 28. Para Politikasının Yönlendirilmesi Bölüm 29. Para Talebi Teorisi Bölüm 30. Keynesyen Gelir – Harcama Modeli: Toplam Talep ve Denge Üretim Düzeyi 701 723 733 30. Bölüme Ek: Klasik Makro Modelin Temel Özellikleri Bölüm 31. IS-LM Modeli: Para ve Maliye Politikalarının Analizi 31. Bölüme Ek: Monetarizm (Parasalcılık) Bölüm 32. Toplam Talep – Toplam Arz Analizi ve Para Politikası 32. Bölüme Ek: Çağdaş Düşünce Okulları ve Politika Önerileri 745 756 759 777 779 794 Dizin (Türkçe – İngilizce) Dizin (İngilizce – Türkçe) 797 817 Ekonomi ve Finans Sistemiyle İlgili Kurum ve Kuruluşlar Listesi 837