MEVZUAT BİLGİLENDİRME SERVİSİ

MEVZUAT BİLGİLENDİRME SERVİSİ
Firmalar yurtdışına mal satarken, yani ihracat yaparken en kısa sürede parasını almak isterler.
İthalat yapan firmalar ise genellikle alacağı malın kalitesini kontrol ettikten sonra ödemeyi
gerçekleştirmeyi arzularlar. İhracatçı ve ithalatçının bu taleplerini en makul seviyede karşılamak
için dış ticarette çeşitli ödeme yöntemleri geliştirilmiştir. Bunları maddeler halinde yandaki tabloda
görebilirsiniz.
Tabloda, Türkiye’nin 2013 yılında hangi ödeme yöntemlerini kullanarak ne miktarda ithalat ve
ihracat yaptığı yazıyor. Ödemeler içerisinde dikkat çeken bir nokta var. Peşin ve mal mukabili
ödemeler, ithalat ile ihracat arasında ciddi farklılıklar gösteriyor. Geçtiğimiz yıl yaptığımız 151
milyar dolarlık ihracatın sadece yüzde 10’luk bir kısmının peşin ödeme ile gerçekleştiğini
görüyoruz. 251 milyar dolarlık ithalatın ise yaklaşık yüzde 47’lik kısmı peşin yapıldı. İhracatın
ağırlığını mal mukabili ödeme oluştururken, ithalatın ağırlığını ise peşin ödeme oluşturdu.
Peşin ve mal mukabili ödemelerin nasıl yapıldığını TİM verileriyle açıklayalım:
Mal mukabili ödeme: İhraç edilen malın bedelinin, bu malın ithalatçı tarafından teslim
alınmasından sonra ödenmesi şeklinde yapılan bir ödeme türüdür. İthalatçının gelen malı
devralmasıyla bu malın mülkiyeti değil, ancak zilyetliği kendisine geçer. Malların mülkiyetinin devri
ise ancak bu malların devir ve teslimine ilişkin belgelerin ithalatçıya teslim edilmesi ile
mümkündür.
Mal mukabili ödeme işleminin aşamaları:
1. aşama: İhracatçı ile ithalatçı aralarında belirli bir mal için satış sözleşmesi yaparlar.
2. aşama: İhracatçı, ihraç konusu malları ithalatçıya iletilmek üzere taşıyıcısına teslim eder.
3. aşama: İhracatçı malların sevkini müteakip, bu sevke ilişkin sevk evraklarını kendi ülkesindeki
bankasına (muhabir bankaya) verir.
4. aşama: Sevk belgeleri ithalatçıya gönderilir.
5. aşama: Taşıyıcı tarafından ihracat konusu mallar, ithalatçının bulunduğu ülkedeki gümrük
info@evrim.com | www.evrim.com
MEVZUAT BİLGİLENDİRME SERVİSİ
idaresine veya gümrüğün denetimindeki sundurma/antrepoya ve benzerine getirilip teslim edilir.
6. aşama: İthalatçı gümrük idaresine müracaatla ve işlemlerini ikmal ederek mallarını gümrükten
çeker.
7. aşama: İthalatçı tarafından malların bedelinin transferi için bankaya müracaat edilerek mal
bedelleri bankaya (amir bankaya) ödenir.
8. aşama: Amir banka tarafından bu mal bedellerinin tahsilini müteakip Türk Parası Transfer
belgesi veya Döviz Satış Belgesi düzenlenerek, muhabir bankaya (ihracatçının ülkesindeki
bankaya) transfer edilir.
9. aşama: İhracatçı ülkesindeki bankadan (muhabir bankadan) ihraç ettiği mallarının bedellerini
tahsil eder.
Peşin ödeme: İthalatçının mal bedelini ihracatçıya fiili ihraçtan önce ödediği ödeme şeklidir. Bu
ödeme şeklinde ihracatçı herhangi bir risk üstlenmemekte, ithalatçı ise malların gönderilmemesi
ya da malların sipariş evsafına uygun olmaması gibi nedenlerden dolayı zarara uğrama riski
taşımaktadır. Peşin ihracat bedelleri, bankalar aracılığıyla havale şeklinde, ithalatçı, ihracatçı
veya bunlar adına hareket ettiğini beyan eden üçüncü kişilerce çek ve efektif olarak, döviz satan
kişinin yurtdışında yerleşik olduğunun tevsiki veya kredi kartının yurt dışından verilmiş olduğunun
tespiti halinde kredi kartıyla tahsil edilebilir.
Sonuç olarak; Uzak Doğu, Güney Amerika ve Afrika gibi coğrafyalara daha fazla ihracat yapmak
isteyen Türkiye, bu pazarlara kimi zaman birkaç ayı bulan ihracat süreleri sonunda geciken
ödemelerle karşı karşıya kalabiliyor. Bu da ihracatçının geç gelen ödemeler nedeniyle sağlıklı
hareket etmesine engel olabiliyor. Bu nedenle ihracattaki peşin ödeme payını artırabilecek
adımların atılması gerekiyor.
Saygılarımızla,Best Regards
Evrim Haberleri; Gümrük mevzuatı, Dış Ticaret, Lojistik, muhasebe, vergi, yatırım, danışmanlık alanlarında veya diğer türlü
profesyonel anlamda yayınlanan Kanun,Yönetmelik,Tebliğ,Genelge,Tasarruflu yazı, mevzuat taslakları en hızlı şekilde
yayınlanmakta ve bilgileri sunulmaktadır. Yayınlanan Gümrük ,Dış Ticaret, Haberler ile ilgili bilgiler belli bir konunun veya
konuların çok geniş kapsamlı bir şekilde ele alınmasından ziyade genel çerçevede bilgi verme
amacını taşımaktadır.
Yayınlanan Bilgileri konusuna hakim profesyonel bir Gümrük Müşavirine, Mevzuat Danışmanına, başvurmanız tavsiye edilir.
Bilgiler, oldukları şekliyle sunulmaktadır. Evrim Yazılım ve Danışmanlık.
info@evrim.com | www.evrim.com