2 Tokat Milletvekili Sayın Ahmet Feyzi Inceöz tarafından

T.B.M.M.
B:69
18.1.1995
0:2
Tokat Milletvekili Sayın Ahmet Feyzi Inceöz tarafından, alkol ihtiva eden ilaçlar ile ilgili ola­
rak verilen yazılı soru önergesinin cevabı ilişikte sunulmaktadır.
-'Bilgilerine arz ederim.
Dr. Doğan Baran
Sağlık Bakanı
Tokat Milletvekili Sayın Ahmet Feyzi înceöz'ün alkol ihtiva eden ilaçlar ile
alakalı yazılı soru önergesinin cevabıdır
Soru 1. "Yurtiçinde üretilen ve Yurtdışında üretilip ithal edilen ilaç ve müstahzarların hangi­
lerinde katkı maddesi olarak alkol kullanılmaktadır?"
Cevap i. Günümüzde kullanılmakla beraber, bir süre tedavide oldukça yaygın olarak kullanı­
lan bazı kuvvet şurupları (Tonikler, Eliksirler gibi), yüksek nispette alkol ihtiva eden ilaçlardan idi.
Ancak, alkolün insan organizması üzerindeki olumsuz tesirleri sebebiyle bu ilaçların üretimi kalk­
mış ve yalnızca üretim teknolojisi açısından lüzumlu olan hallerde ve düşük miktarda kullanılma­
sına başlanmıştır.
Günümüzde formüllerinde katkı maddesi olarak etil alkol kullanılan müstahzarlar, genellikle
sıvı halde bulunan solüsyon, şurup gibi ilaçlar ile cilde uygulanan losyon, krem ve pomad türü ilaç­
lardır. Bu müstahzarların formülasyonunda yeralan etil alkol; boyar maddeler, tat ve koku verici­
ler gibi bazı maddelerin çözünmesini sağlamak üzere kullanılır ve miktarı da bu amaca yetecek
oranda düşük tutulur. Bu tür ilaçlara örnek olarak Babyrhinol Şurup (%7), Caladryl Losyon (%2),
Tavegyl Şurup (%5) ve Trimoks Süspansiyon (% 0.3) sayılabilir.
Soru 2. "Alkollü ilaç olup da kutu ve Prospektüslerinde açıkça alkol ihtiva ettiklerini ifade
eden ilaçlar hangileridir?"
Cevap 2. 24.4.1991 tarih ve 20851 sayılı Resmî Gazete'de neşrolunan "Beşerî, ispençiyari ve
Tıbbî Müstahzarlar Yönetmeliği'nin 6 ncı ve 14 üncü maddeleri, ilaçların dış ambalajında ve uy­
gunsa iç etiketinde formül kısmının yeralmasının gerektiğini hükme bağlamış; aym Yönetmeliğin
9 uncu maddesinde ise, formül kısmında yeralması gereken maddeler belirlenmiştir. Bunlar, boyar
maddeler, koruyucular, antioksidanlar, tatlandırıcılar ve alkol gibi formülasyonu oluşturmakta kul­
lanılan yardımcı maddelerdir. Dolayısı ile, şayet bir ilacın formülasyonunda alkol mevcud ise, bu­
nun "formül" kısmında belirtilmesi yukarıda zikredilen Yönetmeliğin ilgili hükümleri gereğince
mecburidir.
Soru 3. "İçinde Alkol katkı maddesi bulunan ilaçların yan etkilerinde alkolün olumsuz etkisi
yar mıdır? Varsa nedir?"
Cevap 3. İlaç formülasyonunda kullanılan etil alkol miktarı çok düşüktür. Bu, ülkemizde ol­
duğu kadar diğer ülkeler otoritelerince de dikkate alınan tıbbî ve ilmî gerekliliktir. Bir ilaçta yera­
lan etil alkol miktarının o ilaç için verilen yan etkiler üzerinde bir rolü bulunmamaktadır. İlaçların
yan etkileri, esas etkili ilaç maddesinden kaynaklanmaktadır. Çünkü, ilaçtan kaynaklanacak zarar ve
yan etkiler, formUlasyonda yer alan alkolün meydana getireceği yan etkilerden çok daha fazladır.
Soru 4. "Bazı ilaçlar içerdikleri maddeleri açık açık ifade etmeyip 'Eksipiyan' olarak yazdık­
ları doğru mudur? Eğer doğru ise halkın anlayacağı şekilde 'Alkol' şeklinde yazdırılması veya Ekspiyan maddenin açıkça yazılması konusunda bir şey yapacak mısınız?"
Cevap 4, Yukarıda belirtildiği üzere, şayet bir ilacın formülasyonunda etil alkol var ise, bunun
belirtilmesi, ilgili Yönetmelik hükümlerine göre mecburidir. "Eksipiyant" olarak ifade edilen mad­
deler genellikle fizyolojik fonksiyonların normal olmadığı durumlarda bile kullanılabilecek katkı
.• . - 1 5 4 -