CEA,İDRARDA AMİLAZ,AMİLAZ

CEA
Karsino Embryonik Antijen; Carcino embryonic antigen blood
test;
CEA: Karsino embryonik antijen bir tümör markeridir. Normalde
anne karnındaki bebeklerin dokularında bolca bulunan bir
proteindir. Doğumdan sonra hızla azalır. Erişkin bir kişide bu
proteinin bulunması kanser varlığına işaret eder.
CEA testi kanda bu proteinin miktarına bakan laboratuar
testidir.
Sigara içmek CEA miktarını bir miktar arttırır. Sigara içiyor
iseniz testten önce bir süre sigarayı bırakmanız gerekir.
CEA testi ne için yapılır?
CEA testi bir tümör belirtecidir ( marker ). CEA testi tedavi
edilmiş kolon tümörleri ve diğer tümörlerin tekrarlayıp
tekrarlamadığını yada metastaz yapıp yapmadığını gösteren bir
testtir. Normal kişilerde bağırsak tümörü varlığını göstermek
amacıyla kullanılmamalıdır.
CEA için normal değerler:
CEA laboratuar testinin normal değeri
Erişkin sigara içmeyen için:< 2,5 ng / mL
Erişkin sigara içen için:< 5 ng/mL dir.
CEA seviyesini yükselten sebepler nelerdir?
Karsino Embryonik Antijen temel olarak kolon kanserinde çok
yükselir, adeno karsinomlarda yükselir, aşağıda CEA miktarını
yükselten sebepler verilmiştir.
CEA miktarını arttıran kanserler:
Kolorektal ( kolon ve rektum) kanserler,
Daha az miktarda olmak üzere:
Meme,
Akciğer,
Mide,
Pankreas,
Mesane,
Tiroit Medüller kanseri,
Baş boyun kanserleri,
Serviks kanseri,
Karaciğer kanseri,
Lenfoma ve
Melanoma larda da artar ancak bu artışlar
kolorektal kanserler kadar değildir.
CEA laboratuar testi hiçbir zaman bu tümörlerin tarama testi
olarak kullanılmamalıdır. Ancak tedavi edilmiş tümörlerin
tekrarlaması yada metastazlarının tespitinde kullanılır.
CEA laboratuar testinin kanser dışı yükselmesine
neden olan sebepler nelerdir?
CEA testi kanser dışı birçok sebepten yükselir en sık görülen
sebepler:
Sigara içmek,
Sarılıklar,
Alkolik karaciğer,
Tıkanma sarılığı,
Bronşit,
Amfizem,
Böbrek hastalıkları,
Peptik ülser,
İltihabi bağırsak hastalıkları ( Ülseratif kolit,
Crohn),
Pankreatit,
Divertikülit,
Zatüre,
Hipotiroidi,
Siroz,
Safra yolu hastalıkları CEA laboratuar testinin
artmasına neden olan kanser dışı sebeplerdir.
CEA adeno karsinomlara özgü bir proteindir. Erken dönemde
yükselmez, tümörün ileri dönemlerinde ve metastazlarında çok
yükselir. Teşhis değil tedaviye verilen cevabın takibi
amacıyla kullanılır.
Referanslar:
Blanke CD, Faigel DO. Neoplasms of the small and large
intestine. In: Goldman L, Schafer AI, eds. Cecil Medicine.
24th ed. Philadelphia
İDRARDA AMİLAZ
Amilaz pankreas ve tükürük bezlerinden salgılanan ve
karbonhidrat sindirimini sağlayan enzimdir. İdrarda amilaz
laboratuvar testi ile idrarda atılan miktar ölçülür.
Bkz: Kanda Amilaz.
Spot idrarda yada 24 saatlik idrarda bakılır. Testten önce
idrarda amilaz miktarını arttırtan ilaçların kesilmesi
gerekir. İdrarda amilazı arttıran ilaçlar:
Aspirin,
Doğum kontrol ilaçları,
Kolinerjik ilaçlar,
Kodein,
Kortizon içeren ilaçlar,
İndometazin,
Diüretilk ilaçlar,
Metildopa,
Morfin,
Pentazosin.
İdrarda amilaz ne için bakılır?
Özellikle pankreas iltihapları ve pankreas hastalıklarının
teşhis için bakılır.
24 saatlik idrarda amilaz için normal değerler:
2,6 – 21,2 IU/h dir.
İdrarda amilaz miktarının artmasına amilazüri
denir ve aşağıdaki hastalıklara işaret eder:
Akut pankreatit,
Alkol alımı,
Pankreas kanseri,
Over kanseri,
Akciğer kanseri,
Kolesistit,
Dış gebelik,
Safra kesesi hastalıkları,
Tükürük bezi iltihabı, tıkanması,
Kabakulak,
Barsak tıkanması,
Pankreas kanal tıkanması,
Pelvik inflamatuar hastalık,
Ülser perforasyonu.
İdrarda amilaz miktarını düşüren sebepler:
Pankreas hasarı,
Böbrek hastalıkları,
Pankreas kanseri,
Gebelik zehirlenmesi.
Referanslar:
1. Owyang C. Pancreatitis. In: Goldman L, Ausiello D, eds.
Cecil Medicine. 23rd ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier;
2007:chap 147.
2. Tenner S, Steinberg WM. Acute pancreatitis. In: Feldman M,
Friedman LS, Brandt LJ, eds. Sleisenger and Fordtran’s
Gastrointestinal and Liver Disease. 9th ed. Philadelphia, Pa:
Saunders Elsevier; 2010:chap 58.
AMİLAZ
Amilaz pankreas ve tükürük bezinden salgılanan enzimdir.
Şekerlerin sindirilmesini ve emilmesini sağlar. Pankreas
bezinin iltihapları ve tıkanmalarında, tükürük bezlerinin
iltihaplarında kanda amilaz artar. Amilaz birçok hastalıkta
yükselir ancak özellikle pankreas ve tükrük bezi
hastalıklarının teşhisinde amilaz testi değerlidir.
Test kanda yada idrarda bakılır. Test öncesinde alkol alınması
sonucu bozar. Bazı ilaçlar test sonucunu bozar:
Aspirin,
Doğum kontrol ilaçları,
Kolinerjik ilaçlar,
Asparaginaz,
Metil dopa,
Opiatlar ( kodein, meperidin, morfin),
Tiazid diüretikler amilaz testinin sonucunu bozar.
Amilaz testi ne için yapılır?
Akut pankreatit teşhisi ve takibi amacıyla,
Kabakulak teşhisi,
Kronik pankreatit takibi,
Pankreas psödokist takibi amacıyla yapılır.
Amilaz için normal değerler:
Erişkin: 25 – 35 Unit/ Lt bazı laboraturlarda 40-140 U/L dir.
Kanda amilazı arttıran sebepler:
Akut pankreatit,
Pankreas kanseri,
Over kanseri,
Akciğer kanseri,
Kolesistit,
Safra taşı tıkanması,
Ciddi gastroenteritler,
Tükrük bezi tıkanması,
Tükrük bezi iltihapları,
Kabakulak,
Barsak tıkanmaları,
Makro amilazemi,
Pankreas veya safra kanalı tıkanması,
Perfore ülser,
Tubal gebelik ( dış gebelik ),
Amilaz miktarını düşüren sebepler:
Pankreas kanseri,
Pankreas zedelenmesi ve hasarları,
Böbrek hastalıkları,
Gebelik toksemisi.
Referanslar:
1. Owyang C. Pancreatitis. In: Goldman L, Ausiello D, eds.
Cecil Medicine. 23rd ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier;
2007:chap 147.
2. Tenner S, Steinberg WM. Acute pancreatitis. In: Feldman M,
Friedman LS, Brandt LJ, eds. Sleisenger and Fordtran’s
Gastrointestinal and Liver Disease. 9th ed. Philadelphia, Pa:
Saunders Elsevier; 2010:chap 58.