Dış ticaret açığı

Ekim 2015
Dış Ticaret Rakamları
“2015 Ekim: -3.6 milyar $, Beklenti: -4.0 milyar $, 2014 Ekim: -6.3 milyar $.”






Ekim ayında ihracat yıllık bazda %3.1 artışla 13.3 milyar $’a yükselirken ithalat
%11.9 azalışla 16.9 milyar $ düzeyine geriledi. İhracattaki artışa karşılık ithalatın
daralmasına bağlı olarak ihracatın ithalatı karşılama oranı Ekim ayında 2010
yılının ortalarından bu yana en yüksek seviye olan olan %78.6’ya (2014 Ekim
%67.2) yükseldi. Öte yandan altın ticareti Eylül ayının ardından Ekim ayında da
0.5 milyar $ fazla verdi. Enerji kaleminin ise Ekim ayı dış ticaret açığına olumsuz
etkisi 2.5 milyar $’a (2014 Ekim: 3.7 milyar $) gerilerken düşük petrol fiyatlarına
bağlı olarak yılın ilk 10 ayında enerji açığı 28.4 milyar $ oldu (2014 Ocak-Ekim:
40.9 milyar $).
Dış ticaret dengesine geniş ekonomik gruplar sınıflandırmasına göre yıllık bazda
baktığımızda ithalattaki düşüşün büyük kısmı ithalatımızın yaklaşık üçte ikisini
oluşturan ara (hammadde) malları ithalatındaki (%-18) azalıştan kaynaklandı.
Diğer taraftan tüketim malları ithalatı %5.7, yatırım malları ithalatı %4.2 arttı.
İhracat tarafında ise en fazla artış %7.0 ile yatırım malları ihracatında
gerçekleşirken bu grubu %4.4 ile ara malları ihracatı ve %1.2 artışla tüketim
malları ihracatı izledi.
Avrupa Birliğine yapılan ihracatın payı 2014 yılının Ekim ayında %44.1 iken 2015
yılı aynı döneminde %47.3 oldu. Ekim ayında AB’ye yapılan ihracat %10.7 artışla
6.3 milyar $ (2014 Ekim: 6.3 milyar $) seviyesine yükseldi. Ocak-Ekim dönemine
bakıldığında ise AB’ye yapılan ihracat paritedeki gerilemeye paralel %7.7 azalarak
53.0 milyar $ oldu (2014 Ocak-Ekim: 57.5 milyar $) .
Ekim ayında en fazla ihracat yapılan ülke 1.3 milyar $ ile yine Almanya olurken bu
ülkeyi 986 milyon $ ile İngiltere, 870 milyon $ ile Irak ve 707 milyon $ ile İtalya
izledi. İthalatta ise ilk sıradaki yerini 2.3 milyar $ ile Çin korurken bu ülkeyi
Almanya (1.8 milyar $), Rusya (1.5 milyar $) ve İtalya (0.9 milyar $) takip etti.
Türkiye-Rusya gerginliğinin ardından Rusya bazı ekonomik yaptırımları devreye
soktu. Yaptırımların mevcut durumda 30 milyar $’lık ticaret hacmi üzerinde
olumsuz etkilerinin olması bekleniyor. Türkiye Rusya’dan genel olarak enerji ithal
ederken (enerji ithalatının %30’u) Türkiye yaş meyve ve sebze ihracatının büyük
bir kısmını (%40) Rusya’ya gerçekleştiriyor.
Petrol fiyatları başta olmak üzere küresel emtia fiyatlarındaki düşük seyrin ithalat
üzerindeki azaltıcı etkisi devam ediyor. Diğer taraftan ihracat yıl başından bu yana
ilk kez yükselişe geçerken Avrupa ekonomisinde görülen toparlanmanın
önümüzdeki dönemde belirginleşmesiyle birlikte ihracattaki artışın devam etmesi
bekleniyor. Ancak Rusya ile gerilimin ardından artan jeopolitik riskler ve küresel
ekonomideki zayıf seyir ihracatta aşağı yönlü riskler barındırıyor.
Dış Ticaret Dengesi (milyar USD)
OcakEki.14
12aylık
Eki.15
12aylık
Eyl.15
Eki.15
Eki.14
Ocak Eki.15
3,6
6,3
52,7
67,7
69,6
72,2
Enerji
2,5
3,7
28,4
40,9
36,3
37,5
Enerji Dışı
1,2
2,6
24,3
26,8
33,3
34,7
13,3
12,9
120,5
131,3
146,8
146,4
(Milyar USD)
Dış Ticaret Açığı
Toplam İhracat
Enerji
0,3
0,6
3,8
5,1
4,8
5,0
Enerji Dışı
12,9
12,3
116,7
126,1
142,1
141,4
Toplam İthalat
218,7
16,9
19,2
173,2
199,0
216,4
Enerji
2,8
4,3
32,2
46,1
41,0
42,5
Enerji Dışı
14,1
14,9
141,0
152,9
175,4
176,1
Altın İhracatı
0,7
0,0
7,3
3,1
7,3
6,7
Altın İthalatı
0,2
0,4
2,9
4,5
5,5
5,7
Altın Ticareti (net)
0,5
-0,4
4,4
-1,4
1,8
1,0
Altın
milyar $
Dış Ticaret Açığı (12 aylık)
110
100
90
80
71,4
70
69,6
60
50
12 Aylık Dış Ticaret Açığı
40
Altın Hariç Dış Ticaret Açığı
30
Haziran 08
Ekim 08
Şubat 09
Haziran 09
Ekim 09
Şubat 10
Haziran 10
Ekim 10
Şubat 11
Haziran 11
Ekim 11
Şubat 12
Haziran 12
Ekim 12
Şubat 13
Haziran 13
Ekim 13
Şubat 14
Haziran 14
Ekim 14
Şubat 15
Haziran 15
Ekim 15

Dış ticaret açığı 2015 yılının Ekim ayında 2014 yılının aynı ayına göre %42.5
azalarak 3.6 milyar $’a geriledi (2014 Ekim: -6.3 milyar $). Bu rakamla birlikte 12
aylık dış ticaret açığı 69.6 milyar $’a (Eylül: 72.2 milyar $) gerilerken yılbaşından
buyana dış ticaret açığı 52.7 milyar $ düzeyinde gerçekleşti (2014 ilk 10 ay: 67.7
milyar $).
milyar $
12 Aylık Enerji Açığı
60
50
40
36,3
30
20
Şubat 08
Haziran 08
Ekim 08
Şubat 09
Haziran 09
Ekim 09
Şubat 10
Haziran 10
Ekim 10
Şubat 11
Haziran 11
Ekim 11
Şubat 12
Haziran 12
Ekim 12
Şubat 13
Haziran 13
Ekim 13
Şubat 14
Haziran 14
Ekim 14
Şubat 15
Haziran 15
Ekim 15

1
Hazine Yönetimi Araştırma Bölümü
arastirma@halkbank.com.tr
Mustafa Can BASMACI
0216 503 5348
Muharrem BAYKARA
0216 503 5394
Cihangir DİNCER
0216 503 5826
UYARI: Türkiye Halk Bankası A.Ş. Hazine Yönetimi, bilgilendirme amacıyla sunulan bu yayının
hazırlanmasında gerekli özen ve dikkat gösterilmesine rağmen oluşabilecek hata ve eksikliklerden ve yayının
ticari amaçlı kullanımından doğabilecek zararlardan sorumlu tutulamaz. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler
genel niteliktedir. Sunulan bilgi, görüş ve veriler herhangi bir yatırım aracını alım veya satım önerisi olarak
kabul edilemez. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize de uygun olmayabilir. Bu
nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar
doğurmayabilir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul
etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde
sunulmaktadır.
2