KimyaKongreleri.org

III. Eser Analiz Çalistayi (EsAn-2014), 15-18 Mayis 2014, Gaziosmanpasa Üniversitesi, Tokat
P51
KARS-IĞDIR BÖLGESİNDE ÇIKARILAN KAYA TUZU ÖRNEKLERİNİN ESER
ELEMENT PROFİLİNİN ICP-MS İLE BELİRLENMESİ
Anıl Aksel, Yakup Aksel, Fikret Akdeniz
Kafkas Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Kimya Bölümü, 36100-Kars
drakdeniz@kafkas.edu.tr
Kaya tuzları, tarih öncesi sığ iç denizlerin buharlaşması neticesinde oluşan sediment kayalarıdırlar
ve çoğunlukla sodyum, klorür, kalsiyum, magnezyum, potasyum ve sülfat gibi, içinde oluştukları
suda bulunan kimyasal türleri içerirler. Birçok kaya tuzu % 90-98 oranında NaCl içerir[1]. Üretilen
kaya tuzu genellikle karayollarında buzla mücadelede kullanılmakla birlikte, içeriğinde bulunan
bazı eser elementlerin sağlık üzerine olan faydalı etkileri nedeniyle diyette kullanımı da son
zamanlarda araştırmalara konu olmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) 1996’da yayınladığı bir
raporda[2] sağlık için gerekli elementler arasında iyot, çinko, selenyum, bakır, molibden ve krom’u
sayarken, mangan, silisyum, nikel, bor ve vanadyum gibi elementleri de “muhtemelen gerekli”
elementler arasında göstermiştir. Ancak kaya tuzu gibi mineral kaynakların faydalı eser elementler
yanında potansiyel olarak toksik kabul edilen florür, kurşun, kadmiyum, civa, arsenik, alüminyum,
kalay ve lityum gibi elementleri de içerebiliyor olmaları, diyette kullanımları açısından bazı riskler
getirmekte ve detaylı analizlerini zorunlu kılmaktadır.
ICP-MS (Inductively Coupled Plasma-Mass Spectrometry) tekniği, doğal numunelerde eser
element analizleri için kullanılan doğruluk ve kesinliği yüksek bir tekniktir[3].
Kars-Kağızman
ve
Iğdır
bölgesinden
toplanan
kaya
tuzu
örnekleri
AcmeAnalyticalLaboratoriesLtd(Vancouver-Canada)’nin
ilgili
prosedürlerine
göre
(AcmeLabsGroup 1T ve 1DX protokolleri) ICP-MS tekniği kullanılarak ilgili grup elementleri
açısından analiz edildi.
KAYNAKLAR
[1] Titler, R.V., Curry, P., Chemicalanalysis of majorconstituentsandtracecontaminants of rock salt,
Pennsylvania Department of EnvironmentalProtectionBureau of WaterStandardsandFacilityRegulation
Report, pp 27, 2011.
[2] TraceElements in Human NutritionandHealth, World HealthOrganization (WHO) Publication,
Macmillan/Ceuterick, Geneva-Switzerland, pp 343, 1996.
[3] Domínguez-González, R., Romarís-Hortas, V., García-Sartal, C., Moreda-Pi˜neiro, A., Barciela-Alonso,
M. d. C., Bermejo-Barrera, P., Talanta, 82, 1668-73,2010.
91
KimyaKongreleri.org