göstergeler a€ustos .qxd

TÜRK‹YE’N‹N
GÖSTERGELER‹
PROJEKS‹YON
> Haz›rlayan: Alaattin AKTAfi
ala.aktas@gmail.com
> ENFLASYON
> DIfi T‹CARET
Toptan eflya ile tüketici fiyatlar›n›n y›ll›k art›fl› aras›ndaki fark temmuz sonunda biraz daha aç›ld›.
Temmuz ay›ndaki art›fllar hemen hemen ayn› düzeyde gerçekleflti, ancak baz etkisi yaratan geçen y›l›n
oranlar›, fark›n aç›lmas› sonucunu do¤urdu. Geçen y›l temmuzda ÜFE yüzde 0.74, ÜFE ise yüzde 0.57
gerilemiflti. Bu y›l, ayn› s›raya göre yüzde 0.86 ve yüzde 0.85 art›fl olmas›na ra¤men, y›ll›k oranlarda
haziran sonunda 2.40 puan olan fark, temmuz sonunda 2.65’e ç›kt›.
Çok önemli bir oran gibi görünmemekle birlikte ÜFE ile TÜFE aras›ndaki fark›n aç›l›yor olmas›
önemsenmeli. Daha önce de vurgulad›k; grafikte de izlemek mümkün; TÜFE’deki y›ll›k art›fl, ÜFE’deki
art›fla göre daha “istikrarl›” seyrediyor. Düflük ÜFE, TÜFE’yi afla¤› çekemiyor. Ancak yüksek ÜFE’nin,
TÜFE’yi de beraberinde sürüklemesi olas›l›¤› daha güçlü görünüyor.
ÜFE’nin, y›ll›k bazda kaydetti¤i art›fl da çok dikkat çekici boyutta. Geçen y›l›n kas›m ay› sonunda yüzde
1.6’ya kadar gerilemifl olan y›ll›k ÜFE art›fl›n›n, sekiz ay sonra yüzde 15’e dayand›¤›n› izliyoruz. Enerji
fiyatlar›n›n bask›s› yüzünden ÜFE’deki yüksek art›fl e¤iliminin sürmesi pek sürpriz olmayacak. Enflasyon
hedefi olarak baz al›nan TÜFE’nin de, ÜFE’den etkilenerek art›fl e¤ilimini sürdürmesi kaç›n›lmaz
görünüyor.
Merkez Bankas›’nca hükümete yaz›lan ve bir örne¤i IMF’ye gönderilen 14 Temmuz 2006 tarihli
mektupta, 2006 enflasyonunun yüzde 70 olas›l›kla yüzde 9.1 ile yüzde 10.5 aras›nda gerçekleflmesinin
beklendi¤i vurgulanm›flt›. Ayn› mektupta, yine yüzde 70 olas›l›kla 2007 enflasyonunun yüzde 3.5 ile yüzde
7 aras›nda olaca¤› belirtilmiflti.
Merkez Bankas›’n›n TÜFE’deki temmuz rakamlar›n› de¤erlendirmesine gelince…
“Döviz kurundaki
15
dalgalanmalar›n etkisi
may›s ve haziran ay›ndan
sonra temmuz ay›nda da
10
yo¤un olarak
görülmüfltür. Enerji,
ifllenmemifl g›da ürünleri,
5
alkollü içecekler ve tütün
ürünleri ile alt›n hariç
TÜFE göstergesinin son
0
üç aydaki art›fl e¤ilimini
N-05 M H
T A
E E
K A 0-06 fi
M
N
M H T
temmuz ay›nda da
sürdürdü¤ü gözlenmektedir. A¤ustos ay›ndan itibaren döviz kurunun enflasyon üzerindeki etkisinin
azalaca¤› tahmin edilmektedir…”
Merkez Bankas›, temmuzda hizmetler grubu fiyatlar›n›n ayl›k bazda geçen y›lki düzeyden daha az
artt›¤›n›, mal grubundaki fiyatlardaki art›fl›n ise gerek döviz kurunda, gerek di¤er arz yönlü unsurlarda
gözlenen geliflmeler sonucu önemli ölçüde h›zland›¤›n› vurguluyor.
Geçen y›l temmuz ay›nda mal grubunda fiyatlar yüzde 1.15 gerilemiflti, bu y›l ise yüzde 0.74 art›fl oldu.
Hizmetler grubundaki fiyatlar ise geçen y›l temmuzda yüzde 1.21, bu y›l yüzde 1.13 art›fl gösterdi.
Bu arada temmuz ay›nda üretici fiyatlar›nda kaydedilen art›fl yüzde 0.86 düzeyinde kalm›fl olmakla
birlikte, endeksi oluflturan iki ana sektörden tar›mda fiyatlar›n yüzde 2 gerilemesi, sanayide ise yüzde
1.52’lik art›fl göstermesi dikkat çekti.
“…‹hracat, flimdiye kadarki temposundan daha h›zl› artacak, ama ithalat art›fl› öyle umdu¤umuz ölçüde
yavafllamayacak. Hem zaten kurun etkisi özellikle ithalatta daha geç ortaya ç›k›yor. ‹thalat, daha önce
yap›lm›fl ba¤lant›lar yüzünden kur art›fl›ndan gecikmeli olarak etkilenecek…”
Geçen ay kur art›fl›n›n d›fl ticaret üzerindeki olas› etkisini de¤erlendirirken aynen bunlar› yazm›flt›k.
A¤ustos 2006
l
EKONOM‹K FORUM
85
GÖSTERGELER
Haziran verileri de geliflmelerin büyük ölçüde bu çerçevede olufltu¤unu gösterdi.
‹hracat, haziran ay›nda geçen y›la göre ithalattan daha h›z› artt›. ‹hracat›n, art›fl h›z›nda ithalat› geride
b›rakt›¤› dönemleri neredeyse unutur olmufltuk. ‹hracat yüzde 26 artarken, ithalat art›fl› yüzde 19
düzeyinde gerçekleflti. Türkiye ‹hracatç›lar Meclisi verileri, art›fl h›z›n›n biraz yavafllam›fl olmakla birlikte
temmuzda da sürdü¤ünü gösterdi. T‹M’e göre temmuz ihracat› yüzde 22 art›flla 6.9 milyar dolara ulaflt›.
‹hracat art›fl›n›n belirgin bir ivme kazanmas›, ithalat›n ise görece daha az artmas› belli ki büyük ölçüde
kur art›fl›ndan kaynakland›. Haziran, kurlar›n tepe yapt›¤› ayd›. May›s ay› ortalamas›nda 1.41 olan dolar,
haziranda 1.59’a ç›kt›. Temmuzda 1.55’ gerileyen ortalama dolar kuru, a¤ustosta ise daha düflük
seyrediyor. Ayn› flekilde may›s ortalamas› 1.80 olan euro, haziranda 2.02 düzeyine ç›kt›ktan sonra
temmuzda 1.97’ye indi. Euro, a¤ustos ay›nda ise 1.9’un da alt›na inmifl durumda. Bu durumda, acaba d›fl
ticarette haziranda yaflanan ve temmuzda da süren olumlu tablo ne kadar kal›c› olabilir? Hem yüksek
kur yüzünden pahal› ara mal ithal etmek durumunda kalan sanayi sektörü, önümüzdeki süreçte kurdan
elde etti¤i avantaj› yitirme tehlikesiyle karfl› karfl›ya kal›rsa ne yapar?
> REEL KUR
ENDEKS‹
Kurlarda haziran ay›nda tepe noktas›n›n görülmesinden sonra temmuzda bafllayan gerilemenin
a¤ustosta da sürdü¤ünü d›fl ticaret bölümünde vurgulad›k. Merkez Bankas›’n›n aç›klad›¤› reel efektif
döviz kuru endeksi de haziranda TL’de ortaya ç›kan h›zl› de¤er kayb›n›n, yerini temmuzda de¤er art›fl›na
b›rakt›¤›n› gösteriyor. 1995 ortalamas› 100 kabul edilerek oluflturulan ve TÜFE’ye göre hesaplanan
endeks bu y›l flubat ay›nda 174.6’ya ulaflarak rekor k›rm›flt›. Endeks, daha sonra düzenli olarak geriledi
ve haziranda 142.2’ye indi. Temmuz ise, endeksin yeniden artt›¤›, yani TL’nin de¤er kazand›¤› bir dönem
oldu. Reel efektif döviz kuru endeksi, temmuzda 147.1’e yükseldi. Bir baflka ifadeyle temmuz ay›nda TL
reel olarak yüzde 3.4 oran›nda de¤er kazand›. A¤ustos ay›n›n ilk rakamlar› da TL’deki de¤erlenme
e¤iliminin sürmekte oldu¤unu
175
gösteriyor.
Ayr›ca kimi çevrelere göre
fazla art›r›lan faizler yüzünden
150
kurlar yeniden bask› alt›nda
kal›yor ve Türkiye’yi bu
125
duruma getirdi¤i görüflü
yayg›n olan “yüksek faizdüflük kur” politikas›na h›zla
100
geri dönülüyor. Bu durumda,
önümüzdeki dönemde, kurun
düflük seyretme olas›l›¤›
75
art›yor. Hatta Türkiye’ye
yeniden bir s›cak para ak›n› yaflanabilece¤i görüflünü savunanlar bile var. Haziran ay› rakamlar›na
bak›larak d›fl ticarette biraz olsun denge sa¤lanabilece¤i, bunun da cari aç›ktaki art›fl› yavafllataca¤›
görüflü de eskisi kadar taraftar bulam›yor.
> FA‹Z YÜKÜ
86 EKONOM‹K FORUM k A¤ustos 2006
May›s ay› ortas›nda bafllayan dalgalanma öncesinde Hazine’nin yüzde 13’lere kadar inmifl olan borçlanma
maliyeti temmuz ortalamas›nda yüzde 21.51’e ulaflt›. Hazine’nin borçlanma maliyetinde ortaya ç›kan bu
art›fl›n iki ayda getirdi¤i yük ne kadar dersiniz? E¤er Hazine, haziran ve temmuz aylar›nda y›l›n ilk dört
ay›ndaki yüzde 14.36’l›k ortalama üzerinden bofllanabilmifl olsayd›, 706.3 milyon YTL, bir baflka ifadeyle
706.3 trilyon lira daha az faiz ödemek durumunda kalacakt›.
Faiz oranlar›n›n kolay kolay yüzde 20’lik s›n›r›n alt›na inece¤i beklenmiyor. Bunda kuflkusuz dalgalanma
öncesi düflük faizle (yüksek fiyatla) ald›klar› kamu ka¤›tlar›ndan zarar yazan bankalar›n, bir süre daha
yüksek faizle (düflük fiyatla) ka¤›t almaya devam etme istekleri de önemli rol oynuyor. Hazine de borçlanma
gereksinimi azalt›lamad›¤›na göre bu döngü bir süre daha devam edecek. Kald› ki, Hazine’nin borç ödemesi
olarak piyasaya sürdü¤ü likiditenin çok az›n› çekmesi gibi bir durum, bu kez döviz kurlar› üzerinde bask›
yaratabilecek. Bir yandan Merkez Bankas›’n›n depo al›m ihaleleriyle piyasadan TL çekerken, bir yandan da
havuza su doldururcas›na Hazine’nin piyasaya TL sürmesi beklenemeyece¤ine göre...
Yüksek faiz, bütçe üzerinde ne gibi bir etki yarat›r; bunu da biraz gecikmeli de olsa görece¤iz.
>
B‹R BAKIfiTA ÜÇ YILIN EKONOM‹K GÖSTERGELER‹
Ocak
> ÜFE
(% de¤.)
> TÜFE
(% de¤.)
> ‹hracat
(milyon dolar)
> ‹thalat
(milyon dolar)
> Cari denge
(milyon dolar)
> ‹ç borç stoku
(milyar YTL)
> ‹ç borç faizi
(%)
> Bütçe geliri
(milyar YTL)
> Bütçe gideri
(milyar YTL)
> Reel kur end.
(1995=100)
> Ayl›k Ort. $
(YTL)
> Ayl›k Ort. Avro
(YTL)
> Mevduat
(Milyar YTL)
> DTH
(Milyar dolar)
> Kredi
(Milyar YTL)
> Tük.kredileri
(Milyar YTL)
> Kredi kartlar›
(Milyar YTL)
> San.ür.endeksi
(1997=100)
> Protestolu senet
(Milyon YTL)
> D›fl borç öde.
(Milyar dolar)
Nisan
May›s
Haziran
Temmuz
A¤ustos
Ekim
Kas›m
Aral›k
2004
2005
2006
2.63
-0.41
1.96
fiubat
1.64
0.11
0.26
Mart
2.1
1.26
0.25
2.65
1.21
1.94
-0.03
0.2
2.77
-1.05
-0.48
4.02
-1.52
-0.74
0.86
0.79
1.04
Eylül
1.85
0.78
3.23
0.68
0.75
-0.95
0.13
-0.04
2004
2005
2006
0.74
0.55
0.75
0.55
0.02
0.22
0.89
0.26
0.27
0.59
0.71
1.34
0.38
0.92
1.88
-0.13
0.1
0.34
0.22
-0.57
0.85
0.58
0.85
0.94
1.02
2.22
1.79
1.54
1.4
0.45
0.42
2004
2005
2006
4,619
4,997
5,101
3,665
5,652
6,020
5,218
6,592
7,390
5,072
6,128
6,420
5,170
5,977
6,949
5,284
6,039
7,582
5,632
5,763
4,707
5,553
5,656
6,814
5,867
6,772
5,734
5,942
6,541
7,246
2004
2005
2006
6,330
7,220
8,140
6,139
8,324
9,797
8,452
10,196
11,583
7,932
9,595
11,566
7,991
9,812
12,312
8,468
9,947
11,798
8,728
9,596
7,883
10,272
8,487
10,366
8,088
10,090
8,568
9,673
10,474
11,683
2004
2005
2006
-985
-1,472
-2,245
-2,225
-2,267
-3,216
-2,188
-2,464
-3,026
-1,716
-2,539
-4,049
-1,339
-2,311
-4,016
-1,483
-2,184
-756
-1,126
20
-1,203
89
-367
-181
-902
-1,930
-2,634
-2,910
-3,766
2004
2005
2006
199.4
228.8
243.6
200.5
231.3
246.4
203.7
232.5
246.4
206.2
236.2
246.6
209.8
235.1
250.7
209.1
234.8
249.1
212
235.2
214.3
239.5
217.6
243.2
225.6
242.8
225.7
243.8
224.5
244.8
2004
2005
2006
25.52
19.43
14.02
23.99
17.58
13.97
24.44
17.01
13.89
23.15
17.17
13.88
28.82
17.31
14.36
27.5
15.61
18.11
26.32
16.02
21.51
24.85
16.07
25.42
14.84
22.79
14.55
22.88
14.1
23.12
14.19
2004
2005
2006
6,796
10,181
13,619
7,243
8,886
12,807
9,815
9,270
11,899
8,085
8,859
12,164
10,615
13,867
18,348
7,252
10,447
15,184
10,853
10,407
10,211
13,336
8,907
10,272
7,510
11,047
11,435
14,687
11,998
13,560
2004
2005
2006
12,075
11,187
11,604
8,500
9,176
15,311
10,265
10,970
12,460
11,345
11,335
15,142
11,802
12,186
14,016
10,405
10,525
13,066
12,196
13,489
12,283
13,140
11,987
11,710
11,241
12,235
11,017
10,752
17,904
17,857
2004
2005
2006
147
150.7
172.1
149.1
156
174.6
154.2
154.7
172.9
152.5
151.8
171.7
138.2
153.3
158.5
137.5
159.5
142.2
140.5
163
147.1
140.1
160.9
138.1
162.2
139.9
165.7
141.3
170.8
143.2
171.3
2004
2005
2006
1.3434
1.35
1.3279
1.3238
1.3102
1.3202
1.3159
1.305
1.3287
1.3514
1.3535
1.3309
1.5013
1.365
1.4138
1.4887
1.3547
1.5928
1.4482
1.3327
1.5508
1.4674
1.3366
1.4983
1.3342
1.4847
1.3512
1.4454
1.3537
1.3933
1.3457
2004
2005
2006
1.6962
1.7787
1.6067
1.6773
1.704
1.5786
1.6155
1.7219
1.5962
1.6235
1.752
1.6289
1.8015
1.7376
1.8035
1.8078
1.6501
2.0179
1.7774
1.605
1.9672
1.788
1.6435
1.8286
1.6365
1.8501
1.6242
1.8735
1.5955
1.8659
1.5961
2004
2005
2006
82.7
100.5
140.4
84.9
102.2
145.2
86.4
108.7
153.4
89
111.6
155.2
88.3
114.1
162.6
89.3
120
166.5
91
123.5
93.3
127.5
95.6
129.9
96.8
132.5
98.8
137.1
103.2
143.1
2004
2005
2006
48.4
54.7
59
47.5
54.9
60.8
47.4
53.7
58.7
45.9
54.1
58.9
46.5
53.1
59.7
46.6
53.6
57.8
47.8
55.4
48.6
56
49.8
57.3
52.5
55.4
53.6
54.8
56.7
57.3
2004
2005
2006
51.4
79.3
121
52.8
81.8
124.8
55.7
86.9
132.1
60.5
90.6
139.2
65.1
93.8
150
67.1
98.2
154.2
68.3
101.5
71.1
105.2
73.1
108.6
75.1
112
76.4
115.2
80.3
118.8
2004
2005
2006
6.8
13.1
29.9
7.5
14.6
31.7
8.3
15.7
33.8
9.3
17.1
37.3
10.7
18.3
40.7
11
19.7
42
11.5
21.4
11.8
22.8
12
24
12.4
25.6
12.6
26.7
12.9
28.9
2004
2005
2006
7.3
13.9
17.3
7.3
13.7
17.6
7.7
14
17.6
8.2
14.3
17.9
8.7
14.8
18.8
9.6
15.4
19.5
9.9
15.4
10.5
15.8
11
16.1
12.2
16.5
13
16.5
13.8
16.9
2004
2005
2006
112.2
117.8
110.8
102.4
113.4
120
125.6
129.9
142.6
122.2
128.4
137.5
129.6
132.7
144.6
131
133.3
132.4
130.6
124
132.4
130.8
141.6
123.5
132.2
118.1
129.9
128.6
138.2
2004
2005
2006
98.6
180.7
286
88.8
157.2
247.3
104.7
202.4
274.8
115.2
183.2
249.6
106.8
202.9
310.8
118.4
221.9
370.7
128.7
230.5
130.1
241.5
168.9
285
145.9
274.1
174.2
299.8
271.8
323.9
2004
2005
2006
1,589
984
1,014
2,598
2,938
2,427
2,349
1,040
834
1,166
1,783
1,777
1,125
2,774
2,187
1,226
1,107
953
1,748
1,015
1,113
1,196
2,618
1,040
1,251
1,403
1,111
1,940
2,220
1,431
1,787
A¤ustos 2006
l
EKONOM‹K FORUM
87
GÖSTERGELER
Fiyatlar (Yüzde de¤iflim)
GSMH (Yüzde de¤iflim)
2006
(2003=100)
2005
(1994=100)
2006
(2003=100)
2005
(1994=100)
2006
2005
6.3
7.5
ÜFE
‹kinci çeyrek
4.7
.Temmuz
0.86
-0.74
.Temmuz
0.85
Üçüncü çeyrek
8.0
.Yedi ayl›k
12.64
1.14
.Yedi ayl›k
5.76
2.00
.Y›ll›k
14.34
4.26
.Y›ll›k
11.69
7.82
5.82
11.72
8.32
8.68
Birinci çeyrek
Dördüncü çeyrek
10.2
Y›ll›k
7.6
TÜFE
.Y›ll›k ortalama
D›fl Ticaret (Milyon ABD Dolar›)
.Y›ll›k ortalama
‹ç borçlanma (‹skontolu ihaleler)
2006
Haziran
. ‹hracat
. ‹thalat
. Aç›k
.‹hracat/ithalat (%)
Ocak-Haziran
. ‹hracat
. ‹thalat
. Aç›k
.‹hracat/ithalat (%)
Y›ll›k (Haziran itibariyle)
. ‹hracat
. ‹thalat
. Aç›k
.‹hracat/ithalat (%)
-0.57
2006
7,582
11,798
-4,216
64.3
2005
6,039
9,947
-3,908
60.7
De¤.(%)
25.55
18.61
7.88
39,461
65,196
-25,735
60.5
35,385
55,094
-19,709
64.2
11.52
18.34
30.57
2005
.Temmuz
Tutar (Milyon YTL)
8,179
Faiz (%)
21.51
Tutar (Milyon YTL)
12,433
Faiz (%)
16.02
.Yedi ayl›k
42,683
16.01
57,069
17.31
Yurtiçindekilerin toplam YTL mevduat› (Bin YTL)
Toplam
21/7/06
162,691,295
29/7/05
123,008,664
De¤. (%)
32.26
. Vadesiz
25,719,972
21,423,705
20.05
. Vadeli
136,971,323
101,584,959
34.83
Bankalara göre
77,552
126,876
-49,324
61.1
69,522
107,322
-37,800
64.8
11.55
18.22
30.49
2005
-11,053
39,979
30,696
4,255
298
4,730
-51,032
-42,444
-1,960
-1,093
-5,535
-18,204
Fark
5,499
2,480
2,603
-132
129
-120
7,979
8,034
267
-128
-194
10,530
De¤.(%)
49.75
6.20
8.48
-3.10
43.29
-2.54
15.64
18.93
13.62
-11.71
-3.50
57.84
14/7/06
82,403
80,137
30/12/05
75,066
73,151
31/12/04
58,749
57,114
. Merkez Bankas›
57,561
50,518
36,006
. Bankalar ve özel finans kurumlar›
22,576
22,633
21,108
2,266
1,915
1,635
Uluslararas› rezervler (Milyon Dolar)
Toplam
a-Döviz rezervi
b-Alt›n
77,021,828
63,528,748
21.24
. Özel
79,699,983
55,618,777
43.30
5,969,484
3,861,139
54.60
21/7/06
58,195
32,896
18,783
30/12/05
56,917
32,976
18,997
31/12/04
56,683
33,674
15,843
23,780
22,435
21,590
1,519
1,506
1,418
21/7/06
173,619,000
26,547,899
50,020,411
82,337,417
10,046,295
2,402,884
2,264,094
64,841
14,807
18,969
20,179
4,733
2,296
3,857
30/12/05
150,854,206
26,842,312
31,109,839
69,142,476
15,802,369
3,468,813
4,488,397
63,482
14,773
17,101
19,957
6,148
1,921
3,582
31/12/04
104,822,857
19,133,027
21,982,330
47,152,120
7,510,976
2,818,313
6,226,091
61,782
15,123
19,053
17,593
4,841
1,792
3,380
29/7/05
100,734,138
98,868,200
79,846,919
19,021,281
1,865,938
De¤. (%)
54.02
55.40
60.99
31.93
-18.80
. Yabanc›
Yurtiçi yerlefliklere ait DTH (Milyon dolar)
Cari ‹fllemler Dengesi (Milyon Dolar) (Ocak-May›s)
2006
-16,552
Döviz geliri
42,459
. ‹hracat
33,299
. Turizm
4,123
. ‹flçi dövizi
427
. Di¤er
4,610
Döviz gideri
-59,011
. ‹thalat
-50,478
. Faiz
-2,227
. Turizm
-965
. Di¤er
-5,341
Y›ll›k cari ifllemler dengesi (May›s ay› itibariyle) -28,734
. Kamu
. ABD Dolar›
. Euro
(Dolar karfl›l›¤›)
.Di¤er dövizler (dolar karfl›l›¤›)
Mevduat›n vade da¤›l›m›
a- YTL mevduat (Bin YTL)
. Vadesiz ve yedi gün ihbarl›
. Bir ay vadeli
. Üç ay vadeli
. Alt› ay vadeli
. Bir y›l vadeli
. Bir y›ldan uzun vadeli
b-Yabanc› para mevduat (Milyon Dolar)
. Vadesiz ve yedi gün ihbarl›
. Bir ay vadeli
. Üç ay vadeli
. Alt› ay vadeli
. Bir y›l vadeli
. Bir y›ldan uzun vadeli
Mevduat bankalar› kredileri (Bin YTL)
Reel kur endeksi (1995=100)
TÜFE'ye göre ÜFE'ye göre(*)
TÜFE'ye göre ÜFE'ye göre(*)
Tem-97
108.0
107.1
Tem-04
140.5
128.0
Tem-02
107.6
101.3
Tem-00
133.5
112.0
Tem-98
116.3
109.0
Tem-05
163.0
146.9
Tem-03
145.1
134.4
Tem-01
105.1
Tem-99
122.4
107.4
Tem-06
147.1
(*)2005 öncesi TEFE’ye göre
94.3
134.0
Konsolide bütçe (Bin YTL) (Ocak-Haziran)
. Gelir
. Harcama
. Denge
. Faiz d›fl› denge
2006
84,021,337
81,598,565
2005
65,379,150
61,510,732
De¤.(%)
28.51
32.66
2,422,772
3,868,418
25,298,388
19,535,453
29.50
2005
234,799
21.4
De¤.(%)
6.08
14.49
‹ç borç stoku (Milyon YTL) (Haziran sonu)
.Tutar
.Vadeye kalan süre (ay)
88 EKONOM‹K FORUM k A¤ustos 2006
2006
249,085
24.5
Yurtiçi krediler
.YTL krediler
.Yabanc› para krediler
Yurtd›fl› krediler
21/7/06
155,155,028
153,639,812
128,544,950
25,094,862
1,515,216
Tüketici kredileri ve kredi kartlar› (Bin YTL)
. Tüketici kredileri
Konut
Tafl›t
Di¤er
.Kredi kartlar›
Tasfiye olunacak
. Tüketici kredileri
. Kredi kartlar›
28/7/06
61,899,180
42,313,037
20,697,907
6,688,365
14,926,765
19,586,143
29/7/05
36,372,377
21,024,691
7,023,109
5,119,696
8,881,886
15,347,686
De¤.(%)
70.18
101.25
194.71
30.64
68.06
27.62
279,315
1,596,612
136,274
1,093,332
104.97
46.03
28/7/06
3,179,322
11,874,617
30/12/05
1,485,624
12,426,352
31/12/04
1,650,604
6,985,126
Repo hacmi (Bin YTL)
. Müflterilerle yap›lan
. Mali kurulufllar aras›nda yap›lan
En yüksek faiz oranlar› (1 Haziran 2006 itibariyle)
YTL mevduata
uygulanan faiz (%)
. Bir aya kadar vadeli
10,00 - 26,00
. Üç aya kadar vadeli
10,00 - 26,00
. Alt› aya kadar vadeli
10,00 - 26,25
. Bir y›la kadar vadeli
10,00 - 26,50
ABD Dolar› mevduata
uygulanan faiz (%)
. Bir aya kadar vadeli
1,50 - 9,00
. Üç aya kadar vadeli
2,00 - 9,25
. Alt› aya kadar vadeli
2,25 - 9,25
. Bir y›la kadar vadeli
2,75 - 10,00
fiirket kurulufllar› (Ocak-Haziran)
Euro mevduata
uygulanan faiz (%)
. Bir aya kadar vadeli
1,80 - 6,75
. Üç aya kadar vadeli
1,95 - 6,75
. Alt› aya kadar vadeli
2,10 - 7,00
. Bir y›la kadar vadeli
2,55 - 7,00
M1
Dolafl›mdaki para
Dolafl›ma Ç›k.Bank.+Madeni Para
Banka Kasalar› (-)
Vadesiz ticari mevduat
Vadesiz tasarruf mevduat›
Vadesiz di¤er mevduat
TCMB'deki mevduat
M2
Vadeli ticari mevduat
Vadeli tasarruf mevduat›
Vadeli di¤er mevduat
M2Y
Döviz tevdiat hesaplar› (YTL)
Döviz tevdiat hesaplar› ($)
M3A
M2
Resmi mevduat
M3
TCMB'deki di¤er mevduat
M3Y
M3
Döviz tevdiat hesaplar› (YTL)
21/7/06
44,732,132
22,378,349
24,094,009
1,715,659
9,494,384
9,728,906
3,128,953
1,539
176,022,237
20,729,854
94,813,410
15,746,841
265,969,090
89,946,853
58,195
185,071,184
176,022,237
9,048,947
187,668,043
2,596,859
277,614,896
187,668,043
89,946,853
29/7/05
34,410,814
16,367,949
17,781,061
1,413,112
9,039,715
6,720,257
2,281,854
1,038
131,265,515
16,087,568
66,903,868
13,863,265
204,431,708
73,166,193
54,983
139,377,652
131,265,515
8,112,137
143,033,151
3,655,499
216,199,344
143,033,151
73,166,193
De¤. (%)
29.99
36.72
35.50
21.41
5.03
44.77
37.12
48.25
34.10
28.86
41.72
13.59
30.10
22.93
5.84
32.78
34.10
11.55
31.21
-28.96
28.41
31.21
22.93
Nisan 06
51 542
24 608
22 172
2 436
9.9
12.5
17.8
Mart 06
51 408
23 883
21 272
2 611
10.9
13.7
19.2
Nisan 05
50 585
24 432
21 993
2 439
10
13.4
18.7
Haziran 06
92.17
85.09
88.16
85.41
89.92
112.26
May›s 06
100.07
88.26
93.82
93.09
92.79
132.38
De¤.(%)
-7.89
-3.59
-6.03
-8.25
-3.09
-15.20
‹flsizlik verileri (Bin kifli)
.15 ve daha yukar› yafltaki nüfus
.‹flgücü durumu
… ‹stihdam edilenler
… ‹flsizler
.‹flsizlik oran› (%)
.Tar›m d›fl› iflsizlik oran› (%)
.Genç nüfusta iflsizlik oran› (%)
Tüketici güven endeksi
.Sat›n alma gücü (mevcut dönem)
.Sat›n alma gücü (gelecek dönem)
.Genel ekonomik durum (gelecek dönem)
.‹fl bulma olanaklar› (gelecek dönem)
.Mevcut dönemin dayan›kl› tüketim
mallar› sat›n almak için uygunlu¤u
‹malat sanayi kapasite kullan›m oran› (Yüzde) (Haziran)
2006
83.2
90.3
82.0
. Toplam
. Kamu
. Özel
2005
81.4
89.4
79.2
Ayl›k sanayi üretimi de¤iflimi (Yüzde) (May›s)
May›s
2006
9.0
8.3
9.1
7.7
Ocak-May›s
2006
2005
5.4
5.1
6.0
23.6
5.1
4.3
7.8
6.6
2005
2.4
18.0
1.4
8.4
Yat›r›m teflvik belgeleri (Bin YTL) (Ocak-Haziran)
. Tar›m
. Madencilik
. ‹malat sanayi
. Enerji
. Hizmetler
Toplam
2006
265,714
347,198
8,294,477
1,404,694
5,030,446
15,342,529
2005
271,299
278,454
5,178,780
872,532
3,520,293
10,121,358
De¤. (%)
-2.06
24.69
60.16
60.99
42.90
51.59
2006
7,876,153
2005
8,558,025
De¤.(%)
-7.97
Turist say›s›
Ocak-Haziran
2005
25,000
4,289
De¤.(%)
16.46
19.26
‹nflaat ruhsat› ve yap› kullanma izin belgesi (Y›ll›k)
Yap› say›s› (Birinci çeyrek)
.. Ruhsat
. Yap› kullanma izin belgesi
2005
19,309
9,883
2004
18,622
9,514
De¤.(%)
3.69
3.88
2006
541,120
1,752,097
2005
392,199
1,148,305
De¤.(%)
37.97
52.58
Protestolu senetler (Ocak-Haziran)
Para arz› (Bin YTL)
Toplam
.Madencilik
.‹malat
.Elektrik, gaz ve su
2006
29,115
5,115
.. Kurulan
. Kapanan
. Adet
. Tutar (Bin YTL)
D›fl borç anapara ve faiz ödemesi (Milyon dolar) (Ocak-Temmuz)
Toplam
. Kamu
. Merkez Bankas›
. IMF'ye ödemeler
2006
10,305
5,443
376
4,486
2005
12,092
6,951
305
4,836
De¤.(%)
-14.78
-21.69
23.28
-7.24
2005
170,594
38,218
132,376
68,125
0
68,125
15,417
2,763
12,654
87,052
35,455
51,597
2004
162,261
32,569
129,692
73,804
0
73,804
21,401
3,287
18,114
67,056
29,282
37,774
2003
145,000
23,013
121,987
69,478
0
69,478
24,364
2,860
21,504
51,157
20,153
31,004
47.3
10.6
36.7
18.9
4.3
24.1
54.2
10.9
43.3
24.6
7.1
22.4
60.6
9.6
51.0
29.0
10.2
21.4
100.0
22.4
77.6
39.9
9.0
51.0
100.0
20.1
79.9
45.5
13.2
41.3
100.0
15.9
84.1
47.9
16.8
35.3
5.1
17.3
2.1
-7.7
-28.0
29.8
11.9
41.5
6.3
6.2
-12.2
31.1
11.4
40.1
7.3
9.3
10.8
14.8
100.0
54.7
0.0
31.9
1.6
8.6
3.1
100.0
48.8
0.0
33.8
2.1
13.2
2.0
100.0
45.7
0.0
33.2
3.1
16.6
1.4
360,876
73,472
116,562
-23,031
50,518
52,433
33,596
36,392
28,439
7,953
299,475
63,167
97,540
-15,604
36,009
37,643
22,799
30,482
23,340
7,142
239,235
47,253
69,340
-8,036
33,616
35,162
16,324
27,808
20,821
6,987
232.2
10.1
49.5
2.2
10.8
30.7
137.2
29.6
132.2
43.3
45.0
-45.6
-43.9
-6.4
256.9
10.2
48.3
2.4
11.3
23.2
115.6
22.2
110.6
36.9
38.6
-43.3
-41.5
-5.2
306.9
11.6
58.8
2.9
14.8
24.2
152.8
23.2
146.1
48.5
50.7
-23.9
-22.9
-3.4
Çeflitli göstergeler
2006 1. Çeyrek
Toplam d›fl borç stoku (Milyon $)
185,019
K›sa vade
41,210
Orta-uzun vade
143,809
Kamu
68,955
K›sa Vade
0
Orta-Uzun Vade
68,955
TCMB
15,509
K›sa Vade
2,753
Orta-Uzun Vade
12,756
Özel
100,555
K›sa Vade
38,457
Orta-Uzun Vade (1)
62,098
D›fl borç stokunun GSMH'ye oran› (%)
Toplam
K›sa Vade
Orta-Uzun Vade
Kamu
TCMB
Özel
D›fl borç stokunun yüzde da¤›l›m›
Toplam
100.0
K›sa Vade
22.3
Orta-Uzun Vade
77.7
Kamu
37.3
TCMB
8.4
Özel
54.3
D›fl borç stokundaki yüzde de¤iflim (%)
Toplam
8.5
K›sa Vade
7.8
Orta-Uzun Vade
8.6
Kamu
1.2
TCMB
0.6
Özel
15.5
D›fl borç stokunun döviz kompozisyonu (%)
Toplam
100.0
AMER‹KAN DOLARI
56.3
ALMAN MARKI
0.0
ECU/EURO
31.3
JAPON YEN‹
1.4
SDR
7.0
D‹⁄ER
4.0
Makro ekonomik büyüklükler (Milyon Dolar)
GSMH (Milyon $)
‹hracat (FOB) (2) (3)
74,659
‹thalat (CIF) (3)
120,188
Cari ifllemler dengesi (3)
-25,233
TCMB rezervler (brüt)
52,929
TCMB rezervler (net)
54,843
D›fl kredi kullan›mlar› (3)
42,511
D›fl borç servisi (3)
34,946
Anapara
26,896
Faiz
8,050
F‹NANSAL GÖSTERGELER (%)
Toplam d›fl borç stoku / ihracat (FOB)
247.8
D›fl borç servisi / GSMH
D›fl borç servisi / ihracat (FOB)
46.8
Faiz / GSMH
Faiz / ihracat (FOB)
10.8
TCMB rezervler (net) / D›fl borç stoku
29.6
TCMB rezervler (net) / K›sa vadeli borçlar
133.1
TCMB rezervler (brüt) / Toplam d›fl borç
28.6
TCMB rezervler (brüt )/ K›sa vadeli borçlar
128.4
TCMB rezerv (brüt) / ‹thalat (CIF)
44.0
TCMB rezerv (net)/ ‹thalat (CIF)
45.6
Cari ifllemler dengesi / TCMB rezervi (brüt)
-47.7
Cari ifllemler dengesi / TCMB rezervi (net)
-46.0
Cari ifllemler dengesi / GSMH
(1) 1 Ekim 2001 tarihinden itibaren Merkez Bankas› taraf›ndan izleniyor
(2) Bavul ticareti ve di¤er mallar hariç
(3) 12 ayl›k toplam
A¤ustos 2006
l
EKONOM‹K FORUM
89