TÜRK‹YE’N‹N GÖSTERGELER‹ PROJEKS‹YON > Haz›rlayan: Alaattin AKTAfi ala.aktas@gmail.com > GSYH Y›l›n ikinci çeyre¤inde yüzde 3,5-4.0 aral›¤›nda gerçekleflmesi beklenen gayri safi yurtiçi has›la (GSYH) art›fl h›z› yüzde 1,9'da kalarak adeta herkesi yan›ltt›. Türkiye ‹statistik Kurumu'nun aç›klad›¤› yüzde 1,9'luk oran, herkes için büyük bir sürpriz oldu. Bu arada ilk çeyre¤in daha önce yüzde 6,6 olarak aç›klanan büyümesi yüzde 6,7'ye revize edildi. Önce bir saptama yapmakta yarar var. ‹kinci çeyrekteki yüzde 1,9'luk oran, 2002 y›l›n›n ilk çeyre¤inde yüzde 0,3 olan büyümeden sonraki en düflük h›za iflaret ediyor. Yani, bu y›l›n ikinci çeyre¤indeki oran, son yirmi befl çeyre¤in en düflük oran›. ‹kinci çeyrek için tahminlerin yüzde 3,5-4.0 aras›nda yo¤unlaflt›¤›n›n alt›n› çizdik. Peki, ne oldu da, hem bir önceki çeyrekte yüzde 6,7 olan oran›n, hem de geçen y›l›n ayn› döneminde yüzde 4,1 olan oran›n çok alt›nda kal›nd›? GSYH'yi oluflturan sektörlerin toplam›ndaki büyüme yüzde 3,2 düzeyinde. Ama sektörler toplam›na eklenen vergi kalemindeki gerileme, GSYH'deki toplam büyümeyi yüzde 1,9'a çekti. Bu kalem, teknik tan›mlamada “ürün üzerindeki vergiler” olarak geçen KDV ve ÖTV gibi dolayl› vergilerden olufluyor. Vergi kalemi, cari fiyatlarla bile yüzde iki gerilemifl durumda. Sabit fiyatlarla gerileme ise tam yüzde 6,9 düzeyinde. KDV ve ÖTV gibi dolayl› vergilerde sabit fiyatlarla yüzde 6,9 gerileme olmasa ve bu kalemlerin GSYH'ye katk›s› geçen y›lki düzeyde kalsayd›, GSYH art›fl› yüzde 1,9 de¤il, yüzde 3'e yak›n olacakt›. Ya da, piyasadaki durgunluk böylesine derinleflmese ve buna ba¤l› olarak vergi tahsilât›nda reel art›fllar sa¤lanabilseydi, GSYH art›fl› yüzde 3'ü geçecekti. Yani, ikinci çeyrekteki büyümenin yüzde 3,5 dolay›nda olabilece¤i, yüzde 4'e ç›k›lmas›n›n ise sürpriz say›lmas› gerekti¤i yolundaki tahminler bir anlamda do¤rulan›yordu. Hesaba kat›lmayan ya da GSYH'ye böylesine etkide bulunaca¤› düflünülmeyen, piyasadaki durgunlu¤un derinli¤i ve bunun dolayl› vergilere olan yans›mas›yd›. Zaten, sektörler toplam›nda yüzde 3,2 olan art›fl da, GSYH'deki yüzde 1,9'luk art›fla vergideki gerileme yüzünden inildi¤ini ortaya koyuyordu. Piyasadaki durgunlu¤un KDV ve ÖTV tahsilât›na yans›mas› yüzünden, y›llar sonra dolayl› vergilerin pay› yüzde 70'ten yüzde 65'lere inmifl, dolays›z vergilerin pay› da yüzde 30'dan 35'e yükselmiflti. GSYH art›fl›n›n tahmin edilen düzeyin çok alt›nda kalmas›nda vergi kadar olmamakla birlikte tar›mda tahmin d›fl› daralma yaflanmas› da etki yapt›. Tar›mda kurakl›k etkisinin bu y›l geçen y›ldan daha az hissedilece¤i kan›s› hâkimdi ve geç14 ti¤imiz günlerde Türkiye ‹statistik Kurumu taraf›ndan aç›klanan bitkisel üretime dönük tahminler de bunun iflaretini veriyordu. Bu yüzden, ilk çeyrekte yüzde 2,6 olan tar›m kesimindeki büyümenin, pek h›zl› olmasa da ikinci çeyrekte de sürece¤i tahmin ediliyordu. Ancak, tam tersi oldu ve tar›m, ikinci çeyrekte yüzde 3,5 darald›. E¤er tar›m kesimindeki ikinci çeyrek üretimi geçen y›lki düzeyde kalsayd›, GSYH art›fl›na 0,2 puanl›k bir katk› söz konusu olacakt›. Tar›mda, ikinci çeyrekteki büyüme ilk çeyrekteki kadar, yani yüzde 2,6 olsayd›, bu kez GSYH art›fl›na katk› 0,5 puan› bulacakt›. Sonuç olarak, tek bafl›na vergi ve tar›m, GSYH art›fl›n› en az 1,5 puan kadar afla¤› çeken etki yapm›fl oldu. Eylül 2008 l EKONOM‹K FORUM 97 GÖSTERGELER > ENFLASYON >TL’N‹N DE⁄ER‹ 98 EKONOM‹K FORUM k Eylül 2008 Bu s›ralar ekonomik veriler pek sürpriz yapar oldu. Büyümeye iliflkin veriler olumsuz bir sürprizle karfl›m›za geldi; enflasyon verileri ise olumlu anlamda sürpriz yapt›. A¤ustos ay›nda tüketici fiyatlar› tahmin edilmeyen bir geliflmeyle negatif ç›kt›. TÜFE a¤ustosta yüzde 0,24 geriledi, y›ll›k oran da yüzde 11,77'ye indi. A¤ustosta as›l gerileme kuflkusuz yüzde 2,34'lük oranla üretici fiyatlar›nda gözlendi. Yurtd›fl› piyasalara ve emtia fiyatlar›na çok daha duyarl› olan ÜFE, geçmifl aylardaki keskin ç›k›fllar›n tersine bu kez de keskin bir inifl sergiledi. Tüketici fiyatlar›nda eylül, ekim ve kas›m aylar›nda geçen y›l görece yüksek fiAYLIK TÜFE yat art›fllar› yaflanm›flt›. Bu y›l, geçen y›lki 2 oranlar›n (yüzde 1,03, yüzde 1,81 ve yüzde 1,95) ne kadar alt›nda kalabilece¤imiz ya da kal›p kalamayaca¤›m›z önemli. Son re1 vizyonla yüzde 10,6 olarak belirlenen TÜFE'deki y›lsonu oran›na çok yak›n›z. A¤us0 tos sonunda yüzde 11,77 olan y›ll›k oran bir puan daha düflürüldü¤ü takdirde hedef -1 tutacak. Ama ikinci revize olan bu hedefin, Ocak fiubat Mart Nisan May›s Haz. Tem. A¤us. Eylül Ekim Kas›m Aral›k yüzde 4 olan bafllang›ç hedefinin, 6,6 puan 2007 1,00 0,43 0,92 1,21 0,60 -0,24 -0,73 0,02 1,03 1,81 1,95 0,22 ya da yüzdeyle ifade etmek gerekirse yüz2008 0,80 1,29 0,96 1,68 1.49 -0,36 0,58 -0,24 de 165 uza¤›nda oldu¤unu unutmayal›m. A¤ustos ay›nda fiyatlar geriledi, a¤ustos itibariyle y›ll›k oran yüzde 11,77'ye inYILLIK TÜFE di; ancak dar gelirli kesimlerin enflasyona iliflkin yak›nmalar› bir türlü bitmek bilmiyor. Kabul etmek gerekir ki, TÜFE ve bu 12 kapsamda yer alan sektörler, çok say›da mal ve hizmet fiyat›n›n ortalamas›n› gös10 teriyor. Dar gelirli kesimlerin tüketimlerinde çok yer tutan mallar›n fiyatlar›ndaki 8 geliflmeler kuflkusuz bu kesimler için enf6 lasyon oran›n› ölçmede daha büyük önem Ocak fiubat Mart Nisan May›s Haz. Tem. A¤us. Eylül Ekim Kas›m Aral›k tafl›yor. 2007 9,93 10,16 10,86 10,72 9,23 8,60 6,90 7,39 7,12 7,70 8,40 8,39 TÜFE'yi oluflturan g›da maddelerinin 2008 8,17 9,10 9,15 9,66 10,74 10,61 12,06 11,77 fiyatlar›nda son bir y›lda ortaya ç›kan art›fl, düflük ücretli kesimlerin ya da küçük esnaf›n enflasyondan neden çok yak›nd›¤›n› tüm aç›kl›¤›yla ortaya koyuyor. TÜ‹K taraf›ndan derlenen ve TÜFE'nin oluflumunda kullan›lan verilere göre, a¤ustos itibariyle son bir y›ll›k dönemde mercimek fiyatlar›nda tam yüzde 151'lik art›fl oldu. Son bir y›lda ayçiçek ya¤› yüzde 83, m›s›rözü ya¤› yüzde 77, bulgur yüzde 69, pirinç de yüzde 62 zam gördü. Temel g›da maddelerinden kuru fasulyeye yüzde 52, flehriyeye yüzde 50, makarnaya yüzde 49 zam yap›ld›. Sadece a¤ustos ay›nda ise yumurtaya yüzde 23, mercime¤e yüzde 8, sar›msa¤a ve flehriyeye yüzde 5,6, makarnaya yüzde 5,4, tavuk eti ve süte de yüzde 5 zam geldi. Merkez Bankas›'n›n 1995 y›l›n› 100 kabul ederek oluflturdu¤u reel efektif döviz kuru endeksine göre, TL'nin de¤eri a¤ustosta 194'e ç›karak rekor düzeye ulaflm›fl oldu. Daha önceki rekor, 191'lik endeks de¤eriyle bu y›l ocakta k›r›lm›flt›. TL'deki rekor, yaln›zca a¤ustos ay›yla da s›n›rl› de¤il. Reel efektif döviz kuru endeksi, y›l›n ilk sekiz ay›n›n ortalamas›nda 182,3'e ulaflt›. Yani TL, bu y›l›n ilk sekiz ay›ndaki ortalama itibariyle, endeks için baz y›l› olan 1995'e göre yüzde 82,3 de¤erli durumda. Baz y›l› olarak Türk paras›n›n de¤erinin önemli ölçüde düfltü¤ü 2001 y›l› esas al›n›rsa, de¤erlilik oran› yüzde 62 oluyor. Reel kur endeksi, 2001 y›l› ortalamas›nda 112,5 düzeyinde bulunuyordu. Türk paras›ndaki de¤erlenme can s›k›c›, endifle verici boyuta ulafl›yor, gerilim art›yor. Her ne kadar dalgal› kur bir emniyet supab› görevi görüyorsa da, yine de de¤erlenmedeki art›fl, geri dönüflün de bir o kadar sert ve k›sa uyand›r›yor. > B‹R BAKIfiTA ÜÇ YILIN EKONOM‹K GÖSTERGELER‹ Nisan May›s Haziran Temmuz A¤ustos Ekim Kas›m Aral›k 2006 2007 2008 Ocak 1.96 -0.05 0.42 0.26 0.95 2.56 0.25 0.97 3.17 1.94 0.80 4.50 2.77 0.39 2.12 4.02 -0.11 0.32 0.86 0.06 1.25 -0.75 0.85 -2.34 -0.23 1.02 0.45 -0.13 -0.29 0.89 -0.12 0.15 > TÜFE (Yüzde de¤,) 2006 2007 2008 0.75 1.00 0.80 0.22 0.43 1.29 0.27 0.92 0.96 1.34 1.21 1.68 1.88 0.50 1.49 0.34 -0.24 -0.36 0.85 -0.73 0.58 -0.44 0.02 -0.24 1.29 1.03 1.27 1.81 1.29 1.95 0.23 0.22 > ‹hracat (Ayl›k-milyon dolar) 2006 2007 2008 5,133 6,565 10,635 6,058 7,657 11,088 7,411 8,958 11,444 6,456 8,313 11,392 7,042 9,148 12,495 7,815 8,980 11,761 7,067 8,938 12,583 6,811 8,737 7,607 9,038 6,889 9,895 8,641 11,319 8,604 9,724 > ‹thalat (Ayl›k-milyon dolar) 2006 2007 2008 8,145 10,592 16,339 9,796 11,383 16,027 11,605 13,234 16,812 11,587 12,919 17,889 12,694 14,935 19,305 12,466 14,266 19,471 11,709 15,214 20,537 12,276 14,682 12,153 14,459 11,200 15,627 12,897 16,632 13,048 16,120 > Cari denge (milyon dolar) 2006 2007 2008 -2,382 -3,103 -4,086 -3,193 -3,120 -3,829 -3,011 -3,039 -4,219 -3,793 -3,272 -5,050 -4,099 -3,599 -4,713 -2,789 -3,136 -5,540 -1,784 -2,871 -4,117 -1,535 -1,637 -1,466 -2,286 -2,164 -3,225 -2,881 -3,249 -2,796 -5,147 > ‹ç borç stoku (milyar YTL) 2006 2007 2008 243.6 257.3 258.5 246.4 263.2 262.0 246.4 263.7 266.5 246.6 262.3 268.8 250.7 259.0 261.3 249.1 253.7 261.0 249.7 256.1 261.1 251.9 258.1 250.9 258.3 250.9 257.5 252.9 256.9 251.5 255.3 > ‹ç borç faizi (Yüzde) 2006 2007 2008 14.02 20.36 16.23 13.97 18.85 16.72 13.89 19.81 17.49 13.88 19.10 18.28 14.98 18.81 19.57 18.11 18.52 21.54 21.51 17.56 20.53 20.47 18.58 18.94 21.11 18.25 21.96 16.40 20.85 16.21 21.47 16.52 > Bütçe geliri (Ayl›k-milyon YTL) 2006 2007 2008 13,619 12,392 15,781 12,807 13,236 17,628 11,899 20,481 13,779 12,164 14,315 17,562 18,348 19,725 19,212 15,184 14,645 18,544 14,929 13,136 17,920 16,572 19,459 26,447 12,517 14,396 12,511 14,152 17,215 18,749 15,719 14,930 > Bütçe gideri (Ayl›k-milyon YTL) 2006 2007 2008 11,604 18,488 16,306 15,311 15,313 16,608 12,460 15,640 18,649 15,142 16,363 18,638 14,016 17,689 15,823 13,066 17,186 14,566 16,897 19,207 21,237 16,553 15,931 20,437 14,375 18,142 14,912 14,254 13,365 16,189 20,425 19,099 > Reel kur end. (1995=100) 2006 2007 2008 172.2 164.9 191.0 174.6 167.9 189.3 173.0 165.6 176.1 171.8 170.4 168.0 158.5 173.5 178.2 142.1 176.0 180.0 147.1 176.9 181.4 153.8 172.9 194.0 155.5 178.3 158.3 187.2 160.7 187.1 160.1 190.3 > Ayl›k Ort. Dolar (YTL) 2006 2007 2008 1.3279 1.4198 1.1704 1.3202 1.3902 1.1882 1.3287 1.4029 1.2324 1.3309 1.3553 1.2967 1.4138 1.3317 1.2470 1.5928 1.3152 1.2278 1.5508 1.2759 1.2100 1.4622 1.3083 1.1727 1.4721 1.2613 1.4762 1.1966 1.4510 1.1848 1.4264 1.1730 > Ayl›k Ort. Avro (YTL) 2006 2007 2008 1.6067 1.8440 1.7206 1.5786 1.8155 1.7502 1.5962 1.8567 1.9096 1.6289 1.8278 2.0441 1.8035 1.8013 1.9403 2.0179 1.7641 1.9080 1.9672 1.7486 1.9097 1.8729 1.7817 1.7611 1.8761 1.7487 1.8634 1.6996 1.8664 1.7373 1.8843 1.7093 > Mevduat (Milyar YTL) 2006 2007 2008 140.4 172.7 212.1 145.2 174.2 216.1 153.4 175.6 224.2 155.2 177.0 227.9 162.6 184.2 224.5 166.4 190.0 233.8 160.3 190.4 232.7 161.0 196.9 163.4 197.5 163.4 201.3 167.6 202.4 169.8 209.8 > DTH (Milyar dolar) 2006 2007 2008 61.7 77.6 93.8 63.7 78.9 95.2 61.5 81.3 94.2 61.6 83.5 96.5 62.1 85.7 101.9 60.3 88.4 104.4 62.5 89.3 106.4 65.5 87.3 66.2 92.0 69.6 94.1 72.1 93.9 75.3 94.8 > Kredi (Milyar YTL) 2006 2007 2008 121.0 172.3 216.6 124.8 175.1 227.0 132.1 178.7 234.2 139.2 182.3 238.8 150.0 186.1 246.8 155.9 190.8 254.9 155.6 193.5 255.8 157.6 199.3 161.8 201.0 163.8 206.3 167.6 211.3 171.5 214.8 > Tük.kredileri 2006 2007 2008 29.9 46.5 66.9 31.7 47.1 69.2 33.8 48.7 71.4 37.3 50.4 72.5 40.7 51.8 74.8 42.0 53.9 76.9 42.5 55.7 78.2 42.7 57.4 43.4 59.1 44.0 60.8 44.9 63.5 46.0 65.6 > Kredi kartlar› (Milyar YTL) 2006 2007 2008 17.3 21.3 26.2 17.6 21.4 27.0 17.6 21.2 27.2 17.9 22.4 27.7 18.8 23.0 28.8 19.5 23.6 29.6 19.9 23.8 30.3 20.3 23.9 20.3 24.0 20.6 24.1 20.8 25.3 21.7 25.8 > San.ür.endeksi (1997=100) 2006 2007 2008 111.7 128.5 143.1 119.8 129.5 139.2 141.7 146.9 150.5 136.8 140.6 149.4 143.5 152.0 155.6 146.7 151.0 152.2 141.9 148.3 153.4 138.4 147.1 147.4 151.1 136.4 147.8 145.0 156.7 142.3 140.9 > Protestolu senet (Milyon YTL) 2006 2007 2008 286.0 460.4 566.3 247.3 394.5 451.2 287.6 409.4 470.5 249.6 403.9 496.9 310.8 453.9 499.0 370.7 462.5 490.5 327.4 505.0 558.6 349.7 494.9 364.3 508.6 411.3 570.0 431.7 536.0 418.5 533.3 > D›fl borç öde. (Milyon dolar) 2006 2007 2008 1,014 1,309 2,530 2,427 2,899 1,342 834 1,054 2,463 1,777 1,468 963 2,187 1,953 548 953 1,020 1,281 1,113 1,263 1,118 2,297 1,094 800 766 1,638 1,403 3,254 4,034 737 1,044 1,340 > ÜFE (Yüzde de¤,) (Milyar YTL) fiubat Mart Eylül Eylül 2008 l EKONOM‹K FORUM 99 GÖSTERGELER GSYH (Yüzde de¤iflim) Fiyatlar (Yüzde de¤iflim) 2008 Birinci çeyrek 6.7 ‹kinci çeyrek 1.9 2007 2008 8.1 2008 2007 4.1 ÜFE .A¤ustos -2.34 0.85 .A¤ustos 3.3 .Sekiz ayl›k 12.49 3.93 .Sekiz ayl›k Dördüncü çeyrek 3.6 .Y›ll›k 14.67 3.72 .Y›ll›k Y›ll›k 4.6 .Y›ll›k ortalama 10.68 8.29 .Y›ll›k ortalama Üçüncü çeyrek D›fl Ticaret (Milyon ABD Dolar›) 2008 2007 De¤,(yüzde) 12,583 20,537 -7,954 61.3 8,938 15,214 -6,276 58.7 40.78 34.99 26.74 68,817 105,830 -37,013 65.0 49,615 77,330 -27,715 64.2 38.70 36.86 33.55 130,111 203,900 -73,789 63.8 97,111 154,117 -57,006 63.0 33.98 32.30 29.44 2008 2007 CAR‹ ‹fiLEMLER DENGES‹ -31,554 -22,140 9,414 42.52 Döviz geliri 109,385 82,164 27,221 33.13 . ‹hracat 86,139 63,176 22,963 36.35 . Turizm 10,483 8,473 2,010 23.72 Fark De¤,(Yüzde) 791 589 202 34.30 11,972 9,926 2,046 20.61 Döviz gideri -140,939 -104,304 36,635 35.12 . ‹thalat -121,388 -88,431 32,957 37.27 -3,239 -2,731 508 18.60 . Faiz . Turizm -4,561 -3,854 707 18.34 -11,751 -9,288 2,463 26.52 Y›ll›k Cari Aç›k (Milyon $ Temmuz itibariyle) -47,098 -32,982 14,116 42.80 . Di¤er Merkez Bankas› Döviz Rezervi 29/8/2008 79,411 75,934 3,477 MERKEZ BANKASI DÖV‹Z REZERV‹ .Döviz rezervi .Alt›n 28/12/2007 74,028 71,264 2,764 29/12/2006 63,218 60,845 2,373 Reel kur endeksi (1995=100) TÜFE'ye göre ÜFE'ye göre(*) A¤ustos-04 140.1 127.7 A¤ustos-00 112.6 A¤ustos-05 160.9 144.9 A¤ustos-01 98.9 89.2 A¤ustos-06 153.7 138.7 A¤ustos-02 112.2 105.6 A¤ustos-07 172.9 150.4 A¤ustos-03 147.2 135.9 A¤ustos-08 194.0 167.0 Konsolide bütçe (Milyon YTL) (Ocak-A¤ustos) 2008 146,873 142,263 4,610 40,926 2007 127,391 135,818 -8,427 28,552 De¤.(yüzde) 15.29 4.75 2008 261,149 2007 256,125 De¤.(yüzde) 1.96 24.2 27.0 -10.37 43.34 ‹ç borç stoku (Milyon YTL) (Temmuz sonu) .Tutar .Vadeye kalan süre (ay) 100 EKONOM‹K FORUM k Eylül 2008 11.77 7.39 9.43 9.46 .A¤ustos 2007 Faiz (yüzde) 18.94 39,575 18.91 .Ocak-A¤ustos Tutar (Milyon YTL) Faiz (yüzde) 791 18.58 45,207 TOPLAM . Vadesiz . Vadeli Bankalara göre . Kamu . Özel . Yabanc› 19.03 (Bin YTL) 22/8/08 233,130,197 31,537,837 201,592,360 31/8/07 196,857,509 28,694,405 168,163,104 De¤. (yüzde) 18.43 9.91 19.88 105,589,580 100,590,242 26,950,375 91,572,899 88,534,796 16,749,814 15.31 13.62 60.90 29/12/06 75,784 45,353 21,849 28,772 1,659 30/12/05 59,829 34,842 19,874 23,474 1,512 31/8/07 206,943,926 30,001,032 52,535,599 110,424,485 10,587,864 3,394,946 120,477,199 24,061,810 40,526,108 38,033,396 6,946,254 10,909,631 De¤. (yüzde) 19.55 7.02 26.50 23.33 -22.60 31.40 9.32 -1.70 12.84 11.24 21.98 5.83 Yurtiçi yerlefliklere ait DTH (Milyon dolar) 22/8/08 TOPLAM 103,043 . ABD Dolar› 56,961 . Euro 29,665 (Dolar karfl›l›¤›) 43,968 .Di¤er dövizler (dolar karfl›l›¤›) 2,114 28/12/07 94,767 52,963 27,066 39,808 1,996 Mevduat›n vade da¤›l›m› (Bin YTL) 22/8/08 247,410,295 32,106,861 66,456,312 136,191,264 8,194,928 4,460,930 131,709,972 23,652,650 45,731,245 42,308,062 8,472,845 11,545,171 a- YTL mevduat . Vadesiz ve yedi gün ihbarl› . Bir ay vadeli . Üç ay vadeli . Alt› ay vadeli . Bir y›l vadeli ve daha uzun vadeli b-Yabanc› para mevduat . Vadesiz ve yedi gün ihbarl› . Bir ay vadeli . Üç ay vadeli . Alt› ay vadeli . Bir y›l vadeli ve daha uzun vadeli TOPLAM Yurtiçi krediler .YTL krediler .Yabanc› para krediler Yurtd›fl› krediler 22/8/08 261,537,347 260,084,685 233,702,642 26,382,043 1,452,662 31/8/07 199,250,109 198,152,461 174,694,533 23,457,928 1,097,648 De¤. (yüzde) 31.26 31.25 33.78 12.47 32.34 Tüketici kredileri ve kredi kartlar› (Bin YTL) (*)2005 öncesi TEFE’ye göre . Gelir . Harcama . Denge . Faiz d›fl› denge 3.13 Mevduat bankalar› kredileri (Bin YTL) TÜFE'ye göre ÜFE'ye göre(*) A¤ustos-99 122.1 106.0 135.9 0.02 6.35 2008 Tutar (Milyon YTL) 9,774 Yurtiçindekilerin toplam YTL mevduat› Cari ‹fllemler Dengesi (Milyon Dolar) (Ocak-Temmuz) . Di¤er -0.24 ‹ç borçlanma (‹skontolu ihaleler) Temmuz . ‹hracat . ‹thalat . Aç›k .‹hracat/ithalat (Yüzde) Ocak-Temmuz . ‹hracat . ‹thalat . Aç›k .‹hracat/ithalat (Yüzde) Y›ll›k (Temmuz itibariyle) .‹hracat .‹thalat .Aç›k .‹hracat/ithalat (Yüzde) . ‹flçi dövizi 2007 TÜFE TOPLAM . Tüketici kredileri Konut Tafl›t Di¤er .Kredi kartlar› Tasfiye olunacak . Tüketici kredileri . Kredi kartlar› 29/8/08 112,079,056 80,651,106 37,383,751 5,854,986 37,412,369 31,427,950 31/8/07 81,267,670 57,414,337 27,339,052 5,762,420 24,312,865 23,853,333 De¤.(yüzde) 37.91 40.47 36.74 1.61 53.88 31.75 1,451,481 1,992,868 672,846 1,856,051 115.72 7.37 28/12/07 2,732,995 18,238,880 29/12/06 2,201,789 14,255,652 30/12/05 1,485,624 12,426,352 Repo hacmi (Bin YTL) . Müflterilerle yap›lan . Mali kurulufllar aras›nda yap›lan 29/8/08 2,422,665 17,282,477 En yüksek faiz oranlar› (28 A¤ustos 2008 itibariyle) YTL mevduata uygulanan faiz (yüzde) . Bir aya kadar vadeli 10,00 - 28,50 . Üç aya kadar vadeli 10,00 - 30,50 . Alt› aya kadar vadeli 10,00 - 30,50 . Bir y›la kadar vadeli 10,00 - 30,50 ABD Dolar› mevduata uygulanan faiz (yüzde) . Bir aya kadar vadeli 1,50 - 8,75 . Üç aya kadar vadeli 1,50 - 8,75 . Alt› aya kadar vadeli 1,50 - 8,75 . Bir y›la kadar vadeli 1,50 - 8,75 fiirket kurulufllar› (Ocak-Temmuz) Euro mevduata uygulanan faiz (yüzde) . Bir aya kadar vadeli 1,50 - 9,00 . Üç aya kadar vadeli 1,50 - 9,00 . Alt› aya kadar vadeli 1,50 - 9,00 . Bir y›la kadar vadeli 1,50 - 9,00 2008 33,142 5,941 . Kurulan . Kapanan 2007 33,819 6,186 De¤.(yüzde) -2.00 -3.96 2008 47,032 30,376 2007 54,419 32,807 De¤.(yüzde) -13.57 -7.41 2008 614,727 3,394,765 2007 570,459 2,952,477 De¤.(yüzde) 7.76 14.98 ‹nflaat ruhsat› ve yap› kullanma izin belgesi Yap› say›s› (Ocak-Haziran) . Ruhsat . Yap› kullanma izin belgesi Protestolu senetler (Ocak-Temmuz) Para arz› (Bin YTL) M1 DOLAfiIMDAK‹ PARA Dolafl›ma Ç›kan Banknot + Madeni Para Banka Kasalar› (-) VADES‹Z MEVDUAT (YTL) Mevduat Bankalar› Kat›l›m Bankalar› TCMB VADES‹Z MEVDUAT (YP) Mevduat Bankalar› Kat›l›m Bankalar› TCMB M2 VADEL‹ MEVDUAT (YTL) Mevduat Bankalar› Kat›l›m Bankalar› TCMB VADEL‹ MEVDUAT (YP) Mevduat Bankalar› Kat›l›m Bankalar› TCMB M3 REPO PARA P‹YASASI FONLARI (B T‹P‹ L‹K‹T FONLAR) 22/8/08 81,573,420 28,310,281 31,094,438 2,784,157 29,778,214 28,377,284 1,385,041 15,889 23,484,925 22,098,923 1,318,083 67,919 383,608,033 203,591,283 196,487,185 7,104,098 98,443,330 91,524,967 6,918,363 408,973,166 4,523,406 20,841,727 31/8/07 74,759,193 23,897,573 26,529,755 2,632,182 27,085,834 25,812,796 1,258,141 14,898 23,775,786 22,613,188 1,091,538 71,060 333,372,610 167,853,207 162,555,103 5,298,105 90,760,209 85,469,898 5,290,311 358,613,301 4,701,760 20,538,930 De¤. (yüzde) 9.11 18.47 17.21 5.77 9.94 9.93 10.09 6.65 -1.22 -2.27 20.75 -4.42 15.07 21.29 20.87 34.09 Nisan 08 49 819 23 943 21 650 2 293 9.6 12.3 17.4 May›s 07 49 118 23 965 21 843 2 123 8.9 11.5 17.5 8.47 7.08 30.77 14.04 -3.79 1.47 ‹flsizlik verileri (Bin kifli) .15 ve daha yukar› yafltaki nüfus .‹flgücü durumu … ‹stihdam edilenler … ‹flsizler .‹flsizlik oran› (Yüzde) .Tar›m d›fl› iflsizlik oran› (Yüzde) .Genç nüfusta iflsizlik oran› (Yüzde) May›s 08 49 881 24 440 22 277 2 164 8.9 11.5 16.3 Tüketici güven endeksi TÜKET‹C‹ GÜVEN ENDEKS‹ .Sat›n alma gücü (mevcut dönem) .Sat›n alma gücü (gelecek dönem) .Genel ekonomik durum (gelecek dönem) .‹fl bulma olanaklar› (gelecek dönem) .Mevcut dönemin dayan›kl› tüketim mallar› sat›n almak için uygunlu¤u Temmuz 08 77.01 72.03 74.86 68.20 73.70 96.26 Haziran 08 75.01 71.08 72.98 64.73 72.87 93.41 De¤.(Yüzde) 2.67 1.34 2.58 5.36 1.14 3.05 ‹malat sanayi kapasite kullan›m oran› (Yüzde - A¤ustos) 2008 76.2 93.5 73.8 . Toplam . Kamu . Özel 2007 80.3 87.1 79.2 Ayl›k sanayi üretimi de¤iflimi (Yüzde) TEMMUZ Toplam .Madencilik .‹malat .Elektrik, gaz ve su 2008 3.4 9.1 3.1 4.0 TEMMUZ-HAZ‹RAN 2008 2007 4.7 5.8 9.0 9.6 4.2 5.2 7.2 9.9 2007 4.5 6.3 3.3 13.0 Yat›r›m teflvik belgeleri (Bin YTL) (Ocak-Temmuz) . Tar›m . Madencilik . ‹malat sanayi . Enerji . Hizmetler Toplam 2008 231,173 607,745 6,846,146 4,914,110 4,991,881 17,591,055 2007 218,003 343,829 7,999,951 2,349,953 6,672,318 17,584,054 De¤,(yüzde) 6.04 76.76 -14.42 109.12 -25.19 0.04 2008 14,771,628 2007 De¤.(yüzde) 12,808,264 15.33 Turist say›s› Ocak-Temmuz . Adet . Tutar (Bin YTL) Herbirinin tutar› 1.000 YTL’nin üstündeki senetler D›fl borç anapara ve faiz ödemesi (Milyon dolar) (Ocak-A¤ustos) 2008 11,044 9,274 284 1,486 2007 12,062 6,839 478 4,745 De¤.(yüzde) -8.44 35.60 -40.59 -68.68 2007 247,094 41,810 205,284 73,435 2,163 71,272 15,801 2,282 13,519 157,857 37,365 120,492 2006 205,265 40,354 164,911 71,588 1,750 69,838 15,678 2,563 13,115 117,999 36,041 81,958 2005 168,474 37,103 131,371 70,414 2,133 68,281 15,425 2,763 12,662 82,635 32,207 50,428 37.5 6.3 31.2 11.1 2.4 24.0 39.0 7.7 31.4 13.6 3.0 22.5 35.0 7.7 27.3 14.6 3.2 17.2 100.0 16.9 83.1 28.3 6.3 65.4 100.0 16.9 83.1 29.7 6.4 63.9 100.0 19.7 80.3 34.9 7.6 57.5 100.0 22.0 78.0 41.8 9.2 49.0 6.4 6.6 6.4 1.2 5.0 9.0 20.4 3.6 24.5 2.6 0.8 33.8 21.8 8.8 25.5 1.7 1.6 42.8 4.9 16.4 2.0 -6.9 -28.0 30.0 224.4 230.5 7.4 45.4 147.2 1.6 10.1 30.9 182.8 29.7 175.4 -43.1 -44.9 -51.2 -49.1 -5.7 240.0 7.6 46.8 138.0 1.8 10.9 30.8 156.8 29.7 150.9 -43.6 -45.3 -52.4 -50.4 -6.1 229.3 7.6 50.1 112.5 1.7 10.9 31.1 141.3 30.0 136.1 -43.3 -44.9 -43.8 -42.2 -4.6 658,786 107,215 -170,057 -37,549 73,317 76,439 63,668 48,682 37,873 10,809 526,429 85,535 -139,576 -31,893 60,912 63,285 51,391 40,071 30,707 9,364 481,497 73,476 -116,774 -22,137 50,515 52,429 34,003 36,803 28,769 8,034 Toplam . Kamu . Merkez Bankas› . IMF'ye ödemeler Çeflitli göstergeler Toplam d›fl borç stoku (Milyon Dolar) K›sa vade Orta-uzun vade Kamu K›sa Vade Orta-Uzun Vade TCMB K›sa Vade Orta-Uzun Vade Özel K›sa Vade Orta-Uzun Vade (1) D›fl borç stokunun GSYH'ye oran› (Yüzde) Toplam K›sa Vade Orta-Uzun Vade Kamu TCMB Özel D›fl borç stokunun yüzde da¤›l›m› Toplam K›sa Vade Orta-Uzun Vade Kamu TCMB Özel D›fl borç stokundaki yüzde de¤iflim (Yüzde) Toplam K›sa Vade Orta-Uzun Vade Kamu TCMB Özel F‹NANSAL GÖSTERGELER (Yüzde) Toplam d›fl borç stoku / ihracat (FOB) D›fl borç servisi / GSYH D›fl borç servisi / ihracat (FOB) Özel sektör borcu / ihracat (FOB) Faiz / GSYH Faiz / ihracat (FOB) TCMB rezervler (net) / D›fl borç stoku TCMB rezervler (net) / K›sa vadeli borçlar TCMB rezervler (brüt) / Toplam d›fl borç TCMB rezervler (brüt )/ K›sa vadeli borçlar TCMB rezerv (brüt) / ‹thalat (CIF) TCMB rezerv (net)/ ‹thalat (CIF) Cari ifllemler dengesi / TCMB rezervi (brüt) Cari ifllemler dengesi / TCMB rezervi (net) Cari ifllemler dengesi / GSYH Makro ekonomik büyüklükler (Milyon Dolar) GSYH (Milyon Dolar) ‹hracat (FOB) (2) (3) ‹thalat (CIF) (3) Cari ifllemler dengesi (3) TCMB rezervler (brüt) TCMB rezervler (net) D›fl kredi kullan›mlar› (3) D›fl borç servisi (3) Anapara Faiz 2008 (1.Ç.) 262,934 44,550 218,384 74,345 2,336 72,009 16,590 2,357 14,233 172,000 39,857 132,143 43.8 146.8 9.6 30.4 179.5 29.1 171.7 -41.6 -43.5 -52.7 -50.4 117,186 -184,001 -40,315 76,476 79,967 64,250 51,352 40,129 11,223 (1) 1 Ekim 2001 tarihinden itibaren Merkez Bankas› taraf›ndan izleniyor (2) Bavul ticareti ve di¤er mallar hariç (3) 12 ayl›k toplam Eylül 2008 l EKONOM‹K FORUM 101