Sosyal Hizmetin Küresel Tanımı
advertisement
1 of 5 27/11/2014 Sosyal Hizmetin Küresel Tanımı Aşağıdaki tanım IFSW Genel Kurulunda ve IASSW Genel Kurulunda Temmuz 2014’te onaylandı: SOSYAL HİZMET MESLEĞİNİN KÜRESEL TANIMI “Sosyal hizmet, sosyal değişimi ve gelişimi, toplumsal bağlılığı destekleyen, insanları yetkilendiren ve özgürleştiren uygulamaya dayalı meslek ve bir akademik disiplindir. Sosyal adalet, insan hakları, müşterek sorumluluk ve farklılıklara saygı sosyal hizmetin merkezindedir. Sosyal hizmet teorileri, sosyal bilimler, beşeri bilimler ve yerel bilgi ile desteklenir, sosyal hizmet yaşam zorlukları ile baş etme ve iyilik halini geliştirmede yapılar ve insanlarla yürütülmektedir. Yukarıdaki tanım ulusal ve/veya bölgesel düzeylerde geliştirilebilir” KÜRESEL SOSYAL HİZMET TANIMI İÇİN AÇIKLAMA NOTU Tanımda kullanılan temel kavramları açmak için açıklama servisi kullanıldı ve sosyal hizmet mesleğinin temel görevleri, ilkeler, bilgi ve uygulama ile ilişkileri detaylandırıldı. TEMEL ZORUNLULUKLAR Sosyal hizmet mesleğinin temel zorunlulukları sosyal değişimi, sosyal gelişimi, sosyal bütünlüğü desteklemek ve güçlendirmek ve insanları özgürleştirmeyi içermektedir. Sosyal hizmet bir uygulama mesleğidir ve tarihsel, sosyo-ekonomik, kültürel, bölgesel ve politik faktörleri insan gelişimi ve iyilik hali ile bağlantılı fırsatlar olarak ve/veya engeller olarak yerine getirileceğinin farkında olan bir akademik disiplindir. Yapısal engeller eşitsizliklerin sürdürülmesi, ayrımcılık, sömürü ve baskının devamına katkı sağlar. Irk, sınıf, dil, din, cinsiyet, güçsüzlük (engellilik), kültürel ve seksüel oryantasyon gibi kriterler bazında baskı kaynaklarını ve/veya imtiyazı yansıtarak kritik farkındalığın gelişmesi ve kişisel ve yapısal engellerin belirlenmesi, insanları güçlendirmenin ve özgürleştirmenin amaçlandığı emancipatory (özgür bırakan) uygulamanın merkezidir. Meslek dezavantajlılarla dayanışma olarak, yoksulluğu www.psikososyalhizmet.com 2 of 5 27/11/2014 hafifletmek, savunmasızı ve ezileni kurtarmak ve sosyal içermeyi ve sosyal uyumu teşvik etmek için uğraşır. Sosyal değişim zorunluluğu, bu kişi, aile, küçük grup, cemiyet ya da toplum düzeyinde olabilir, sosyal hizmet müdahalesi gerçekleştiğinde geçerli durumda değişme ve gelişmeye ihtiyaç olduğunu varsayar. Bu, marjinalleşme, sosyal dışlanma ve baskı kurmaya katkı sağlayan yapısal koşullara meydan okumaya ve onları değiştirmeye ihtiyaç olduğundan çıkarılmaktadır. Sosyal değişim insan hakları ve ekonomik, çevresel ve sosyal adaleti geliştirmek için insani faktörlerin farkına varılmasına önayak olur. Meslek sürdürülebilir toplumsal istikrar için eşitliği vaat eder, ancak bu istikrarı sağlamak için herhangi belli bir grup insanı marjinalize etmek, dışlamak ya da ezmek şeklinde değil. Sosyal gelişim, müdahaleler için stratejiler, istenen son durumları ve bir politika çerçevesi geliştirmek, daha sonra ek olarak daha çok popülerliği artan ve kalıcı kurumsal çerçeveler geliştirmek anlamında kavramlaştırılmıştır. Sürdürülebilir kalkınmayı amaçlayan çoklu sistem düzeylerinde birleşme, sektörler arası ve meslekler arası işbirliği, makro-mikro bölünmeyi aşmak bütünsel biyopsikososyal, manevi değerlendirmeler ve müdahalelere dayanmaktadır. Önem sırasına göre sosyoyapısal ve ekonomik gelişim ve genel kanı bu olmamakla birlikte ekonomik büyüme sosyal gelişimin önkoşuludur. İLKELER Sosyal hizmetin kapsayıcı ilkeleri insanların doğuştan değerli ve onurlu olduklarını kabul etmek, zarar verilmemeleri gerektiği, farklılıkları kabul etmek ve insan hakları ve sosyal adaleti desteklemektir. İnsan haklarını ve sosyal adaleti savunmak ve desteklemek sosyal hizmet için motivasyon ve haklı nedendir. Sosyal hizmet mesleği insan haklarının kolektif sorumlulukla birlikte yan yana olmaları gerektiğinin farkındadır. Ortak sorumluluk fikri bireysel insan haklarının yalnızca gün be gün bazında fark edilebileceği birbirleri ve çevre için sorumluluk alınması ile ve cemiyetle karşılıklı ilişki yaratılmasının önemli olduğu gerçeğinin altını çizmektedir. Bu nedenle sosyal hizmetin başlıca odağı her düzeyde insanların haklarını savunmak ve insanların birbirlerinin iyilik halleri için sorumluluk almalarının, insanların birbirlerine karşı ve insanlar ile çevre arasında karşılıklı bağımlılığının farkında olmalarını ve sonuçlarını kabul etmelerini kolaylaştırmaktır. Sosyal hizmet birinci, ikinci ve üçüncü kuşak hakları kapsamaktadır. Birinci kuşak haklar serbest konuşma, inanç, işkence ve keyfi tutuklamadan muafiyet gibi sivil ve politik haklar olarak adlandırılmaktadır; ikinci kuşak sosyo-ekonomik kültürel haklardır, bu makul düzeyde eğitim, sağlık hizmetlerinden yararlanma ve ev ve azınlık dilini kullanma hakları dahil; ve üçüncü kuşak haklar doğal dünya ve www.psikososyalhizmet.com 3 of 5 27/11/2014 ekosistem için türlerin çeşitliliği haklarına ve kuşaklar arası eşitliğe odaklaşmaktadır. Bu haklar karşılıklı olarak pekiştiriliyor ve birbirlerine bağımlıdırlar ve hem bireysel hem de müşterek haklara uyum sağlamaktadırlar. Bazı durumlarda “hiçbir zarar vermeme” ve “farklılıklara saygı” çelişki gibi görülebilir ve değerlerle çekişebilir, örneğin, kültürel haklar adına, yaşama hakkı dahil, kadın ve homoseksüeller gibi grupların hakları, ihlal edilmektedir. Sosyal Hizmet Eğitimi ve Öğretimi için Küresel Standartlar bu kompleks sorunlarla baş etmede sosyal hizmet uzmanlarının temel insan hakları yaklaşımında eğitim sürecinde şöyle bir açıklama notunu okumasını savunmaktadır: Böyle bir yaklaşım yapısal yüzleştirmeyi kolaylaştırabilir ve temel insan haklarını ihlal eden belli kültürel inanışları, değerleri ve gelenekleri değiştirebilir. Kültür sosyal olarak düzenleyici ve dinamik olduğundan, yeniden yapılanmaya ve değişime tabidir. Bu tür yapısal yüzleşmeler, yeniden yapılanma ve değişimi yeniden ayarlamaya ve belli kültürel değerlere bir anlayış geliştirebilir, inançlar ve gelenekler ve bu yolla kültürel grubun üyesiyle karşı karşıya genel insan hakları meselelerinde kritik ve yansıtıcı diyaloglar gelişebilir. BİLGİ Sosyal hizmet hem disiplinler arası ve hem disiplinler ötesidir ve bilimsel teoriler ve araştırmalardan geniş bilgi elde etmektedir. ‘Bilim’ en temel anlamıyla buradaki bağlamda ‘bilgi’ anlamındadır. Sosyal hizmet bilgisini kendi geliştirdiği teorik kaynaklardan ve araştırmalardan ve aynı şekilde diğer beşeri bilimlerin teorilerinden üretmektedir, toplum gelişimi, sosyal pedagoji, idarecilik, antropoloji, ekoloji, ekonomi, eğitim, yönetim, bakım (hemşirelik), psikiyatri, psikoloji, halk sağlığı ve sosyoloji bilimleri dahil fakat bunlarla sınırlı değil. Sosyal hizmet araştırma ve teorilerinin eşsizliği onların uygulanmış ve özgür (emancipatory) olmasından kaynaklanmaktadır. Sosyal hizmet araştırma ve teorilerinin çoğu servis kullanıcıları ile birlikte (co-constructed) diyalogsal (dialogic) süreçte yapılandırılmıştır ve bu nedenle belli uygulama çevrelerince bilgilendirilmiştir. Önerilen bu tanım sosyal hizmetin sadece belli bir uygulama çevresince ve Batılı teorilerce bilgilendirmediği, fakat aynı zamanda yerel bilgiyi de dahil ettiği hususlarında bilgilendirmektedir. Sadece sömürgeciliğin (kolonizm) bir parası ve mirası olan Batılı teoriler ve bilgiler değerlendirilmiş ve yerel bilginin değeri düşürülmüştü, önemsizleştirilmişti ve Batılı teorilerin ve bilginin hegemonyası altına alınmıştı. Önerilen tanım her bölge, ülke veya onların kendi değerlerini taşıdıkları bölgede Yerli insanları tanıyarak (kabul ederek) bildikleri yolla, kendi yayma yöntemleri ile bu süreci durdurmaya ve tersine çevirmeye ve bilime paha biçilmez katkı sağlamaya girişmektedir. Sosyal hizmet dünyanın her yerinden Yerli insanları dinleyerek ve onlardan öğrenerek tarihsel Batı biliminin sömürgeciliğinin ve egemenliğinin telafisi için çalışmaktadır. Bu yolla sosyal hizmet bilgisi birlikte yaratılacak ve Yerli insanlarca aydınlatılacaktır ve sadece yerel çevrede değil fakat aynı zamanda uluslararası olarak da daha uygun bir şekilde uygulanacaktır. Birleşmiş www.psikososyalhizmet.com 4 of 5 27/11/2014 Milletlerin çalışmasını kullanarak IFSW Yerli insanları (indigenous peoples) şöyle tanımlamaktadır: • Coğrafi olarak atalarından kalma bölgelerde yaşarlar (ya da onlara bağlı kalmayı sürdürürler) • Kendi bölgelerinde kendi ekonomik, sosyal, politik kurumlarını ayrı olarak sürdürmeye eğilimlidirler. • Tamamen ulusal toplum tarafından asimile edilmek yerine tipik olarak kültürel, coğrafik ve kurumsal olarak ayrı kalmayı çok isteklidirler. • Onlar kendilerini Yerli ya da kabile olarak tanımlamaktadırlar. http://ifsw.org/policies/indigenous-peoples UYGULAMA Sosyal hizmetin meşruluğu ve zorunluluğu insanların çevreleri ile etkileşimleri noktasındaki müdahalesinde yatmaktadır. Çevre, insanların içine yerleştikleri ve insan yaşamı üzerinde derin etkileri olan doğal, coğrafik çevre çeşitli sosyal sistemleri içermektedir. Sosyal hizmette savunulan katılımcı metodoloji “Yaşam zorlukları ile baş etme ve iyilik halini geliştirmede yapılar ve insanlarla yürütülmektedir.”i yansıtmaktadır. Sosyal hizmet mümkün olabildiğince insanlar için çalışmak yerine insanlarla çalışmayı destekler. Sosyal gelişme paradigması ile uyumlu olarak, sosyal hizmet uzmanları çeşitli becerilerini, tekniklerini, stratejilerini ve çeşitli sistem seviyelerindeki etkinliklerini, sistem değişim çabaları ve /veya sistem bakımına yönelik çabalarını güncellerler. Sosyal hizmet uygulaması çeşitli etkinlikleri kapsar, terapi ve danışmanın çeşitli türleri, grup çalışması ve toplumla çalışma dahil; politika formülasyonu ve analizi; ve savunma ve politik müdahaleler dahil. Özgür bir perspektiften bu tanımlamanın desteklediği sosyal hizmet stratejileri insanların umutlarını arttırmaya çalışmak, öz-saygı ve yüzleşmek için yaratıcı potansiyel ve ezici güç dinamikleri ve adaletsizliğe karşı meydan okuma, böylece tutarlı bir bütünlük içinde müdahalenin makro-mikro, kişisel ve politik boyutlarında birleşmektir. Sosyal hizmetin bütünsel (holistik) odağı evrenseldir fakat sosyal hizmetin uygulamada önceliği bir ülkeden diğerine ve zamandan zamana, tarihsel, kültürel, sosyoekonomik koşullara bağlı olarak çeşitlilik gösterecektir. Bunu dünyanın her yerinde müdafaa etmek, zenginleştirmek, bu tanımda yansıtılan değerler ve prensipleri gerçekleştirmek, sosyal hizmet uzmanlarının sorumluluğundadır. Sosyal hizmet uzmanları aktif olarak onun değerleri ve vizyonuna adandıklarında sosyal hizmet tanımı anlamlı olacaktır. www.psikososyalhizmet.com 5 of 5 27/11/2014 IFSW GENEL KURULUNDA KÜRESEL SOSYAL HİZMET TANIMI İLE İLGİLİ GEÇEN EK HAREKETLER “Bu tanımın hiçbir kısmı bu tanımın başka bir kısmı ile karıştırma yoluyla yorumlanmayacaktır” “Ulusal ve/veya bölgesel seviyede genişletmek öğelerin tanımından farklı ya da tanımın tamamının ruhuna aykırı olmayacaktır” “Sosyal hizmet tanımı meslek grubunun kimliğini korumak için anahtar unsurdur, bu tanımın sonraki revizyonu sadece hassas uygulama sürecinin değerlendirmesi ve değişime ihtiyaç duyulduktan sonra başlamalıdır. Alternatif tanım önermeden önce ilave yorum eklemek ilk seçenektir.” —0— Çeviren: Imdat Artan Sosyal Hizmet Uzmanı --------------------------In English www.psikososyalhizmet.com
