İşletmelerde Muhasebe ve Finansman 2009 Copyright S.K.Mirze 1 MUHASEBE İŞLETME FAALİYETLERİYLE İLGİLİ PARASAL BİLGİLERİ TESPİT ETME, KAYDETME, ÖZETLEME, DEĞERLEME VE RAPORLAMA SÜRECİ. • FİNANSAL MUHASEBE İşletme dışında üçüncü kişilere finansal bilgi sağlar. • YÖNETİM MUHASEBESİ İşletme içinde planlama, yürütme ve kontrolden sorumlu kişilere işletmenin verimli olarak yönetiminde gerekli finansal bilgi sağlar. 2009 Copyright S.K.Mirze 2 MUHASEBE İLE İLGİLİ KİŞİLER • Yeminli Mali Müşavirler • Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler • Serbest Muhasebeciler 2009 Copyright S.K.Mirze 3 MUHASEBEDE KULLANILAN BAZI TERİMLER • PARASAL İŞLEMLER (TRANSACTIONS) Yapılan iş veya faaliyeti parasal olarak ifade eden muameleler • HESAP (ACCOUNT) Belirli bir aktif, pasif veya özsermaye kaydının özeti • YEVMİYE DEFTERİ (THE JOURNAL) Parasal işlemlerin tarih sırasıyla kaydedildiği defter • DEFTER-İ KEBİR (THE LEDGER) Yevmiye defterinden alınan tüm kayıtların hesap esasına göre düzenlenerek (sınıflandırılarak) kaydedildiği defter 2009 Copyright S.K.Mirze 4 MALİ TABLOLAR BİLANÇO GELİR TABLOSU NAKİT AKIM TABLOSU (KÂR/ZARAR TABLOSU) İşletmenin belirli bir tarihteki finansal durumunu, varlık ve borçları itibarı ile gösterir. İşletmenin belirli bir dönem içindeki gelirlerini, giderlerini ve net kârını (veya zararını) gösterir. 2009 Copyright S.K.Mirze İşletmenin belirli bir dönem içindeki nakit giriş ve çıkışlarını gösterir. 5 ____ 3000 ____ 4000 ____ 4500 3000 === 4000 === 4500 === 2009 Copyright S.K.Mirze 6 © Ülgen&Mirze 2004 2009 Copyright S.K.Mirze 7 © Ülgen&Mirze 2004 2009 Copyright S.K.Mirze 8 © Ülgen&Mirze 2004 FİNANSAL ORANLAR MALİ TABLOLARDA YER ALAN HESAPLAR ARASINDAKİ FİNANSAL İLİŞKİLERİ GÖSTERİR. • LİKİDİTE ORANLARI Organizasyonun kısa vadeli borçlarını ödeme gücünü gösterir • MALİ YAPI / KALDIRAÇ ORANLARI Kredi verenler ve ortaklar tarafından sağlanan varlıklar ve fon kaynakları arasındaki ilişkiyi gösterir KÂRLILIK ORANLARI İşletmenin kâr’lılık açısından genel finansal performansını gösterir. n FAALİYET ORANLARI Temel varlıklar ile satışlar arasındaki ilişkiyi gösterir n 2009 Copyright S.K.Mirze 9 MALİYET TÜRLERİ-I (İMALAT VEYA İMALAT DIŞI FAALİYETLERE GÖRE) İMALAT MALİYETLERİ İMALAT DIŞI MALİYETLER • Direkt Hammadde Maliyetleri • Direkt İşçilik Maliyetleri • Genel Üretim Maliyetleri • Pazarlama Ve Satış Maliyetleri • Yönetim Maliyetleri 2009 Copyright S.K.Mirze 10 MALİYET TÜRLERİ-II (FAALİYET (ÜRETİM) DÜZEYİNDEKİ DEĞİŞİMLERE GÖRE) DEĞİŞKEN MALİYETLER SABİT MALİYETLER (Faaliyet/üretim düzeyindeki değişimle doğrudan ilişkili olan maliyetler) (Faaliyet /üretim düzeyindeki değişimle ilişkili olmaksızın sabit kalan maliyetler) 2009 Copyright S.K.Mirze 11 MALİYET TÜRLERİ-II (FAALİYET (ÜRETİM) DÜZEYİNDEKİ DEĞİŞİMLERE GÖRE) Değişken ve Sabit maliyetler Maliyet Değişken Maliyet 180.000 60 160.000 150.000 50 110.000 40 30 Sabit maliyet 60.000 20 30.000 10 B 1000 2000 3000 2009 Copyright S.K.Mirze 4000 Üretim Birimi 12 MALİYET TÜRLERİ-III (BELİRLİ BİR MALİYET UNSURUNA BAĞLI OLMASINA GÖRE) DİREKT(DOLAYSIZ) ve ENDİREKT(DOLAYLI) MALİYETLER Üretimde Kullanılan Elektrik DİREKT/DOLAYSIZ Maliyetler Üretimde Kullanılan İşgücü Üretimde Kullanılan Hammadde Üretimde Kullanılan Su + Büro kirasının belirli bir kısmı ENDİREKT/DOLAYLI Maliyetler Toplam Maliyet Büroda görevli işgücünün belirli bir kısmı Büroda kullanılan elektrik bedelinin belirli bir kısmı Büroda kullanılan su bedelinin belirli bir kısmı 2009 Copyright S.K.Mirze 13 MALİYET SİSTEMLERİ • SAFHA MALİYET SİSTEMİ (Tek bir üründen çok sayıda ve seri halde üretim yapılması durumunda kullanılır) BİRİM MALİYET=TOPLAM İMALAT MALİYETİ / TOPLAM ÜRETİLEN BİRİM • SİPARİŞ MALİYET SİSTEMİ (Her dönemde farklı türde ürünler üretilmesi durumunda kullanılır) 2009 Copyright S.K.Mirze 14 İşletmelerde Finans Faaliyetleri 2009 Copyright S.K.Mirze 15 FİNANS AMAÇLARA ETKİLİ VE VERİMLİ BİR ŞEKİLDE ULAŞABİLMEK İÇİN İŞLETMENİN FON KULLANIMINI PLANLAMA, TEDARİK ETME VE YÖNETME FAALİYETİ. FİNANSAL YÖNETİM (FİNANSMAN FAALİYETLERİ) • YATIRIM KARARLARI(SERMAYE BÜTÇELEMESİ KARARLARI) İşletmenin hangi dönen ve sabit varlıkları elde etmesi gerektiğine ilişkin kararlar • FİNANSMAN KARARLARI Finansal kaynakların (fon) tedarik edilmesi gerektiğine ilişkin kararlar 2009 Copyright S.K.Mirze 16 Finansal Yöne7m FİNANSMAN KARARLARI BİLANÇO DÖNEN VARLIKLAR KISA VADELİ BORÇLAR SABİT VARLIKLAR UZUN VADELİ BORÇLAR ÖZSERMAYE VARLIKLAR SERMAYE BÜTÇELEMESİ KARARLARI KAYNAKLAR 2009 Copyright S.K.Mirze 17 FİNANSAL YÖNETİM İŞLETME İÇİ FİNANSAL YÖNETİM İŞLETME DIŞI FİNANSAL YÖNETİM (Şirketin alacak ve Borçlarına odaklanır) (Finansal piyasalardan sermaye tedarikine odaklanir) • İŞLETME SERMAYESİ • PARA PİYASALARI (NET İŞLETMESERMAYESİ) • SERMAYE PİYASALARI • NAKİT TAHMİNLERİ 2009 Copyright S.K.Mirze 18 İŞLETME • İşletme Sermayesi • Nakit Tahminleri SERMAYE PİYASALARI İşletme içi Finansal Yönetim İşletme Dışı Finansal Yönetim FİNANSAL YÖNETİM 2009 Copyright S.K.Mirze PARA PİYASALARI 19 Fon Kaynakları FİNANSAL YÖNETİM BİLANÇO BORÇ KAYNAK (Ödünç alınmış para) n Kısa vadeli krediler;Ticari krediler, banka kredileri, üretici kredileri, faktoring karşılığı n Uzun vadeli krediler;Şirket tahvilleri, Finansal kiralama(leasing) KISA VADELİ BORÇLAR Borç Kaynak • Özel Kaynak • Para Piyasaları Öz Sermaye • Özel Kaynak • Sermaye Piyasaları UZUN VADELİ BORÇLAR ÖZSERMAYE ÖZSERMAYE (Kişi/ortak/paysahiplerinin parası) • Kişi, ortaklar veya pay sahipleri tara:ndan sağlanan fonlar • Risk sermayesine sahip olanlar tara:ndan sağlanan fonlar 2009 Copyright S.K.Mirze 20 İşletme Dışı Finansal Yönetim ARAÇLAR n HAZİNE BONOLARI n MEVDUAT SERTİFİKALARI n TİCARİ EVRAK n TAHVİLLER n REPO n TERS REPO İşletmelerin ve resmi makamların, faaliyetlerini finanse edebilmek için borç/sermaye sağladıkları piyasalar PARA PİYASALARI OYUNCULAR n TÜRKİYE CUMHURİYETİ MERKEZ BANKASI n TİCARİ BANKALAR n YATIRIM BANKALARI n SİGORTA ŞİRKETLERİ n KREDİ BİRLİKLERİ n FACTORİNG ŞİRKETLERİ n FİNANSAL KİRALAMALEASING) KURUMLARI ARAÇLAR SABİT GETİRİLİ MENKUL KIYMETLER n HİSSE SENETLERİ n TÜREV PİYASA ARAÇLARI n SERMAYE PİYASALARI n n 2009 Copyright S.K.Mirze OYUNCULAR SERMAYE PİYASASI KURULU MENKUL KIYMETLER BORSASI n ARACI KURUMLAR 21 İŞLETME DIŞI FİNANSAL YÖNETİM FİNANSAL PİYASALAR İŞLETMELERİN VE RESMİ MAKAMLARIN, FAALİYETLERİNİ FİNANSE EDEBİLMEK İÇİN PARA VEYA SERMAYE SAĞLADIKLARI PİYASALAR • SERMAYE PİYASALARI • PARA PİYASALARI 2009 Copyright S.K.Mirze 22 Finansal Piyasalar PARA PİYASALARI Kısa Veya Uzun Vadeli Kredilerle İşletme Veya Resmi Makamlara Para Sağlayan Piyasalar OYUNCULAR ARAÇLAR • TÜRKİYE CUMHURİYETİ MERKEZ BANKASI • TİCARİ BANKALAR • YATIRIM BANKALARI • SİGORTA ŞİRKETLERİ • KREDİ BİRLİKLERİ • FACTORİNG ŞİRKETLERİ • FİNANSAL KİRALAMALEASING) KURUMLARI • • • • • • 2009 Copyright S.K.Mirze HAZİNE BONOLARI MEVDUAT SERTİFİKALARI TİCARİ EVRAK TAHVİLLER ve BONOLAR REPO TERS REPO 23 Finansal Piyasalar SERMAYE PİYASALARI YATIRIMCILARA MENKUL KIYMETLER OLARAK SERMAYE SAĞLAYAN PİYASALAR OYUNCULAR ARAÇLAR • SERMAYE PİYASASI KURULU • MENKUL KIYMETLER BORSASI • ARACI KURUMLAR • SABİT GETİRİLİ MENKUL KIYMETLER • HİSSE SENETLERİ • TÜREV PİYASA ARAÇLARI 2009 Copyright S.K.Mirze 24 SERMAYE PİYASASI ARAÇLARI • SABİT GETİRİLİ MENKUL KIYMETLER Hisse senetleri • HİSSE SENETLERİ Adi Hisse Senedi, İmtiyazlı Hisse Senedi, Yatırım Fonları, Gelir Ortaklığı Senedi, Gayrımenkul Sertifikaları • TÜREV PİYASA ARAÇLARI Option’lar, Future’lar, Forward’lar, Swap’lar 2009 Copyright S.K.Mirze 25