akılcı ilaç kullanımı

T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu
Akılcı İlaç Kullanımı
ve İlaç Tedarik Yönetimi Dairesi Başkanlığı
AKILCI İLAÇ KULLANIMI
Prof. Dr. Füsun Zeynep Akçam
Süleyman Demirel Üniversitesi
İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı
• İlaçlar, hastalıkların tedavisinde kullanılan,
birçok derde deva olan maddelerdir
• Ancak hastalıkları tedavi edici özelliklerinin
yanında ölümle dahi sonuçlanabilen önemli
yan etkilere yol açabilmektedirler
• Bu yan etkiler, uygunsuz kullanımlarına bağlı
olarak daha sıklıkla görülmektedir
• Bu gerçekten yola çıkan Dünya Sağlık Örgütü
(DSÖ), ilaçların kullanımı sırasında gelişen
istenmeyen olaylar açısından bazı önlemlerin
alınması gerektiğini benimseyerek, “Akılcı İlaç
Kullanımı” kavramını geliştirmiştir
Akılcı İlaç Kullanımı tanımı ilk defa 1985 yılında Dünya Sağlık Örgütü
tarafından yapılmıştır
Conference of Experts on the Rational Use of Drugs, World Health
Organization, Nairobi, Kenya, WHO/CONRAD/WP/RI, (25-29.12.1985)
Akılcı ilaç kullanımı
• Kişilerin klinik bulgularına ve bireysel
özelliklerine göre; uygun ilacı, uygun süre ve
dozda, en düşük fiyata ve kolayca
sağlayabilmeleri olarak tanımlanmaktadır
Sorumluluk sahibi taraflar
•
•
•
•
•
•
•
•
Hekim
Eczacı
Hemşire
Diğer sağlık personeli
Hasta/ hasta yakını
Üretici
Düzenleyici Otorite
Diğer (Medya, Akademi vb.)
Sorumluluk sahibi taraflar
•
•
•
•
•
•
•
•
Hekim
Eczacı
Hemşire
Diğer sağlık personeli
Hasta/ hasta yakını
Üretici
Düzenleyici Otorite
Diğer (Medya, Akademi vb.)
• Devlet, akılcı ilaç kullanımını, halkın sağlığını
ön planda tutacak şekilde bir sağlık politikası
olarak benimsemelidir
• Hekimler, öncelikle hastalığın teşhisini doğru
koymalı, hastanın kullanmakta olduğu başka
ilaç olup olmadığını sorgulamalı, alerji
potansiyelini akılda tutmalı ve uygun görerek
önerdikleri tedaviyi hastalarına,
anlayabilecekleri şekilde anlatmalıdırlar
• Akılcı ilaç kullanımının tüm insanlar tarafından
benimsenebilmesi için, temel sorumluluğu
olan birey ve kurumların her birinin konuya
gereken önemi vermesi gerekmektedir
• Üretimden kullanıma kadar herhangi bir
basamakta aksama olması “Akılcı İlaç
Kullanımı” kavramının gereğince
uygulanamadığı anlamına gelmektedir
Neden akılcı kullanım?
• Ülkemizde konu ile ilgili çalışmalar, Sağlık Bakanlığı
bünyesinde, yaklaşık 20 yıldır sürdürülmekte
• 2010 yılında “Akılcı İlaç Kullanımı Birimi”
• 2012 yılında da Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu
bünyesinde çalışmalarını sürdüren “Akılcı İlaç Kullanımı,
İlaç Tedarik Yönetimi ve Tanıtım Dairesi” kurulmuştur
• İllerde koordinasyonu sağlamak amacıyla İl Sağlık
Müdürlüklerinde “Akılcı İlaç Kullanımı İl Temsilcisi”
bulunmaktadır
• Hastane Hizmet Kalite Standartları gereğince,
hastanelerde planlama yapmak ve faaliyetlerde
bulunmak amacıyla da “Akılcı İlaç Kullanımı Ekipleri”
oluşturulmuştur
• Ayrıca konu hakkında farkındalığın artırılması amacıyla,
gerçekleştirilmesine onay verilen bazı toplantılarda bu
başlıkta sunum yapılması şart koşulmaktadır