üniversitede okuyan kız öğrencilerin türkiye`ye özgü beslenme rehberi

ÜNİVERSİTEDE OKUYAN KIZ ÖĞRENCİLERİN TÜRKİYE’YE ÖZGÜ BESLENME REHBERİ2004 ÖNERİLERİNİ KARŞILAMA DURUMLARININ İNCELENMESİ
Rüveyda Esra ERÇİM, Ayla Gülden PEKCAN
Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Ankara, Türkiye
İletişim adresi: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Ankara,
Türkiye; Cep tel: 0541 219 0483; e-posta: reercim@hacettepe.edu.tr
ÖZET
Amaç: Bu çalışma, 19-31 yaş arasındaki üniversitede okuyan kız öğrencilerin beslenme durumlarını incelemek,
Türkiye’ye Özgü Beslenme Rehberi-2004’nin bu yaş grubu için önermiş olduğu enerji ve besin ögesi
değerlerinin yeterli düzeyde karşılanıp karşılanmadığını incelemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Çalışmaya
üniversite eğitimine devam eden, 19-31 yaş arasındaki 261 kız öğrenci katılmıştır. Çalışmaya katılan
öğrencilerin sorukağıdı yöntemi ile genel özellikleri alınmış ve geriye dönük 24 saatlik besin tüketim kaydı
sorgulanmıştır. Besin tüketim kaydından elde edilen verilerin enerji ve besin ögesi değerleri bilgisayar
programında hesaplatılmıştır. Türkiye2ye Özgü Beslenme Rehberi’nin 19-31 yaş kadın bireyler için vermiş
olduğu enerji ve besin ögesi değerlerinin ±%33’lük kesim noktaları alınarak üç gruba ayrılmış ve buna göre
yetersiz (<%67), yeterli (≥%67-<%133) ve aşırı alım (≥%133) olarak değerlendirilmiştir.
Bulgular: Kız
öğrencilerin yaş ortalaması 21.4±2.4 yıl’dır. Öğrencilerin %95.4’ü bekar; %55.2’si fen-edebiyat fakültesindeki
bölümlerde okumakta, %23.8’i yurtta, geri kalanı evde barınmakta, %87.0’ı herhangi bir işte çalışmamakta ve
üniversite yaşamına kadar %60.9’u Doğu Anadolu Bölgesi’ndeki illerde yaşamaktadır. Türkiye’ye Özgü
Beslenme Rehberi önerilerini karşılama oranlarının (%) aritmetik ortalama (x), standart sapma (S) değerleri
incelendiğinde; öğrencilerin folat, kalsiyum ve demir önerilerini yeterli oranda karşılayamadıkları görülmüştür.
Folatın karşılanma oranı %38.4, kalsiyumun %42.8 ve demirin karşılanma oranı %64.5’tir. Öğrencilerin
Türkiye’ye özgü beslenme rehberi önerilerini karşılanma durumlarının gruplara göre dağılımına bakıldığında da
öğrencilerin %42.5’i (n:114) kalsiyumu, %48.5’i (n:130) folatı ve %10.4’ü (n:28) demiri yetersiz düzeyde aldığı
bulunmuştur. Sonuç: Çalışmada öğrencilerin çoğunluğunun enerji ve makro besin ögesi gereksinmelerini yeterli
karşıladığı; Türkiye’ye Özgü Beslenme Rehberi önerilerine göre folat, kalsiyum ve demirin ise yeterli düzeyde
karşılanmadığı görülmüştür. Özellikle Türkiye’de kadınlarda folat ve demirin yetersizliğine bağlı sorunların
yaygın olarak görüldüğü ve yine kalsiyum ile D vitamini yetersizliklerine bağlı sorunların büyük önem taşıdığı
düşünüldüğünde yeterli ve dengeli beslenmenin ve beslenme eğitiminin kızlarda önemi bir kez daha önem
kazanmaktadır. Sağlık alanına özgü bölümler dışında da öğrencilere yeterli ve dengeli beslenme konusunda
eğitim verilmeli, öğrencilere besin ögesi yetersizlikleri ve bunların nedenleri konusunda farkındalık
kazandırılması gerekmektedir.