25 T e m m u z 2 0 1 6 2016 / 30 BU SAYIDA : AB - TÜRKİYE AB - İRAN AB - ÇİN AB - ENDONEZYA AB - IRAK REKABET BİYO-ÇEŞİTLİLİK TARIM TÜSİAD BUSINESSEUROPE ÜYESİDİR ISTANBUL ANKARA BRUSSELS BERLIN LONDON PARIS BEIJING WASHINGTON DC AVRUPA İŞ DÜNYASI KONFEDERASYONU tusiad@tusiad.org ankoffice@tusiad.org bxloffice@tusiad.org berlinoffice@tusiad.org londonoffice@tusiad.org parisoffice@tusiad.org tusiad.china@tusiad.org usoffice@tusiad.org www.tusiad.org 13, AVENUE DES GAULOIS B-1040 BRUXELLES T: +32 2 736 4047 HAZIRLAYANLAR : Dilek İştar Ateş – Dilek Aydın AB - Türkiye - TÜSİAD, 15 Temmuz darbe girişiminin ardından uluslararası kamuoyunu Türkiye ile ilgili doğru yönlendirebilmek ve Türkiye algısını güçlendirmek amacıyla ABD, Almanya, Fransa ve İngiltere’nin önemli gazetelerinde “Türkiye’de Demokratik Anayasal Düzeni Korumak” başlıklı bir ilan yayınladı. İlanlarda Türkiye’de tüm toplum kesimlerinin ve kurumların demokrasiye bağlılığı ile Türkiye ekonomisinin gücü vurgulandı. Financial Times, Le Monde, Washington Post ve Frankfurter Allgemeine Zeitung gazetelerinde yayınlanan ilanlarda, darbe girişimine karşı Türk halkının, siyasi partilerin ve tüm kurumların demokrasiye sahip çıkma iradesinin önemi güçlü bir şekilde belirtildi. İlan metininde Türkiye’nin küresel düzeydeki konumu ile AB üyelik sürecinin öneminin altı çizildi ve Türkiye ekonomisinin küresel krize rağmen gösterdiği dayanıklılığa dikkat çekildi. İnternet bağlantısı için - Güvenlik ve Dış Politika Yüksek Temsilcisi ve AB Komisyonu Başkan Yardımcısı Federica Mogherini ve AB Komisyonu Üyesi Johannes Hahn, Türkiye’de olağanüstü hal ilan edilmesine ilişkin ortak açıklamalarında AB’nin kınamış olduğu darbe girişiminin ardından meydana gelen gelişmelerin yakından izlendiği belirtildi. Mogherini ve Hahn’ın ortak açıklamasında hukukun üstünlüğü, insan hakları ve bireylerin adil yargılanma hakları da dâhil olmak üzere, temel özgürlüklere riayet edilmesi gereğine işaret edildi. İnternet bağlantısı için düzenlenmesine karar verildi. AB Komiseri Elzbieta Bienkowska başkanlığında Tahran’a gidecek olan heyette Avrupa düzeyinde iş dünyası temsil kuruluşları yer alacak. AB ve İran ekonomi ve sanayi diyaloğuna tekstil, otomotiv, hammadde, turizm ve inşaat sektörlerinin ele alınması öngörülüyor. 16 Nisan’daki İran ziyareti sırasında AB Güvenlik ve Dış Politika Yüksek Temsilcisi ve AB Komisyonu Başkanı Federica Mogherini’nin de belirtmiş olduğu gibi Avrupa Birliği, İran’ın dünya ekonomisiyle entegrasyonunu ve Dünya Ticaret Örgütü’ne üye olmasını aktif bir şekilde destekliyor. İnternet bağlantısı için AB - Çin - AB Komisyonu üyeleri 20 Temmuz tarihli toplantılarında Çin’in Dünya Ticaret Örgütü’ne (DTÖ) katılım protokolünün bazı maddelerinin geçerliliğinin 11 Aralık 2016’da ortadan kalkmasının Avrupa ekonomisine siyasi, ekonomik ve yasal açılardan olası etkilerini tartıştı. 20 Temmuz’da gerçekleştirilen bu toplantı, aynı konu hakkında 13 Ocak tarihinde yapılan toplantının devamı niteliğindeydi. Her iki toplantıda da Aralık 2016’dan sonra AB’nin Çin’e yönelik anti-damping ve antisübvansiyon soruşturmalarında nasıl bir metot izlenmesi gerekeceği tartışıldı. Potansiyel etkilerin araştırılması amacıyla kamuoyu görüş toplama süreci kapsamında sanayiye danışılmış ve özellikle Avrupa’da istihdam piyasasına etkilere odaklanan bir etki değerlendirmesi gerçekleştirilmişti. 20 Temmuz tarihli toplantıda AB Komisyonu üyeleri üç olasılık üzerine odaklandı: AB - İran - Avrupa Birliği Komisyonu görevlilerinden oluşan bir heyet, ekonomi politikaları, ticaret, yatırım ve finans konularında daha fazla işbirliği olanağını araştırmak üzere 11-14 Temmuz tarihlerinde İran’da resmi temaslarda bulundu. AB Komisyonu İç Pazar Genel Müdürlüğü yetkilileri İran Sanayi, Madencilik ve Ticaret Bakanlığı, Ekonomi ve Maliye Bakanlığı, Gümrük İdaresi ve İran Ticaret Odası görevliler ile görüşmeler gerçekleştirdi. 17-19 Ekim’de Tahran’da geniş kapsamlı ekonomi ve sanayi diyaloğu - 2 – 1. AB yasal çerçevesinin değişmeden aynı şekilde kalması; 2. Çin’in pazar ekonomisi olmayan ekonomiler listesinden çıkarılması ve damping hesaplamalarında kullanılmakta olan standart yöntemin uygulanması; 3. İyi düzeyde bir ticaret savunma mekanizması sağlayacak bir anti-damping metodolojisinin benimsenmesi. AB Komisyonu Başkan Yardımcısı Jyrki Katainen Komisyon üyelerinin gerçekleştirdiği tartışmanın Çin’in piyasa ekonomisi statüsü olup olmadığı konusuna odaklanmadığını, AB’nin ticaret savunma mekanizmalarının değişen uluslararası yasal çerçeve ve Çin’deki arz fazlasından kaynaklanan sorunlarla başa çıkma yeterliliğinin ele alındığını belirtti. Ticaretten sorumlu AB Komiseri Cecilia Malmström ise Avrupa Birliği refahının ticarete dayandığını, tüm dünyada ticaretin adil koşullar temelinde işlemesi gerektiğini ifade etti. Özellikle Çin’in çelik üretimindeki kapasite fazlasının AB’nin etkili ticaret savunma mekanizmalarına sahip olmasını gerektirdiğini vurguladı. AB Komisyonu’nun toplantısında özellikle kapasite fazlasından (çelik sektöründe) kaynaklanan sorunları ortadan kaldırmaya yönelik ticaret savunma önlemlerinin benimsenmesine karar verildi. Yeni metodoloji üzerinde çalışmalara devam edilirken, mevcut savunma mekanizmasının güçlendirilmesi çalışmalarının da hızlandırılması gerektiğinin altı çizildi. Atılacak bu adımlar sayesinde anti-damping ve anti-sübvansiyon süreçlerinin hızlandırılması ve bazı durumlarda daha yüksek telafi harçları uygulanması olanaklı hale gelebilecek. İnternet bağlantısı için AB - Endonezya - Ticaretten sorumlu AB Komiseri Cecilia Malmström ve Endonezya Ticaret Bakanı Tom Lembong, AB ve Endonezya arasında “Kapsamlı Ekonomik Ortaklık Anlaşması” imzalanması amacıyla müzakerelere resmen başlanacağını açıkladı. Tom Lembong ve Cecilia Malmström AB ve Endonezya’da toplam 750 milyon tüketicinin bulunduğunu, iki ekonomi arasında sinerji yaratılması hedefiyle başlatılan müzakerelerin yeni ticaret ve yatırım olanaklarını ortaya çıkaracağını belirtti. Anlaşma kapsamında gümrük tarifeleri, tarife dışı ticaret engelleri, kamu alımları, hizmetler, rekabet kuralları, sürdürülebilir kalkınma ve fikri mülkiyet hakları konuları ele alınacak. İlk müzakere turunun 2016 yılı içerisinde gerçekleştirilmesi hedefleniyor. - 3 – AB ve Endonezya arasındaki mal ticareti 2015 yılı itibariyle 25 milyar €’luk bir hacme sahip; AB’nin ihracatı 10 milyar € ve Endonezya’dan ithalatı ise 15 milyar € tutarında. AB halihazırda Endonezya’nın dördüncü en büyük ticaret ortağı konumunda yer alıyor. Tarım ürünleri Endonezya’nın AB’ye ihracatında 4,3 milyar € ile en büyük paya sahip. Makine ve gereçler, tekstil ürünleri, ayakkabı, plastik ve kauçuk diğer önemli ihraç malları arasında sıralanıyor. Endonezya AB’nin Güney Doğu Asya’daki beşinci, tüm dünyadaki otuzuncu ticaret ortağı konumunda yer alıyor. AB’nin Endonezya’ya ihracatında en önemli pay makineler dahil olmak üzere sanayi ürünleri, ulaşım ekipmanları ve kimyasal ürünlerden ileri geliyor. Toplam hizmet ticareti ise 2014 yılı rakamlarına göre 6 milyar €’luk bir büyüklüğe sahip. AB’nin Endonezya’daki doğrudan yatırımlarının büyüklüğü ise 26 milyar €’ya ulaşmış durumda. İnternet bağlantısı için AB - Irak - İnsani yardımlardan sorumlu AB Komiseri Christos Stylianides Bağdat’a yaptığı ziyaret sırasında Irak’a yönelik insani yardımların 104 milyon € artırılacağını açıkladı. Stylianides Irak’ın “yeni bir Suriye” olma risk potansiyeli barındırdığına dikkat çekti, bunun önlenmesi için AB’nin Iraklılarla dayanışma içerisinde olduğunu ve AB’nin sağlayacağı kaynak ile insani yardım projelerinin finansmanının gerçekleştirileceğini söyledi. Stylianides sivil halkın hayat kurtarıcı tedarik malzemelerine erişiminin sağlanmasının önemini belirtti. AB’nin sağlayacağını açıkladığı kaynak, 20 Temmuz’da gerçekleştirilen Irak İçin Uluslararası Yardım Konferansı kapsamında açıklanan toplam 194 milyon €’luk AB yardım paketi kapsamında sağlanacak ve Birleşmiş Milletler, sivil toplum kuruluşları, uluslararası örgütler aracılığıyla Irak’a aktarılacak. Desteklenecek projeler gıda, sağlık, su, hijyen koşullarının sağlanması ve barınma sorunlarının çözümlenmesini amaçlıyor. Ocak 2014 tarihinden bu yana Irak’ta yarısından fazlası çocuk olan 3,4 milyondan fazla kişi yaşadıkları yerlerden göç etmek zorunda kaldı. Halihazırda Irak nüfusunun 3/1’ine karşılık gelen on milyondan fazla kişi insani yardımlara muhtaç durumda. Avrupa Birliği’nin Ocak 2014’ten bu yana Irak’a yönelik insani yardımları 238 milyon €’ya ulaştı. İnternet bağlantısı için Rekabet - AB Komisyonu, önde gelen kamyon üretici firmalar olan MAN, Volvo/Renault, Daimler, Iveco ve DAF’ın AB anti-tröst kurallarına aykırı hareket ettiğini ve kamyonların satış fiyatlarının belirlenmesinde 14 yıl süresince işbirliği yürüttüğünü belirledi. AB Komisyonu söz konusu şirketlerin katı emisyon kurallarına uyumdan kaynaklanan maliyeti tüketiciler yansıtma konusunda uyum içerisinde hareket ettiklerini ortaya çıkarması sonrasında bu şirketlerin toplam 2.926.499.000 € tutarında ceza ödemesine karar verdi. Kartel oluşumunu açığa çıkaran MAN şirketi verilen para cezası dışında kaldı. Diğer şirketler kartelin içinde yer aldıklarını kabul ederek, uygun görülen cezayı ödeyeceklerini açıkladı. Komisyon’un bulguları şu şekilde sıralanıyor: Avrupa Ekonomik Alanı içerisinde orta ve ağır kategorideki yük kamyonlarının toptan satış listelerindeki fiyatların eşgüdüm içerisinde belirlenmesi. Orta ve ağır kategorideki yük kamyonlarında emisyon azaltım teknolojilerinin uygulanmaya başlanması için öngörülen zamanın uyum içerisinde belirlenmesi. Emisyon teknolojilerinin uygulanmasından doğan maliyetin tüketiciye yansıtılması. AB Komisyonu söz konusu şirketler arasındaki kartelin 1997-2011 dönemini kapsadığını, 1997-2004 dönemindeki görüşmelerin, ticaret fuarları kapsamında bir araya gelen üst düzey yöneticiler arasında gerçekleştirildiğini, daha sonraki haberleşmelerin telefon konuşmalarıyla sağlandığını belirledi. 2004 yılından itibaren ise kamyon üreticisi şirketlerin Almanya’da hissedarı oldukları şirketler aracılığıyla ve elektronik yazışmalarla aradaki iletişimin sürdürüldüğü tespit edildi. İnternet bağlantısı için - 4 – Biyo-Çeşitlilik - AB Komisyonu, Rila Dağlarında yaşayan ve soyları tükenmekte olan kuşları yeterli derecede korumadığı gerekçesiyle Bulgaristan’ı Avrupa Adalet Divanı’na şikayet etti. Komisyon Bulgaristan’ın söz konusu kuşlar için korunaklı bölge oluşturmadığını ileri sürüyor. Rila Dağları Bulgaristan’ın güney batısında bulunuyor ve soyları tükenmekte olan 20 kuş cinsine ev sahipliği yapıyor. AB’nin vahşi kuşların korunmasına yönelik 2009/147/EC sayılı yönergesi uyarınca üye ülkelerin soyları tükenmekte olan kuşları koruma altına alması gerekmekte. Bulgaristan’ın halihazırda özel koruma alanı olarak belirlediği alan, söz konusu yönergede yer alan kuşların 17 tanesinin yaşadığı bölgeyi kapsamıyor. İnternet bağlantısı için Tarım - AB Komisyonu Avrupalı çiftçiler için 500 milyon € bütçeli yeni bir destek paketi oluşturdu. Özellikle süt ürünleri pazarında karşı karşıya kalınan güçlüklerin de dikkate alındığı destek paketinde şu unsurlar yer alıyor: Süt üretiminin azaltılması için 150 milyon € bütçeli teşvik paketi Çiftçilere sağlanacak olan 350 milyon €’luk yardımın üye ülkeler düzeyinde de aynı miktarda kaynak ile artırılması. Üye ülkelerin vereceği destek devlet yardımları kapsamında değerlendirilmeyecek. Destek paketine esneklik kazandırmak amacıyla oluşturulan teknik önlemler. Süt Pazarı Gözlem Kurulu’nun gerçekleştirdiği on toplantıda Avrupa süt piyasasına verilen desteklerin sürdürülmesi gerektiği ortaya konulmuştu. İnternet bağlantısı için *** BRÜKSEL’DE GELECEK AY AB Kurumları 2-3 Eylül, Dış İşleri Bakanları Gayrı Resmi Toplantısı 4-7 Eylül, Avrupa Parlamentosu Genel Kurulu 12-15 Eylül, Avrupa Parlamentosu Genel Kurulu 11 Eylül, Eurogroup Toplantısı 12 Eylül, Ekonomi ve Mali İşler Konseyi Konferanslar 13 Ekim, “EPC 20th Anniversary Conference”, www.theepc.eu 9 Kasım, “What Policy Mix for a thriving European Capital Market”, www.ceps.eu - 5 –