tv tc kı elektr rıkkale ü rik-elekt üniversi tronik m tesi ühendis liği

T.V T.C KIRIKKALE Ü
ÜNİVERSİTESİ ELEKTR
RİK‐ELEKTTRONİK MÜHENDİSLİĞİ DEVRE TTEORİSİ VE ÖLÇME LAB.DENEY‐1 FÖYÜ Deneyin
n Amacı: Devre laboratuarında kullanılacak olan malzeemeleri tanım
mak ve boarrd üzerine deevre kurabilm
meyi öğrenmeek. Teori: 1)DC Güç Kaynağı(DC Power Sup
pply): Şekil‐1 Ş
Elektron
nik devrelerin
nin çalıştırılm
ması için gereekli olan, regüleli doğru a
akım beslemeesini sağlaya
an kaynaklaara DC güç kaaynakları den
nir. DC güç kkaynaklarındaa Dijital ekranda gözükenn ve ayar düğğmesi ile ayarlayaabildiğimiz geerilim değerini aynı ayar ddüğmesinin altındaki çıkışlara veren bir deney nıdır.Ayarlanabilir gerilim
mi (‐30 V ‐ +300 V) ise analo
og devre tasarımlarında kullanılır. ekipman
Ölçüm yapılırken ilk önce kanal a
ayarlaması yaapılır.Cihazda 4 adet kanal bulunmakktadır.Üst‐yan kısımda hangi kanalla çalışabilece
eği belirlenipp canlı prob ;;alttaki CH1‐CH2‐CH3‐CH
H4 kanallarından seçtiğimizin( + )kısmına ,cansız prob( –) kısmıına takilir,kabloların uçları devreye bbağlanır.Daha
a sonra output tuşlarına basılarakk istenen volttaj ayarlanır.Bu şekilde d
devreye güç vverilmiş olurr. power‐o
2)Multim
metre : Şekill‐2 LLaboratuvar ortamında b
bir çok devreenin istenen biçimde çalışşmasını sağlaamak için bazı ölçümlerrin yapılması gerekir.Bu ö
ölçümler muultimetre cihaazıyla yapılır.Multimetree cihazıyla direnç,akım,voltaj ölçümleri yapıılır. Ö
Ölçüm işleminde voltaj/d
direnç ölçüm
mlerinde canlı‐kırmızı prob sol‐yandakki kısma,canssız prob ortak uça bağlanır,kaabloların diğe
er uçları devvrede ölçüm yapılacak yere bağlanır.A
Aşağıdaki emesine bassılarak tolerans ayarlanır. kademellerden voltajj/direnç kade
A
Akım ölçümlerinde canlı‐‐kırmızı probb sol‐aşağıdaki kısma,cansız prob ortaak uça bağlanır,,kabloların d
diğer uçları devrede ölçüm
m yapılacak yyere bağlanır.Aşağıdaki kkademelerde
en akım kademessine basılarak tolerans ayyarlanır. 3.Board : ‐Şekil 3 Board,deevrelerin leh
him ve plakett kullanmadaan oluşturup çalıştırmasına yarayan m
malzemedir. Şekilde gösterild
diği gibi plasttiğin içerisind
de üzerindekki delikleri ele
ektriksel olarak birbirine bağlayan birçok metal paarça vardır. B
Bu parçalar, d
delikten yerl eştirilen telleri sıkıca yerrinde tutacakk şekillerde ü
üretilmiş ve plastiğin içerisine sağlam olarak yerleştiril mişlerdir. ‐Şekiil4 Sekil 5’de rakamla gö
österilen yatay sütunlar bbirbiri ile bağğlantılıdır, sa
ağ ve sol kenaarlardaki süttunlar ise boydan b
boya bağlıdır, bu sütunla
arı genellikle devreye gerrilim vermek için kullanılıırlar. Eleman
nları doğrudan board üzerindeki delikklere yerleşti rilerek yapılır veya ilave bağlantılar iççin küçük tekk damarlı teller kullanılır. Devrenin kolay kurulması, so runsuz çalışttırılması ve b
bir hata duru munda hatanın da düzenli olu
unması gere klidir. kolayca bulunabilmeesi için tel ve eleman monntajı sırasınd
Boarddaa devre kurarrken dikkat e
edilecek ana kurallar; ‐Deney ssırasında devvre elemanın
nı boarddan ççıkarırken gü
üç kaynağının
n kapalı olmaası ve tek tarrafından zorlanmaması gerekir. Dengesiz zorlama ile eelemanın baccakları (veya pinleri) eğileebilir ve kullanılamaz hale geleebilir. ‐ Karmaşşık devreleri parpa parça kurmanız taavsiye edilir. Örneğin öncce bir çevrey i kurup doğrru çalıştığın
nı test ettikteen sonra o çe
evreye bağlaanacak diğer bir çevrenin kurulumu yyapılabilir. ‐Devreyii kurarken gü
üç kaynaklarının kapalı ollmasına özen
n gösterilmeli, deney düzzeneği kontrol edildikteen sonra güç kaynağı açılmalıdır. 4.Dirençç: Elektrik aakımına karşşı gösterilen zorluğa dirennç denir.Birççok direnç şe
ekli vardır;buunlardan bazııları sabit direçler,reostalar (ayyarlı direnç),ısığa veya ışı na duyarlı dirençler ,vs d
dir. Sabit dirrençlerin oku
uma şekli; 4 bantlı için; Standartt Renk Kodları: Örnek; R
Renk bantları soldan sağa
a doğru sırassıyla, kırmızı, kahve , sarı ve gümüş reenklerinde olan direencin değerin
ni bulunuz. Direnç değeri: R = A B × 10C = Kırmızıı kahverengi × 10sarı = 2 1 × 104 = 2100000=210kohm Direncin Toleransı: TT = Gümüş = ± %10