O. Senatosu B : 45 15.2.1963 0:2 — 113

O. Senatosu B : 45 1 5 . 2 . 1 9 6 3
ESAT CAĞA (Cumhurbaşkanınca S. Ü.) —•
Bii' sual.
Akar yakıtlara, yapılan zammın navluna ve
dolayıs'iyl e hayal pahalılığına tesiri ne ola­
caktır?
MALİYE
BAKANI FERİI) MELEN —
Mütehassıs arkadaşların yaptıkları tetkiklere
göre faraza İstanbul - Ankara arasındaki nav­
lun fiyatlarına kilo başına 20 parto civarında
bii' tesir yapmaktadır.
iH'attâ 17 santim ci­
varında bir tesir yapmaktadır.
BAŞKAN — Sayın Zeren.
MAOlT ZEREN (Amasya) — Muhterem
Balkan, muhterem üyeler, sözlerime başlama­
dan evvel bir hususu tasrih etmeye lüzum his­
sediyorum.
Bütçe konuşmaları sırasında yaptığım bir
konuşmayı, Ankara radyosu parti adına yapıl­
mış bir konuşma olarak göstermiş bulunmak­
tadır. Bu itibarla bugünkü konuş/inamın ne
maksatla ve kimin hesabına yapılmış olduğu­
nu belirtmeye zaruret duydum. Bugünkü ko­
nuşmam münhasıran benim şahsi görüş, dü­
şünce ve kaanatlerfimin ifadesini teşkil edecek­
ti t'. Mesuliyetini şahsan teklabbül ederim.
Bu böyle olmakla beraber, muhakkak ki, izah
edeceğim hususlarda grupumun kanaatleri ile
çatışmış olduğumu da tahmin etmemekteyim.
Muhterem arkadaşlar, bu kanunla zam yo­
lunda 1 nei adım atılmış bulunuyor. Artık
adımlarımız sıklaştıkça, gelecek günlerde, takibeden günlerde muhtelif zamlarla yakın­
dan 'münasebet peyda edeceğiz, üzerinde ko­
nuşmak imkânlarını bulacağız.
Bu itibarla, meseleyi, her şeyden evvel bir
zam meselesi olarak ele almaktayım. Bugün,
akıar yakıtların stok vergisine tabi tutulması
hakkındaki kanunla meydan'a getirilen zam­
mın asıl gerekçesini, bütçe kanunu tasarısının
gelir kısmındaki gerekçede bulmaktayız. Bu iti­
barla sözlerim; daha, ziyade burada ifadesini
bulan gerekçeye müteveccih olacaktır..
Kalkınma plânının iç finansmanını karşı­
lamak majksadiyle bir buçuk milyar liralık
ilâve kaynak bulmak mecburiyetindeyiz.
Bunun en normal, yolu; kendi kaynafelai'imızdır, yani vergilerdir deniliyor.
Bu no'ktai nazar esasta doğrudur. Ancak
bu kanaat, vergilendirmede - optinıal - noktayı
aşmamak, neticesi kaynakların kurutulması
0:2
demek olanı bir zorluma noktasına varmamak
şartiyle doğrudur. Ve yine bu kanaat; vergi
adaletsizliğine yol açmamak şartiyle muhte­
remdir.
Gelir Bütçesinin gerkçesinde fiyat yüksel­
mesine imkân verm'iyeeek bâzı vergi 'kaynak­
larının mevcudiyetine işaret ediliyor.
Hemen ilâve edeyim ki, bunlar, bu görüşe
»iştirak etmenin imkânı yoktur. Çünkü; hiç­
bir vergi zammı yoktur ki, fiyat seviyesine
*az çok tesir etmemiş olsun.
Böyle bir usul bulundu ise, bunu maliye­
mizin bir keşfi olarak dünyaya ilân etmemiz
ieabeder.
Tekel maddelerine zam yapacaksınız, (bu
metanı fiyatında 'bir artış olmıyacak, akar
yakıta zam yapacaksınız; fakat nakliye ücret­
leri değişmiyeeek,
nakliye ücretleri değişe­
cek, fakat nakledilen eşya bundan nasibini
almıyaeak. Gider Vergisine zam yapacaksı­
nız, fakat bunun fiyatlara tesiri olmıyacak.
Böyle şey düşünülemez. Fiyatlar birbirine
sıkı bir şekilde bağlıdır. Bir tanesini yerinden
kımıldattınız mı, bütün fiyatlar bunu bir sis­
in ogarf hassaslığı ile derhal kaydeder.
Mamafih, Maliye Bakanlığı, bu zamların fi­
yat artışlarına sebebolacağını kabul etse de,
etmese de eşyanın seyrini değiştirmiyecektiir.
Asıl tartışılacak husus; '.bu zamların bir
vergi adaletsizliği yolunu açıp açmıyacağı
hususudur.
Vasıtalı vergilerin, öteden beri 'adeletsiz
bir vergi olduğu bilinen, okunan, okutulan ve
bilfiil tadılan, hissedilen bir gerçektir. Fakat,
bizim tatbikatımız bu gereği yalanlıyacaksa,
bu hususta da 'bize mahsus bir keşif olacaktır.
Ayda 500 lira kazanan bir vatandaş da meselâ «Bahar Sigarası» üzerine yüklenen 25
kuruşu verecek, ayda 5 000 lira kazanan va­
tandaş da 25 kuruş zam ödiyeeek, fakat bu
adaletsizlik olmıyacak. Vasıtalı Vergileri, her
istihlâk eden ödiyecektir; sınıflar arasında­
ki gelir farkları istihlâk farklarından
çok
büyüktür. Bilhassa 'sigara içmiyen, müskirat
kulianmıyan vatandaşların bu vergilere işti­
raki mümkün olacak mıdır? Elbette olmıyacaktır.
Muhterem arkadaşlarım; vergi zammı; ver­
gilendirmede optinıal noktayı aşmamak şartiy­
le muhteremdir, dedim.
— 113 —