PC–090 Doğal Ortamda Yayılış Gösteren ve in vitro Çoğaltılan

PC–090
Doğal Ortamda Yayılış Gösteren ve in vitro Çoğaltılan Digitalis
trojana Türünde Kardenolid İçeriklerinin Karşılaştırılması
Nurşen Çördük, Cüneyt Akı
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü, Terzioğlu
Kampüsü, Çanakkale, nursencorduk@comu.edu.tr
Amaç: Digitalis trojana Ivan. Kaz Dağlarına endemik ve tıbbi öneme sahip bir bitki türüdür.
Digitalis türlerinde bulunan kardiyoaktif glikozitler farmakolojik etkilerinden dolayı kalp
hastalıklarında ve ritim bozukluğu tedavisinde en etkili ilaç olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada,
D. trojana türünün in vitro mikroçoğaltımı ve çoğaltılan bu bitkilerdeki kardenolid içeriklerinin ve
tiplerinin belirlenmesi ve aynı içeriklerin doğal ortamda yayılış gösteren bitkiler ile karşılaştırılması
amaçlanmıştır.
Gereçler ve Yöntemler: Kazdağlarına yapılan araziler kapsamında farklı lokalitelerden D. trojana
örnekleri toplanmıştır. In vitro çoğaltım amacı ile D. trojana türünün yaprak eksplantları 0.1 mg/L
NAA+ 3.0 mg/L BAP, %3 sükroz, %0.7 agar, 2 mg/L PVP içeren MS ortamında kültüre alınmıştır.
Bu kültür ortamlarında üretilen 17 haftalık bitkiler, kardenolid analizi için kullanılmıştır. Araziden
toplanan ve in vitro üretilen bitkilerin yapraklarındaki kardenolidlerin ekstraksiyonu yapılarak
HPLC ile analiz edilmiştir.
Bulgular: İlk aşamada türün in vitro çoğaltımı için kültüre alınan eksplantlarda sürgün
rejenerasyonu meydana gelmiştir. Devam eden kültürler boyunca oluşan sürgünlerin çoğaltımı,
geliştirilmesi ve köklendirilmesi gerçekleştirilmiştir. Köklendirilen 17 haftalık sağlıklı bitkiler,
kardenolid analizi için kullanılmıştır. Bitki yapraklarındaki gitoksigenin, lanatosid C, digoksin ve
digitoksin miktarları belirlenmiştir. Yapılan analizler sonucunda tespit edilen kardenolidlerin doğal
ortamda yayılış gösteren bitkilerin yapraklarında, in vitro bitkilerin yapraklarına göre daha yüksek
oranda bulunduğu belirlenmiştir.
Sonuç: Yapılan bu çalışma ile Digitalis trojana türünün doğal ve in vitro üretilen bitki örneklerindeki
kardenolid içeriği karşılaştırılmıştır. Elde edilen sonuçlar, uzun yıllardır kardenolid kaynağı
olarak kullanılan Digitalis türlerinin yanı sıra Digitalis trojana türünün kardenolid kaynağı olarak
kullanılabilirliğinin değerlendirilmesi için aydınlatıcı olacaktır.
Anahtar Kelimeler: Digitalis trojana, in vitro, sekonder metabolit, kardenolid.
762
21. Ulusal Biyoloji Kongresi, 03–07 Eylül 2012, Ege Üniversitesi, İzmir, Türkiye
http://www.ubk2012.ege.edu.tr