Kurtuluş Savaşındaki cepheler

On5yirmi5.com
Kurtuluş Savaşındaki cepheler
Kurtuluş Savaşında 4 cephe vardı.
Yayın Tarihi : 19 Mayıs 2014 Pazartesi (oluşturma : 10/21/2017)
1.DOĞU CEPHESİ :
1878 Berlin Antlaşması’nda Rusya’nın Ermenilerin koruyuculuğunu üstlenmesiyle Ermeni sorunu
ortaya çıkmıştır. Özellikle Rusya’nın, ayrıca İngiltere ve Fransa’nın kışkırtmaları söz konusudur.
Brest-Litowsk Antlaşması’ndan sonra Kafkaslarda ilerleyişe geçen Osmanlı ordusu Mondros’tan
sonra geri çekilmiş, burada Ermenistan ve Gürcistan devletleri kurulmuştur. Ermeniler Wilson
ilkelerine göre nüfus çoğunluğunda olduklarını iddia etmişler, Çukurova ve Doğu Anadolu’yu içine
alan bölgede bir Ermeni devleti kurmak istemişlerdir. General Harbord yayınladığı raporda Ermeni
iddialarının doğru olmadığını açıklamıştır. TBMM açıldığı sırada Ermeniler saldırılarını artırmış, bunun
üzerine Doğu Cephesi komutanlığına getirilen Kazım Karabekir Paşa’ya hareket emri verilmiştir. (24
Eylül 1920). Sarıkamış, Kars ve Gümrü ele geçirilmiş, Ermeniler barış istemiştir.
Gümrü Antlaşması (3 Aralık 1920) :
* Çıldır gölü Aras nehri sınır olacak
* Berlin Antlaşması ile kaybedilen Kars çevresi ile Ardahan’ın bir bölümü TBMM’ye bırakılacak
* Ermenistan TBMM’nin onaylamadığı hiçbir anlaşmayı imzalamayacak
* Doğu Anadolu’da Ermeniler’in çoğunlukta olmadığı kabul edilecektir.
Önemi : TBMM’nin ilk askeri ve siyasi zaferidir.
Notlar :
* Sevr’in geçersizliği ilk kez belirtilmiştir.
* Misak-ı Milli kısmen gerçekleştirilmiştir.
* Doğu sınırı belirlenmeye başlanmıştır.
* Ermeni meselesi çözüme kavuşturulmuştur.
* İlk kapanan cephe Doğu cephesidir. Buradaki birlikler batıya kaydırılmıştır.
* Gürcistan’a bir nota verilmiş, Yapılan Batum Antlaşması’yla (23 Şubat 1921) Ardahan, Batum
TBMM’ye verilmiştir.
* Halkın TBMM1ye güveni artmıştır.
2.GÜNEY CEPHESİ :
Urfa, Antep ve Maraş bölgesi İngilizler, daha sonar Fransızlar tarafından işgal edilmiştir. İngiliz
işgaline ayaklanmayan halk Fransızlar’ın Ermeniler’i kışkırtmaları ile yapılan katliamlar karşısında
direnişe geçmiştir. Maraş ve Urfa TBMM açılmadan kurtarılmış, Antep bir yıllık bir kuşatmadan sonra
düşmüştür. Çukurova bölgesinde de bazı mücadeleler yapılmıştır. Sivas Kongresi’nde alınan kararla
güneyde Kuvay-ı Milliye kurulmasına çalışılmıştır. Bölgenin işgal altında tutulmasının mümkün
olmadığını anlayan Fransızlar Sakarya Savaşı’ndan sonra imzalanan Ankara Antlaşması’yla
askerlerini çekmişler, Hatay hariç Suriye sınırımız belirlenmiştir.
Not-1: Güney Cephesindeki başarılar bir şehir halkının düzenli orduya karşı kazandığı başarılardır. Bu
cephede düzenli ordu kurulamamıştır.
Not-2: Fransa, Ankara Antlaşması ile TBMM’yi tanıyan ilk itilaf devleti olmuştur.
3.GÜNEYBATI ANADOLU CEPHESİ :
Savaş sırasında yapılan gizli anlaşmalar ile Ege ve Akdeniz İtalya’ya verilmiş iken Doğu Akdeniz’de
güçlü bir İtalya’yı menfaatlerine uygun bulmayan İngiltere Ege Bölgesi’ni Yunanistan’a verince
İtalya’nın diğer İtilaf Devletleri ile arası açılır ve Milli Mücadele’den yana tavır koyar. Her ne kadar
İtalyanlar Antalya yöresini işgal etmişlerse de Ankara Hükümeti orduları başarılar kazanmaya
başlayınca TBMM ile çatışmayı göze alamaz ve II. İnönü’den sonra kısmen, Sakarya Zaferi’nden
sonra da tamamen Anadolu’dan çekilir.
Not : İtalya ile silahlı mücadeleye girilmemiştir.
4.BATI CEPHESİ :
Düzenli ordunun kurulması: Yunanlıların Bursa – Uşak arasındaki ilerleyişlerinin durdurulamaması,
Gediz muharebelerinde alınan mağlubiyet, Kuvay-ı Milliye birliklerinin vatanı topyekün
kurtaramayacağının, düzenli ordular karşısında başarılı olamayacağının anlaşılması ve zaman zaman
halka baskı ve zulüm yapmaları düzenli ordu kurma çalışmalarını hızlandırmıştır. Ali Fuat Paşa ‘nın
yerine Batı Cephesi komutanlığına getirilen İsmet ve Refet beylerin çalışmalarıyla düzenli ordu
kurulmuştur.
Bu dökümanı orjinal adreste göster
Kurtuluş Savaşındaki cepheler