Atatürk Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi 02.12.2005 Elektrik

Atatürk Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi
Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü
Güz Yarıyılı, Ölçme Tekniği Dersi, Arasınavı
02.12.2005
Süre: 50 Dakika
SORULAR
NOT: Aşağıdaki beş sorudan istediğiniz üç tanesini cevaplayınız. Sorular eşit puanlıdır.
S. 1. Bir direncin uçlarındaki gerilim %2 hata ile 250 V olarak ölçülmüştür. Direncin değeri 68 Ω
ve yapım hatası %1 olduğuna göre; dirençte harcanan güç hesaplanırken yapılacak mutlak ve bağıl
hatayı bulunuz.
S. 2. Şekil 1’de verilen direnç ölçme amaçlı devrede, sınıfı S = 1.5, iç direnci RA = 12 Ω ve
ölçebileceği maksimum akım Imax = 100 mA olan bir miliampermetre kullanılmıştır. E = 4.5 V ve
R1 = 40 kΩ olduğuna göre;
a) Ohmmetrenin sıfırı skalanın neresindedir? Şekil çizerek açıklayınız.
b) R2 direncinin değerini hesaplayınız.
c) Maksimum skala taksimatı 100 olup doğrusaldır. 60 taksimat kaç ohmluk dirence
karşılık gelir? Hesaplayınız.
S. 3. Şekil 2’deki devre yardımıyla bir pilin iç direnci ölçülmektedir. A anahtarı açık iken voltmetre
1.2 V, kapalı iken 0.8 V gösterdiğine ve R = 2 Ω olduğuna göre;
a) Pilin iç direncini hesaplayınız.
b) Voltmetrenin ölçme sınırı 3 V, sınıfı S = 0.5 ve R direncinin yapım hatası %1 olduğuna
göre, pilin iç direncini ölçerken yapılan hatayı hesaplayınız.
S. 4. Şekil 3’teki devrede A-B noktaları arasına ideal voltmetre bağlandığında okunan değer 90 V,
ideal ampermetre bağlandığında okunan değer 4 A’dir.
a) R1 ve R2 dirençlerinin değerlerini hesaplayınız.
b) İç direnci sıfır olan 90 V’luk DC gerilim kaynağını A-B uçlarına (A pozitif olmak üzere)
bağladığınızda, bu kaynaktan çekilecek gücü bulunuz.
S. 5. Yıldız bağlı 380 V’luk üç fazlı devrede ZR = 20 + j25 ohm, ZS = 25 – j30 ohm ve ZT = 35 - j15
ohm olduğuna göre;
a) Hat akımlarını bulunuz.
b) Faz gerilimlerini bulunuz.
c) Sistemin güç katsayısını bulunuz.
d) Şebekeden çekilen görünür, aktif ve reaktif güçleri bulunuz.
R1
E
A
R
R2
RA mA
Rx
B
+
A
180 V
E
V
Şekil 1.
R1
+
RV = ∞
Şekil 2.
R2
80 V
+
B
Şekil 3.
BAŞARILAR
A