Adı Soyadı: No : İmza : S.1) 00321 ELEKTRİK MAKİNALARI-I Bütünleme Sınavı 27.01.2014 Şekilde verilen manyetik devrenin hava aralıkları kesit alanları A1=5cm2, A2=10cm2,ve A3=5cm2’dir. Nüvenin göreceli geçirgenliği sonsuz ise hava aralıklarında oluşan manyetik akı yoğunluklarını bulunuz. Not: μ0 4 π 107 H/m 8A 12A A2 10mm 5mm A3 A1 S.2) 120 Sarım 5mm 80 Sarım Tek-faz 15kVA, 8000/230 V, 60Hz dağıtım transformatörünün primere taşınan empedansı Zeş 80 j300 ’dur. Uyarma kolunun primere taşınan elemanlarının değerleri Rc 350k , X m 70k ise a. Eğer sekonder gerilimi 230V ve yük empedansı Z y 3 j1.5 ise primer geriliminin değerini bulunuz. Transformatörün gerilim regülasyonunu hesaplayınız. b. Transformatörün kayıplarını bulunuz. S.3) 220V şönt DC motor 0.2Ω’luk armatür direncine sahiptir. Yüksüz durumda motor 2190 rpm hızında çalışırken armatür 5A akım çekmekte ve alan akımı 1A’dir. a) Armatür akımı 32A iken motorun hızını 800 rpm’e düşürecek alan sargısı direnç değerini hesaplayınız. b) Motorun dönme kayıpları motor hızı ile orantılı ise motorun bu çalışma koşulunda verimini bulunuz. c) Motorun ürettiği toplam moment ne kadardır? S.4) 10kW, 250V şönt DC makina 0.1Ω armatür direncine ve 250Ω alan sargı direncine sahiptir. Makina jeneratör olarak çalışırken 800 rpm’de nominal çıkış geriliminde tam yük sağlamaktadır. Makina motor olarak çalışırken 250V’ta 10kW giriş gücü çekiyorsa hızı ne olur? S.5) 120kVA, 2400/240V’luk bir dağıtım transformatörün Rp 0.75, X p 0.8, Rs 0.01 ve X s 0.02 olarak veriliyor. parametreleri: Güç faktörü 0.8 geri iken transformatör nominal yükün %70’inde maksimum verimlilikte çalışacak şekilde dizayn edilmiştir. a) Maksimum verimlilikte transformatörün sağladığı VA değerini bulunuz. b) Maksimum verim değerini hesaplayınız. c) Tam yük ve 0.8 geri güç faktöründe verimi bulunuz. d) Nüve direnci Rc’yi hesaplayınız. Not: Sınav süresi 100 dakikadır. Başarılar Doç. Dr. Müslüm Arkan