M. Meclisi B : 85 7.5.1962 0:1 — 107

M. Meclisi
B : 85 7.5.1962
tedir. Deflet Plânlama Tekilâtmm yaptığı he­
saba götfe, memleketimizde tarım kesiminde
3,5 milyon gizli işsiz vardır. Yani istihsal tek­
nolojisi bugünkü seviyede kalmak şartı ile, ta­
rım kesiminden 3,5 milyon insan aynlsa istih­
salimizde I hiçbir düşüş olmıyacaktır. Türkiye'­
nin içinde bulunduğu güçlükler geniş ölçüde bu­
radan doğmaktadır.
Bugün, Ankara, İstanbul ve tzmir gibi bü­
yük şehirlerde, işsizlik derdinin halledildiği ha­
beri çıksa, derhal bu 3,5 milyon gizli işsizler
kaynağının harekete geçerek, bir büyük işsiz­
ler akınının büyük şehirlere yönelmesi bekle­
nebilecektir.
Sayın soru sahibinin sualinin ikinci kısmı­
na gelince; «İşsizliğin sebepleri nelerdir?..»
Bunların en başında Türkiye'nin nüfusunun
olağan üstü bir şekilde artmakta oluşu gelmek­
tedir. Türkiye'de nüfus, yüzde 3 kadar artmak­
tadır. Bu artışta, son yıllarda gelen göçmen sa­
yısının çokluğu da rol oynamaktadır. Fakat bu­
nun dışında doğrudan doğruya doğumlar dolayısiyle nüfus artışı çok yüksektir.
Ayrıca işsizliğin önemli bir sebebi de Tür­
kiye'nin şu sırada, daha doğrusu Cumhuriyetle
beraber, tarım ekonomisinden endüstri ekono­
misine geçiş devresi içerisine girmiş bulunma­
sıdır» Tarım ekonomisinden endüstri ekonomi­
sine geçiş devresinde bütün memleketler ciddî
bir işsizlik dâvası ile karşı karşıya kalmışlar­
dır. Çünkü o zamana kadar çok dar imkânlar­
la da olsa kendi köylerinde yaşıyan, çok azla
kanaat etmek durumunda kalan kimseler smaileşme hareketinin başlaması ile şehirlerde iş
alanları açıldıkça köylerinde sıkıntıya katlan­
makta daha az sabırlı hale gelmişler ve
şehirlere akın etmeye başlamışlardır. Biz­
de olduğu gibi bu devrede bütün memleketler
de çetin bir işsizlikle karşı karşıya kalmışlar­
dır. Şimdi Türkiye'de asıl bu sebeplerden ötü­
rü işsizlikle karşı karşıya kalmış bulunmakta*
dır. Türkiye'deki bünyeden doğan işsizliğin
sebepleri bunlardır. Bunun dışında arızi sebep­
ler çok az rol oynamaktadır.
Arkadaşımızın diğer sorusu; «Türkiye'de
bugüne kadar işsizliğin önüne geçmek için ne
gibi tedbirler alınmıştır?»
İşsizliğin, bilhassa çok büyük ölçüde gizli
işsizlik bulunan bir devrede, kısa bir zamanda
halledilmesini mümkün kılacak bir tılsımlı for-
0:1
mül gösterebilmek çok güçtür. Bununla bera­
ber imkânlar dâhilinde elden gelen yapılmak­
tadır. Bu arada yurt dışına işçi gönderme im­
kânının karşımıza çıkması büyük bir nimet sa­
yılmak gerekir. Bilindiği gibi bir süredir bil­
hassa Batı - Almanya'ya işçi gönderilmektedir.
Geçen yaz Almanya'ya işçi gidişi, iki memleket
arasındaki bir anlaşma ile resmî kontrol altına
alınmıştır. Gerek bu anlaşmadan önce ve gerek­
se bu anlaşmadan sonra Almanya'ya giden iş­
çilerimizin sayısı 11 bindir.
İktisadi durumu bizden daha iyi sayılan, nü­
fusu ise bizim ancak dörtte birimiz kadar olan
Yunanistan bugün Almanya'ya bizimkinin 4
misli tutarında işçi göndermiştir. Onun için bu
yurt dışına işçi gönderme imkânından daha ge­
niş ölçüde faydalanabilme yollarını aramakta­
yız. Bu arada bir yandan Almanya'ya işçi gön­
derirken diğer yandan bizden işçi talebeden
başka dost memleketlerle de anlaşmalar yap­
mak yoluna gitmekteyiz. Bu arada Avusturya
ile bir anlaşma yapmak üzereyiz.
Almış olduğumuz başka bir tedbir de zaru­
ri olmıyan hallerde fazla mesaiyi önlemektir.
Bu hususta Çalışma Bakanlığı biıtkaç aydır esa­
sen titiz davranmakta idi. Fakat bununla bera­
ber bölge çalışma müdürlüklerinin 90 gün için
kendi inisiyatifleri ile fazla mesaiye izin ver­
mek yetkisi vardır. Bunun mutlak zaruret olanı
hallere inhisar ettirilmesi için tedbir almış bu­
lunuyoruz. Böylelikle iş yerlerin, mevcut işçi­
lere, fazla mesai yaptıracak yerde onları me­
sai saatinde çalıştırıp posta adedini artırmaya
sevk edilmektedir.
Gene Hükümetinizin almış olduğu başka bir
tedbir, bütün kamu sektörünün işçi ihtiyacı
için, İş ve İşçi Bulma Kurumuna başvurma
mecburiyetini kabul etmek olmuştur. Bu konu­
da Şubat ayında bir kararname yayınlanmıştır.
Bu aslında, iş imkânlarını artırıcı bir tedbir de­
ğildir. Ancak mevcut iş imkânlarından gereği
gibi faydalanmayı sağlayıcı; İş ve İşçi Bulma
Kurumunun Türkiye'deki iş imkânlarını zama­
nında haber alıp zamanında işçiye haber ver­
mesini sağlayıcı bir tedbir almak bakımından
değerlidir.
Yine işsizliğe karşı Çalışma Bakanlığının
doğrudan doğruya kendi yetkileri içinde yürü­
tülmekte olan bir başka tedbir, meslek eğitimi,
iş başında eğitim gibi eğitim çalışmalarıdır.
— 107 —