C. Senatosu B : 40 7 . 2 . 1964 personelin hizmet için eğitimi merkezin devamlı hizmetleri meyanmda telâkki olunmalıdır. Köylerimizin içinde bulunduğu ekonomik, sosyal ve kültürel müşküllerini yenerek mesut ve mağdur bir hayata kavuşmasını samimiyetle temenni etmekteyiz. Bu gayeden mülhem ola­ rak Köy Kanununun yeni veçheler ve esaslar iktisaibetmesini bakanlık çalışmalarının ehemmi­ yete değer konularından sayıyoruz. Bilhassa iptidaî ve adaletsiz bir usul olan salma yerine, köyün ekonomik ve malî takatine uygun yeni bir gelir sistemi koymak ilk hedef olmalıdır. imeceyi, toplum kalkınmasının gönül ve el birliğine dayanan yapıcı bir faktörü haline ge­ tirmenin sosyal ve kültürel tedbirleri alınmalı­ dır. Cemiyetimizin temeli köy ünitelerini, bir taraftan yol, su, okul gibi ana ihtiyaçlarına ka­ vuştururken, idaresini, eğitimini, ekonomisini kalkınma hedeflerine göre ayarlamayı ve uygu­ lamayı Türkiye'mizin en mühim dâvası kabul ediyoruz. Mâruzâtımızın başından beri temas ettiğimiz meselelerin 1964 Nisan ayında toplanacağını memnuniyetle öğrendiğimiz ikinci idareciler kongresinin ihtisas ve tecrübe lâboratuvarında ineeliyerek isabetli çözüm şekillerine bağlanma­ sını ve bu idarelerin bürokrasiden uzak halk ihti­ yaçlarını en çabuk ve en iyi şekilde karşılıyaıı kifayetli, modern teşekküller haline gelmesini yürekten temenni etmekteyiz. Değe rli arkadaşl anı n. içişleri Bakanlığının iki büyük kolu oları Emniyet Genel Müdürlüğü ve Jandarma Genel Komutanlığı bütçeleri hakkındaki görüşlerimizi de kısaca arz etmek isteriz. Yurt içi güven ve düzeni korumakla ödevli bu iki büyük kuru­ mun ihtiyaçları, bütçeleri üzerinde önemle dur mak hükümetler için kaçınılmaz bir zarurettir. Bir memleketin emniyet ve asayiş kuvvetleri yeterli değilse, vatandaşın huzur ve güveni bü­ tün şartlariyie sağlanmış bulunmuyorsa sos­ yal ve ekonomik hayatta canlı bir ilerleme bekle­ nemez. Millî güvenliğin lâyıkiyle korunabilmesi ise zabıtanın memleket ihtiyacına uygun bir şe­ kilde teşkilâtlanmasına, modern, teknik vasıta­ lara sahip bulunmasına, bilgili ve ehliyetli bir personel kadrosuna kavuşmasına bağlıdır. Hal­ buki, mâruzâtımızın başında da belirttiğimiz gi­ bi, 1964 bütçesi bu bakımdan ümit verici olmak- O :2 tan uzaktır. Her iki teşekkül de hizmetin lü­ zum gösterdiği motorlu araçlar, teknik cihaz­ lar gibi bir an evvel giderilmesi kati bir ihti­ yaç halini alan vasıtalarla teçhiz edilmek imkân­ larından mahrum bırakılmışlardır. Toplum düzeninin nerede, ne zaman ve kim­ ler tarafından bozulmasına teşebbüs edileceği daima meçhuldür. Bu itibarla zabıta, hem me­ kânı, hem zamanı açık bırakmıyacak şekilde teşkilâtlanmaya mecburdur. Yani zabıta teş­ kilâtı hem stratejik bakımdan yurdun her ta­ rafına yayı İmalı, hem de her an vazife görecek kemiyet ve ehliyeti haiz olmalıdır. Bilhassa ileri demokrasilerde vatandaşlara bir hak olarak ta­ nınan toplanma ve gösteri hürriyeti işçinin grev yapma hakkı zabıtayı önemle uğraştıracak mümılarla zaman zaman karşılaşmasını zaruri kı­ lar. Bu hakların serbestçe kullanılması ayni za­ manda günlük normal hayatın aksamadan yü­ rüyebilmesi ve toplum düzeninin korunması, za­ bıt an m maksada göre teşkil ve teçhiz edilmesine bağlıdır. Diğer taraftan kütle hareketlerini kontrol etmekle mükellef bulunan zabıta kuvvetinin çok bilgili ve bu işin mütahassısı olarak organize edilmesine ihtiyaç vardır. Bu şartlar altında emniyet ve asayiş hizmetlerinin çok ağır güçlük­ lerle karşılaşacağı bir gerçektir. Bunun için­ dir ki, Hükümet programında zabıtanın teknik imkân ve vasıtalarla teçhiz edileceği ve toplum zabıtası kurulacağını sarahatle beyan ve taah­ hüt etmiştir. Ne yazık ki, bütçemizde bu isabet­ li vaadin tahakkukunu gösterecek emarelere raslıyamıyonız. Biz biliyonız ki, büyük maddi fedakârlıklar istiyen bu organizasyonu bir ham­ lede tahakkuk ettirmek mümkün değildir. Fa­ kat yıllara bölünmüş kademeli bir program dâiıillnde bu işlerin ele alındığını görmek isterdik. Derhal ve açıkça ifadeye mecburuz ki 1964 bütçesi, bu gayeyi tahakkuk ettirici bir karak­ tere sahip değildir. Ne hazindir ki, zabıtaya ye­ ni kadrolar verilmesi şöyle dursun, evvelce sahip bulunduğu kadroların bile işletilmesine imkân hâsıl olamamış ve bunlar bu yıl (L) cetvelinde hareketsiz bırakılmak suretiyle hizmetin asgari ölçüde ifasına yarıyacak imkânlar esirgenmişBu şartlar altında bilhassa Sıkıyönetimin kalkmasından sonra zabıta hizmetlerinin nasıl — 704 —