GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 2015 YILI AĞUSTOS AYI VERİ BÜLTENİ DIŞ TİCARET, ŞİRKET VE ESNAF GEÇİCİ İDARİ VERİLERİ Bakanlığımız idari kayıtlarından derlenen resmi olmayan geçici dış ticaret verilerine göre, Ağustos ayı ihracatımız 11.070 milyon dolar, ithalatımız ise 15.950 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. TİM tarafından, 1 Eylül 2015 tarihinde kamuoyuna açıklanan birlik onay koduna tabi ihracatımız Ağustos ayında 10.482 milyon dolar olarak açıklanmış olup, geriye kalan ihracat verileri ise birlik onay koduna tabi olmayan (İşlenmemiş kıymetli maden ihracatı, bedelsiz ihracat, deniz ve hava taşıtlarına yapılacak teslimat kapsamında ihracat vb.) kayıtları kapsamaktadır. 2014 ve 2015 yıllarına ait Ocak-Temmuz dönemine ilişkin dış ticaret verileri Bakanlığımız ve TÜİK ile ortaklaşa hazırlanarak TÜİK tarafından kamuoyu ile paylaşılan resmi dış ticaret verilerinden, Ağustos aylarına ait veriler ise Bakanlığımız idari kayıtlarından derlenerek hazırlanmıştır. Diğer taraftan, Resmi Dış Ticaret İstatistikleri, her ayın son iş günü TÜİK’in resmi internet sayfasından kamuoyuna duyurulmaktadır. A. DIŞ TİCARET VERİLERİ I. Genel İhracat ve İthalat Ağustos ayında ihracat bir önceki yılın aynı ayına göre % 1,45 oranında, ithalat ise % 18,20 oranında azalmıştır. 2015 yılının Ağustos ayında geçen yılın aynı ayına göre; İhracat, % 1,45 azalarak 11.070 milyon dolar, İthalat, % 18,20 azalarak 15.950 milyon dolar, Dış ticaret hacmi, % 12,08 azalarak 27.019 milyon dolar, Dış ticaret açığı, % 40,95 azalarak 4.880 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Ağustos ayında ihracatın ithalatı karşılama oranı % 69,4 olmuştur. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2014 yılının Ağustos ayında % 57,6 iken, 2015 yılının Ağustos ayında % 69,4 olarak gerçekleşmiştir. Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü 1 GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 2015 YILI AĞUSTOS AYI VERİ BÜLTENİ Tablo 1: Dış Ticaret Verileri, 2014-2015 (Milyon Dolar) Ocak-Temmuz Dış Ticaret İhracat İthalat Dış Ticaret Hacmi Dış Ticaret Dengesi İhr./ İth. Karşılama Oranı (%) 2014 2015 93.412 139.726 233.138 -46.314 66,9 84.653 124.956 209.609 -40.303 67,7 Ağustos Değişim (%) -9,38 -10,57 -10,09 -12,98 2014 2015 11.233 19.498 30.731 -8.265 57,6 11.070 15.950 27.019 -4.880 69,4 Ocak-Ağustos Değişim (%) -1,45 -18,20 -12,08 -40,95 2014 2015 104.645 159.224 263.869 -54.579 65,7 95.722 140.906 236.628 -45.183 67,9 Değişim (%) -8,53 -11,50 -10,32 -17,21 Grafik 1: Aylara Göre Dış Ticaret Verileri 2 Son 12 aylık dönemde, • İhracat bir önceki yılın aynı dönemine göre % 5,47 oranında azalış ile 157.135 milyon dolardan 148.534 milyon dolara gerilerken, ithalat % 8,21 oranındaki azalış ile 243.880 milyon dolardan 223.859 milyon dolara gerilemiştir. • Bir önceki yılın aynı döneminde ise dış ticaret hacmi % 7,14 oranında azalarak 372.393 milyon dolar, dış ticaret açığı ise % 13,17 oranında azalarak 75.325 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise %66,3’e yükselmiştir. Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 2015 YILI AĞUSTOS AYI VERİ BÜLTENİ II. Geniş Ekonomik Grupların (GEG) Sınıflamasına Göre İhracat ve İthalat En fazla ihracat “Hammadde (Ara mallar)” grubundan yapılmıştır. 2015 yılı Ağustos ayında Geniş Ekonomik Grupların sınıflamasına göre ihracat incelendiğinde; en çok ihracat “Hammadde (Ara mallar)” (5.231 milyon dolar) grubunda yapılırken, bu grubu sırasıyla “Tüketim malları” (4.629 milyon dolar) ve “Yatırım (Sermaye) malları” (1.137 milyon dolar) grupları takip etmiştir. Tablo 2: GEG Sınıflamasına Göre İhracat (Milyon Dolar) Sıra No 1 2 3 Sektör adı Yatırım (sermaye) malları Hammadde (ara mallar) Tüketim malları Diğer Toplam Ocak-Temmuz Değişim 2014 2015 (%) 9.552 8.744 -8,46 46.005 41.854 -9,02 37.152 33.661 -9,40 703 394 -43,90 93.412 84.653 -9,38 Ağustos 2014 2015 1.046 5.548 4.588 51 1.137 5.231 4.629 72 11.233 11.070 Değişim (%) 8,74 -5,72 0,90 41,58 -1,45 Ocak-Ağustos Değişim 2014 2015 (%) 10.598 9.881 -6,77 51.553 47.085 -8,67 41.740 38.290 -8,27 754 466 -38,12 104.645 95.722 -8,53 En fazla ithalat “Hammadde (Ara mallar)” grubundan yapılmıştır. 2015 yılı Ağustos ayında Geniş Ekonomik Grupların sınıflamasına göre ithalat incelendiğinde; en çok ithalat “Hammadde (Ara mallar)” (11.123 milyon dolar) grubunda yapılırken, bu grubu sırasıyla “Yatırım (Sermaye) malları” (2.421 milyon dolar) ve “Tüketim malları” (2.367 milyon dolar) grupları takip etmiştir. Tablo 3: GEG Sınıflamasına Göre İthalat (Milyon Dolar) Sıra No 1 2 3 Sektör adı Yatırım (sermaye) malları Hammadde (ara mallar) Tüketim malları Diğer Toplam Ocak-Temmuz Değişim 2014 2015 (%) 20.666 20.808 0,69 102.236 86.964 -14,94 16.541 16.913 2,25 283 270 -4,50 139.726 124.956 -10,57 Ağustos 2014 2015 2.702 14.354 2.411 31 2.421 11.123 2.367 39 19.498 15.950 Değişim (%) -10,42 -22,51 -1,80 23,27 -18,20 Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü Ocak-Ağustos Değişim 2014 2015 (%) 23.368 23.229 -0,59 116.590 98.087 -15,87 18.952 19.280 1,73 314 309 -1,73 159.224 140.906 -11,50 3 GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 2015 YILI AĞUSTOS AYI VERİ BÜLTENİ III. Fasıllara Göre İhracat ve İthalat En fazla ihracat yapılan fasıl “Motorlu kara taşıtları” olmuştur. 2015 yılı Ağustos ayında en çok ihraç edilen “Motorlu kara taşıtları” faslını (1.050 milyon dolar), “Kazan, makina ve cihazlar, aletler, parçaları” (951 milyon dolar) ve “Örme giyim eşyası ve aksesuarları” (824 milyon dolar) ihracatı takip etmiştir. Fasıllar düzeyinde en büyük 5 ihracat kalemi; Tablo 4: Fasıl Verilerine Göre İhracat (Milyon Dolar) Sıra No 1 2 3 4 5 Ocak-Temmuz Fasıl Açıklaması Motorlu kara taşıtları,traktör,bisiklet,motosiklet ve diğer Kazan:makina ve cihazlar,aletler,parçaları Örme giyim eşyası ve aksesuarları Elektrikli makina ve cihazlar,aksam ve parçaları İnciler,kıymetli taş ve metal mamulleri,madeni paralar Diğer Toplam Ağustos Ocak-Ağustos 2014 2015 2014 2015 2014 2015 11.094 8.064 5.903 5.554 5.156 57.641 93.412 9.951 7.189 5.006 4.633 7.883 49.990 84.653 939 1.007 839 649 346 7.453 11.233 1.050 951 824 668 646 6.930 11.070 12.033 9.071 6.742 6.204 5.502 65.094 104.645 11.002 8.139 5.830 5.301 8.530 56.921 95.722 En fazla ithalat yapılan fasıl “Mineral yakıtlar, mineral yağlar” olmuştur. 4 2015 yılı Ağustos ayında en çok ithal edilen “Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve müstahzarları” faslını (2.788 milyon dolar), “Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları” (1.819 milyon dolar) ve “Motorlu kara taşıtları” (1.382 milyon dolar) ithalatı takip etmiştir. Fasıllar düzeyinde en büyük 5 ithalat kalemi; Tablo 5: Fasıl Verilerine Göre İthalat (Milyon Dolar) Sıra No 1 2 3 4 5 Ocak-Temmuz Fasıl Açıklaması Mineral yakıtlar,mineral yağlar ve müstahsalları,mumlar Kazan:makina ve cihazlar,aletler,parçaları Motorlu kara taşıtları,traktör,bisiklet,motosiklet ve diğer Elektrikli makina ve cihazlar,aksam ve parçaları Demir ve çelik Diğer Toplam Ağustos Ocak-Ağustos 2014 2015 2014 2015 2014 2015 32.302 16.280 8.451 10.076 10.339 62.277 139.726 23.683 15.101 10.219 10.263 9.273 56.417 124.956 4.697 2.058 1.159 1.483 1.415 8.686 19.498 2.788 1.819 1.382 1.280 1.128 7.552 15.950 36.999 18.338 9.610 11.559 11.754 70.964 159.224 26.470 16.920 11.601 11.543 10.401 63.969 140.906 Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 2015 YILI AĞUSTOS AYI VERİ BÜLTENİ IV. Ülkelere Göre İhracat ve İthalat En fazla ihracat yapılan ülkeler sırasıyla Almanya, İngiltere ve Irak olmuştur. 2015 yılı Ağustos ayında en fazla ihracat yapılan ülke Almanya (1.050 milyon dolar) olurken, bu ülkeyi sırasıyla İngiltere (826 milyon dolar) ve Irak (722 milyon dolar) izlemektedir. En fazla ihracat yapılan ülkeler; Tablo 6: Ülkelere Göre İhracat (Milyon Dolar) Sıra No 1 2 3 4 5 Ocak-Temmuz Ülke Adı Almanya İngiltere Irak ABD Fransa Diğer Toplam 2014 9.007 5.760 6.433 3.445 3.934 64.833 93.412 2015 7.599 6.181 5.094 3.712 3.308 58.759 84.653 Ağustos Değişim (%) -15,64 7,32 -20,81 7,73 -15,90 -9,37 -9,38 2014 1.118 769 641 512 436 7.757 11.233 2015 1.050 826 722 517 438 7.517 11.070 Ocak-Ağustos Değişim (%) -6,15 7,44 12,57 0,96 0,51 -3,09 -1,45 Grafik 2: İhracatta İlk 3 Ülkenin Genel İçindeki Payları Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü 2014 10.126 6.529 7.074 3.957 4.369 72.590 104.645 2015 8.648 7.008 5.816 4.229 3.746 66.276 95.722 Değişim (%) -14,59 7,34 -17,79 6,85 -14,27 -8,70 -8,53 5 GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 2015 YILI AĞUSTOS AYI VERİ BÜLTENİ En fazla ithalat yapılan ülkeler sırasıyla Çin, Almanya ve Rusya olmuştur. 2015 yılı Ağustos ayında en fazla ithalat yapılan ülke Çin Halk Cumhuriyeti (1.962 milyon dolar) olurken, bu ülkeyi sırasıyla Almanya (1.843 milyon dolar) ve Rusya Federasyonu (1.552 milyon dolar) izlemektedir. En fazla ithalat yapılan ülkeler; Tablo 7: Ülkelere Göre İthalat (Milyon Dolar) Sıra No 1 2 3 4 5 Ocak-Temmuz Ülke Adı Çin Almanya Rusya Federasyonu İtalya ABD Diğer Toplam 2014 2015 13.917 12.878 15.211 7.158 7.728 82.833 139.726 14.505 12.318 12.839 6.343 6.868 72.082 124.956 Ağustos Değişim (%) 4,22 -4,35 -15,59 -11,38 -11,13 -12,98 -10,57 2014 2.257 1.746 2.138 1.005 906 11.446 19.498 2015 1.962 1.843 1.552 849 739 9.004 15.950 Ocak-Ağustos Değişim (%) -13,08 5,57 -27,38 -15,54 -18,43 -21,33 -18,20 2014 2015 16.175 14.624 17.349 8.163 8.635 94.279 159.224 16.467 14.161 14.392 7.192 7.607 81.087 140.906 Değişim (%) 1,81 -3,16 -17,05 -11,89 -11,90 -13,99 -11,50 Grafik 3: İthalatta İlk 3 Ülkenin Genel İçindeki Payları 6 Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 2015 YILI AĞUSTOS AYI VERİ BÜLTENİ V. Taşıma Şekillerine Göre İhracat ve İthalat 2015 yılı Ağustos ayında dış ticarette en çok kullanılan taşıma şekli deniz yolu taşımacılığı olmuştur. 2015 yılı Ağustos ayında gerçekleştirilen ihracatın taşıma şekillerine bakıldığında en çok ihracat “Deniz Yolu” (5.873 milyon dolar) ile yapılırken, bu taşıma şeklini sırasıyla “Kara Yolu” (3.829 milyon dolar) ve “Hava Yolu” ulaşımı (1.193 milyon dolar) izlemektedir. Grafik 4: Taşıma Şekillerine Göre İhracat (Milyon Dolar) Not: Diğer taşıma şekli, kendinden hareketli araçlar ve postayla göndermeyi içermektedir. 7 2015 yılı Ağustos ayında gerçekleştirilen ithalatın taşıma şekillerine bakıldığında ise, en çok ithalat “Deniz Yolu” (10.389 milyon dolar) ile yapılırken, bu taşıma şeklini sırasıyla “Kara Yolu” (2.559 milyon dolar) ve “Hava Yolu” ulaşımı (1.766 milyon dolar) izlemektedir. Grafik 5: Taşıma Şekillerine Göre İthalat (Milyon Dolar) Not: Diğer taşıma şekli, kendinden hareketli araçlar ve postayla göndermeyi içermektedir. Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 2015 YILI AĞUSTOS AYI VERİ BÜLTENİ VI. Ödeme Şekillerine Göre İhracat ve İthalat 2015 yılı Ağustos ayında ihracatta tercih edilen ödeme şekillerine bakıldığında; en çok ihracat “Mal Mukabili Ödeme” (7.437 milyon dolar) ile yapılırken, bu ödeme şeklini “Vesaik Mukabili Ödeme” (1.448 milyon dolar) ve “Peşin Ödeme” (1.113 milyon dolar) takip etmiştir. 2015 yılı Ağustos ayında ithalatta tercih edilen ödeme şekillerine bakıldığında; en çok ithalat “Peşin Ödeme” (7.426 milyon dolar) ile yapılırken, bu ödeme şeklini “Mal Mukabili Ödeme” (5.240 milyon dolar) ve “Akreditif Ödeme” (1.017 milyon dolar) takip etmektedir. Tablo 8: Ödeme Şekillerine Göre İhracat ve İthalat (Milyon Dolar) İHRACAT Ödeme Şekli Mal mukabili ödeme Peşin ödeme Vesaik mukabili ödeme Vadeli akreditif Bedelsiz Özel takas Akreditif Diğer* TOPLAM Ocak-Temmuz Ağustos İTHALAT Ocak-Ağustos Ocak-Temmuz 2014 2014 2014 2015 2014 2015 61.411 8.266 14.432 1.507 1.010 11 6.590 185 93.412 55.467 8.337 12.391 1.195 886 4 6.200 172 84.653 7.621 1.076 1.472 176 91 2 775 21 11.233 7.437 69.032 1.113 9.341 1.448 15.903 168 1.684 103 1.101 0 13 777 7.365 23 206 11.070 104.645 2015 2015 62.905 40.866 37.099 9.450 68.115 60.911 13.838 8.773 6.825 1.363 6.411 5.506 989 3.918 4.207 5 21 11 6.977 10.915 9.808 195 708 590 95.722 139.726 124.956 Ağustos Ocak-Ağustos 2014 2015 2014 2015 3.731 10.838 1.300 695 328 3 2.506 97 19.498 5.240 44.596 42.339 7.426 78.953 68.337 790 10.073 7.614 977 7.106 6.483 447 4.246 4.654 1 24 12 1.017 13.421 10.824 53 804 643 15.950 159.224 140.906 *"Diğer": Bağlı Muamele, Kabul Kredili Akreditif, Kabul Kredili Vesaik Mukabili, Kabul Kredili Mal Mukabili ve Özel Hesap ödeme şekillerini içermektedir. B. GÜMRÜK VERGİLERİNE İLİŞKİN VERİLER 2015 yılı Ağustos ayında 6,8 Milyar TL vergi Gümrük İdarelerince tahsil edildi. Gümrük İdareleri tarafından 2015 yılı Temmuz ayında 7.379 Milyon TL, Ağustos ayında 6.848 Milyon TL vergi tahsil edilmiştir. 2015 yılı Ağustos ayında Gümrük İdarelerince tahsil edilen vergiler bir önceki aya göre % 7,20 azalış göstermiştir. Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü 8 GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 2015 YILI AĞUSTOS AYI VERİ BÜLTENİ C. ŞİRKET VERİLERİ Tablo 9: 2015 Yılı Ağustos Ayında Kurulan Şirket Sayıları Türü Sayısı Limited Şirket Ticari İşletme Şube Anonim Şirket Kooperatif Kollektif Şirket TOPLAM 4.237 3.066 1.581 981 54 1 9.920 2015 yılı Ağustos ayında 4.237 Limited Şirket, 3.066 Ticari İşletme, 1.581 Şube, 981 Anonim Şirket, 54 Kooperatif ve 1 adet Kollektif Şirket kurulmuştur. Tablo 10: 2015 Yılı Ağustos Ayında Kurulan Tek Kişilik Şirketlerin Sayısı Alt Türü Tek Kişilik Limited Şirket Tek Kişilik Anonim Şirket TOPLAM Sayısı 2.661 568 3.229 2015 yılı Ağustos ayında 568 tek kişilik Anonim Şirket ve 2.661 tek kişilik Limited Şirket kurulmuştur. Grafik 6: 2015 Yılı Ağustos Ayında Terkin Olan ve Tasfiyeye Giren Firma Sayıları Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü 9 GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 2015 YILI AĞUSTOS AYI VERİ BÜLTENİ D. ESNAF VE SANATKÂR VERİLERİ Tablo 11: Esnaf ve Sanatkâr Sayıları Esnaf ve Sanatkarlar Kadın Erkek Toplam Esnaf ve Sanatkâr İşyeri Sayısı Sayı 226.119 1.372.567 1.598.686 1.722.446 Türkiye genelinde toplam 1.598.686 esnaf ve sanatkâr bulunmaktadır. Bu esnaf ve sanatkârların işletmekte olduğu toplam işyeri sayısı 1.722.446’dir. Tablo 12: 2015 Yılı Ağustos Ayında Esnaf ve Sanatkâr İşletmeleri Tescil-Terkin Sayıları Ocak-Temmuz İşlem Tescil (Açılış) Terkin (Kapanış) 2014 2015 121.226 58.235 124.631 60.329 Ağustos Değişim (%) 2,81% 3,60% 2014 2015 14.251 6.136 14.166 6.219 Ocak-Ağustos Değişim (%) -0,60% 1,35% 2014 2015 135.477 64.371 138.797 66.548 Değişim (%) 2,45% 3,38% 10 2015 yılı Ağustos ayında Türkiye genelinde toplam 14.166 tane esnaf ve sanatkâr işletmesi kurulmuş, 6.219 esnaf ve sanatkâr işletmesi ise kapanmıştır. 2015 yılı Ağustos ayındaki tescil ve terkin durumlarına baktığımızda Ağustos 2014’e göre daha az tescil ve daha fazla terkin yapıldığı görülmektedir. Ağustos 2015’de bir önceki yılın aynı dönemine göre daha az esnaf işletmesi açılmış, daha fazla esnaf işletmesi kapanmıştır. Ağustos 2014’de Türkiye genelinde toplam 14.251 esnaf ve sanatkâr işletmesi açılmış, 6.136 esnaf ve sanatkâr işletmesi ise kapanmıştır. Tablo 13: En Fazla Artış Gösteren 5 Meslek (Artış Sayıları) Meslek Servis Aracı İşletmeciliği Bakkallık, Bayilik, Büfecilik Kadın ve Erkek Kuaförlüğü Lokantacılık Minibüsçülük Ocak-Temmuz 2014 3.853 3.653 3.020 2.401 960 2015 3.860 4.234 3.116 2.690 1.385 Ağustos 2014 691 522 401 302 373 Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü 2015 610 447 417 323 284 Ocak-Ağustos 2014 4.544 4.175 3.421 2.703 1.333 2015 4.470 4.681 3.534 3.013 1.669 GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 2015 YILI AĞUSTOS AYI VERİ BÜLTENİ 2015 yılı Ağustos ayında sayısı en fazla artan meslekler (tescil-terkin farkına göre) ve geçmiş dönemle kıyaslaması yukarıdaki tabloda verilmiştir. Buna göre en fazla artış gösteren meslek Servis Aracı İşletmeciliği mesleğidir. Tablo 14: En Fazla Azalış Gösteren 5 Meslek (Azalış Sayıları) Ocak-Temmuz Meslek Şoförlük Plak, Bant, Video, VCD, DVD Kayıt, Kiralama ve Satıcılığı Motorsuz Taşıt Aracı Nakliyeciliği Mobilya Satıcılığı ve Tamirciliği Lokal İşletmeciliği 2014 -672 -74 -38 -8 14 2015 -860 -71 -31 -10 5 Ağustos 2014 -64 -6 -2 0 2 2015 -58 -7 -6 -5 -4 Ocak-Ağustos 2014 -736 -80 -40 -8 16 2015 -918 -78 -37 -15 1 2015 yılı Ağustos ayında sayısı en çok azalan meslekler (tescil-terkin farkına göre) ve geçmiş dönemle kıyaslaması yukarıdaki tabloda verilmiştir. Buna göre Ağustos 2015’de en fazla azalış gösteren meslek Şoförlüktür. 2014 yılının aynı döneminde de bu meslek erbabının sayısının azaldığı görülmektedir. 11 Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 2015 YILI AĞUSTOS AYI VERİ BÜLTENİ YASAL UYARI Bültende yer verilen görüş ve değerlendirmeler, hiçbir kişi, kurum veya kuruluşa herhangi bir taahhüt içermemekte olup, sadece bilgi amaçlıdır. Bültende yer alan bilgiler, kaynak gösterilmek suretiyle yayımlanabilir; ancak bu bilgiler ticari amaçlarla kullanılamaz. Bültendeki bilgilerin telif ve diğer her türlü hakkı Gümrük ve Ticaret Bakanlığına aittir. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Bültende yer alan bilgi, görüş ve değerlendirmelerin doğru, değişmez ve eksiksiz olması konusunda hiçbir taahhüt ve sorumluluk kabul etmez. Bültendeki bilgilerin yanlış veya eksik kullanımı veya yorumlanması sonucunda Gümrük ve Ticaret Bakanlığına hiçbir kusur veya sorumluluk yüklenemez. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Bültende yer alan bütün bilgileri ve tasarımı önceden bildirimde bulunmaksızın değiştirebilir veya Bültenden kaldırabilir. 12 Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü