TRANSÜRETRAL REZEKSİYON SONRASI DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER VE ÜROLOJİK ACİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ Dr. Tahsin TURUNÇ Başkent Üniversitesi Adana Uygulama ve Araştırma Merkezi Üroloji Kliniği ÜRİNER SİSTEM ÜRİNER SİSTEM Erkek iç üreme organları Kadın iç üreme organları GENİTAL SİSTEM TRANSÜRETRAL REZEKSİYON KADINLARDA Mesane Kanserine uygulanan TUR operasyonu ERKEKLERDE Mesane Kanserine uygulanan TUR operasyonu Prostat büyümesi için yapılan TUR operasyonu Mesane boynuna uygulanan TUIP (Transüretral prostat insizyonu) ve MBR (mesane boynu rezeksiyonu) operasyonları Mesane kanserine yönelik yapılan TUR operasyonundan sonra dikkat edilmesi gerekenler 3 yollu irrigasyon Kanama Çam uçlu enjektörle irrigasyon yapılırken dikkat edilmesi gerekenler Postop intravezikal tedavi Prostata yönelik yapılan TUR operasyonundan sonra dikkat edilmesi gerekenler 3 yollu irrigasyon Kanama Çam uçlu enjektörle irrigasyon yapılırken dikkat edilmesi gerekenler Üriner retansiyon gelişirse yapılması gerekenler Traksiyon Kan tetkikleri (Na ve CBC) TUR sendromu (Klasik TUR operasyonu, Plazmakinetik TUR operasyonu) Refakatçi ihtiyacı ÜROLOJİK ACİLLER Üriner retansiyon Hematüri Renal- üreteral kolik Akut üriner enfeksiyonlar Fournier gangreni Testis torsiyonu Travmalar (Renal, üreteral, mesane, üretra ve testis travmaları) Penil fraktür 1. ÜRİNER RETANSİYON İdrar yapamamanın en sık nedenidir Nedenleri: a.Prostatik nedenler BPH, Prostat ca, Akut prostatit b.Üretral nedenler Travma, Striktür, Tümör, Periüretral bezlerin enf. c.Nörolojik nedenler Travma, Spinal kord hastalıkları, Periferik nöropati d.İlaçlar Klinik:Hasta aniden işeyememe,suprapubik (göbek altında) ağrı ve hassasiyet şikayetleri ile acil servise başvurur Tedavi: - 14 F’den küçük olmamak üzere Foley kateter takılması - Kateterin ara ara klemplenerek 50-100 ml yavaş şekilde boşaltılması(Hematura exvacuola) - Üretral kateterizasyon olanaklı değilse suprapubik aspirasyon veya sistostomi konulması HEMATÜRİ Aksi kanıtlanmadıkça hematüriler tümör belirtisidir Hematürinin en sık nedenleri enfeksiyon, taş ve tümördür Üst üriner sistem, mesane veya prostattan oluşan kanamalar bazen o kadar şiddetli olur ki mesane çıkımı bloke olur ve tüm mesane pıhtı ile dolar.(Hemoglobe) HEMATÜRİ Tedavi: Çok delikli 22-24 F Foley kateter takılır.SF ile irrigasyon ve aspirasyon yapılır.Çoğu kanama pıhtı boşaltılmasını takiben durur.Bu yöntemle başarı sağlanamaz ise hasta ameliyata alınmalıdır. Sistoskopi yapılıp kanama odakları koterize edilir. RENAL-ÜRETERAL KOLİK RENAL-ÜRETERAL KOLİK - İdrar akımının taş veya kan pıhtısı tarafından kısmi veya tam tıkanması ile oluşan şiddetli dayanılmaz ağrıdır - Tipik atak gece geç saatler ve sabahın erken saatlerinde aniden ortaya çıkar - En sık neden taştır - Proksimal üreter düzeyinde ağrı yan (flank) bölgedeyken taş distale ilerledikçe ağrı karın ön duvarına doğru yayılıp üreter alt ucuna ulaştığında erkeklerde aynı taraf testise, kadında ise labium’a vurur. Mesane girişinde ise sistizm (sık idrara gitme, ani idrara çıkma hissi, idrarında yanma) semptomları tabloya eklenir Fizik muayene: -Kolik tarzında böğür ağrısı -Abdominal distansiyon ve ileus -Ateş, HT, taşikardi -Bulantı ve kusma İdrar testinde kanama ve iltihap görülmesi, röntgen filmi yada ultrason ve tomografide taşın ya da kanalı tıkayan kitlenin görülmesi ile tanı koyulur Ayırıcı tanı: Apandisit, kolesistit, ektopik gebelik, kadınlarda over torsiyonu ile karışabilir TEDAVİ: * Taş 4-5 mm.den küçükse genellikle kendiliğinden düşer * Oral ve/veya i.v.hidrasyon (200ml/saat) * Analjezi: 1.Morfin sülfat 2-6mg. i.v. veya 8-16 mg.i.m. 2.Petidin HCL(Dolantin,Aldolan)75-100 mg i.m 3.Analjezik+antikolinerjik(Dipiron+Hyozin) Buscopan,Buskas,Spazmol,Baralgin-6-8 saatte bir kez 4.NSAİD’ler-Diklofenak Na(Voltaren,Dicloron,Miyadren) i.m.2x1 verilebilir 5.Kolik ağrısı dermatomu bölgesine lokal anestezik ajanlar veya hatta distile su enjeksiyonu * Eğer taş büyükse şok dalgaları (ESWL) ile taş kırılır ya da kapalı ameliyatla alınır AKUT ÜRİNER ENFEKSİYONLAR Akut piyelonefrit Piyonefroz Akut prostatit Akut epididimoorşit Akut sistit Akut piyelonefrit Böbreğin pelvis adını verdiğimiz idrarı barındıran iç kısmının ve böbreğin parankim adını verdiğimiz idrar üreten kısmının iltihaplanması Belirti ve bulguları Ani titreme ve ateş Kusma Bitkinlik Yan ağrısı (kostovertebral açı hassasiyeti) İdrar yaparken yanma ve sık idrara çıkma Laboratuvar tetkikleri, ultrason ya da BT taraması ile tanı konulur Tedavi: Bol sıvı alımı,hastanın durumuna göre yatak istirahatı verilir. Tıbbi tedavi uygulanır Piyonefroz Piyelonefritin tedavi edilmezse ilerlemesi ve hem böbreğin idrar üreten etli kısmının, hemde idrar barındıran kısmının tamamen iltihapla dolması Tedavi İltihabın acilen boşaltılması ve geniş spektrumlu antibiyotik tedavisi verilmesi Akut sistit Mesanenin iltihaplanmasıdır Nedenleri: Cinsel ilişki, idrar yolundan yapılan müdahaleler, gebelik, nörolojik problemler, mesanede taş veya herhangi bir yabancı cisim varlığı, su tüketiminin az olması ve mesanenin enfeksiyon ajanlarına karşı biyolojik savunma bariyerlerinin yetersiz olduğu durumlar Belirti ve bulguları Sık idrara çıkma Acil idrara çıkma hissi İdrar yaparken yanma Geceleri idrara çıkma Karnın alt kısmında ağrı Sıkışma şeklinde idrar kaçırma Hematüri Nadiren yüksek ateş görülür Tanı: Tam idrar muayenesi ile enfeksiyonun varlığı tespit edilir Tedavi: İdrar kültürü ile enfeksiyona sebep olan mikrobun cinsi saptanarak tanı konur. Tıbbi tedavi yapılır. Bol bol su içilmesi önerilir Akut prostatit Prostat bezinin iltihabıdır Genellikle yaşlı erkeklerde prostatın yaptığı tıkanmaya bağlı ya da tedavi edilmeyen idrar yolları iltihabına bağlı oluşur Hastalar sık idrara gitme, ani idrar yapma hissi, idrar yaparken yanma, perinede ağrı, idrar yaparken zorlanma ve idrar yapamama şikayetleri ile başvururlar Tedavi Bol su içilmesi Yatak istirahati Süratle geniş spektrumlu antibiyotik verilmesi İdrar yapamıyorsa sistofix takılması Akut epididimoorşit Testis ve epididim iltihabı Genellikle idrar yolları iltihabına ya da cinsel yolla bulaşan hastalıklara bağlı gelişir Skrotum ödemli ve kızarıktır.Testis makroskopik olarak mavi renge yakındır. İdrar yolları ile ilgili şikayet yoktur,testis ağrılıdır ve ateş 40C’ye kadar ulaşabilir Tedavi *Antibiyotik tedavisi *Yatak istirahati *Skrotal elevasyon *Akut fazda spermatik korda LA uygulanması *Oral analjezik ve antipiretikler(NSAİD) *Akut dönemde soğuk, sonra sıcak uygulama FOURNİER GANGRENİ Daha çok erkek genital bölgesinde cilt, ciltaltı, kas tabakalarını tutan ilerleyici bir hastalıktır Şeker hastalarında daha fazla görülür Hijyen kurallarının bozuk olduğu hastalarda sık görülür Tedavide acilen cerrahi müdahale ve nekrotik tüm dokuların çıkarılması altın kuraldır TESTİS TORSİYONU Testislere kan taşıyan damarların bulunduğu spermatik kordun kendi etrafında testis kanlanmasını bozacak şekilde dönmesine (burkulmasına) testis torsiyonu denir Torsiyon, en fazla ergenlik döneminde görülür. Ancak yeni doğan dönemi de risklidir Testis kan akımının bozulması nedeni ile torsiyonun hemen düzeltilmesi gerekir. Aksi durumda testisin kaybı söz konusudur Belirti ve bulgular Ani başlayan şiddetli testis ağrısı(karına vuran tarzda ağrı) Skrotal şişme Lokal duyarlılık Bulantı, kusma Ateş Tanı: FM bulguları, Renkli doppler USG Tedavi: Analjezik ve elle detorsiyon;başarılı olursa ileriki günlerde testis fiksasyonu Detorsiyon başarısız olursa acil cerrahi endikasyonu vardır Hastaya cerrahi olarak detorsiyon yapılır Torsiyonun ilk 6 saat içerisinde tedavisinin yapılması gerekir 9. TRAVMALAR BÖBREK TRAVMASI Renal yaralanmalar sıklıkla künt travma sonucu (trafik kazası, düşmeler, temas sporları, saldırılar) daha seyrek olarak silah yaralanmaları gibi penetran yaralanmalar sonucu olur Sıklıkla diğer organların yaralanmasıyla beraber olur Tedavi Künt renal travmalı hastaların büyük çoğunluğuna konservatif yaklaşılır Yatak istirahati verilir, analjezi sağlanır Penetran renal travmalı hastalara genellikle cerrahi müdahale yapılır ÜRETER TRAVMASI MESANE TRAVMASI ÜRETRA TRAVMASI TESTİS TRAVMASI Tedavide skrotal elevasyon,yatak istirahati,antibiyotik ve analjezik+buz tatbiki yapılır Testis laserasyonlarında tedavi cerrahidir PENİL FRAKTÜR