4 Bursa Milletvekili Kemal DEMÎREL tarafından zehirli

T.B.M.M.
B:93
3.5.2005
0:4
Bursa Milletvekili Kemal DEMÎREL tarafından zehirli atıkların zeytin ağaçlarına
verdiği zarara ilişkin yöneltilen soru önergesinin cevabıdır.
SORULAR:
1- Zeytinliklerin bulunduğu yerlerin, çevrelerindeki yapılanmalardan etkilenme
düzeylerinin saptanması ile ilgili bir çalışmanız mevcut mudur?
2- Sanayileşme ile birlikte tanm alanlarının içine kadar ulaşan fabrikaların, yarattığı
fiziksel ve kimyasal etkilerden zeytin ağaçlarının etkilenme düzeyinin
belirlenmesi ile ilgili bir çalışmanız mevcut mudur?
CEVAPLAR:
Cevap 1- Zeytinliklerin bulunduğu yerlerin, çevrelerindeki yapılanmalardan etkilenme
düzeylerinin saptanması ile ilgili, Bakanlığımızın herhangi bir çalışması mevcut değildir.
Ancak Bakanlığımız uygulamalarında, özellikle gayri sıhhi müesseseler başta olmak üzere
organize sanayi bölgesi ve endüstri bölgelerinin yer seçimi izinlerinde, Tarım ve Köyişleri
Bakanlığı temsilcisinin de katılımıyla, zeytinlik alanlar ve diğer tarım alanlanna ilişkin uygun
görüş alındıktan sonra işlem yapılmıştır.
Faaliyeti sırasında çevresinde bulunanlara biyolojik, kimyevi, fiziki, ruhi ve sosyal
yönlerden az veya çok zarar veren veya vermesi muhtemel olan ve doğal kaynakların
kirlenmesine sebep olacak tesisler olarak adlandırılan gayri sıhhi müesseselerin izinlendirme
işlemleri, yer seçimi ve tesis kurma, açılma izni aşamalarından oluşmaktadır. İzin
aşamalarının herbirinde oluşturulan inceleme kurullarında, tesisin kurulacağı yerin
özelliklerine göre Tanm ve Köyişleri Bakanlığı temsilcisinin katılımı ve ilgili diğer
kuruluşlardan gerektiğinde teknik elemanlann katılımlarıyla tesis değerlendirilmektedir.
Tesisin değerlendirilmesi aşamasında deşarj ve emisyon izni istenen belgeler arasında olup,
tesisin çevre ve toplum sağlığına ve ekolojik dengeye yapacağı fiziksel ve kimyasal etkileri
standartlar düzeyinde tutulması hedeflenmektedir. 5272 sayılı Belediye Kanunu ve 5302 sayılı
ti özel İdaresi Kanunu ile gayri sıhhi müesseselerin ruhsatlandırılması ve denetlenmesi
belediye ve il özel idareleri uhdesine verilmiştir. Gayri sıhhi müesseslerin yerseçimi izni
aşamasında etrafında bırakılan sağlık koruma bandı ile insan ve çevre sağlığının korunması
amaçlandığı gibi aynı zamanda dikili alanlar ve tanm arazilerinin korunması da
amaçlanmıştır.
Cevap 2- Şehirleşme ve sanayileşme beraberinde birçok sorunu ortaya çıkarmıştır. Bu
sorunlann geneli çevre sorunlan olarak ifade edilebilmektedir. Bu sorunlardan biri de tanm
alanlanrun sanayileşmeden kaynaklanan zararlannın ortadan kaldmlması veya en aza
indirilmesidir. Günümüzde artık çevre sorunlarının önlenmesi ve azaltılmasına yönelik
tedbirler önem arz etmektedir. Bu kapsamda, tesisler ancak insan ve çevre sağlığına yönelik
tedbirleri almalan halinde faaliyetlerine izin verilmektedir.
Gayri sıhhi müesseseler, organize sanayi bölgesi ve endüstri bölgelerinin yer
seçiminde, ilgili kurum temsilcilerinin katılımları sağlanarak oy birliği ile karar verilmektedir.
Yer seçimi işleminde yer altı ve yüzey sulannm durumu, yerleşim bölgelerine uzaklığı, tarım
arazilerinin durumu vb. kriterler göz önünde bulundurulmaktadır. Sanayi tesisleri kurulurken,
zeytinlikler ve diğer tanm arazilerine olan uzaklıkları, 26.01.1939 tarih ve 3573 sayılı
Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattınlması Hakkında Kanun ve diğer mevzuat
hükümleri doğrultusunda Tarım ve Köyişleri Bakanlığının da uygun görüşü alınarak
belirlenmekte olup, sanayi tesislerinin zeytin ağaçları üzerinde olan etkileri için aynca bir
çalışmamız mevcut değildir. Zeytinciliğin korunması ve geliştirilmesine ilişkin faaliyetler
Tanm ve Köyişleri Bakanlığı bünyesinde Zeytincilik Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünce
yürütülmektedir.
Gösterdiğiniz ilgiye teşekkür ederim.
-145-