Elazığ Balık Pazarında 2001-2005 Yılları Arasında

Fırat Üniv. Fen ve Müh. Bil. Dergisi
20 (3), 439-447, 2008
Science and Eng. J of Fırat Univ.
20 (3), 439-447, 2008
Elazığ Balık Pazarında 2001-2005 Yılları Arasında Satışa Sunulan
Balık Türleri ve Miktarlarının Karşılaştırmalı Olarak incelenmesi
Bülent ORSAY, Erdal DUMAN*
Fırat Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi, Avlama ve İşleme Teknolojisi Bölümü, Elazığ.
*e-mail: eduman@firat.edu.tr
(Geliş/Received: 11.02.2007; Kabul/Accepted: 21.08.2008)
Özet: Bu çalışmada, 2001-2005 yılları arasında Elazığ balık pazarına giriş yapılan balık türleri ve miktarları
karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. İncelenen yıllarda balık halinde 18 adet farklı tür pazarlanmıştır. Bu
türlerden ise 7’sinin tatlı su balığı, 11’inin ise deniz balığı olduğu gözlenmiştir. Bu 5 yıl içerisinde balık pazarına
toplam ürün girişinin 709.7 ton olduğu belirlenmiştir.
İncelenen yıllardaki satışın birbirinden farklı olduğu, aylık miktarlar toplandığında, balık pazarında,
türlerin ekim-aralık ayları arasında en fazla satışının olduğu belirlenmiştir. İncelenen yıllar arasında hale en çok
giriş yapılan türlerin ise istavrit (Trachurus trachurus), hamsi (Engraulis encrasicholus), bıyıklı balık (Barbus
esocinus ve Barbus xanthopterus), aynalı sazan (Cyprinus carpio) ve karabalık (Capoeta trutta ) olduğu tespit
edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Elazığ, Balık pazarı, Ticari balık türleri
A Comparative Study on the Sales Amount and Fish Species Marketed in
Elazığ Fish Market Between 2001 and 2005 Years
Abstract: The objective of the present study was to compare number of fish species marketed in Elazığ Fish
Market between 2001 and 2005 years. Between the years of investigations a total of 18 fish species were
reported in the fish market. The proportional split in these years was 11 marine and 7 fresh water species. It has
been recorded that the total amount of fish offered to the market during the 5 years-perod, was 709,7 ton. The
annual sales-amount differed between years and the highest amount of fish that was sold in the marked was
recorded during the October-December period of the year.
During the study period, European anchovy (Engraulis encrasicholus) enterde the market at the highest
amunt, which was followed by Horse mackerel (Trachurus trachurus), Barbel fish (Barbus esocinus and Barbus
xanthopterus) , Carp (Cyprinus carpio ), and Black fish (Capoeta trutta ), respectively.
Key Words: Elazıg, Fish Market, Commercial Fish Species
1.Giriş
Balık, insanlık tarihinin başlangıcından
beri insan beslenmesinde önemli ve yeri
doldurulamayacak besin kaynağı olma
özelliğini korumuştur. Suya yakın yerlerde
veya su içinde direkler üzerine kurulan
kulübelerde yaşayan tarih öncesi insan, suya
tamamen bağımlı kalmış veya onunla yakın
ilişkilerde
olmuştur.
Dolayısıyla
suyu
hayatının bir parçası olarak görmüştür. Bu
nedenle insanın ilk uğraşı, hayatını su ile çok
yakın olarak sürdürmesi nedeni ile balık
avcılığı olmuştur [1].
İnsanın sudan besin bulması ve su ile
yakın ilişkisi onu balıkların hayatını çözme
arzusunu hakim kılmıştır. Bu arzu ile
insanoğlu balık hayatını balığın üreme
zamanını, bulunduğu yerleri, beslenme
yerlerini, göçlerini, göç yollarını öğrenmeye
başlamıştır. Öğrendiği bilgiler de avının
artmasına neden olmuştur.
Balık avında önemli gelişme balık
ağlarının
keşfi
ile
olmuştur.
Ağaç
çubuklarından, bitki dokularından, kenevir gibi
liflerden yapılan bu ağların balık avında
kullanılması sonucu insanoğlunu kendi
ihtiyacından daha fazla balık avlamaya
B. Orsay , E. Duman
Bu çalışmada 2001-2005 tarihleri
arasında Elazığ’da Kapalı Çarşının bir bölümü
olarak kullanılan balık pazarına girişi yapılan
balıkların verileri yıllara ve balık türlerine göre
karşılaştırmalı olarak incelenmiştir.
yöneltmiştir. Böylece kendine özgü bir saha
olan balıkçılık doğmuştur[1].
Bu gün pazarlamayı, bir gelir sağlama
amacına yönelik seçilmiş müşteri guruplarının,
gereksinim ve isteklerinin tatmini için işletme
araçlarının yönlendirilmesi, planlanması ve
denetimi olarak tanımlanabilmektedir [2].
İnsan
beslenmesinde,
hayvansal
protein açığının giderilmesin de önemli besin
kaynaklarından biri olan su ürünlerinin, avcılık
yoluyla
üretim
potansiyeli
sınırsız
olmadığından ve nüfus arttıkça üretimin de
sürekli
olarak
arttırılması
mümkün
olmadığından, kişi başına düşen su ürünleri
miktarı belirli bir seviyeden sonra azalmaya
başlayacak ve talep üretim miktarı ile sınırlı
kalacaktır [3].
Dünyada faaliyet gösteren her sektör
için temel kural; üretim ve yatırım
faaliyetlerinde iyi bir piyasa araştırması, satış,
üretim ve finansman planlarının ciddi olarak
yapılıp,
ileriye
dönük
stratejilerin
oluşturulmasıdır. Bu çalışmalarda ön koşul
sağlıklı verilerin elde edilmesi ve bu verilerin
tarafsız,
ön
yargısız
ve
doğru
yorumlanabilmesidir.
Ülkemizin üretim potansiyeli ile yıllık
su ürünleri üretimimiz kıyaslandığında
üretimimizin arzulanan düzeyin çok altında
olduğu
görülmektedir.
Üretimimizin
beklenenden çok az olmasında bir çok faktör
rol oynarken, bunların başında su ürünleri
sektörümüzdeki pazarlama ve üretimle ilgili
araştırmaların yetersiz kaldığıdır [4].
Balıkçılık yönetiminin başarısı temelde
büyük ölçüde sağlıklı veri toplanması ve
bunların doğru bir şekilde işlenmesi ile
olmaktadır [5,6].
Ürünün pazarlanması ülkenin genel
ekonomik durumu ile yakından ilgilidir.
Ülkedeki işsizlik, enflasyon toplumun satın
alma gücünü olumsuz yönde etkilemektedir.
Ayrıca üretim girdilerindeki artış da maliyet
artırıcı
etkiler
yaratmakta,
akaryakıt
fiyatlarının sürekli artışı sonucu balık
fiyatlarında da bir artış oluşturmaktadır.
Geçmişte alt ve orta gelir sınıfına hitap eden
balık türleri bugün satın alınamaz duruma
ulaşmaktadır. Balık giderek ucuz protein olma
özelliğini yitirmektedir.
2. Materyal ve Metot
2001-2005 yılları arasında Elazığ
Kapalı Çarşı’nın bir bölümü olarak kullanılan
balık pazarına giren balık miktarları aylık
olarak kayıt altına alınmıştır.
Araştırmada defter kayıtları ve
balıkçıların sözlü ifadeleri balık miktarlarının
değerlendirilmesinde veri kaynağı olarak
kullanılmıştır. Çalışmada balık türlerinin
miktarları ayrı ayrı kaydedilmiş tablolar ve
şekiller halinde çıkarılmıştır.
3. Bulgular
İncelemeye alınan 5 yıl içinde balık
pazarına girişi yapılan türler, bu türlerin satış
miktarları ve aylara göre en fazla satışı yapılan
türler belirlenmiş, elde edilen veriler Tablo 1-8
ve Şekil 1-3’ te sunulmuştur.
3.1. Elazığ Balık Pazarında Satışa Sunulan
Balık Türleri
İncelenen türler arasında balık
pazarında tatlı su ve deniz balıkları olarak
balıklar 2 bölüm olarak satışa sunulmaktadır.
Pazara girişi yapılan tatlı su ve deniz balıkları
aşağıda belirtilmektedir.
Pazara giriş yapan tatlı su balıkları
Keban Baraj Gölü’nden kooperatiflerin
avladıkları ve pazara sundukları türlerdir.
Keban Baraj Gölü’nde 20’ yi aşkın balık türü
yaşamaktadır. Bu balıklardan 7-8 tanesi
kooperatiflerce avlanmaktadır [7,8]. Bu
avlanan balıkların % 5’lik kısmı iskelelerde,
yöresel pazarlarda, meydanlarda sergilerde, %
10’luk kısmı balık pazarında, % 80’ lik kısmı
ise komşu illere (Diyarbakır, Batman, Bingöl,
Mardin, Malatya, Muş, Maraş, Adıyaman)
kasalara
konarak
kamyonlarla
pazarlanmaktadır. Pazarda satışa sunulan tatlı
su balık türleri alfabetik sıraya göre Tablo1’de
gösterilmektedir.
440
Elazığ Balık Pazarında 2001-2005 Yılları Arasında Satışa SunulanBalık Türleri ve Miktarlarının Karşılaştırmalı olarak incelenmesi
Tablo 1. Elazığ Balık Pazarı’nda 2001- 2005 Yıllarında Satışa Sunulan Tatlı Su Balık Türleri
_____________________________________
Türkçe Adı
Latince Adı
_______________________________________
Aynalı Sazan
Cyprinus carpio
Bıyıklı Balık
Barbus sp
Kara Balık
Capoeta trutta
Küpeli Balık
Barbus rajanarum mystaceus
Pullu Sazan
Cyprinus carpio
Şabot
Tor grypus
Tatlı Su Kefali
Leuciscus cephalus orientalis
_________________________________________
Karadeniz’den balık pazarına getirilerek pazara
getirilmektedir. Balık pazarında satışa sunulan
türler alfabetik sıraya göre Tablo 2’ de
sunulmuştur.
Balık pazarında satışa sunulan deniz
balıklarının bir kısmı kasalar içerisinde bir
kısmı ise köpük denilen strafordan yapılmış
kutular içerisine buz konarak İzmir ve
Tablo 2. Elazığ balık pazarında 2001- 2005 yıllarında satışa sunulan deniz balık türleri.
_______________________________________
Türkçe Adı
Latince Adı
_______________________________________
Barbunya
Mullus barbatus
Çinekop
Pomatomus saltatrix
Çipura
Chrysophrys auratus
Kefal
Mugil cephalus
Hamsi
Engraulis engrasicholus
İstavrit
Trachurus trachurus
Levrek
Dicentrarchus labrax
Palamut
Sarda sadra
Sardalya
Sardina pilchardus
Uskumru
Scomber scombrus
Zargana
Belone belone
___________________________________________
Tablo 1 ve 2 incelendiğinde, Elazığ
balık pazarında satışa sunulan balıklardan, 7
türün tatlısu balığı ve 11 türün ise deniz balığı
olduğu görülmektedir.
Elazığ Balık Pazarı’nda yıllar bazında
incelemeye alınan toplam tatlı su balık
miktarları Tablo 3’te görülmektedir.
Tablo 3. Elazığ balık pazarında tatlı su balıklarının yıllara
göre satış miktarları (ton)
Türler
2001
Aynalı Sazan
18.8
Bıyıklı Balık
22.5
Kara Balık
14.3
Küpeli Balık
13.9
Pullu Sazan
12.3
Şabot
4.8
Tatlı Su Kefali 5.7
Toplam
92.3
Yıllar
2002 2003
14.6 12.3
19.7 18.7
12.7 12.2
10.8 10.3
9.4
6.9
3.7
1.6
4.9
3.1
75.8 65.1
441
2004
11.2
16.5
11.9
9.6
5.1
1.2
2.5
58.0
2005
10.8
15.0
11.7
10.3
4.8
0.9
1.3
54.8
B. Orsay , E. Duman
Satış Miktarı (Ton)
Elazığ balık pazarında en fazla balık
satışının yapıldığı 2001 yılı olurken (92.3 ton),
en az balık satışının yapıldığı yıl ise 2005 yılı
(54.8 ton) olduğu tespit edilmiştir.
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
1
2
3
4
5
Yıllar
Şekil 1. Elazığ Balık Pazarında Yıllar Bazında Satışa Sunulan Toplam Balık Miktarları.
Elazığ balık pazarında en fazla balık
satışının yapıldığı yıl 2001 yılı olurken (97.6
ton), en az balık satışının yapıldığı yıl ise 2005
yılı (52.9 ton) olduğu tespit edilmiştir. 20012005 yılları arasında pazarda satışa sunulan
toplam miktarlar dikkate alındığın da, yıllar
bazında sürekli bir düşüş olduğu belirlenmiştir
(Şekil 1).
Elazığ balık pazarında satışa sunulan
tatlı su balıklarından en fazla satışı gerçekleşen
balık türünün bıyıklı balık olduğu, en az satışı
gerçekleşen balık türünün ise şabot olduğu
belirlenmiştir.
Satışa
sunulan
deniz
balıklarından en fazla satışı gerçekleşen balık
türlerinin hamsi ve istavrit olduğu, en az satışı
gerçekleşen balık türünün ise barbunya olduğu
belirlenmiştir (Tablo 4).
Tablo 4. Elazığ Balık Pazarı’nda Deniz Balıklarının Yıllara Göre Satış
Miktarları (ton).
Türler
Barbunya
Çinekop
Çipura
Kefal
Hamsi
İstavrit
Levrek
Palamut
Sardalya
Uskumru
Zargana
Toplam
Yıllar
2001
2.6
7.8
5.3
5.5
22.8
25.4
2.6
7.2
10.4
5.7
2.3
97.6
2002
1.3
5.8
4.3
3.5
18.9
22.7
1.9
6.8
9.9
5.2
1.9
82.2
2003
0.9
4.6
3.8
2.2
19.4
19.8
1.7
5.9
9.7
3.2
1.1
72.3
2004
0.7
3.9
2.3
0.8
16.4
18.1
0.9
5.4
6.5
2.9
0.9
58.8
2005
0.4
3.3
1.5
1.1
14.9
17.5
1.0
4.9
5.8
1.8
0.7
52.9
yıllarında yayımlanan sirkülere göre balık
avcılığının serbest olduğu 7 aylık (15 Nisan –
15 Eylül) dönemde balık pazarlaması ve satışı
yapılırken, yasak sezon başladığı zaman ise
sebze ve meyve satışı yapmaktadırlar [9,10].
3.2. Elazığ Balık Pazarında Satışa Sunulan
balık türlerinin aylara göre dağılımı
Elazığ balık pazarındaki 8 adet balıkçı
dükkanı, Keban Baraj Gölü’nde 2000-2006
442
Elazığ Balık Pazarında 2001-2005 Yılları Arasında Satışa SunulanBalık Türleri ve Miktarlarının Karşılaştırmalı olarak incelenmesi
Balık halinde 2005 yılı dikkate alınarak aylara
göre satışı yapılan tatlı su balık miktarları
Tablo 5’te görülmektedir.
Tablo 5. Elazığ balık pazarında tatlı su balıklarının aylara göre satışa sunulanmiktarları (ton).
Türler
Aynalı Sazan
Bıyıklı Balık
Kara Balık
Küpeli Balık
Pullu Sazan
Şabot
Tatlı Su Kefali
Toplam
Eylül
1.9
1.6
2.5
1.6
0.6
0.2
0.3
8.7
Ekim
2.7
1.2
2.3
1.8
0.7
0.1
8.8
Kasım
1.6
2.3
1.7
1.7
1.0
0.3
0.2
8.8
Aralık
0.7
2.5
1.1
1.9
0.7
0.2
0.3
7.4
Tablo 5 incelendiğinde tatlı su
balıklarından en fazla satışın ekim ayında (8.8
ton), en az balık satışının ise mart ayında (3.8
ton) olduğu tespit edilmiştir.
Ocak
0.8
1.7
1.3
1.6
0.2
0.2
5.8
Şubat
0.7
1.1
1.6
0.8
0.3
0.3
4.8
Mart
0.6
1.4
0.8
0.3
0.6
0.1
3.8
Nisan
1.8
0.7
0.4
0.6
1.1
4.6
Balık halinde 2005 yılı dikkate
alınarak aylara göre satışı yapılan deniz balık
miktarları Tablo 6’da görülmektedir.
Tablo 6. Elazığ balık pazarında deniz balıklarının aylara göre satışa sunulan miktarları (ton).
Türler
Barbunya
Çinekop
Çipura
Kefal
Hamsi
İstavrit
Levrek
Palamut
Sardalya
Uskumru
Zargana
Toplam
Eylül Ekim
0.1
0.6
0.4
0.2
0.4
0.3
0.6
1.5
0.9
1.7
0.9
0.5
0.8
0.2
4.0
5.1
Kasım
0.2
0.5
1.7
2.1
0.6
1.7
0.6
0.3
7.7
Aralık
0.1
0.6
0.4
0.3
2.9
2.7
0.1
0.9
1.9
0.4
0.4
10.7
Ocak
-0.7
0.2
1.7
3.4
0.6
1.2
0.3
8.1
Şubat
-0.5
0.2
0.3
3.4
2.6
0.6
0.7
0.5
8.8
Mart
--0.1
2.3
2.5
1.0
5.0
Nisan
--0.2
0.8
1.6
0.3
0.8
3.7
Elazığ Balık Pazarında aylara göre
toplam balık miktarındaki dalgalanmalar Şekil
2’te verilmiştir.
Tablo 6’da görüldüğü gibi deniz
balıklarından en fazla balık (10.7 ton) satışın
aralık ayında, en az satışın ( 3,7 ton) nisan
ayında gerçekleştiği belirlenmiştir.
443
B. Orsay , E. Duman
Elazığ balık pazarında aylara göre satışa sunulan balık
türleri
20
15
Satış miktarı
10
(Ton)
5
0
Eylül
Ekim Kasım Aralık Ocak Şubat
Mart
Nisan
Aylar
Şekil 2. Elazığ balık pazarında aylara göre balık satışı
nisan ayında gerçekleştiği belirlenmiştir. Balık
pazarında aylara göre satışı yapılan balık
miktarları
yüzde
olarak
Şekil
3’te
görülmektedir.
Elazığ Balık hali’nde 2005 yılı dikkate
alınarak aylara göre satışı yapılan toplam satış
miktarları incelendiğinde, en fazla balık
satışının aralık ayında, en az balık satışının ise
NİSAN
7%
EYLÜL
11%
MART
8%
EKİM
15%
ŞUBAT
12%
KASIM
16%
OCAK
14%
ARALIK
17%
Şekil 3. Aylara göre Elazığ balık pazarında satışın yüzde olarak dağılımı
balığın çabuk bozulması ve talebin az olması
sebebi ile fiyat düşük olurken, soğuk aylarda
(ocak, şubat, mart) talebin artması ve balığın
daha uzun sürede bozulması nedeni ile, bu
aylarda fiyatların daha fazla yükseldiği
belirlenmiştir.
Şekil 3’te görüldüğü gibi en fazla balık
satışı % 17 ile aralık ayı olurken, en az balık
satışı % 7 ile nisan ayı olarak gerçekleşmiştir.
3.3.
Aylara
Göre
Balıkların
Fiyatlandırılması
Fiyatlandırma üzerinde mevsimin
etkisi vardır, eylül ve ekim gibi sıcak aylarda
444
Elazığ Balık Pazarında 2001-2005 Yılları Arasında Satışa SunulanBalık Türleri ve Miktarlarının Karşılaştırmalı olarak incelenmesi
Tablo 7. Elazığ balık pazarında 2005 yılında tatlı su balıklarının aylara göre fiyatlandırılması (YTL).
Türler
Aynalı Sazan
Bıyıklı Balık
Kara Balık
Küpeli Balık
Pullu Sazan
Şabot
Tatlı Su Kefali
Eylül
3
3
1
2
3
4
6
Ekim
3
3
1,5
2
3
4
6
Kasım
3,5
3,5
2
2
3,5
4
6
Aralık
4
4,5
2
3
4
6
7
Ocak
4
4
2,5
3
4
6
7
Şubat
4
4
2
3
4
6
7
Mart
5
5
2
3
5
6
7
Nisan
5
5
2
3
5
6
7
Tablo 8. Elazığ balık pazarında 2005 yılında deniz balıklarının aylara görefiyatlandırılması (YTL)
Türler
Barbunya
Çinekop
Çipura
Kefal
Hamsi
İstavrit
Levrek
Palamut
Sardalya
Uskumru
Zargana
Eylül
8
6
13
3
3
7
3
5
8
Ekim
8
6
14
3,5
3,5
7
3
5
8
Kasım
9
15
14
3,5
3,5
7
3
6
8
Aralık
11
15
15
6
3,5
3,5
8
3
6
8
Tablo 7 ve 8’ den de görüleceği gibi
hem tatlı hemde deniz balıkları eylül, ekim
gibi sıcak aylarda daha düşük bir fiyata
satılırken; ocak, şubat, mart gibi daha soğuk
aylarda nispeten yüksek fiyata alıcı
bulmaktadır.
4. Tartışma ve Sonuç
Ülkemiz, üç tarafı denizlerle çevrili
olması ve zengin akarsular, göl, gölet ve
barajlarıyla, su ürünleri üretimi bakımından
oldukça önemli bir potansiyele sahiptir. Bu
kaynakların verimli bir şekilde kullanılması
ülkemiz protein ihtiyacını karşılanmasında
olduğu gibi ekonomiye kaynak ve istihdam
katkıları açısından önemlidir [11].
Su ürünlerinin pazarlanması ve
fiyatlandırılması çok önemli bir konudur.
Türkiye’de avlanan balıkların bir kısmı
iskelelerde, yöresel pazarlarda, meydanlarda,
tabla ve sergilerde kendiliğinden oluşmuş bir
düzen içerisinde pazarlanmaktadır. Bu şekilde
yapılan satış miktarı % 25’ ini oluşturmaktadır.
Geriye kalan % 75’lik kısmı ise kooperatifler
Ocak
13
10
15
6
4
4
8
6
-
Şubat
10
15
6
4
4
15
8
6
-
Mart
10
15
4
4
8
-
Nisan
10
15
4
4
15
8
-
ve komisyoncular gibi örgütlenmiş edilmiş
kurumlarca pazarlanmaktadır.
Türkiye’de müzayede sistemi tam
olarak uygulanamamakta, bunun en önemli
sebebi ise yeterli pazarlama tesislerinin
olmayışı, değerlendirme olanaklarının sınırlı
oluşu ve en önemlisi üreticilerin ekonomik
güçsüzlüğü ve organizasyonsuzluk sonucu
dayanışmanın olmayışıdır. Düzenli bir yapı
gerektiren balıkçılıkta hep birliktelik koşuldur
[2].
Bu çalışma kapsamında 2001-2005
tarihleri arasında Elazığ’a toplam 709.7 ton
balık
girdiği
belirlenmiştir.
Elazığ’da
pazarlama ile ilgili herhangi bir çalışmaya
rastlanamamıştır. Yapılan çalışmalarda[12,13],
Keban Baraj Gölünden avlanan balıkların
komisyoncular vasıtası ile kamyonlarla komşu
illere pazarlandığı tespit edilmiştir.
Yaptığımız bu çalışmada 2001–2005
yılları arasında Elazığ balık haline girişi
yapılan balıklarda yıllar bazında bir azalma
olduğu belirlenmiştir. Bunun sebebinin ise, av
gücünün plansız bir şekilde artmasının aşırı
445
B. Orsay , E. Duman
avcılığı doğurmasından ve bu aşırı avcılığın
stoklara yaptığı baskıdan kaynaklandığı
kanısındayız. Atay ve Bekcan’ın [14] yapmış
oldukları
çalışmada,
Türkiye’de
balık
avcılığında kotaların bulunmayışı ve serbest
giriş sisteminin hakim balıkçılık sektörümüzde
yıllar
bazında
önemli
dalgalanmaların
olduğunu belirtmişlerdir.
Bu çalışmada 2001-2005 yılları
arasında balık pazarına girişi yapılan tatlı su
balıklarından en fazla satışı yapılan türün %
22.78 ile bıyıklı balık olduğu, deniz
balıklarından ise en fazla satışı yapılan türün
% 26.43 ile istavrit olduğu belirlenmiştir.En
fazla satış yapılan tatlı su balıkları ekim ayında
gerçekleşirken, deniz balıklarının ise en fazla
aralık ayında satışının yapıldığı tespit
edilmiştir.
Ünal ve diğ., [5] yapmış oldukları
çalışmalarda Türkiye su ürünleri sektörünün
verileri
toplama
ve
değerlendirme
kurumlarının
sorunlarına
dikkat
çekmektedirler. İstatistiksel av miktarı ile vergi
arasında bir bağ kuran üretici ve pazarlamacı
gerçek rakamları vermekten çekinmektedir.
Gerçek üretim ve pazarlama değerleri elde
edilemediği
sürece
avcılığın
yönlendirilmesinde büyük sıkıntı çekileceği
şüphesizdir.
Sonuç
olarak
balıkçılar
ve
kabzımallara; av miktarını doğru olarak
bildirmenin uzun vadede kendileri için faydalı
olacağı anlatılmalıdır. Ayrıca, Avlanan
balıkların uygun pazarlanmasını sağlamak
amacı ile ürünün piyasada değer kazanana
kadar saklanması, bir ön işleme tabi tutulması,
avlanan balıkların yerinden taşınmasında,
toplama merkezlerinden Pazar yerlerine
gönderilmesi için düşük faizli krediler
verilmelidir.
Belediye ile Maliye’nin alım-satım
işlemlerini kontrol altına alarak, vergilerin
yönetmelikler
kapsamında
toplanmasının
sağlanması gerekmektedir [15].
İşletmelerin verimliliğinin arttırılması
için belirli kapasiteden sonra Su Ürünleri
eğitimi almış teknik eleman çalıştırma
zorunluluğu getirilmeli, sektör ile üniversite
arasında teknik ve bilimsel işbirliği ile sektörde
örgütlenmenin özendirilmesi gerekir.
5. Kaynaklar
1. Çelikkale,M.S., Düzgüneş, E., Okumuş, İ.(1999).
Türkiye Su Ürünleri Sektörü. Potansiyeli,
Mevcut Durumu, Sorunları ve Çözüm
Önerileri.
İstanbul
Ticaret
Odası,
İstanbul,414s.
2. Elbek, A. G. (1995). Su Ürünlerinde Pazar
Araştırması. Ege Üniv. Su Ürünleri
Yayınları. No: 48, İzmir.140 s.
3. Göğüş, K. Ve Kolsarıcı, N.(1992). Su Ürünleri
Teknolojisi, A.Ü.Zir.Fak.Yayınları: 1243,
Ders Kitabı, A.Ü.Zir.Fak.Baskı Ofset
Ünitesi, Ankara.
4. Acara. A. (1993). Su Ürünleri Ekonomisi
D.P.T. İktisadi kalkınma Genel
Müd. Yayınları. No:13.
5. Ünal, V., Akyol,O., Hoşsucu, H. (2001).
Balıkçılık Yönetiminde İhtiyaç Duyulan
Biyo-Ekolojik Veriler. Ege. Üniv. Su Ür.
Dergisi, Cilt: 18, Sayı: 1-2, 243-253.
6. Doğan.K .(1997). Su Ürünleri Sektörü Türk
Ekonomisinin Neresinde.
Sümder.Aralık 1997. Sayı 1.
7. Ekingen,G., Sarıeyyüpoğlu. M.(1981). Keban
Baraj Gölü Balıkları. Fırat Üniversitesi
Veteriner Fakültesi Dergisi. Cilt. VI. No:
1-2. Elazığ. 7-22 s.
8. Anonim, (1994). Keban Baraj Gölü Limnolojik
Raporu, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı
D.S.İ. Genel Müd. IX. Böl. Müd. Su
Ürünleri Baş. Mühendisliği, 137s., Elazığ.
9. Anonim, (2000). Denizlerde ve İç Sularda Ticari
Amaçlı Su Ürünlerini Düzenleyen 20002002 Av dönemine Ait 34/1 Numaralı
Sirküler, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı
Koruma ve Kontrol Genel Müd., 68s.,
Ankara.
10. Anonim, (2002). Denizlerde ve İç Sularda
Ticari Amaçlı Su Ürünlerini Düzenleyen
2002-2004 Av dönemine Ait 34/1
Numaralı Sirküler, Tarım ve Köyişleri
Bakanlığı Koruma ve Kontrol Genel Müd.,
68s., Ankara.
11. Duman, E. (2002). Balık Avcılığı
Ekonomisi. Doktora Ders Notları,
Elazığ.
12. Sağlam, N. (1994). Keban Baraj Gölü’ nün
Balıkçılık
Ekonomisi
Yönünüden
İncelenmesi, Ege Üniv. Su Ürünleri
Dergisi, Cilt 2, Sayı: 41, 57-65.
13. Orsay, B ve Duman, E. (2004). Keban Baraj
Gölü’nün Kemaliye Bölgesinde Barbus
esocinus
ve
Barbus
xanthopterus
Avcılığında Kullanılan Yakalam Aletleri.
Fırat üniv. Fen Bilimleri Dergisi. Cilt (16),
385-392.
446
Elazığ Balık Pazarında 2001-2005 Yılları Arasında Satışa SunulanBalık Türleri ve Miktarlarının Karşılaştırmalı olarak incelenmesi
14. Atay, D ve Bekcan, S. (2001). Türkiyenin Su
Ürünleri Potansiyeli ve Sorunları. 21’inci
Yüzyıla girerken Türkiye’nin Biyolojik
Zenginlikleri ve Sorunları. Türkiye
Tabiatını Koruma Derneği ve Tübitak, 1521.
15. Timur. M., ve Doğan.K.(1999). İstanbul
Balık Hali ve Halde Pazarlanan Su
Ürünleri. Cilt 16., Sayı: 1-2 (1-17).
447